نظریه معنایی Semantic Theory

1. نظریه معناییSemantic Theory جرالد کتز و جری فودور

2. نظریه معنایی کتز و فودور جری فودور Jerry Fodor (-1935) • اخذ درجه دکترا در 1960 از دانشگاه پرینستون امریکا • تدریس فلسفه و روانشناسی در مرکز مطالعات تکنولوژی ماساچوست تا 1986 • از 1986 تا 1988 پروفسور مرکز فارغ التحصیلان دانشگاه شهر نیویورک • هم اکنون پروفسور فلسفه و علوم شناختی (Cognitive Science) جرالد کتز Jerrold Katz (2002-1932) • اخذ درجه دکترا در 1960 از دانشگاه پرینستون امریکا • مشاور تحقیقات زبانشناسی در مرکز مطالعات تکنولوژی ماساچوست در 1961 • اخذ درجه دکترای فلسفه در 1969 از مرکز مطالعات تکنولوژی ماساچوست • پروفسور فلسفه و زبانشانسی مرکز فارغ التحصیلان دانشگاه شهر نیویورک در 1975 • 11 کتاب و بیش از 75 مقاله در زمینه فلسفه و زبانشناسی نوشته یا همکاری کرده

3. قلمرو معناشناسی • هدف: تعیین ساختار و ارکان نظریه های معنایی • معناشناسی عبارت است از توصیف همزمانی یک زبان منهای دستور • توصیف همزمانی یک زبان؛ توصیف کل استنباط و درک سخنگوی بومی زبان از ساختار هر یک از جمله های متعلق به مجموعه نامتناهی جمله های آن زبان بدون توجه به شرایط و اطلاعات بافتی حاکم و ناظر بر کاربرد آن جمله ها و بدون در نظر گرفتن تفاوت ها و تنوع های فردی دخیل در کاربرد آن جمله ها

4. سازه های نظریه معنایی • فرهنگ لغت • دستور • قواعد خوانش

5. قواعد خوانش[Projection Rules] • قواعدی که بر اساس روابط معنایی میان تکواژها و نیز بر پایه ارتباط بین اطلاعات معنایی و نحوی اقدام به تعیین معنای هر یک از جمله های نامتناهی زبان می کند. • این قواعد با بهره جویی از اطلاعات نحوی و اطلاعات موجود در فرهنگ لغت خوانش جمله ها را به دست می دهد.

6. All the habits of man are evil. • هیچ عادتی از عادات انسانی نیست که شر نباشد. (صالح حسینی- ص 13، پ 3) • تمام عادات بشری زشت است. (امیرشاهی- ص 13، پ 1) Evil: having harmful effect, morally bad, extremely unpleasant شر در زبان فارسی دارای مؤلفه های از نظر اخلاقی بد، بی نهایت ناخوشایند و صدمه رساندن به دیگران می باشد، در صورتیکه ”زشت“ فاقد این مؤلفه هاست.

7. And above all, pass on this message of mine to those who come after you, so that future generations shall carry on the struggle until it is victorious. • مهمتر از همه اینکه پیام مرا سینه به سینه نقل کنید تا به نسلهای آینده برسد و آنها تا تحقق پیروزی به مبارزه ادامه دهند. (صالح حسینی- ص 12، پ 1) • و از آن واجبتر آنکه این پیام را به کسانی که پس از شما پا به گیتی می گذارند برسانید تا نسلهای آینده تا روز پیروزی به تلاش ادامه دهند. (امیرشاهی- ص 11، پ 1) Pass on: pass away, to give something to somebody else, especially after using it yourself. پیام مرا سینه به سینه نقل کنید؛ [کنایه از درونی کردن و آگاهی یافتن شخص از پیام و بعد انتقال آن به نسل آینده است] Struggle: a hard fight in which people try to obtain or achieve something. تا تحقق پیروزی به مبارزه ادامه دهند؛ [مبارزه مؤلفه جنگیدن برای تحقق هدفی را به همراه دارد]

