PODSUMOWANIE EWALUACJI VIII EDYCJI PROGRAMU „ PROJEKTOR – WOLONTARIAT STUDENCKI” Lublin 2013

1. PODSUMOWANIE EWALUACJI VIII EDYCJI PROGRAMU„PROJEKTOR – WOLONTARIAT STUDENCKI”Lublin 2013

2. ŹRÓDŁA INFORMACJI • 312 ankiet skierowanych do (wolontariuszy) po realizacji projektu oraz 72 ankiety skierowane do (wolontariuszy), którzy przestali realizować projekty, • 2 notatki z debriefówz wolontariuszami, • 7 notatek z warsztatów przeprowadzonych z dziećmi biorącymi udział w projektach, • 50 arkuszy monitoringów projektów, • 30 arkuszy wywiadów telefonicznych ze Szkolnymi Opiekunami Projektów.

3. WOLONTARIUSZE

4. Najważniejsze oczekiwania wolontariuszy względem projektów przed ich realizacją (na podstawie ankiet „3 dni po”) Oczekiwania wolontariuszy względem projektów posiadają różnorodny charakter. Z jednej strony mają na celu pomoc dzieciom: przekazanie im umiejętności, wiedzy, zapewnienie dobrej zabawy, przekazanie pasji itp., a z drugiej strony mają na celu osiągnięcie korzyści przez studentów: zdobycie/ rozwój umiejętności pracy z dziećmi, sprawdzenie siebie, dobra zabawa, zawarcie nowych znajomości, czy atrakcyjny wyjazd. Trzecią grupę stanowią oczekiwania ukierunkowane na realizacje projektu: współpraca ze strony dzieci i ich zaangażowanie, dobre relacje z dziećmi, czy dobre przyjęcie i dobra współpraca z placówką.

5. Najważniejsze spełnione oczekiwania wolontariuszy względem projektów (na podstawie ankiet „3 dni po”) Hierarchia oczekiwań spełnionych różni się znacząco od hierarchii oczekiwań przed projektem. Nie oznacza to jednak, że początkowe oczekiwania studentów nie spełniły się. Studenci nie zawsze mogę od razu po projekcie stwierdzić, czy udało im się dzieci czegoś nauczyć lub przekazać pasje, natomiast zwracają uwagę na kwestie łatwiej dostrzegalne i sprawiające im ogromną radość, takie jak np. zaangażowanie dzieci, dobre relacje z nimi, czy dobre przyjęcie w placówce. Są również w stanie zweryfikować oczekiwania dotyczące ich samych tzn. sprawdzenie siebie oraz nabycie umiejętności.

6. Najważniejsze umiejętności nabywane przez wolontariuszy dzięki uczestnictwu w projektach (na podstawie ankiet „3 dni po”) Większość nowych umiejętności nabywanych przez wolontariuszy w większym lub mniejszym stopniu sprowadza się do wspólnego mianownika jakim są umiejętności pracy z dziećmi.

7. Powody imponowania uczniom przez studentów (na podstawie monitoringów projektów) • Zdecydowana większość uczniów bardzo pozytywnie wspomina studentów prowadzących zajęcia. Uczniowie zwracają uwagę wyłącznie na pozytywne cechy charakteru studentów. Ich zdaniem studenci są: weseli, mądrzy, otwarci, chętni do działania na rzecz innych, mili i przede wszystkim po prostu „fajni”, co w ustach dzieci wydaje się być największym komplementem. • Uczniowie z całą pewnością polubili studentów, którzy stanowili dla nich pozytywne wzorce. Studenci imponowali uczniom, a dzieci cieszyły się z ich obecności. Dla uczniów studenci byli przede wszystkim osobami, które w sposób przystępny przekazały im wiedzę. To właśnie m.in. ten ogrom wiedzy tak bardzo imponował dzieciom. Uczniowie zapamiętali również życzliwość i uśmiech studentów. Podkreślają, że chcą, aby wszyscy nauczyciele byli właśnie tacy. • Potwierdzają to również monitoringi projektów - niemal zawsze (88%) studenci imponują dzieciom. Wyłącznie w przypadku 2 projektów (4%) zdaniem osób monitorujących studenci nie imponowali uczniom. • Uczniom imponowała przede wszystkim wiedza i umiejętności studentów z różnorodnych dziedzin – nie tylko tych związanych z tematyką projektu. Wrażenie robiła również zaangażowanie i postawa studentów – głównie to, że chciało im się poświęcać swój wolny czas dla innych.

