وزارت نیرو شرکت مدیریت منابع آب آیران

1. وزارت نیرو شرکت مدیریت منابع آب آیران بررسی آثار اقتصادی بالقوه پدیده تغییر اقلیم بر منابع آب حوضه آبریز زاینده رود The potential Economic Impact of Climate Change on Zayendeh-rud water resources مجری: دكتر سيدصفدرحسيني همکاران اصلی: دکتر محمدرضا نظری دکتر شهاب عراقی نژاد 1

2. مقدمه، ضرورت و اهداف تعریف اقلیم اقليم، شرايط متوسط آب و هوا براي يك محدودۀ خاص و يكدورۀ خاص است. تغيير اقليم بر اساس تعریف IPCC تغییر اقلیم عبارت است از تغييربرگشتناپذیر در متوسط شرایط آبو هوايييك منطقه نسبت بهرفتاري كه در طول يك افق زماني بلندمدت از اطلاعات مشاهده ياثبت شده درآن منطقه مورد انتظاراست. عامل اصلی تغییرات اقلیمی: فعالیتهای انسانی است که به انباشت گازهای گلخانهای با قدرت ماندگاریطولانیمدت در جو (دی اکسید کربن، متان، اکسید نیتروژن و هالوکربنها) منجر میشود.

3. مقدمه، ضرورت و اهداف مقدار انتشار سالانۀ کربن بین سالهای 2004-1970 به میزان 80 درصد رشد یافته و از مقدار 21 گیگا تن در سال به حدود 38 گیگا تن افزایش یافته طی دورۀ 10 ساله 2004-1995 (0/92 گیگاتن در هر سال) بیش از دو برابر رشد آن طی دورۀ 1994-1970 (0/43گیگا تن در هر سال) بوده است. پیشبینی میشود، سوختهای فسیلی همچنان به عنوان مهمترین منبع تأمین انرژی جهان تا اواسط قرن حاضر باقی مانده و انباشت ناشی از آن طی این مدتبه میزان40 الی 110 درصد افزایش یابد. پیامد در مقیاس منطقه ای و محلی پیامد در مقیاس کلی • تغییر الگو و مقدار بارش ها • افزایش مقدار تبخیر و تعرق • تغییر رواناب سطحی و احتمال وقوع پدیده های حدی هیدرولوژیکی • افزایش دمای زمین بین 1/5تا 4/5درجۀ سانتیگراد، • افزایش تراز آب دریاها • وقوع نوسان های شدید آب و هوایی

4. مقدمه، ضرورت و اهداف امروزه از تغییر اقلیم به عنوان یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی قرن بیست و یکم یاد میشود که پیامدهای جدی اقتصادیبه دنبال دارد(ریدسما و همکاران، 2009). بر اساس برآوردهای انجام شده برای درجات مختلف از گرمایش کره زمین 2 درجۀ سانتیگـراد با خسارتی معـادل 1 تا 7 درصد 3 درجۀ سانتیگراد با خسارتی حدود 1 تا 14 درصد 5 درجـۀ سانـتیگراد خسارت اقتصادی آن بین 5/2 تا 30 درصد پـرداخت کنندۀ بخـش عمـدۀ آن کشورهای در حال توسعه هستند (کمفرت، 2009) این امر نگرانیهایی را در سطح بینالمللی باعث شده است • برگزاری کنفرانس آب و هوا در سال 1979 • تاسیس کمیتۀ بینالدولی تغییر اقلیم 1988

5. مقدمه، ضرورت و اهداف • تهیه و تدوین کنوانسیون تغییر اقلیم در سال 1992، • تصویب متمم آن، یعنی پروتکل کیوتو در سال 1997، • برگزاری اجلاس بالی در اندونزی و • گردهمایی سران بیش از 180 كشور عضو كنوانسيون تغييرات آب و هوا در کپنهاگ دانمارک (2009) • اگرچه بخشهای مختلف اقتصادی اعم از • کشاورزی • جنگلداری • آب • صنعت • گردشگری • انرژی و حتـی • بازارهـای مالـی و بیـمه • از تغـییرات اقلیـم متاثر میشوند لکن در این میان بخش های آب و کشاورزی وابستهترین بخشها به اقلیم است.

