Handleiding Werkboek Geogenie 1 thema 1 Landschap en kaart

1. Handleiding Werkboek Geogenie 1thema 1Landschap en kaart

2. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording rivier Akkers/weiden dorp bomen Bos/ heuvel Het landschap bestaat uit een grote rivierbocht rond akkers en weiden en een dorp. Op de voorgrond zien we veel bomen. M M N M N M N M M M b.v een beek is niet van de mens b.v. akker is niet altijd beplant b.v. enkel loods is voor opslag

3. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Horizontaal, de horizon is zichtbaar Verticaal, je ziet alles van boven Schuin, landschapselementen vooraan zijn groter dan achteraan Fig 1.4

4. Op kaart 1 staan de landschapselementen groter voorgesteld dan op kaart 2 Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording

5. kerk Velden Gebouwen bos bomenrij wegen Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Het is niet de bedoeling om alle gebouwen afzonderlijk te laten tekenen.

6. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording

7. Didactische verantwoording Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Mogelijks kan je gebruik maken van een park in de omgeving waarin soortelijke opdrachten kunne uitgevoerd worden. ZW NW ZO Hier moeten leerlingen zich inleven in een situatie. Ook in de klas kan je dit nabootsen. Laat de leerlingen de windstreken en tussenwindstreken aanbrengen op de wanden van de klas ZO ZO z O zw NO w N N NW

8. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Didactische wenk leerplan Wordt best aangeleerd met topografische kaarten uit de eigen omgeving Via een reeks van topografische kaarten van grootschalig naar kleinschalig – waarbij de eerste grootschalige kaart via een kader op de volgende kaarten wordt aangeduid – leren de leerlingen dat de gedetailleerdheid van de kaart vermindert en dat het voorgestelde gebied vergroot naarmate ze kleinschaliger is. polS: terreinwaarnemingen en kaartoefeningen leiden tot het inzicht in de verkleining van de werkelijkheid (= schaal) om deze op kaarten te kunnen voorstellen 100m 200m 300m 400m W-O = 17 cm = 1700 m = 1,7 km 200m 400m 600m 800m 400 m 30 m 20m 40m 60m 80m 40m 80m 120m 160m 9,5 cm = 380 m Om de afstand te meten tussen Sint-Truiden en Hasselt heb je de kaart nodig op 1/250000. Zie atlas De Boeck op p. 9 200 m 800m 18 km Uit het leerplan Met lijnschalen bepalen de leerlingen afstanden in eigen leefruimte, België en Europa. Wie de mogelijkheid heeft om op school in een ICT-omgeving te werken kan hier mooie opdrachten geven om deze doelstelling te realiseren. Zo kunnen leerlingen via de website van Gis-Vlaanderen afstanden bepalen tussen 2 punten. Dit kan bv. afstand huis – school zijn, afstand tussen 2 landschapselementen in de schoolomgeving, de afstand van de hele wandeling rond de school, …. 1/20000 1/250 000 1/10000 5 cm 2 cm 2cm

9. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Noordelijk halfrond Noord-Amerika Azië Europa nulmeridiaan Midden- Amerika Oostelijk halfrond Westelijk halfrond evenaar Afrika Zuid-Amerika Oceanië Zuidelijk halfrond Antarctica 70° N 25 °W We beperken ons best tot de aangegeven afrondingen van de lijnen die op kaart staan. 50°O 10°W 35° N

10. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording 3°E 4°E 5°E 6°E 51°N 50°N Kortemark Wichelen Zichem Gedinne

11. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording 290 km 65 km We bouwen de referentiekaart op met integratie van schaal en oriëntatie (Antwerpen) (Luik) Gent Namen Een referentiekaart van België opbouwen Gebruik naast de atlas of de wandkaart ook Google Earth om de afstanden te meten. E17 De referentiekaart van België als parate kennis beheersen. E40 Vlaams Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Correctie van de kaartopdracht – zie atlas Waals Gewest

12. Het is zeker niet de bedoeling om alle te kennen plaatnamen van Europa op de kaart te brengen. Bij een referentiekaart beperken we ons tot enkele oriënterende plaatsen (punten- lijnen –vlakken) Ook het zuiver kopiëren van plaatsnamen uit de atlas wordt vermeden door de selectie. Let op de plaats waar leerlingen op de kaart schrijven. Correctie: 3.1 Benoem 2 zeeën i.p.v. Drie in het westen van Europa. Bijkomende opdrachten zijn altijd mogelijk Onderzoek wijst uit dat leerlingen beter plaatsnamen onthouden als ze de namen direct op de kaart schrijven dan wel in een lijstje met cijfers noteren. Skandinavië Baltische staten Oostzee Noordzee Een referentiekaart van Europa opbouwen Iberisch Schierland Landen me tEuro Andorra België Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland  Oostenrijk Portugal Spanje   Cyprus Estland Letland Litouwen Hongarije Slovenië  Zwarte zee Balkan Adriatische zee Middellandse Zee Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording Barents Zee Ierse zee

13. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording • We kozen hier voor een Mercatorprojectie omdat het rechthoekig gradennet behouden blijft wat de verdeling in halfronden toelaat. Bijkomende opdrachten zijn mogelijk zoals: • Het benoemen van de meridianen en breedtecirkels • De geografische coördinaten overbrengen van enkele steden met eenvoudige coördinaten zoals Caïro • Wijzen op de voorstelling dat de oppervlakte van b;v. Groenland sterk is uitvergroot. • Wijzen op de bijzondere voorstelling - hier is het noorden niet de bovenkant van de kaart. Australië China nulmeridiaan evanaar Brazilië VS

14. Eindtermen en leerplandoelen: Didactische verantwoording X ET 5 * De leerlingen leren spontaan de passende kaart raadplegen X X X Verenigd Koninkrijk Nederland Noorwegen De opbouw van de mentale kaart van Europa (kaart in het hoofd van de leerlingen) groeit geleidelijk aan door vormen te herkennen. Nu ook het schaalbegrip gekend is kan er rekening gehouden worde met de grootte van de voorstelling In deze oefening combineterne de leerlingen zowel atlasgebruik als schaalgebruik 6 4 10 970 km 305 km 1746 km België Oostenrijk Portugal 8 12 9 570 km 575 km 290 km Zwitserland Griekenland 1220 km 7 11 5 Italië 670 km 355 km