8. PROJEKTY

9. Najważniejsze korzyści, jakie dzieci odnoszą dzięki uczestnictwu w projektach (na podstawie ankiet „3 dni po”) W zależności od tematyki projektu dzieci zapamiętały różnorodne kwestie spośród tych, o których opowiadali im studenci – przede wszystkim różnego rodzaju ciekawostki.

10. Materiały pomocnicze najczęściej wykorzystywane przez wolontariuszy (na podstawie monitoringów projektów) • Podczas wszystkich projektów wolontariusze wykorzystywali materiały i pomoce dydaktyczne. W zależności od tematyki projektu wykorzystywane były różnorodne materiały. • Gdyby rozpatrywać wszystkie wykorzystane materiały bez kategoryzacji okazałoby się, że w 50 analizowanych projektach zostało wykorzystanych kilkaset rodzajów materiałów pomocniczych.

11. PLACÓWKI

12. Zajęcia pozalekcyjne realizowane w szkołach oraz zajęcia pozalekcyjne, na które szkoły zgłaszają zapotrzebowanie (na podstawie wywiadów ze Szkolnymi Opiekunami Projektów) • Szkoły zdecydowanie najczęściej oferują dzieciom zajęcia sportowe. Częste są także zajęcia wyrównawcze – dla dzieci mających problemy z nauką danego przedmiotu, a także szeroko rozumiane zajęcia artystyczne/ plastyczne. Wydaje się więc, że prowadzenie przez wolontariuszy PROJEKTORA zajęć o charakterze sportowym ma sens jedynie wówczas, gdy realizowane są one w szkołach całkowicie pozbawionych innych (poza PROJEKTOREM) zajęć pozalekcyjnych. • Szczególnie pożądane przez szkoły są dodatkowe zajęcia z przedmiotów ścisłych. Co ciekawe nie chodzi tu jedynie o „efektowne” zajęcia o tematyce chemicznej, czy fizycznej, ale nawet o zajęcia matematyczne i logiczne. Oprócz nich szkoły zgłaszają zapotrzebowanie głównie na zajęcia artystyczne/ plastyczne, taneczne, a także o tematyce informatycznej (w tym dotyczące nowoczesnych technologii). Z drugiej strony pojawiają się również opinie o potrzebie realizacji zajęć, które pokazałyby uczniom możliwości spędzania wolnego czasu w inny sposób, niż przed komputerem.

13. Opinie Szkolnych Opiekunów Projektów(na podstawie wywiadów ze Szkolnymi Opiekunami Projektów) Powody zadowolenia Szkolnych Opiekunów Projektów z prowadzonych zajęć Oczekiwania, jakie mieli nauczyciele podejmując współpracę z PROJEKTOREM

14. Korzyści płynące ze współpracy z PROJEKTOREM(na podstawie wywiadów ze Szkolnymi Opiekunami Projektów) Korzyści dotyczące bezpośrednio nauczycieli Korzyści dotyczące ogólnie szkół

