1 / 31

Węgliki

Budowa, podział i właściwości. Węgliki. to związki węgla i metali lub niemetali o mniejszej elektoujemności. Węgliki - . Wzór ogólny. M x y C y x gdzie C– węgiel, M – pierwiastek o elektroujemności mniejszej od węgla, x – wartościowość węgla, y – wartościowość M. Nazewnictwo.

finnea
Download Presentation

Węgliki

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Budowa, podział i właściwości. Węgliki

  2. to związki węgla i metali lub niemetali o mniejszej elektoujemności. Węgliki -

  3. Wzór ogólny MxyCyx gdzie C– węgiel, M – pierwiastek o elektroujemności mniejszej od węgla, x – wartościowość węgla, y – wartościowość M.

  4. Nazewnictwo Nazwy węglików są dwuczłonowe. Pierwszy człon to słowo „węglik” z pominięciem wartościowości, a drugi – nazwa pierwiastka stojącego przed węglem. Np.: SiC– węglikkrzemu, Be4C3 – węglikberylu. Nazwy zwyczajowe węglików, które warto znać: • Karbid (acetylenek) – węglik wapnia, CaC2, • Metylenek – węglik glinu, Al4C3, • Karborund – węglik krzemu, SiC.

  5. Przykłady węglików • Węgliki metali: • CaC2 – węglik wapnia, • Al4C3 – węglik glinu (o budowie jonowej), • TiC – węglik tytanu, • V2C – węglik wanadu, • WC – węglik wolframu. (bardzo odporne chemicznie, termicznie i mechanicznie, wiązania metaliczne) • Węgliki niemetali: • SiC – węglik krzemu, • Be4C3 – węglik berylu(oba związku bardzo twarde pomimo wiązań kowalencyjnych)

  6. Podział węglików Węgliki Jonowe Międzywęzłowe Kowalencyjne Acetylenki Metylenki

  7. Węgliki jonowe - To taka podgrupa węglików, w której występują wiązania jonowe. Tworzą ją metale 1. i 2. grupy oraz glin (LiC, NaC, KC, Al4C3). • są krystaliczne, • pod wpływem wody ulegają hydrolizie z wydzieleniem odpowiedniego węglowodoru. Acetylenki: zawierają anion C22-, mający budowę zbliżoną do acetylenu, z którego usunięto oba atomy wodoru. Występuje potrójne wiązanie kowalencyjne między atomami węgla. l

  8. Węgliki międzywęzłowe To podgrupa węglików tworzona przez metale grup 4., 5. i 6. (TiC, V2C, WC). Ich cechy charakterystyczne to: • duża twardość, • wysokie temperatury topnienia, • odporność chemiczna i metaliczna, • metaliczny połysk, • przewodnictwo prądu elektrycznego.

  9. Węgliki kowalencyjne To podgrupa węglików tworzona przez pierwiastki o porównywalnej elektroujemności, tworzące z węglem wiązania kowalencyjne (SiC, Be4C3). Ich cechy charakterystyczne to: • duża twardość, • krystaliczność, • bierność chemiczna.

  10. Węglik wapnia • Karbid, acetylenek wapnia • CaC2 • Wykorzystywany do wytwarzania acetylenu. • Reaguje z parą wodną i dwutlenkiem węgla, tworząc wodorotlenek wapnia i węglan wapnia. • Dawniej używany jako źródło światła w latarniach morskich (spalanie acetylenu). • Puszka karbidowa.

  11. Azotki Azotki to związki chemiczne w których azot posiada trzeci stopień utlenienia. Pochodne amoniaku

  12. Wzór ogólny • Wzór ogólny azotków przedstawia się następująco: • MyxNxy • Gdzie: • x- wartościowośćazotu N-azot • y- wartościowość M M- metal lub niemetal

  13. Nazewnictwo • Nazwy związków są dwuczłonowe. Pierwsza część nazwy to „azotek” druga to nazwa metalu lub niemetalu podana w dopełniaczu liczby pojedynczej np: • azotek litu- Li3N • azotek boru- BN (Nazwa zwyczajowa borazon) • azotek galu- GaN

  14. Podział azotków AZOTKI Jonowe Kowalencyjne Międzywęzłowe

  15. Azotki jonowe • Berylowce, lit oraz pierwiastki 11 i 12 grupy tworzą azotki o charakterze cząsteczek olbrzymów, które są bardzo twarde, odporne mechanicznie oraz termicznie. np: • Ca3N2 (azotek wapnia), • AlN (azotek glinu), • Si3N4(azotek siarki IV), • P3N5(azotek fosforu).

