3.1 Örgüt Şemasına Bir Örnek

1. 3.1 Örgüt Şemasına Bir Örnek Genel Müdür (CEO) Gnl Md.Yrd. Finans Gnl Md.Yrd. İmalat Gnl Md.Yrd. İnsan Kaynakları Muhasebe Şefi Bütçe Analisti Fabrika Müdürü Bakım Müdürü Eğitim Uzmanı S.Yardım Uzmanı

2. 3.2 Örgütsel Tasarımın Verimlilik vs. Öğrenme Sonuçları ile İlişkisi Verimlilik için Tasarlanmış Dikey Örgüt Öğrenme için Tasarlanmış Yatay Örgüt • Yatay yapı egemen • Paylaşılan görevler, yetkilendirme • Gevşek hiyerarşi, az sayıda kural • Yatay, yüz yüze iletişim • Çok sayıda takım ve görev grupları • Yerinden karar verme Egemen Yapısal Yaklaşım • Dikey yapı egemen • Uzmanlaşmış görevler • Katı hiyerarşi, çok sayıda kural • Dikey iletişim ve rapor sistemleri • Az sayıda takım, görev grupları ve eşgüdümleyici • Merkezi karar verme

3. 3.3 Proje Yöneticisinin Örgüt Yapısındaki Yeri Genel Müdür Finans Dept. Finans Muhasebesi Butçe Analisti Yönetim Muhasebesi Mühendislik Dept. Ürün Tasarımı Proje Çizimcisi Elektrik Tasarımcısı Satınalma Dept. Satınalmacı Satınalmacı Satınalmacı Pazarlama Dept. Pazar Araştırmacı Reklam Uzmanı Pazar Planlaması Proje Yön. Yeni ürün A Proje Yön. Yeni ürün A Proje Yön. Yeni ürün A

4. 3.4. Wizard Software Şirketinde Yatay Eşgüdüm için Takımlar Genel Müdür Pazarlama Gnl Md.Yrd. Programlama Gnl Md.Yrd. Araştırma Gnl Md.Yrd Video oyunu Temel Arş. Yön. Video oyunu Satış Yön Video oyunu Baş Programcı Video Oyunları Ürün Takımı Uygulama ve Test Yön. Hafıza ür. Satış.Yön Hafıza ür. Baş Programcı Hafıza ür. Arş. Yön. Hafıza Ürünleri Takımı Hafıza ür. Uluslar arası Yön. Reklam Yön. Müş.Hiz. Yön Tedarik Yön.

5. 3.5. Yatay Bağlantı ve Eşgüdüm İçin Mekanizmalar Merdiveni Takımlar Yüksek Tam zamanlı bütünleştiriciler Görev grupları Gerekli Yatay Eşgüdümün Derecesi Doğrudan ilişki Bilgi sistemleri Düşük Düşük Yüksek Zaman ve İnsan Kaynağı Cinsinden Eşgüdümün Maliyeti

6. GM Üretim Mühendislik Pazarlama hattı Ürün Finans 3. hattı GM GM Ürün İnsan Kaynakları A 2. Temel Süreç 1 Temel Süreç 2 hattı Ürün 1. 3.6. Çalışanları Bölümlere Ayırmak İçin Yapısal Tasarım Örnekleri İşlevlere Göre Yatay Bölümleme Ürünlere Göre Bölümleme (Bölümsel) Modüler Bölümleme GM Çokodaklı Bölümleme (Matris veya Melez) Muhasebe Pazarlama İmalat Pazarlama Ürün 1 İmalat Ürün 2 Dağıtım

7. 3.7 İşlevlereGöre Bölümlenmenin Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. İşlevsel bölümler içinde ölçek ekonomisi sağlar 2. Derinliğine beceri geliştirmeye olanak sağlar 3. Örgütün işlev amaçlarına ulaşmasını sağlar 4. Bir ya da az sayıda ürünle daha başarılıdır Zayıf Yanları 1. Çevresel gelişmelere yavaş tepki verir 2. Kararların tepede birkmesine, hiyerarşide aşırı yüklenmeye neden olur 3. Bölümlerarasında düşük yatay eşgüdüme neden olur 4. Yenilikçilik azdır 5. Örgütsel amaçları görememe tehlikesi doğar

8. 3.8. Info-Tech’de İşlevlerden Ürünlere Göre Yapılanmaya Geçiş İşlevlere Göre Bölümlenme Info-Tech Gen.Müd. Ar Ge İmalat Pazarlama Muhasebe Ürünlere Göre Bölümlenme Info-Tech Gen.Müd. Elektronik Yayın Büro Otomasyonu Sanal Gerçeklik A/G İml Paz A/G İml Paz Muh Muh A/G İml Paz Muh

9. 3.9 Ürün Örgüt Yapısının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Hareketli çevrelerdeki hızlı değişmeler için uygun 2. Ürün sorumluluğu ve ilişki noktaları belirgin olduğu için müşteri doyumuna sağlar 3. İşlevler arasında yüksek eşgüdüm 4. Birimlerin üründeki, bölgedeki ve müşterideki farklılıklara uyumunu sağlar 5. Fazla ürünü bulunan büyük örgütlerde iyi çalışır 6. Kararlar yerinden alınır Zayıf Yanları 1. İşlevsel bölümlerdeki ölçek ekonomisini yok eder 2. Ürün hatları arasındaki eşgüdümü zayıflatır 3. Derinliğine beceri ve teknik uzmanlığı yok eder 4. Ürün hatları arasında bütünleşme ve standardizasyon zorlaşır

10. 3.10 Apple Computer için Coğrafik Yapı CEO Steve Jobs Apple Amerika Apple Avrupa Apple Pasifik Kanada Asya L. Amerika Karayipler Avustralya Japonya