15. Źródła informacji na temat programu PROJEKTOR z perspektywy szkół (na podstawie wywiadów ze Szkolnymi Opiekunami Projektów) • Podstawowym źródłem informacji na temat programu dla szkół, które już w nim uczestniczą jest jego strona internetowa. Wiedza ta uzupełniana jest bezpośrednim kontaktem z wolontariuszami oraz z Regionalnymi Koordynatorami Programu. • Szkolni opiekunowie programu uważają, że relacje pomiędzy nauczycielami i wolontariuszami są dobre lub bardzo dobre, a nauczyciele mogą wiele nauczyć się od wolontariuszy. • Niemal wszyscy Szkolni Opiekunowie Projektów są zgodni, co do tego, że szkoła dzięki PROJEKTOROWI zyskuje na atrakcyjności, głównie dzięki poszerzeniu swojej oferty. Szczególnie dla mniejszych szkół ważna jest współpraca z renomowaną instytucją, jaką jest Fundacja Rozwoju Wolontariatu. • W większości szkół o PROJEKTORZE słyszeli również uczniowie i nauczyciele, którzy nie brali udziału w projektach. Co ciekawe o programie często wiedzą również rodzice dzieci. Brak jest jakichkolwiek negatywnych opinii na temat programu.

16. PROJEKTOR

17. Najczęstsze prośby wolontariuszy (na podstawie monitoringów projektów) • Jedynie co trzeci wolontariusz (34,6%) uważa, że w programie PROJEKTOR – wolontariat studencki można coś poprawić i oczekuje w tej kwestii pomocy. Pozostałe osoby nie wskazują na żadne propozycje zmian. • Wolontariuszom zależy przede wszystkim na większej liczbie szkoleń, w których mogą wziąć udział. Istotną sprawą jest również zwiększenie asortymentu w sklepie. Co ciekawe zaledwie 4,2% badanych chciałoby zwiększenia budżetu na organizację projektów. Z kolei stosunkowo liczne (3,2%) są osoby proszące o większą kontrolę placówek pod kątem różnic pomiędzy ich deklaracjami, a faktyczną ofertą i proponowanymi warunkami (na podstawie ankiet „3 dni po”).

18. Źródła informacji o PROJEKTORZE(na podstawie monitoringów projektów) • Studenci wskazali na kilkanaście różnych źródeł pierwszej informacji o PROJEKTORZE. A zatem można powiedzieć, że drogi studentów do programu PROJEKTOR – wolontariat studencki są bardzo różnorodne.

19. PODSUMOWANIE

20. WOLONTARIUSZE • Oczekiwania wolontariuszy względem projektów posiadają różnorodny charakter. Z jednej strony mają na celu: pomoc dzieciom, przekazanie im umiejętności, wiedzy, zapewnienie dobrej zabawy, przekazanie pasji itp., a z drugiej strony mają na celu osiągnięcie korzyści przez studentów: zdobycie/ rozwój umiejętności pracy z dziećmi, sprawdzenie siebie, dobra zabawa, zawarcie nowych znajomości, czy atrakcyjny wyjazd. • Najczęściej wymieniane oczekiwania spełnione wolontariuszy, to: współpraca ze strony dzieci/ zaangażowanie, zdobycie/ rozwój umiejętności / doświadczenia w pracy z dziećmi, dobre relacje z dziećmi, przekazanie dzieciom wiedzy, umiejętności, dobre przyjęcie i dobra współpraca z placówką, entuzjazm/ zadowolenie dzieci, sprawdzenie siebie. • Zdecydowanie mniej oczekiwań wolontariuszy nie spełniło się. Co dwudziesty wolontariusz nie był zadowolony z przyjęcia oraz współpracy z placówką, a co trzydziesty z grupy dzieci biorącej udział w projekcie, tzn. była ona albo zbyt mało liczna, zbyt liczna lub nieodpowiednia pod względem wieku. Co 35 wolontariusz narzekał na współpracę i zaangażowanie ze strony dzieci. Zatem oczekiwania niespełnione stanowią tak naprawdę niewielką część wszystkich oczekiwań. • Najważniejsze umiejętności nabyte przez wolontariuszy, to: cierpliwość, umiejętności liderskie/ organizacyjne, umiejętność dostosowywania planu do sytuacji i przede wszystkim szeroko rozumiana umiejętność pracy z dziećmi. • Zdecydowanie najczęściej wymieniany powód nierealizowania w ostatnim czasie projektów, to brak czasu. • Niemal połowa spośród respondentów, którzy w ostatnim czasie nie realizowali projektów ma zamiar w przyszłości to robić. Zbliżony odsetek nie jest w stanie tego zadeklarować, a jedynie 8% stwierdza, że na pewno nie będzie już realizować projektów. • Zdecydowana większość uczniów bardzo pozytywnie wspomina studentów prowadzących zajęcia. Uczniowie zwracają uwagę wyłącznie na pozytywne cechy charakteru studentów. Ich zdaniem studenci są: weseli, mądrzy, otwarci, chętni do działania na rzecz innych, mili i przede wszystkim po prostu „fajni” • Uczniom imponowała przede wszystkim wiedza i umiejętności studentów z różnorodnych dziedzin– nie tylko tych związanych z tematyką projektu. Wrażenie robiła również zaangażowanie i postawa studentów– głównie to, że chciało im się poświęcać swój wolny czas dla innych. • Wolontariusze niezbyt często i dosyć krótko mówili o: swoich pasjach i zainteresowaniach, studiowaniu, wolontariacie, PROJEKTORZE i Fundacji Rozwoju Wolontariatu. Podczas 4 na 5 zajęć wolontariusze powiedzieli o tym, że są studentami, a jedynie podczas nieco ponad połowy zajęć powiedzieli o tym, że są wolontariuszami. Z kolei dzieci dokładnie zapamiętały zarówno informacje o studiach, wolontariacie jak również pasjach i zainteresowaniach studentów– o ile oczywiście zostały im one przekazane. • Ogólnie rzecz biorąc opinie na temat wolontariuszy są bardzo pozytywne. Zarówno ze strony dzieci, pracowników placówek, w których organizowano zajęcia, jak również ze strony osób monitorujących zajęcia. Negatywne opinie pojawiały się bardzo rzadko.