6. مقدمه، ضرورت و اهداف • اقلیم تعیینکننده اصلی مکان، منابع تولید و بهرهوری منابع آب و فعالیتهای کشاورزی است • آب و کشاورزی از ارتباطات گستردهای با دیگر بخشهای اقتصادی برخوردار هستند این ویژگیها، بخشهای آب و کشاورزی را به محور اصلی بحثهای سیاستی و پروژههای تحقیقاتی انجام شده در رابطه با تغییر اقلیم و راهبردهای مختلف کنترل گازهای گلخانهای در سطوح جهانی و ملی تبدیل کرده است. در دهههای اخیر بررسی آثار اقتصادی تغییر اقلیم بر منابع آب و بخش کشاورزی و ارزیابی راهکارهای تطبیق و سازگاری به این تغییرات به یکی از موضوعات مورد علاقۀ اقتصاددانان کشاورزی نیز تبدیل شده است

7. مقدمه، ضرورت و اهداف پرسشها 1- اثر تغییرات پیشبینیشده در اقلیم بر رژیم هیدرولوژی و آبدهی حوضه های آبریز چگونه است و چه اثری بر اطمینان پذیری منابع آب در سطح جهانی و در کشورهای مختلف خواهد داشت فریدریک، 1997؛ نش و گلیگ، 1993؛ فولر و کلیزبای، 2004؛ ماتادو و همکاران، 2004 جانسون و همکاران، 2009؛ ژانگ و همکاران، 2009 2- این تغییرات چگونه سیستم ها و ساختار مدیریت منابع آب را تجت تاثیر قرار می دهد ؟ تاناکا و همکاران، 2006 فورتین و همکاران، 2007 3- تغییر بلندمدت در وضعیت اقلیمی سودآوری و درآمد بخش های مختلف مصرف کننده آب بویژه بخش کشاورزی را چگونه تحت تأثیر قرار میدهد و راهبردهای تطبیق با این شرایط و راههای کاهش آثار آن چیست؟ مندلسون و همکاران، 1994 و 1996؛ سانقی و همکاران، 1998؛ کومار و پاریخ، 1998؛ دینار و همکاران، 1998؛ گبیتو و حسن، 2005؛ درسا و همکاران، 2005؛

8. مقدمه، ضرورت و اهداف 4- در صورت وقوع این پدیده، آثار آن بر بازارهای جهانی و داخلی کالاهای کشاورزی چه بوده و پیامدهای رفاهی و توزیعی آن برای مصرفکنندگان، تولیدکنندگان و کل جامعه چه خواهد بود؟ آدامز و همکاران، 1995؛ ییت و استرزپک، 1996؛ چنگ، 2002، ایلکای دلال، 2004) چند نکته • با درجات بالایی از اطمینان وقوع تغییر اقلیم با مشخصۀ افزایش درجه حرارت و تغییر الگوی بارشها در مقیاس کلی در آینده امری اجتنابناپذیر است. • اگر چه تغییر اقلیم تهدیدی جدی برای امنیت غذایی جهانی محسوب نمیشود اما پیامدهای آن از دیدگاهملی، منطقه ای و محلی برای اغلب کشورهای خشک و نیمه خشک (مثل ایران) جدی است • آثار تغییر اقلیم در تمام نقاط جهان یکسان نخواهد بود. پیشبینی میشود، آسیب پذیری کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر باشد. • منابع آب و بخش کشاورزی از هر دو جنبۀ فیزیکی و اقتصادی نسبت به تغییر اقلیم بسیار آسیب پذیر است • تغییر در عرضۀ منابع آب در اثر تغییر اقلیم، به تغییر ساختار تخصیص منابع آب، تغییر مزیتهای نسبی تولید به نفع یک منطقه و به زیان منطقهای دیگر و حتی تغییر در ساختار اقتصادی و تجاری کشورها منجر خواهد شد.