8. There was the same hearty cheering as before and the mugs were emptied to the dregs. • باز هم همه از ته دل هورا کشیدند و دردنوشی کردند. (صالح حسینی- ص 140، پ 3) • باز چون بار پیش همه هورا کشیدند و گیلاسها را تا ته خالی کردند. (امیرشاهی- ص 127، پ 2) Dregs: the last drop of the liquid, mixed with little pieces of solid material that are left in the bottom of a container. درد نوشی کردن؛ [معادل dregs در فارسی ”دُرد“ می باشد که در اینجا رعایت شده است]

9. Panic overtook them and the next moment all the animals together were chasing them round .and round the yard • ترس برشان داشته بود، لحظه ای نگذشت که همه حیوانات دورادور حیاط افتاده بودند دنبالشان. (صالح حسینی- ص 45، پ 1) • وحشت همه را فرا گرفته بود و حیوانات آنها را گرداگرد حیاط می راندند. (امیرشاهی- ص 41، پ 2) Chase: to run after them in order to catch them. ...افتاده بودند دنبالشان؛ [مؤلفه های دویدن پشت سر کسی به منظور گرفتن وی را متبادر می کند]

10. Until now the animals had been about equally divided in their sympathies, but in a moment Snowball`s eloquence had carried them away. • تا آن لحظه حیوانات به دو دسته تقریباً مساوی تقسیم شده بودند، منتها زبان آوری اسنوبال آنها را خیلی ذوق زده کرده بود. (صالح حسینی- ص 56، پ 2) • تا این لحظه حیوانات به دو دسته مساوی تقسیم شده بودند اما در یک لحظه فصاحت اسنوبال این تعادل را بر هم زد. (امیرشاهی- ص 51، پ 2) Carry away: to get very excited or lose control of your feeling. خیلی ذوق زده کرده بود؛ [مؤلفه های هیجان زده شدن + کنترل احساسات را از دست دادن رعایت شده است]

11. Immediately, the dogs bounded forward, seized four of the pigs by the ear and dragged them, squealing with pain and terror. • بلافاصله سگها پریدند جلو و گوش چهار خوک را گرفتند و آنها را که از درد و وحشت ضجه می زدند، کشیدند و جلوی پای ناپلئون انداختند. (صالح حسینی- ص 87، پ 1) • به آن صدا سگها جلو پریدند و گوش چهار خوک را گرفتند و آنها را که از درد و وحشت می نالیدند، جلوی پای ناپلئون انداختند. ( امیرشاهی- ص 78، پ 1) Drag: pull, move slowly, touch ground آنها را که.... کشیدند؛ [مؤلفه های کشیده شدن + روی زمین + حرکت آرام رعایت شده است] Squeal: to make a long, high sound, excited or nervous آنها را که از ... ضجه می زدند؛ [مؤلفه های ناله ممتد، صدای بلند ناشی از درد زیاد را متبادر می کند]

12. But suddenly the dogs sitting round Napoleon let out deep, menacing growls and the pigs fell silent and sat down again. • ولی یکهو سگهای دور و بر ناپلئون خرخرهای کش دار و تهدید آمیز سردادند و خوکها دیگر نطقشان در نیامد و سر جایشان نشستند. (صالح حسینی- ص 59، پ 1) • ولی ناگهان سگها که دور ناپلئون بودند غرشی تهدید آمیز کردند و خوکها را ساکت بر سرجایشان نشاندند. (امیرشاهی- ص 54، پ 1) Let out: to give a cry. Growl: to make a low sound in the throat, usually as a sign of anger. Deep: as a sound; low, long Fall: drop, stop, become

13. منابع: دبیر مقدم، محمد 1383. پیدایش و تکوین دستور زایشی. نشر سمت. صفوی، کورش 1366. نگاهی تازه به معنی شناسی (ترجمه). فرانک ر. پالمر. نشر ماد، تهران. خزاعی فر، علی، ”مؤلفه های معنایی فعل در ترجمه“،مجله مترجم، ش 11 و 12.