Energia w 7. Programie Ramowym

1. Katowice, 27 kwietnia 2011 Energia w 7. Programie Ramowym Katarzyna Sobótka Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk

2. Realizacja działań wspierających uczestnictwo Polski w europejskich programach ramowych: 7. Program Ramowy (2007-2013) oraz 5PR i 6PR Euratom – 7. Program Ramowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (2007-2011) Fundusz Badawczy Węgla i Stali Program CIP - Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji(2007-2013) CIP EIP - na rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji CIP IST PSP - na rzecz Wspierania Polityki w zakresie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych prowadzenie Portalu EURAXESS Polska Realizowane działania: min. prowadzenie działalności informacyjnej, szkoleniowej, doradczej, promocyjnej i eksperckiej; prowadzenie działalności eksperckiej wspomagającej władze publiczne w zakresie Europejskiej Przestrzeni Badawczej; wspieranie rozwoju i integracji polskiego sektora B+R w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim; Krajowy Punkt Kontaktowy www.kpk.gov.pl

3. 7PR: Podstawowe zasady • O sposobie wykorzystania budżetu PR decydująwyłącznie instytucje europejskie: Rada i Parlament Europejski uchwalając 7PR oraz Komisja Europejska odpowiedzialna za jego wdrożenie. Budżet nie jest dzielony na poszczególne kraje. • Finansowane są najczęściejprojekty realizowane przez konsorcjazłożone z kilku (kilkunastu) partnerów z różnych krajów. • Finansowane są projekty zgodne z priorytetami tematycznymiUnii Europejskiej zawartymi w dokumentach 7PR.

4. 7PR: Podstawowe zasady • Wybór projektów skierowanych do finansowania odbywa sięna drodze zaproszeń do składania wniosków(call for proposals)ogłaszanych regularnie przez KE. Oceny jakości zgłoszonych projektów dokonujegrupa niezależnych ekspertów z różnych krajów. • Realizowane w projektach działania sądofinansowywane, a nie finansowane. • Środki finansowe 7PR nie służą subsydiowaniu biorących w nim udział instytucji. Mogą być wykorzystane jedynie dlasfinansowania jasno określonych pracsłużących rozwojowi naukowemu i technologicznemu Europy. • Projekty muszą miećwymiar europejski,a nie tylko lokalny.

5. Struktura 7 PR • 7PR tworzy pięć głównych elementów tzw. Programy szczegółowe : • Współpraca - COOPERATION • zdrowie; • żywność, rolnictwo i rybołówstwo oraz biotechnologia; • technologie informacyjne i komunikacyjne; • nanonauki, nanotechnologie, materiały i nowe technologie; produkcyjne; • energia; • środowisko (w tym zmiany klimatu); • transport (w tym aeronautyka); • nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne; • przestrzeń kosmiczna; • bezpieczeństwo • Pomysły - IDEAS • Ludzie - PEOPLE • Możliwości - CAPACITIES • Badania w dziedzinie energii jądrowej - EURATOM

6. COOPERATION: Struktura budżetu COOPERATION 32 413 mln euro Energia 2 350 mln euro

7. Uczestnicy projektów • W 7PR mogą brać udział różne organizacje i osoby: • uczelnie wyższe • organizacje badawcze (w tym instytuty PAN, jednostki badawczo-rozwojowe) • osoby prawne utworzone na mocy prawa wspólnotowego (w tym Wspólnotowe Centrum Badawcze - JRC) • organizacje międzynarodowe • instytucje publiczne, organy samorządowe i szkoły średnie • przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie MŚP • Inne…. • Powyższa lista jest jedynie orientacyjna, a nie wyczerpująca. • W zależności od inicjatywy badawczej stosowane są różne zasady udziału.