9. مقدمه، ضرورت و اهداف ضرورت و اهمیت انجام پژوهش • ایران در پهنه بندی اقلیمی IPCC جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا قرار می گیرد • شواهد داده های تاریخی هواشناسی نشان دهنده وقوع پدیدۀ تغییر اقلیم در دهه های اخیر است • پیش بینی های صورت گرفته از وضعیت اقلیمی برای این منظقه بیانگر ادامۀ این روند در آینده است. نتایج تحلیل داده های 5 ایستگاه هواشناسی ایران توسط IPCC (2007): 1- برای همۀ ایستگاه ها، افزایش معنیدار میانگین دمای سالانه تایید شده است 2- روند تغییرات بارندگی در نقاط مختلف کشور یکسان نبوده است (مشهد و شیراز، افزایش و در مقابل بـرای ایستـگاههای تـبریز و کـرمانشاه به شـدت کاهشی بوده است).

10. مقدمه، ضرورت و اهداف شکل 1-1- پیشبینیهای مدل گردش عمومی جو-اقیانوس از تغییرات دما برای مناطق مختلف دنیا تا سال 2100: (همان طور که مشاهده می­شود موقعیت کشور ایران در محدوده تغییرات دمایی (افزایش) 1/5الی 2 درجه سانتیگراد تا سال 2030 و 4 تا 4/5درجه تا سال 2100 قرار گرفته است).

11. مقدمه، ضرورت و اهداف

12. مقدمه، ضرورت و اهداف مدل تاثیر تغییرات جهانی اقلیم بر تولیدات گیاهی تا سال 2080 میلادی IPCC از تغییر اقلیم به عنوان یک چالش جدی برای مناطق خشک و کـم باران از جمـله ایران یـاد می کـند و به عنوان یک پیـامد، پیـش بینی می کند که تولید محصول استراتژیک غلات در ایران تا 30 سال آینده به مقدار 30 درصد در مقایسه با سـطح تولید فعلی کاهش یابد.

13. مقدمه، ضرورت و اهداف

14. مقدمه، ضرورت و اهداف نتایج ارزيابي هاي انجام شده در طرح توانمندسازي تغيير آب و هوا نشان می دهد چنانچه ميزان غلظت دي اكسيد كربن تا سال 2100 دو برابر شود • دماي متوسط ايران به ميزان 1/5تا4/5 درجه سانتيگراد افزايش خواهد يافت. افزايش دما بين 1 تا 1/5درجه سانتيگراد الف) ميزان انتشار پايين ب) ثابت نگهداشتن ميزان انتشار در شرايط فعلي افزايش دما بين 2/5تا 4/1درجه افزايش بين 5/9تا 7/7 درجه سانتيگراد ج) ميزان انتشار بالا بارش ها الف - 11% تا 19/1% كاهش در مقدار بارش نسبت به سال پايه؛ ب – 30/9% تا 50% كاهش نسبت به سال پايه ج - 58% تا 80% كاهش نسبت به سال پايه بسیاری از پژوهش های داخلی نیز وقوع تغییر اقلیم هواشناسی و هیدرولوژیکی در دهه های آینده را برای حوضه های آبریز مختلف در کشور تأیید کرده اند پژوهشکدۀ هواشناسی کشور، 1381؛ مساح بوانی و مرید، 1384؛ آذرانفر و همکاران، 1386؛ بابائیان و همکاران، 1387؛ حبیبی نوخندان و همکاران، 1387؛ مدرس و سیلوا، 2007؛ شمس الدین وندی و همکاران، 2008

15. مقدمه، ضرورت و اهداف هشدارها در بارۀ بحران آتی منابع آب در ایران ناشی از هر دو طرف عرضه و تقاضای آن به وضوح در اسناد بالادستی صنعت آب کشور، به ویژه سیاست­های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در مورد منابع آب (مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام) و راهبردهای بلندمدت توسعۀ منابع آب کشور مصوب هیأت وزیران نیز انعکاس یافته است در قانون برنامۀ پنجم توسعه، ورود مدیریت منابع آب کشور به مرحلۀ جدیدی از مسیر تاریخی خود که چشم­انداز آن نشان دهندۀ مسائل و محدودیت­های جدیدی برای سال­ها و دهه­های آتی است، مورد تأکید قرار گرفته است از تغییر اقلیم به عنوان یک تهدید بالقوه یاد شده است

16. فصل اول: مقدمه، ضرورت و اهداف با توجه به چالش­های صنعت آب کشور (احتمال وقوع تغییر اقلیم و افزایش تقاضا) هم­اکنون چند پرسش اساسی به این شرح مطرح است: • تغییر اقلیم چه پیامدهای اقتصادی بر منابع آب حوزه­های آبریز کشور دارد؟ • تغییر اقلیم، بهره­وری منابع آب را چگونه تحت تأثیر قرار می­دهد؟ • آثار اقتصادی متقابل گزینه­های سیاستی و تغییرات اقلیم بر منابع آب چگونه است؟ • نقش راهبردهای تطبیق و سازگاری در کاهش آثار این پدیده چست؟ • و در نهایت در هر یک از موارد فوق، وضعیت کلی منابع و مصارف آب در سال افق نسبت به وضعیت موجود چگونه خواهد بود؟.

