Καρκίνος του προστάτη

1. Καρκίνος του προστάτη

2. Εισαγωγή • Συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού στον άνδρα. • Δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο στον άνδρα. • Κυρίως αντιπροσωπεύεται από το αδενοκαρκίνωμα. • Σπανιότερα από καρκινώματα από μεταβατικό επιθήλιο (ραβδομυοσαρκώματα), συχνότερα σε νεαρά άτομα.

3. Εισαγωγή-συνέχεια • Η ανάπτυξη του αδενοκαρκινώματος φαίνεται να επηρεάζεται θετικά από την τεστοστερόνη και την διϋδροτεστοστερόνη. • Η ορχεκτομή συνοδεύεται από διακοπή της εξέλιξης της νόσου και την υποστροφή του όγκου. • Το καρκίνωμα δεν εμφανίζεται σε ευνούχους και σε άτομα με συγγενή έλλειψη του ενζύμου 5-α-αναγωγάση.

4. Εντόπιση • Περιφερική ζώνη (75-80%). • Κεντρική ζώνη (15%). • Μεταβατική ζώνη (5-10%). • Βραδεία εξέλιξη, με επέκταση πέραν της κάψας του προστάτη, στο περιπροστατικό λίπος, τις σπερματοδόχους κύστεις, την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη ή με τα λεμφαγγεία στα επιχώρια λεμφογάγγλια (λεμφογάγγλια θυροειδούς βόθρου) ή σε απομακρυσμένα όργανα (οστά, πνεύμονες, ήπαρ).

5. Σταδιοποίηση • Από τη σταδιοποίηση εξαρτάται το είδος της θεραπείας. • Στάδια Τ1, Τ2 (Αρχικά): Όγκος εντός της κάψας. • Στάδιο Τ3: Ο όγκος διασπά τη κάψα. • Στάδιο Τ4: (Τοπική επέκταση): Διήθηση γειτονικών οργάνων.

6. Συμπτώματα • Ασυμπτωματικός. • Σε διήθηση της κύστης: δυσουρία, επιτακτική ούρηση, συχνουρία. • Συμπτώματα απόφραξης της ουρήθρας. • Αναιμία, μετεωρισμός, γαστρεντερικές διαταραχές (ηπατικές μεταστάσεις). • Πόνοι μέσης, λεκάνης, αυχένα (οστικές μεταστάσεις).

7. Εργαστηριακά ευρήματα • Α/α οστών: οστεοπλαστικές μεταστάσεις σπανιότερα οστεολυτικές. • Σπινθηρογράφημα οστών: εστίες ή θέσεις αυξημένης μεταβολικής δραστηριότητας. • CT: κατάσταση λεμφογαγγλίων, έλεγχος οργάνων κοιλίας, θώρακα, οστών.

8. Διορθική υπερηχογραφία

9. Διάγνωση • Ιστορικό • Κλινική εξέταση • Εργαστηριακά ευρήματα • PSA (Prostatic Specific Antigen)

10. PSA • Γλυκοπρωτεΐνη. • Παράγεται από τον προστάτη. • Φ.Τ. <4 ng/ml (μέχρι 10 ng/ml σε Κ.Υ.Π.). • Η περιοδική ανά έτος μέτρησή του σε συνδυασμό με τη δακτυλική εξέταση, που μπορεί να είναι φυσιολογική ή παθολογική για κάποια εξεργασία, μας βοηθούν στη διάγνωση και στη διαφορική του διάγνωση από άλλες παθήσεις.

11. PSA-συνέχεια • Κάθε ασθενής με αυξημένη τιμή PSA ή με δακτυλική εξέταση ύποπτη για καρκίνωμα, πρέπει να υποβάλλεται σε βιοψία του προστάτη, που γίνεται διορθικά μέσω της ειδικής κεφαλής των υπερήχων, που κατευθύνει τη βελόνη σε ύποπτες περιοχέςή σε πολλαπλές θέσεις.

12. ΘεραπείαΕντοπισμένος καρκίνος • Δεκαετής επιβίωση ξεπερνά το 90%. • Ριζική προστατεκτομή: αναφέρεται στην αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη, μαζί με τις σπερματοδόχους κύστεις και λυκήθους, όπως και με τα επιχώρια λεμφογάγγλια, που βρίσκονται στον θυροειδή βόθρο. • Υπερηβική ριζική προστατεκτομή • Περινεϊκή προστατεκτομή

13. Ριζική προστατεκτομή

14. ΘεραπείαΕντοπισμένος καρκίνος-συνέχεια • Ακτινοθεραπεία • Εξωτερική: κατευθύνει την ακτινοβολία μόνο στον προστάτη, τα όρια του οποίου προσδιορίζονται επακριβώς μέσω υπολογιστή. • Βραχυθεραπεία: προσφέρει την ακτινοβολία μέσω ραδιενεργών εμφυτευμάτων, συνήθως ιωδίου 125, που τοποθετούνται στον προστάτη με τη βοήθεια των υπερήχων ή της αξονικής τομογραφίας.

15. Εξωτερική ακτινοθεραπεία

16. ΘεραπείαΤοπική επέκταση • Ακτινοβολία + ορμονοθεραπεία. Τοπική επέκταση του όγκου μπορεί να διαπιστωθεί και σε ιστολογικά παρασκευάσματα προστάτου, που αφαιρέθηκαν με ριζική προστατεκτομή. Στις περιπτώσεις αυτές ακολουθεί συμπληρωματική θεραπεία, που είναι η ακτινοβολία ή η ορμονοθεραπεία,

17. ΘεραπείαΠροχωρημένα καρκινώματα • Ορμονοθεραπεία • Στόχος: Η ελάτωση της τεστοστερόνης του αίματος. • Πλήρης ανδρογονικός αποκλεισμός • LH-RH ανάλογα: Αναστολή έκκρισης LH • Αντιανδρογόνα: Δεσμεύουν τους υποδοχείς της διϋδροτεστοστερόνης στα κύτταρα του προστάτη

18. Θεραπεία-συμπεράσματα • Η ριζική προστατεκτομή τείνει να καθιερωθεί, ως η θεραπεία εκλογής σε εντοπισμένα καρκινώματα του προστάτη. • Ο πλήρης ανδρογονικός αποκλεισμός, με τη χρήση των LH-RH ανάλογων, σε συνδυασμό με αντιανδρογόνα, αποτελεί τη θεραπεία εκλογής σε μεταστατικά καρκινώματα του προστάτη