8. Typy projektów • Projekty współpracy = Collaborative Projects (CP) - współfinansowanie prac badawczych, których celem jest stworzenie nowej wiedzy, technologii lub produktu. Rozmiar, zakres i wewnętrzna organizacja projektów współpracy różna w zależności od dziedziny i tematu. W projekcie muszą uczestniczyć przynajmniej 3 niezależne podmioty prawne z 3 różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych. with predominant demonstration component • wdrożenie nowej technologii, nowej koncepcji lub nowego systemu, • dokonanie testów oraz wykazanie wykonalności i ekonomicznej opłacalności innowacyjnego rozwiązania • identyfikacja najlepszych rozwiązań, promocja rezultatów w celu zachęcenia do szerokiego stosowania • 70% demonstration, 20% badania i rozwój, 5% promocja i rozpowszechnianie wyników projektu 2% szkolenia, 7% zarządzanie projektem

9. Typy projektów • Akcje koordynacyjne i wspierające = Coordination and Support actions (CSA) • służą realizacji programu ramowego poprzez koordynowanie i wspomaganie różnych działań i polityk badawczo-naukowych, stymulowanie uczestnictwa w projektach, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw oraz nowych grup badawczych. Umożliwiają one organizację konferencji i seminariów, wykonywanie prac studyjnych i analiz, realizację różnych działań informacyjnych i promocyjnych. W zależności od celu i liczby partnerów wyróżniamy dwa rodzaje projektów: • CSA -coordinating (CA): w projekcie muszą uczestniczyć przynajmniej 3 podmioty prawne z 3 różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych; • CSA -supporting (SA): projekt może być składany przez jeden podmiot prawny.

10. Obszary: Energia w 7PR Wodór i ogniwa paliwowe Wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii Wytwarzanie paliw odnawialnych Paliwa odnawialne wykorzystywane do ogrzewania i chłodzenia Technologie wychwytywania i magazynowania CO2 w celu wytwarzania energii o zerowej emisji zanieczyszczeń Czyste technologie węglowe Inteligentne sieci energetyczne Wydajność energetyczna i oszczędzanie energii Wiedza na rzecz polityki energetycznej Działania horyzontalne

11. Energia w 7PR • Wodór i ogniwa paliwowe Ogniwapaliwowe - fizyczne i chemiczne aspekty materiałów dla FC Produkcja wodoru - materiały i procesy wytwarzania wodoru Wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii Fotowoltaika (procesy wytwarzania) Biomasa(gazyfikacja, współspalanie biomasy, odpady rolne i leśne, uprawy energetyczne) Wiatr (elektrownie wiatrowe i ich elementy) Geotermia (eksploatacja złóż wysokotemperaturowych, trwałość instalacji, walka z korozją) Skoncentrowana energia słoneczna (poprawa efektywności optycznej i termicznej, mniejsze zużycie wody, lepsze wykorzystanie terenów) Energia oceanów (projektowanie nowych systemów i ich elementów) Hydroenergia (małe elektrownie wodne, minimalizacja szkodliwego wpływu na środowisko)

12. Energia w 7PR • Wytwarzanie paliw odnawialnych Pierwsza generacja biopaliw z biomasy (biodisel, bioetanol ze skrobii, cukru, odpadów, olejów roślinnych) Druga generacja biopaliw z biomasy (przeróbka lignocelulozy, biopaliwa syntetyczne) Biorafinerie Biopaliwa z upraw energetycznych Biopaliwa dla transportu • Paliwa odnawialne wykorzystywane do ogrzewania i chłodzenia Nisko- i średniotemperaturowa energia słoneczna (wykorzystanie materiałów z plastiku) Biomasa Energiageotermalna (pompy cieplne, wymienniki ciepła)

13. Energia w 7PR • Technologie wychwytywania i magazynowania CO2 w celu wytwarzania energii o zerowej emisji zanieczyszczeń Wychwyt CO2 (optymalizacja technologii) Składowanie CO2 (magazynowanie geologiczne) • Czyste technologie węglowe Technologie konwersji w celu generacji energii zerowej emisji zanieczyszczeń (spalanie, gazyfikacja, technologie złoża fluidalnego) Poligeneracja na bazie technologii węglowych (nośniki energii: wodór, paliwa ciekłe i gazowe)