17. فصل اول: مقدمه، ضرورت و اهداف انتخاب حوضۀ آبریز زاینده­رود به عنوان منطقۀ مطالعاتی این پژوهش به چند دلیل صورت گرفته است. • اول این که این حوضه یکی از حوضه­های آبریز تحت تنش آبی در کشور است • بر اساس پیش­بینی­ها، تا هنگامی که مصرف آب در این حوضه با روند فعلی رشد یابد، تا سال 1400 منابع آب حوضه قادر به تأمین تقاضا برای آب نخواهد بود و با 10 درصد کاهش در منابع آب، حوضه دچار تنش آبی خواهد شد • شواهدی از وقوع تغییر اقلیم در روندهای تاریخی حوضه مشاهده شده است • راه­گزین­های منتج از الگوهای گردش عمومی جو نیز بر ادامۀ این تغییرات در آینده حکایت دارد (مساح بوانی و مرید، 1384)؛ • منابع آب این حوضه تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی است و هر دو نوع کشت آبی و دیم نیز در آن صورت می­گیرد. • پایه­های اطلاعاتی به نسبت مناسبی از وضعیت منابع و مصارف آب و افق­های توسعه در این حوضه به وسیلۀ مطالعات و پژوهش­های انجام گرفته توسط مهندسان مشاور و طرح­های پژوهشی فراهم بود.

18. فصل اول: مقدمه، ضرورت و اهداف فصل اول: مقدمه و ضرورت اهداف پژوهش هدف اصلی بررسی آثار بالقوۀ اقتصادی پدیدۀ تغییر اقلیم بر منابع آب زاینده­رود اهداف جزئی • آشکارسازی رخداد تغییر اقلیم در حوضۀ آبریز رودخانۀ زاینده رود؛ • بکارگیری نتایج مدل­های اقلیمی برای پیش­بینی شرایط آینده؛ • پیش بینی وضعیت هیدرولوژیکی حوضۀ آبریز با به کارگیری مدل های هیدرولوژیکی در شرایط تغییر اقلیم؛ • تبیین و تدوین الگوی اقتصادی- هیدرولوژیکی تعادل مکانی در سطح حوضۀ آبریز زاینده­رود با قابلیت تحلیل سیاستی و بررسی آثار اقتصادی تغییر اقلیم؛ • برآورد آثار اقتصادی ناشی از تغییر اقلیم در سطح کل حوضۀ آبریز؛ • بررسی آثار گزینه­های سیاستی تخصیص بر اقتصاد منابع آب حوضۀ آبریز؛ • بررسی آثٍار تغییر اقلیم بر درآمد کشاورزان؛ • بررسی اثر تغییر اقلیم بر بهروری منابع آب حوضه؛ • بررسی اثر گزینه­های سیاستی تخصیص بر بهر­وری منابع آب حوضه؛ • بررسی اثر تغییر اقلیم بر ارزش اقتصادی آب کشاورزی حوضه؛ • بررسی سود/ زیان شرکت­های آب منطقه­ای حوضۀ آبریز ناشی از تغییر در حجم فروش و قیمت آب؛ • بررسی راهبرده­های تطبیق و سازگاری در حوزۀ مدیریت منابع آب در مواجهه با تغییر اقلیم؛

19. الگوریتم مراحل کار و گستره پژوهش 19

20. الگوریتم مراحل کار و گستره پژوهش

21. الگوریتم مراحل کار و گستره پژوهش

22. مرحله اول: مطالعات هواشناسی هدف: شبیهسازی تغییر اقلیم برای دهههای آتی در سطح حوضه آبریز زاینده رود 1- روش شناسی مطالعات هواشناسی • جمع آوری و ارزیابی خروجی مدل های شبیه ساز گردش عمومی جو در این پژوهش خروجی شش مدل بزرگ مقیاس گردش عمومی جو که دارای مقیاس زمانی ماهانه و توان تفکیک مکانی اندک هستند از آدرس زیر دانلود شده اند: CCCSN >> GCM/RCM Monthly Data Download • ریزمقیاس نمایی خروجی مدل های GCM روش ناپارامتری برآوردگر کرنل چگالی احتمال شرطی که متشکل از یک مولد هواشناسی و یک روش برای اعمال تغییرات بهنامبازنمونه گیری هدفمند (شریف وبرن2006) می باشد.