11. 3.11 Bir Matris Örgütte İkili Yetke Yapısı Genel Müdür Ürün Direktörü Tasarım Gn.Md.Yrd İmalat Gn.Md.Yrd Pazarlama Gn.Md.Yrd Denetçi Satınalma Yön. A Ürünü Yön. B Ürünü Yön C Ürünü Yön D Ürünü Yön

12. 3.12 Matris Örgüt Yapısının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Müşteriden gelen ikili istekleri karşılayabilmek için gerekli eşgüdümü sağlar 2. İnsan kaynaklarını ürünler arasında esnek bir biçimde paylaşır 3. Hareketli çevredeki hızlı değişimlere ve karmaşık kararlara uygundur 4. Gerek ürünsel gerekse işlevsel beceri geliştirmeye olanak sağlar 5. Çok ürünü olan orta büyüklükteki örgütlerde iyi çalışır Zayıf Yanları 1. İkili yetke nedeniyle çalışanların bunalmasına, kafalarının karışmasına neden olur 2. Çalışanların insan ilişkilerinde çok iyi olmaları ve yoğun eğitim görmüş olmaları gerekir 3. Zaman alıcıdır, sık toplantılara ve çatışma çözücü çalışmalara gereksinme gösterir 4. Çalışanlar dikey yerine mesleksel ilişkiler kurmadıkça ve yapıyı anlamadıkça çalışmaz 5. Güç dengelerini sağlamak için yoğun çaba gerektirir.

13. 3.14 Yatay Yapı Üst Yönetim Takımı 1. Takım 2. Takım 3. Takım Süreç Sorumlusu Müşteri Pazar Analizi Araştırma Ürün Planl. Test Yeni Ürün Geliştirme Süreci 1. Takım 2. Takım 3. Takım Süreç Sorumlusu Müşteri Analiz Satınalma Malzeme Akışı Dağıtım Tedarik ve Destek Süreci

14. 3.15 Yatay Yapının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Müşteri isteklerindeki değişimlere hızlı tepki vermeyi ve esnekliği sağlar 2. Herkesin dikkatini üretime ve müşteriye bir “değer” sunmaya yöneltir 3. Çalışanların her biri, örgütsel amaçlar hakkında geniş bir bakış açısına sahiptir 4. Takım çalışmasını ve işbirliğini teşvik eder 5. Sorumluluğu paylaşma, karar verme ve sonuçlardan sorumlu olma fırsatı sunarak, çalışanların yaşam kalitesini yükseltir Zayıf Yanları 1. Temel süreçleri belirlemek güç ve zaman alıcıdır 2. Kültürde, iş tasarımında, yönetim felsefesinde, bilişim ve ödül sistemlerinde değişimleri gerektirir 3. Geleneksel yöneticiler, güç ve yetkelerinin azalması durumunda değişimi engelleyebilirler 4. Yatay takım ortamında etkili çalışabilmeleri için işgörenlerin eğitilmesini gerektirir 5. Derinlemesine beceri geliştirmeyi sınırlandırabilir

15. 3.16. Premiere Plus Publishing Company’de Modüler Yapı Creative Design Inc. Grafik modülü) Strawberry Hill (Derleme hizmetleri modülü) Premiere Plus Publishing Company Target Communications (Halkla ilişkiler modülü) A-Z Printshops (Basım modülü)

16. 3.17.Modüler Yapının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Küçük örgütlerin bile dünya çapında yetenek edinmesini ve kaynaklara ulaşmasını sağlar 2. Fabrikaya, teçhizata veya dağıtım kanallarına büyük yatırımlar yapmaksızın kısa zamanda güçlü bir şirket olmayı sağlar 3. Değişen gereksinimler karşısında örgütün esnek ve duyarlı olmasını sağlar 4. Yönetim giderlerini düşürür Zayıf Yanları 1. Bir çok etkinlikler ve çalışanlar üzerinde yöneticilerin doğrudan kontrolü yoktur 2. Sözleşmeli ortaklarla ilişkileri yürütme ve çatışmaları yönetmek için zaman ve çaba gerektirir 3. Bir ortak sözleşmenin gereklerini yerine getirmezse ya da iflas ederse örgütsel başarısızlık riski doğar 4. Sözleşmeli personelle değiştirilebileceğini hissettiklerinde, çalışanların sadakati azalır, örgüt kültürü zayıflar

17. 3.18A. Melez Yapıya Örnek (Sun Petrochemical Products) Genel Müdür İşlevsel Yapı İns.Kayn. Direktörü Teknoloji Gn.Md.Yrd. Finans Gn.Md.Yrd. Hukuk Müşaviri Ürün Yapısı Kimyasal Gn.Md.Yrd. Yağ Gn.Md.Yrd. Benzin Gn.Md.Yrd.

18. 3.18B. Melez Yapıya Bir Örnek (Ford Customer Service) Başkan Yrd ve Genel Müdür İşlevsel Yapı Finans Strateji/ İletişim İnsan Kaynakları Direktör/ Süreç Sor. Takım Parça Tedarik/Destek Grubu Yatay Yapı Direktör/ Süreç Sor. Takım Araç Servis Grubu Direktör/ Süreç Sor. Takım Teknik Destek Grubu

19. 3.19 Yapı ile Örgütün Verimlilik vs. Öğrenme Gereksinimi Arasındaki İlişki Yatay Yapı Modüler Yapı İşlevsel Yapı Çapraz Takımlı İşlevsel Yapı Ürün Yapısı Matris Yapı Yatay: Eşgüdüm, öğrenme, yenilik, esneklik Egemen Yapısal Yaklaşım Dikey: Kontrol, verimlilik, istikrar, güvenilirlik