21. PROJEKTY • Niemal wszyscy ankietowani Szkolni Opiekunowie Projektów dobrze lub bardzo dobrze ocenili prowadzone przez wolontariuszy zajęcia. Tylko w jednym przypadku może mówić o ocenie przeciętnej, a w żadnym o ocenie złej. Również podczas monitoringów projektów zajęcia oceniono wysoko. • W opinii osób monitorujących projekty: studenci dobrze panują nad grupą, studenci mówią zrozumiale, zajęcia są uporządkowane, studenci mówią z pasją, studenci zachęcają uczniów do aktywności, zajęcia podobały się uczniom, uczniowie byli aktywni, uczniowie współpracowali ze sobą, uczniowie polubili studentów. • Zdecydowana większość uczniów bardzo pozytywnie wspomina projekty. Relacjonują je żywiołowo i dosyć chaotycznie, podkreślając, że chętnie wzięliby w nich udział raz jeszcze. Również zdecydowana większość studentów była zadowolonych z przeprowadzonych przez siebie zajęć. • Zdecydowana większość badanych ocenia realizację projektów jako bardzo łatwą lub łatwą. Z kolei jedynie dla 3,5% jest ona trudna bądź bardzo trudna. Najważniejsze trudności związane z realizacją projektów to: zapanowanie nad dziećmi, zróżnicowanie wiekowe dzieci/ nieodpowiednia liczebność grupy, zła organizacja ze strony placówki, zdobycie zainteresowania dzieci, dojazdy. • Najważniejsze korzyści jakie odnoszą dzieci dzięki udziałowi w projektach, to: nowe umiejętności, radość/ dobra zabawa, nowa wiedza, nauka współpracy, rozwój wyobraźni / kreatywności oraz integracja. • Podczas zdecydowanej większość zajęć panowała dobra lub bardzo dobra atmosfera. Jedyne zakłócenia jakie pojawiały się wynikały z niewłaściwego zachowania pojedynczych dzieci i miały miejsce bardzo rzadko. • Wolontariusze dbają o dobrą atmosferę głównie poprzez: zabawy integracyjne, a następnie aktywizację, określenie zasad współpracy– kontrakt, miły i serdeczny stosunek do uczniów, traktowanie ich jak równych sobie. Ogromny wpływ na atmosferę ma również stosunek studentów do uczniów. • Zdecydowana większość przeprowadzonych zajęć (93,9%) zawierała element wykonywania przez uczniów określonych zadań powierzonych im przez studentów. Były to różnego rodzaju zadania w zależności od tematyki projektu. • Podczas ponad połowy monitorowanych zajęć (55,1%) dzieci pracowały w grupach. Były to zarówno zajęcia, w których praca w grupach stanowiła jedynie pewien ich element jak również zajęcia, które opierały się na pracy grupowej. • Wolontariusze zawsze wykorzystują materiały pomocnicze. Najczęściej są to: chusta klanzy, komputer/ laptop, materiały plastyczne, przyrządy i materiały potrzebne do wykonania doświadczeń. Jednakże gdyby rozpatrywać wszystkie wykorzystane materiały bez kategoryzacji okazałoby się, że w 50 analizowanych projektach zostało wykorzystanych kilkaset rodzajów materiałów pomocniczych.