14. Energia w 7PR • Inteligentne sieci energetyczne Rozwój interaktywnych sieci energetycznych wykorzystujących potencjał odnawialnych źródeł energii i generacji rozproszonej Pan-europejskie sieci energetyczne (elektryczne i gazowe) • Wydajność energetyczna i oszczędzanie energii Efektywnośćenergetyczna w przemyśle wytwórczym Wysokoefektywna poligeneracja (kombinowana produkcja energii elektrycznej, ciepła, zimna i biopaliw (stałych, ciekłych i gazowych) – zastosowania w energetyce i wytwarzaniu materiałów Energetyka odnawialna i efektywność energetyczna w budownictwie (CONCERTO - energetyka w społecznościach lokalnych) Innowacyjne strategie w miejskim transporcie (CIVITAS-plus) Badania socjo-ekonomiczne i innowacyjność (eko-budownictwo, wspólnoty CONCERTO, miasta CIVITAS)

15. Energia w 7PR • Wiedza na rzecz polityki energetycznej Narzędzia oparte na wiedzy w tworzeniu polityki energetycznej (narzędzia, metody i modele w tworzeniu polityki energetycznej) Wsparcie naukowe dla polityki (ocena zasobów energetycznych)

16. Energia w 7PR konkursy lipiec 2011 (WP 2012) Projekt programu pracy

17. Dokumentacja

18. FP7-ENERGY-2012

19. FP7-ENERGY-2012

20. FP7-ENERGY-2012

21. Źródła informacji • Informacje na temat 7 Programu Ramowego: • http://cordis.europa.eu/fp7/home_pl.html • Dostęp do dokumentacji konkursowej: • http://cordis.europa.eu/fp7/dc/index.cfm?fuseaction=UserSite.FP7CallsPage#Energy • Przewodnik Komisji Europejskiej po finansowaniu UE w dziedzinie badań, rozwoju i innowacji • http://cordis.europa.eu/eu-funding-guide/home_pl.html • Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE • http://www.kpk.gov.pl

22. Dzień Informacyjny Energia i Euratom 17.06.2011 (piątek) Warszawa

23. Wodór i ogniwa paliwowe • Wspólna Inicjatywa Badawcza Ogniw Paliwowych i Wodoru - • The Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCH JU) • Inicjatywa partnerstwa publiczno-prywatnego wspierająca badania i rozwój ogniw paliwowych i technologii wodorowych. • FCH JU jest podmiotem prawnym, w którym partnerzy realizują działania B+R • Ogłoszenie konkursu wiosną 2011

24. Mam pomysł - i co dalej? Kilka uwag praktycznych

25. Pomysł – dobry czy zły?Zgodność z tematem Zgodność z zagadnieniami Work Programme - obszar tematyczny - typ projektu (CP, CSA-CA, CSA-SA) - typ działań (działania badawcze, wdrożenia) - wielkość projektu - skład konsorcjum (kraje wybranego regionu) - udział w konsorcjum partnerów określonego typu (SME, przemysł) - maksymalna liczba finansowanych projektów

26. Koordynator czy partner?Szansa sukcesu Szansa sukcesu!? Koordynator - organizacja konsorcjum - napisanie projektu - kontakt z Komisją - dystrybucja środków - egzekwowanie wykonania zadań przez partnerów - raporty dla Komisji Partner - udział w pisaniu projektu (Work Packages) - realizacja zadań przewidzianych w Work Packages - raporty dla koordynatora

27. Jak stworzyć konsorcjum?Wybór partnerów Wybór partnerów - równowaga geograficzna - równowaga typów partnerów (uniwersytety, instytuty naukowe, przemysł, MŚP, samorząd, agencje promocji) - jakość naukowa, potencjał - wskaźnik sukcesu w PR Szansa sukcesu!!!

