Download
1 / 28
1.37k likes | 4.23k Views
SANAYSAY. Ang salitang “ sanaysay ” ay nilikha ni A. G. Abadilla mula sa pariralang “ nakasulat na karanasan ng isang sanay sa pagsasalaysay . Pinagdugtong niya ang salitang “ sanay ” at ang “say” na huling pantig ng salitang pagsasalaysay.
E N D
Angsalitang “sanaysay” ay nilikhani A. G. Abadillamulasapariralang “nakasulatnakaranasanngisangsanaysapagsasalaysay. Pinagdugtongniyaangsalitang “sanay” at ang “say” nahulingpantigngsalitangpagsasalaysay.
Ito’yisanguringpanitikangnasusulatsaanyongtuluyannanaglalahadngkuru-kuro, damdamin, kaisipan, saloobin, reaksyon, at iba pa ngawtorhinggilsaisangpaksasaalinmanglarangan o kaalaman, magingpampulitika, panlipunan, pang-edukasyon, panrelihiyon, pang-araw-arawnagawain at iba pa.
Pangkalahatanguringsanaysay 1. Pormal o Impersonal naSanaysay • Tumatalakaysamgaseryosongpaksa, gayangsining, agham, pag-unlad, kamatayan, pulitika, edukasyon at iba pa nahumihingingmaringalnapaglalahadngmgakaisipansapamamagitanngpaggamitng piling-piling pananalita.
Inaakayngawtorangmambabasasamalalimnapag-iisipupangmakabuongsarilingpagpapasya at kumilospagkatapos. • Binibigyang-diinniyaangmgakatotohanankayatahasangtono at malinawangestrukturangakda. • Sinusuportahan din niyaitongmgapatotoo at istatistika. • Layuninnitongmaghatidngmahahalagangkaisipan o kabatirantungkolsapaksangtinatalakay.
2. Di-pormalnaSanaysay • Tumatalakayngmgapaksangmagaan, karaniwan, pang-araw-araw at personal. • Binibigyangdiinngawtor o may akdaangmgabagay-bagay, mgakaranasan, o isyungmaaaringmagpakilalangpersonalidadngawtor o pakikisangkotngmgamambabasa.
Palagayangloobng may-akdakayaparasiyangnakikipag-usaplamangsamgamambabasasatonongpamilyar o palakaibigan, kung minsan ay nahahaluan pa ngpagbibiro at kolokyalnapananalita. • Layuninngganitongsanaysayangmagbigay-aliw o lugodsamgamambabasa.
“Colecion de Sermones en Tagalo” Modesto de Castro “Urbana at Feliza” “PlaticasDoctrinales””
Sumulongangpagsulatngsanaysaysapanahonnghimagsikan, una, labansamgakastila, at pangalawa, labansamgaAmerikano. “The Indolence of the Filipino People” “The Philippines: A Century Hence” “Sa mgaKababaihangTaga-Malolos”
“Caiingat Kayo” “Dasalan at Tocsohan”
“AngDadatMabatidngmgaTagalog” “ Sa AkingmgaKababayan”
Ginamitngmgapropagandistangitoangsanaysaybilanganyongpanitikansapaggisingngdamdamingmakabayanngmgamamamayang Pilipino upangipaglabanangkanilangkalayaan.
pinangunahanniyaangpagsulatngsanaysaybilanginstrumentosapagpapahayagngmgahinaing at paghahangadngkalayaan.
Ginamitnilaangpahayagansapamumuno, panunudyo at pag-uudyoksamgakinauukulan. • El Nuevo Dia- itinuturingnasupersibongdiaryonapinamatnugutanni Sergio Osmenasa Cebu at ginamitnilangsandatasapakikibakasamgadayuhan.
NagingtanyagnamananaysaysapanahonngAmerikanosina Rafael Palma, Lope K. Santos, Carlos P. Romullo, Vicente M. Hilario, Salvador P. Lopez, I.V. Mallari, Francisco Icasiano at iba pa.
PanahonngHapon • Angpagsulatngsanaysay ay isinagawasawikangTagalogupangburahinsaisipanngmga Pilipino anganu,angimpluwensiyangmgaAmerikano. • NalathalaangmgasinulatnasanaysaysamagasingLiwayway. • Nakilalabilangmananaysaysina Maria Luna, LinaFlor at Maria Mababanglad.
SangkapngSanaysay 1.Tema at Nilalaman – anumanangnilalamanngisangsanaysay ay itinuturingnapaksadahilsalayuninsapagkasulatnito at kaisipangibinahagi 2. Anyo at Istruktura – anganyo at istrukturangsanaysay ay isangmahalagangsangkapsapagkatnakaapektoitosapagkaunawangmgamambabasa; angmaayos at lohikalnapagkasunud-sunodngideya o pangyayari ay makatutulongsamambabasasapagkaunawasasanaysay.
SangkapngSanaysay 3. Wika at Istilo – anguri at antasngwika at istilongpagkakagamitnito ay nakaaapektorinsapagkaunawangmambabasa; higitnamabutinggumamitng simple, natural at matapatnamgapahayag.
BahagingSanaysay • Panimula – angpinakamahalagangbahagingisangsanaysaysapagkatitoangunangtinitingnanngmgamababasa, dapatnakapupukawngatensyonangpanimulaupangipagpatuloyngmambabasaangpagbasasaakda 2. Katawan – sabahagingitongsanaysaymakikitaangpagtalakaysamahahalagangpuntosukolsatema at nilalamanngsanaysay, dapatipaliwanagnangmabutiangbawatpuntosupangmaunawaanitonangmaigingmambabasa
BahagingSanaysay 3. Wakas – nagsasarasatalakayangnaganapsakatawanngsanaysay; sabahagingitonahahamonangpag-iisipngmambabasanamaisakatuparanangmgatinalakayngsanaysay
KatangiangDapatTaglayngisangMabutingMananaysay 1. May malawaknakaalaman o karanasansapaksa 2. Nagagamitangwikanangwasto at mabisa 3. Nakapipilingmabuti at mabisangistilongpaglalahadngideya 4. Malinaw at hindimadamot o matipidsapagpapaliwanagngkaisipan at kaalamanukolsapaksa 5. May kakayahangpumukaw o manghikayatngmambabasa