22. PLACÓWKI • Zdecydowanie najwięcej analizowanych projektów odbywało się w szkołach podstawowych (41,9%) lub zespołach szkół (37,2%). Znacznie rzadziej projekty były realizowane w: gimnazjach(9,3%), ośrodkach kultury (9,3%), czy świetlicach (2,3%). • Najwięcej projektów odbyło się w niewielkich liczących do 100 dzieci placówkach (34,1%) oraz w placówkach jedynie nieco większych – liczących od 101 do 200 uczniów (31,8%). W większych placówkach projekty realizowane były rzadziej – jedynie 34,1% miało miejsce w placówkach większych niż 200 osobowych. • Projekty realizowane są w szkołach zróżnicowanych pod względem oferty zajęć pozalekcyjnych. Są to zarówno szkoły, w których zajęcia PROJEKTORA stanowią jedyną ofertę zajęć pozalekcyjnych (7%), jak również takie w których uczniom oferowany jest szeroki wybór tego typu zajęć (30%) (na podstawie deklaracji Szkolnych Opiekunów Projektu). Co ciekawe jeżeli jako zajęcia standardowe potraktujemy również, tzw. zajęcia karciane, to okazuje się, że aż w 23,4% szkół zajęcia PROJEKTORA są jedynymi pozalekcyjnymi. (na podstawie monitoringów projektów). Należy jednak podkreślić, że nawet w szkołach, które oferują uczniom różnorodne zajęcia pozalekcyjne wolontariusze PROJEKTORA są mile widziani. • Szczególnie pożądane przez szkoły są dodatkowe zajęcia z przedmiotów ścisłych. Co ciekawe nie chodzi tu jedynie o „efektowne” zajęcia o tematyce chemicznej, czy fizycznej, ale nawet o zajęcia matematyczne i logiczne. Oprócz nich szkoły zgłaszają zapotrzebowanie głównie na zajęcia artystyczne/ plastyczne, taneczne, a także o tematyce informatycznej (w tym dotyczące nowoczesnych technologii). • Najważniejsze oczekiwania placówek wobec PROJEKTORA: uatrakcyjnienie oferty zajęć pozalekcyjnych, przekazanie uczniom wiedzy w niekonwencjonalny sposób, odkrywanie i rozwijanie młodych talentów, rozwijanie zainteresowań dzieci, zwiększenie motywacji uczniów do nauki. • Najważniejsze korzyści jakie odnoszą szkoły dzięki realizowanym projektom, to: uzupełnienie/ rozszerzenie oferty szkoły, wzbogacanie wiedzy i umiejętności uczniów, brak kosztów organizacji zajęć oraz brak konieczności organizacji wyjazdów, zyskiwanie przez szkołę na atrakcyjności, świeżość, urozmaicenie, możliwość pozostania dzieci dłużej po lekcjach, inspiracja dla nauczycieli, rozwój zainteresowań u dzieci, inspiracja dla dzieci/ pokazanie, że nauka może być ciekawa. • Wszyscy ankietowani Szkolni Opiekunowie Projektu są zadowoleni lub bardzo zadowoleni ze współpracy z PROJEKTOREM. Często zajęcia prowadzone przez wolontariuszy odbierane są, jako zdecydowanie przewyższające pierwotne oczekiwania. • Zdecydowana większość badanych (90%) deklaruje, że w ich szkołach wolontariusze są poważnie traktowani przez nauczycieli. W nielicznych szkołach nauczyciele nie mają kontaktu z wolontariuszami, a zatem nie można określić ich wzajemnych relacji. • W niemal połowie spośród 30 analizowanych szkół nauczyciele posiadają szeroką wiedze na temat programu PROJEKTOR. Oznacza to, że nie tylko wiedzą o tym, że zajęcia organizowane są w ramach tego programu, ale także posiadają pewną wiedzę na jego temat. Również w niemal połowie szkół nauczyciele wiedzą, że zajęcia realizowane są w ramach programu PROJEKTOR (kojarzą nazwę), ale wiedzą niewiele (zazwyczaj: projekt ogólnopolski, zajęcia prowadzą studenci z uczniami) lub wręcz nic. • Podstawowym źródłem informacji na temat programu dla szkół, które już w nim uczestniczą jest jego strona internetowa. Wiedza ta uzupełniana jest bezpośrednim kontaktem z wolontariuszami oraz z Regionalnymi Koordynatorami Programu. • Zarówno odpowiedzi wolontariuszy, jak i osób monitorujących projekty jednoznacznie wskazują, na zbyt rzadką obecność Szkolnych Opiekunów Projektów podczas zajęć. Jedynie podczas 2 na 5 zajęć Opiekunowie obecni są przez cały czas.