28. Poszukiwani eksperci do 7PR KE stworzyła bazę ekspertów do której mogą wpisywać się osoby indywidualnie lub nominacja może być dokonana przez instytucje macierzystą. KE wybiera ekspertów z poniższej bazy: https://cordis.europa.eu/emmfp7/index.cfm?fuseaction=wel.welcome • doświadczenie zdobyte podczas oceny to zaoszczędzenie około 50% czasu poświęcanego na przygotowanie projektów do 7PR oraz ogromne zwiększenie szansy na odniesienie sukcesu czyli zaakceptowanie własnego projektu i otrzymanie funduszy unijnych; • za "naukę" i wykonaną pracę ekspert otrzymuje wynagrodzenie od KE: honorarium w wysokości 450 euro za każdy dzień pracy, refundacje kosztów podróży oraz dietę dzienną w wysokości 149 euro; • ze względu na różnorodność wniosków, tak badawczych, jak i wspierających naukę ekspertem może zostać każda osoba działająca w sferze badawczo-rozwojowej, a także osoby zatrudnione w przemyśle i administracji; • podstawowym wymogiem jest posiadana wiedza i doświadczenie w danej dziedzinie; oraz przyzwoita (ale nie koniecznie doskonała) znajomość języka angielskiego; • udział w ocenie jest sprawą indywidualną każdego zgłaszającego się eksperta, oznacza to, że nie trzeba mieć "namaszczenia" swojego pracodawcy.

29. Inne możliwości finansowania projektów • Fundusz Badawczy Węgla i Stali • Głównym celem programu jest wspieranie konkurencyjności wspólnotowego sektora węgla i stali. • Program zapewnia pomoc finansową projektom i innym działaniom poprzez wspieranie współpracy między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i uczelniami. • Obejmuje procesy produkcyjne, utylizację, ochronę zasobów surowcowych, poprawę stanu środowiska oraz bezpieczeństwo pracy w sektorach związanych z przemysłem węgla i stali. • W programie mogą uczestniczyć przedsiębiorstwa, instytuty badawcze lub osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, pod warunkiem, że ich zamiarem jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej lub mogą one znacząco przyczynić się do takiej działalności. • Wnioski przyjmowane są przez Komisję Europejską do 15 września każdego roku. • Szczegółowe informacje na temat zasad uczestnictwa i podstaw prawnych programu, a także wzory formularzy i dokumentów, znajdują się na:http://cordis.europa.eu/coal-steel-rtd/

30. Inne możliwości finansowania projektów • Ekoinnowacje w Programie CIP EIP: • Projekty pilotażowe i powielania rynkowego: • Pierwsze zastosowanie lub powielanie rynkowe ekoinnowacyjnych technik, produktów i praktyk; nie dotyczą projektów ze sfery B+R; • Obszary priorytetowe: recycling materiałów, budownictwo, sektor spożywczy, ekologiczny biznes i inteligentne zakupy • Budżet: na lata 2008-2013 budżet inicjatywy wynosi 195 mln euro • Wnioskodawcy: • Pojedyncze małe lub średnie przedsiębiorstwo (wymiar europejski) • Konsorcjum narodowe • Konsorcjum międzynarodowe • Polska oficjalna strona poświęcona Programowi CIP EIP Instrumenty Pozafinansowe:http://www.cip.gov.pl/eip-kpkippt • Europejska oficjalna strona Programu CIP EIP http://ec.europa.eu/cip/eip_en.htm • Ekoinnowacje – projekty pilotażowe i powielania rynkowego: http://ec.europa.eu/ecoinnovation Kontakt: Katarzyna.Walczyk@kpk.gov.pl

31. Zakończony etap badań Gotowość do wejścia na rynek Komercjalizacja Potencjał do powielania Europejska Wartość Dodana Badania podstawowe Badania stosowane Prototyp Demonstracja technologii Gromadzenie wiedzy 7 PR - Eco –innovation - IEE Efektywność energetyczna & OZE, w tym transport Promocja i rozpowszechnianie rozwiązań EE Poprawa funkcjonowania rynku:procedury administracyjne szkolenia, podnoszenie świadomości, analizy, studia… Brak komponentu inwestycyjnego, brak badań 31