23. مرحله اول: مطالعات هواشناسی خروجی این مرحله شبیه سازی پارامترهای اقلیمی برای دوره آینده بر اساس نتایج خروجی مدل های بزرگ مقیاس گردش عمومی جو است.

24. مرحله اول: مطالعات هواشناسی نتایج شبیه سازی متغیرهای هواشناسی (بررسی عملکرد مولدهای هواشناسی ( ورودی این مولد، سری مشاهداتی 34 سال متغیرهای بارش، دمای متوسط، دمای کمینه و دمای بیشینه و در مقیاس روزانه است

25. مرحله اول: مطالعات هواشناسی میانگین های ماهانه از مشابهت آماری مناسبی نسبت به مشاهدات برخوردارند

26. مرحله اول: مطالعات هواشناسی با کاهش یا افزایش پارامتر شکل (محور افقی)، مقادیر نرمال درازمدت مشاهده شده و سری جدید از هم فاصله می گیرند و البته همان طور که محرز است، این تغییرات برای دمای بیشینه بیشتر است

27. مرحله اول: مطالعات هواشناسی مقادیر سالانۀ دمای بیشینه از سال 1971 تا 2054 و بر اساس راه­گزین B2 مدل CGCM2: روند افزایشی دمای بیشینه مشاهده می­شود مقادیر سالیانۀ­ بارندگی از سال 1971 تا 2054 و بر اساس راه­گزین GA مدل ECHAM3 : روند کاهشی پیش­بینی­شده مشاهده می­شود.

28. مرحله دوم: مطالعات هیدرولوژی هدف: بررسی اثر تغییر اقلیم بر حجم آب ورودی به سد زاینده رود آبدهی رودخانۀ زاینده­رود با استفاده از یک مدل شبکۀ عصبی در محل ورودی به سد شبیه­سازی شد

29. مرحله دوم: مطالعات هیدرولوژی در همۀ ماه های سال حجم آورد ورودی به سد زاینده­رود در شرایط تغییر اقلیم نسبت به مقدار آن در دورۀ تاریخی کاهش خواهد یافت کل ورودی سالانه به سد در شرایط تغییر اقلیم نسبت به دورۀ تاریخی به ترتیب با 3/4 و 8/1 درصد برای دوره های 2039-2010 و 2069-2040 کاهش خواهد یافت.

30. شبیه سازی عملکرد محصولات هدف: بررسی اثر تغییرات اقلیم بر عملکرد محصولات زراعی حوضه آبریز زاینده رود 1- روش شناسی شبیه سازی عملکرد 1-1- برآورد توابع واکنش اقلیمی عملکرد محصولات زراعی دیم

31. شبیه سازی عملکرد محصولات 1-2- شبیه سازی عملکرد محصولات زراعی آبی بارش مؤثر بخشی از مقدار کل بارش است که به طور مؤثر به مصرف گیاه می رسد • حداکثر تبخیر و تعرق محصولهمان نیاز خالص آبی گیاه است و به شرایطی اطلاق می شود که آب کافی و بدون محدودیت برای رشد محصول موجود باشد. به بیان دیگر، حداکثر میزان آبی است که باید در طی یک دورۀ رشد در اختیار گیاه قرار داده شود تا گیاه بدون هیچگونه تنش آبی به رشد خود ادامه دهد(فائو، 1979).