23. PROJEKTOR • Szkolni Opiekunowie Projektów bardzo wysoko oceniają współpracę szkoły z PROJEKTOREM. Są zadowoleni z postawy studentów, ich zaangażowania, umiejętności organizacyjnych oraz terminowości i rzetelności, jak również sprawnego i szybkiego kontaktu zarówno z wolontariuszami, jak i RKP. Bardzo dobrze oceniono również kwestie formalne – zdaniem Szkolnych Opiekunów Projektów są one ograniczone do minimum. • Z kolei wolontariusze bardzo wysoko ocenili kwestie organizacyjne, formalne, kontakt z zespołem Fundacji Rozwoju Wolontariatu, Regionalnymi Koordynatorami Programu jak również sposób finansowania projektów. Zdaniem większości, otrzymywane środki finansowe są wręcz optymalne- wymuszają racjonalne gospodarowanie, ale zawsze wystarczają na wszystko to, co jest niezbędne do zrealizowania projektu. • Jedynie co trzeci wolontariusz (34,6%) uważa, że w programie PROJEKTOR – wolontariat studencki można coś poprawić i oczekuje w tej kwestii pomocy. Pozostałe osoby nie wskazują na żadne propozycje zmian. • Wolontariuszom zależy przede wszystkim na większej liczbie szkoleń, w których mogą wziąć udział. Istotną sprawą jest również zwiększenie asortymentu w sklepie. Co ciekawe zaledwie 4,2% badanych chciałoby zwiększenia budżetu na organizację projektów. Z kolei stosunkowo liczne (3,2%) są osoby proszące o większą kontrolę placówek pod kątem różnic pomiędzy ich deklaracjami, a faktyczną ofertą i proponowanymi warunkami. • Niemal wszyscy byli wolontariusze polecają PROJEKTORA innym. Zdecydowanie najważniejszymi tego powodami są: możliwość zdobycia doświadczenia oraz możliwość zrobienia czegoś dobrego i pomocy innym. • Zdecydowana większość studentów, to osoby zadowolone ze wsparcia ze strony PROJEKTORA. Swoje niezadowolenie wyrazili jedynie studenci realizujący jeden z 50 monitorowanych projektów. • Najważniejsze źródła informacji o PROJEKTORZE, to: RKP, znajomi, ogłoszenia, informacje, reklamy w Internecie, akcje promocyjne – prezentacje, plakaty, ulotki, strona internetowa programu.