32. Uczestnicy: prywatna lub publiczna jednostka badawcza znaczących rozmiarów (wydział uniwersytetu, departament, instytut badawczy lub duże laboratorium) zatrudniająca co najmniej 10 doświadczonych badaczy prowadząca prace badawcze najwyższej jakości lub o największym potencjale rozwoju. Jednostki badawcze powinny mieć siedzibę w regionie konwergencji lub regionie peryferyjnym UE. Jednostka nie może być oddziałem lub filią organizacji mającej siedzibę w regionie konwergencji lub regionie peryferyjnym*. Kontakt: Ewa Kuśmierczyk Ewa.Kusmierczyk@kpk.gov.pl ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- * Lista regionów może zostać rozszerzona zgodnie z umowami stowarzyszającymi kraje trzecie z 7 PR. Jednostki badawcze pochodzące z dowolnego regionu Albanii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, FYROM, Czarnogóry, Serbii i Turcji są uprawnionymi uczestnikami konkursu. FP7-REGPOT Capacities

33. Regiony konwergencji i regiony peryferyjne Regiony konwergencji regiony UE o średnim dochodzie (ściślej: produkcie krajowym brutto na osobę) poniżej 75 % przeciętnej europejskiej Regiony peryferyjne Gujana francuska, Gwadelupa, Martynika, Reunion, Hiszpańska Wspólnota Autonomiczna Wysp Kanaryjskich, Azory i Madera.

34. 1. Współpraca z co najmniej 3 organizacjami partnerskimi z krajów UE. Uwaga! Współpraca z jednostkami z krajów trzecich jest niedozwolona Możliwość współpracy z krajowymi jednostkami badawczymi. Dopuszczalna współpraca z innymi jednostkami krajowymi, zwłaszcza przedsiębiorstwami (np. szpitale, władze lokalne etc.); Dwukierunkowa wymiana badaczy. Plan Działania -wymiana „know-how” i doświadczeń Partner 3 Doskonałe lub obiecujące Centrum Badawcze Partner 2 Partner 1

35. Uczestnicy: Małe i średnie przedsiębiorstwa. Cel: Badania na rzecz MŚP Kontakt: Aneta Maszewska Aneta.Maszewska@kpk.gov.pl FP7-SME Capacities

36. Osiągnięcie celów pakietu klimatyczno – energetycznego wymaga rozwoju i wdrożenia na szeroką skalę pełnego portfolio technologii niskoemisyjnych. UE zatwierdziła w 2007 roku "Europejski strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych (European Strategic Energy Technology Plan SET-Plan) w celu przyspieszania rozwoju oraz implementacji na dużą skalę niskoemisyjnych technologii, bazujących na obecnym potencjale badawczo-rozwojowym i osiągnięciach Europy. Plan ten przedstawia innowacyjny model bazujący na kolektywnym podejściu do planowania badań, ich rozwoju, demonstracji i implementacji wyników z naciskiem na programy o dużej skali. Główną ideą SET-Planu jest lepsza organizacja badań w Europie, wybór technologii z największym potencjałem oraz wspólne planowanie, w jaki sposób fundusze powinny być inwestowane. SET-Plan

37. Konferencja SET-Plan podczas polskiego przewodnictwa Rady UE Warszawa 28-29 listopada 2011 Organizator: Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Komisja Europejska, Min. Gospodarki, MNiSzW www.setplan2011.pl Seminarium: CleanCoal and Unconventional Energy 29.11.2011

38. Dziękuję za uwagę Katarzyna Sobótka katarzyna.sobotka@kpk.gov.pl Tel. 502-052-239 Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk ul. Krzywickiego 34 02-078 Warszawa tel: 0 22 828 74 83 fax: 0 22 828 53 70 www.kpk.gov.pl