32. شبیه سازی عملکرد محصولات برآورد عملکرد پتانسیل محصولات زراعی آبی در روش ناحیه بندی زراعی-اکولوژیکی فائو، عملکرد پتانسیل بر این مبناء تعیین می شود که ابتدا با استفاده از روش دیوایت (1965) حداکثر عملکرد ممکن بر اساس مقدار تولید مادۀ خشک محصول استاندارد تعیین می شود و سپس این مقدار نسبت به پارامترهای اقلیمی، نوع محصول، سطح برگ و توسعۀ گیاه در طول زمان، مقدار تولید مادۀ خشک خالص و شاخص برداشت محصول تعدیل و تصحیح می شود [1] De Wit

33. شبیه سازی عملکرد محصولات ضرایب واکنش آب- عملکرد محصولات

34. شبیه سازی عملکرد محصولات

35. شبیه سازی عملکرد محصولات

36. شبیه سازی عملکرد محصولات بر اساس سطح زیرکشت فعلی، بیشترین تغییرات نیاز آبی در همۀ گزینه ها برای سه محصول یونجه، گندم و جو پیش بینی شده است با توجه که این تغییرات بیش از 10 درصد است این محصولات تحت تنش آبی قرار خواهند گرفت و انجام اقدامات تطبیقی لازم است

37. شبیه سازی عملکرد محصولات

38. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی

39. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی الگوی نموداری مبانی نظری پژوهش در صورت محدودیت منابع آب، مقدار کاهش برای مصرف کننده ای که کشش تقاضای کمتر و ارزش اقتصادی بالاتر دارد، کمتر خواهد بود.

40. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی الگوی تجربی اقتصادی پژوهش (الگوی تعادل مکانی حوضه آبریز زاینده رود SEMZ) شکل کلی الگوی پژوهش که به صورت حداکثرسازی مازاد اقتصادی (منفعت خالص سیستم) در سطح حوضۀ آبریز زاینده­رود تصریح شده، به صورت زیر است: الف- محدودیت بیلان جریان در گره های رودخانه ب- محدودیت بیلان آب در سد ج- محدودیت عرضۀ منابع آب زیرزمینی و- محدودیت تبخیر آب از سطح آزاد سد

41. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی • فروض ساختاری الگوی • فرض رفتار عقلایی مصرف­کننده و عرضه­کنندۀ آب در سطح حوضه • فرض حاکم بودن بازار رقابتی بر ساختار عرضه و تقاضای نهاده (کالای) آب • گسترۀ الگو مشتمل بر 6 بازه مطالعاتی (گره های مصرف) است. • محدودیت های الگو شامل محدودیت­های تعادل هیدرولوژی جریان در محل نقاط (گره­های) مصرف، گره­های عرضه و گره­های ذخیره­سازی آب در سیستم است. • منابع عرضه آب حوضه: شامل طرح­های انتقال آب از خارج حوضه (کوهرنگ 1، کوهرنگ 2 و چشمه لنگان)، منابع آب زیرزمینی و آوردهای بین راهی • گره های هیدرولوژی اصلی الگو: 3 گره عرضۀ آب سطحی (تونل کوهرنگ 1، کوهرنگ 2 و تونل چشمه لنگان) • 7 گره مصرف اصلی شامل شش بازه مطالعاتی در درون حوضه و یک گره مصرف خارج از حوضه • یک گره ذخیره آب (سد زاینده­رود) و • یک گره با نیاز زیست محیطی (باتلاق گاوخونی)

42. نوع مصارف و ابعاد زمانی الگوسه بخش شرب و شهری، صنعت و معدن و بخش کشاورزی+ نیاز باتلاق گاوخونی (مصرف زیست محیطی) و کارکرد تفریحی ذخیره آب در سد (کارکرد غیرمصرفی) • اولویت تامین نیاز بخش­های شرب و صنعت در دوره­های آتی • سناریوهای تغییر اقلیم و افق پژوهش حاضر: دو راه­گزین­های انتشار و و برای دو دورۀ زمانی 2039-2010 و 2069-2040 • طرح­های انتقال آب به خارج از حوضه • آب شرب شهرهای یزد (50 میلیون مترمکعب در سال) • کاشان (معادل 50 میلیون مترمکعب در سال) • اردستان (8/1 میلیون مترمکعب در سال)، • نائین (26/2 میلیون مترمکعب در سال) • تامین آب کشاورزی (کانال جوقویه) • نیاز زیست محیطی باتلاق گاوخونی : تامین نیاز زیست محیطی باتلاق گاوخونی به لحاظ اولویت بعد از بخش های شهری و صنعت بوده ولی در مقایسه با بخش کشاورزی از اولویت بالاتری برخوردار است • نیاز زیست محیطی باتلاق گاوخونی تحت همه راه­گزین­ها و در هر دو افق به میزان حداقل مورد نیاز (حدود 70 میلیون مترمکعب در سال)منظور شده است.

43. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی برآورد توابع تقاضای آب برای مصارف کشاورزی، صنعت و شرب 1- برآورد توابع تقاضای فصلی آب کشاورزی در هر بازه مطالعاتی با تغییر مقدار موجودی آب در سمت راست محدودیت منابع آب، قیمت­های متناظر با آن حاصل نیز می­شود. بر این اساس دامنه­ای از تغییرات موجودی منابع آب در نظر گرفته می­شود و الگو هر بار تحت یک مقدار از موجودی منابع آب اجرا می­شود. نتیجۀ چندین مرتبه از حل این الگو، قیمت­های متفاوت برای آب به ازای حجم­های مختلف مصرف آب به دست خواهد بود با برازش یک تابع رگرسیونی بین آنها، تابع تقاضا برای آب کشاورزی در سطح هر بازۀ مطالعاتی برآورد شده است:

44. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی

45. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی برآورد توابع تقاضای آب برای مصارف صنعتی در سطح حوضه برای برآورد این ارزش اقتصادی و کشش تقاضای آب در بخش صنعت حوضه آبریز زاینده رود از رهیافت اقتصادسنجی تابع تولید (ترانسلوگ) استفاده شده است. ارزش تولید نهایی آب در بخش صنعت حدود 10768/7 ریال و کشش تقاضای آب 0/46محاسبه محاسبه شده است

46. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی برآورد توابع تقاضای آب برای مصارف شرب در سطح حوضه برای کالیبره کردن پارامترهای تابع تقاضای آب در بخش شرب و خانگی، از کشش­های قیمتی برآورد شده در مطالعات پیشین بهره گرفته شده است کشش قیمتی 0/29که متوسطی از همه کشش های گزارش شده می باشد، برای کالیبره کردن پارامترهای تابع تقاضای آب شرب و خانگی در حوضۀ آبریز زاینده رود انتخاب شده است.

47. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی برآورد برای کالیبره کردن پارامترهای تابع تقاضای آب در بخش شرب و خانگی، از کشش­های قیمتی برآورد شده در مطالعات پیشین بهره گرفته شده است کشش قیمتی 0/29که متوسطی از همه کشش های گزارش شده می باشد، برای کالیبره کردن پارامترهای تابع تقاضای آب شرب و خانگی در حوضۀ آبریز زاینده رود انتخاب شده است. 47

48. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی تعریف راه گزین های اقتصادی- اجتماعی برای منطقه مطالعات در دوره های آتی نـرخ رشـد جمـعیت حوضه آبریز پایین، سطح رشد و توسعه صنعتی حوضه بالا و تغییرات تکنولوژی معنی­دار

49. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی کاربست نتایج الگو SEMZ در تحلیل آثار اقتصادی تغییر اقلیم 1- اجرای الگو برای دورۀ پایه 2- اجرای الگو برای دوره های آتی تحت راه گزین های اقتصادی-اجتماعی (سناریوی پایه) 3- اجرای الگو برای دوره های آتی تحت راه گزین های اقتصادی-اجتماعی و تغییر اقلیم متغیرهای درون زا شامل قیمت سایه ای آب، مقدار تخصیص، مقدار ذخیرۀ آب در سد و همچنین مقادیر مازاد اقتصادی برای هر بخش مصرف کننده در هر گره مصرف و در کل حوضه

50. مرحله سوم: مطالعات اقتصادی مدل حوضۀ آبریز زاینده­رود برای دورۀ پایه که مشتمل بر 137 متغیر، 89 معادله و یک تابع هدف غیرخطی است در محیط GAMS برنامه نویسی و با حل کننده CONOPT حل گردیده است میانگین درصد انحرافات مطلق که مقدار انحراف نتایج الگو را با مقدار مشاهده شدۀ آنها در دورۀ پایه بر حسب درصد بدست می­دهد، حدود 3/5 درصد می باشد (بر حسب متغیر مقدار برداشت (تخصیص) آب)