  16. Azotki międzywęzłowe • Azotki metali przejściowych. Atom azotu lokuje się w sieci krystalicznej metalu. Cechy charakterystyczne takich związków to: • Stały stan skupienia • Wysokie temperatury topnienia i wrzenia • Duża odporność chemiczna Niektóre azotki międzywęzłowe: -Azotek wanadu -Azotek chromu -Azotek żelaza

  17. Azotki kowalencyjne • Niemetaliczne odpowiedniki azotków jonowych. • Cechy charakterystyczne: • Występują we wszystkich stanach skupienia • Odznaczają się zróżnicowaną reaktywnością chemiczną • Przykłady związków: • Azotek galu • Azotek boru (BN)

  18. Niektóre zastosowania azotków • Azotki ze względu na różnorodność swoich właściwości mają bardzo szerokie spektrum zastosowań. Azotki charakteryzujące się wysoką twardością i ogniotrwałością, jak azotek tytanu czy azotek boru znajdują zastosowanie między innymi w produkcji ostrzy narzędzi tnących i skrawających, ogniotrwałych naczyń laboratoryjnych i pokryć ochronnych. Azotek galu znalazł zastosowanie w wytwarzaniu m.in. niebieskiego lasera. Tak jak niektóre tlenki, azotki mogą absorbować wodór i są rozważane pod kątem magazynowania wodoru, np. azotek litu.

  19. Otrzymywanie Azotków • Azotki są otrzymywane w reakcji utleniania metali z azotem w temperaturze 700-1200 ° C 3 Mg + N2 Mg3N2 • W szczególnych przypadkach: BN + 3 IF -30O C NI3 + BF3 • Ulegają one często rozkładowi pod wpływem wody lub kwasów: • 2Li3N + 6H2O = 6LiOH + 2NH3 • Ca3N2 + 6H2O → 3Ca(OH)2 + 2NH3 • Zn3N2 + 6H2O → 3Zn(OH)2 + 2NH3 • Mg3N2 + 6H2O → 3Mg(OH)2 + 2NH3

  20. Azotek galu -wzór sumaryczny GaN -emituje promieniowanie niebieskie -używany w laserach, fotoidach i innych urządzeniach elektronicznych -emiter światła niebieskiego

  21. Wodorki • Związki wodoru z innymi pierwiastkami. Przeważnie ciała stałebudujące jonowe sieci krystaliczne zawierające jony H- oraz kationy metalu. Po stopieniu przewodzą prąd elektryczny. Otrzymuje się je poprzez reakcję danego pierwiastka z wodorem, przy czym reakcje te zachodzą przeważnie w podwyższonych temperaturach i w obecności katalizatorów.

  22. Wodorki Wzór ogólny : MxHx, HxMx. Legenda: M- pierwiastek w związku z wodorem, X – wartościowość pierwiastka, H- wodór.

  23. Wodorki Nazewnictwo: • Nazewnictwo dla grup 1-15 analogicznie, jak dla tlenków. • Dla grup 16-17: nazwa pierwiastka-wodór albo dodajemy do nazw pierwiastka przyrostek ‘an’.

  24. Wodorki Przykłady: Wodorek sodu – NaH, Glinowodorek litu – LiAlH4, Wodorek wapnia-CaH2, FeH2 - wodorek żelaza(II), BH2 - wodorek boru, SiH2 - wodorek krzemu , H2O - wodorek tlenu .

  25. Wodorki Podział: • Metaliczne, • Międzywęzłowe, • Kowalencyjne, • typu soli.

  26. Wodorki Wodorki Metaliczne - produkty syntezy wodoru z metalami bloków d i f, odznaczają się połyskiem i własnościami metalicznymi, często niestechiometryczne. Przykłady: PdH0,6, CeH2,8, TiH2

  27. Wodorki Wodorki Międzywęzłowe – ciała stałe składające się z sieci krystalicznej z wbudowanymi w przestrzennie międzywęzłowe atomami wodoru. Przykład:PdHx.

  28. Wodorki Wodorki typu soli – związki tworzące sieci jonowe, powstające w wyniku reakcji wodoru z litowcami i berylowcami (oprócz berylu i magnezu). Zawierają jony wodorkowe H- ; w reakcji z wodą wydzielają wodór. Przykłady:NaH, CaH2.

  29. Wodorki Wodorki Kowalencyjne - gazy lub lotne ciecze. Tworzą je węglowce, azotowce, tlenowce i fluorowce oraz beryl, magnez i bor. Posiadają bardzo zróżnicowane własności chemiczne. Dzielą się na: • Wodorki o charakterze obojętnym np. CH4, SiH4. • Wodorki o charakterze zasadowym np. NH3, PH3. • Wodorki o charakterze kwasowym np. H2S.

  30. Źródła • M. Litwin, S. Styka-Wlazło, J. Szymońska, „Chemia ogólna i nieorganiczna. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum”, Nowa Era, Warszawa 2002. • Opracowania uczniów LA z poprzednich lat (węgliki, azotki, wodorki). • Internet (głównie portal Wikipedia).

  31. Dziękujemy za uwagę Pracę wykonali: W. Kopczyński P. Matuszewicz T. Martynowski A. Wawrzonkowska kl. I cL

More Related