Μεθοδολογία

2. Μεθοδολογία ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ • Η ποιοτική έρευνα τύπου Focus Groups (ομάδων εστίασης) πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της εταιρείας ερευνών Insights Market Research • Η εταιρεία διαθέτει ειδικές εγκαταστάσεις για ποιοτικές έρευνες τύπου ομάδων εστίασης, εξοπλισμένες με καθρέφτες μιας όψης και μηχανισμούς ηχογράφησης και οπτικογράφησης • Η συζήτηση κατευθυνόταν από ένα λεπτομερή κατάλογο θεμάτωνκαι κάλυψε πλήρως τουςερευνητικούς στόχους της έρευνας • Η διάρκεια της κάθε συζήτησης ήταν 1½ - 2 ώρες • Η επιλογή των ατόμων που συμμετείχαν έγινε με βάση δημογραφικάχαρακτηριστικά όπως την ηλικία, τη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, την ιδιότητα και άλλα χαρακτηριστικά που τους κατατάσσουν στις ομάδες στόχευσης της έρευνας Η έρευνα έχει πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον διεθνή κώδικα δεοντολογίας της ESOMAR Τα αποτελέσματα της έρευνας αποτελούν αποκλειστική ιδιοκτησία της Σοσιαλιστικής Γυναικείας Κίνησης. Η εταιρεία Insights Market Research Ltd. σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αποκαλύψει οποιαδήποτε στοιχεία της έρευνας αυτής σε τρίτα μέρη χωρίς την γραπτή έγκριση της Σοσιαλιστικής Γυναικείας Κίνησης.

3. ΔΕΙΓΜΑ

4. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ • Να καταγραφούν τα προβλήματα των κοινοτικών γυναικών που διαμένουν στην Κύπρο και τη διαφοροποίηση αυτών των προβλημάτων ανά ξεχωριστή ομάδα • Να αποτυπωθούν πιθανά προβλήματα ένταξης, κοινωνικοποίησης και προσαρμογής σε κοινωνικές δομές για αυτές και τις οικογένειες τους (ειδικότερα τα παιδιά τους) • Να διαπιστωθεί το επίπεδο γνώσης των δικαιωμάτων τους και οι τρόποι πληροφόρησης για αυτά.

5. Εισαγωγή

6. Εισαγωγή • Χιλιάδες Ευρωπαίες, υπήκοοι κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαβιούν μόνιμα ή διαμένουν επί μακρόν στην Κύπρο. Η μετακίνηση σε μια άλλη χώρα εμπεριέχει πάντα δυσκολίες και προβλήματα κοινωνικού, οικονομικού ή προσωπικού χαρακτήρα. Ειδικότερα μάλιστα για τις γυναίκες υπάρχει αυξημένος ο κίνδυνος διακρίσεων, αλλά και αυξημένες δυσκολίες οι οποίες έχουν να κάνουν με τη φροντίδα των παιδιών • Στην Κύπρο η εγκατάσταση αρκετών χιλιάδων ευρωπαίων γυναικών έλαβε χώρα την τελευταία δεκαετία. Είναι δηλαδή ένα πρόσφατο φαινόμενο, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα οι γυναίκες αυτές να αντιμετωπίζουν προβλήματα

7. Εισαγωγή • Με την πρωτοβουλία τηςΣοσιαλιστικής Γυναικείας Κίνησης έχει διεξαχθεί ποιοτική έρευνα με 8 ομάδες εστίασης όπου έλαβαν μέρος γυναίκες από τον Πόντο, από Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, σε μια κατάθεση ψυχής μίλησαν για το πως τους αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι Κύπριοι και για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στο νησί μας.

8. Λόγοι για τους οποίους βρίσκονται στην Κύπρο • Οι περισσότερες Ευρωπαίες κυρίως Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια, Ρουμάνες και Βουλγάρες μετακινήθηκαν στη χώρα μας, προσδοκώντας σε ένα καλύτερο αύριο • μακριά από πολιτικές και θρησκευτικές πιέσεις • μακριά από πολέμους • μακριά από την εγκληματικότητα • και κυρίως μακριά από την φτώχια. • Από την άλλη βέβαια κάποιες άλλες στην πλειοψηφία τους Ελλαδίτισσες και Βρετανίδες ήρθαν στη χώρα μας είτε επειδή τους προσφέρθηκε μια σημαντική επαγγελματική ευκαιρία ή για οικογενειακούς ή προσωπικούς λόγους.

9. Ρουμάνες & Βουλγάρες

10. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Τόσο οι Ρουμάνες όσο και οι Βουλγάρες ήρθαν στη χώρα μας για ένα καλύτερο αύριο, αφού στη χώρα τους το βιοτικό επίπεδο είναι χαμηλό, και υπάρχει επίσης σοβαρό πρόβλημα με την εγκληματικότητα. • Όπως ήταν φυσικό η μετακίνηση τους από τη χώρα τους στην Κύπρο έκρυβε αρκετές δυσκολίες και προβλήματα τόσο σε κοινωνικό, όσο και οικονομικό και προσωπικό επίπεδο. • Στην αρχή άγνωστες μεταξύ αγνώστων και μη ξέροντας την ελληνική γλώσσα αντιμετώπισαν αρκετές δυσκολίες με μία κοπέλα μάλιστα να δηλώνει με έμφαση ότι ένιωσε πως βρισκόταν σε φυλακή.

11. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Μια άλλη σημαντική πτυχή είναι και η προσπάθεια που καταβάλλουν για εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας ώστε να νιώθουν καλύτερα στο νησί μας και να συνεννοούνται καλύτερα με τους ντόπιους. Μάλιστα συγκεκριμένη κοπέλα απολύθηκε από τη δουλειά τους επειδή μιλούσε στα βουλγάρικα με άλλες συναδέλφους της. • Όσον αφορά την εργασία οι περισσότερες δηλώνουν ότι δεν δυσκολεύτηκαν να βρουν κάποια δουλειά. Οι περισσότερες εργάζονται σε φούρνους και υπεραγορές ενώ κάποιες άλλες σε κλινικές ή γηροκομεία • Παρά το γεγονός ότι δεν δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, έθιξαν το θέμα της ανισότητας όσον αφορά στη μισθοδοσία τους σε σύγκριση με τις Κύπριες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ότι συγκεκριμένη υπεραγορά στην οποία εργάζονται τις αμείβει με 4 ευρώ την ώρα, ενώ όπως υποστηρίζουν, την ίδια ώρα οι Κύπριες αμείβονται με 5 ευρώ.

12. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Με έντονο παράπονο δηλώνουν ότι οι περισσότεροι Κύπριοι άντρες τις θεωρούν ως αντικείμενα του σεξ και ότι συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες με άσεμνες προτάσεις • «συχνά όταν περπατώ σπίτι από την δουλειά σταματούν άντρες και μου κάνουν πρόταση για να με πάνε μαζί τους ή κάποιες φορές με ρωτούν και πόσα λεφτά θέλω» • «έχω πάει για να βγάλω άδεια οδηγού και ό εξεταστής μου είπε πολύ απλά ότι αν θέλω να με περάσει θα πρέπει να πάω μαζί του» • «εγώ εκεί που εργάζομαι ένας προϊστάμενος μου έλεγε ότι για να μην χάσω την δουλειά μου θα έπρεπε να του δώσω αυτό που ήθελε»

13. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Όσον αφορά στον τόπο διαμονής τους στο νησί οι περισσότερες δυσκολεύτηκαν να βρουν σπίτι όχι όμως επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα άλλα για τον λόγω ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν ήθελαν να το νοικιάσουν σε Βουλγάρες ή Ρουμάνες. • «όταν έψαχνα για σπίτι να νοικιάσω τηλεφώνησα σε πάρα πολλά που ήταν στην εφημερίδα και όταν τους έλεγα ότι είμαι από την Ρουμανία μου έλεγαν ότι ενοικιάστηκε» • «και εγώ είχα τα ίδια, συγκεκριμένα τηλεφώνησα σε έναν κύριο και όταν του είπα ότι είμαι από Βουλγαρία μου είπε ότι νοικιάστηκε και την ίδια ώρα είπα σε μια συνάδελφο μου Κύπρια να πάρει τηλέφωνο και της είπε ότι είναι διαθέσιμο και ότι μπορεί να το δει όποτε θέλει»

14. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Οι περισσότερες νιώθουν και αισθάνονται θύματα ρατσισμού όμως το δικαιολογούν εν μέρει ρίχνοντας κυρίως το φταίξιμο στο σχετικά μεγάλο αριθμό Ρουμάνων και Βουλγάρων που ενέχονται σε διάφορα εγκλήματα. • Θεωρούν πάντως πως σημαντικό ρόλο για την απαξιωτική συμπεριφορά που ενίοτε βιώνουν παίζουν και τα ΜΜΕ τα οποία με κάποια άρθρα που δημοσιεύουν καλλιεργούν ένα γενικά ξενοφοβικό κλίμα. • «όταν ξέρουν ότι είμαστε από Ρουμανία δεν μας βλέπουν με καλό μάτι αλλά και αυτοί κάπου έχουν δίκαιο γιατί ήρθαν στην Κύπρο παρά πολλοί εγκληματίες από την χώρα μας. Η Αστυνομία θα πρέπει να τους ελέγχει πριν μπουν στην χώρα»

15. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Κάποιες κοπέλες που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν μικρά παιδιά και δήλωσαν ότι δεν δυσκολεύτηκαν για να τα δεχθεί κάποιο νηπιαγωγείο και υποστηρίζουν ότι τα παιδιά τους μεγαλώνουν χωρίς κανένα πρόβλημα στην Κύπρο και ότι έχουν αρκετούς Κύπριους φίλους. • Από την άλλη όμως μια άλλη κοπέλα που συμμετείχε στην έρευνα δήλωσε ότι ήρθε Κύπρο με την αδερφή της πριν δεκαπέντε χρόνια όταν αυτή ήταν μόλις δώδεκα ετών και δηλώνει ότι οι περισσότεροι συμμαθητές της την έβριζαν και την έδερναν και τις έλεγαν να φύγει από την Κύπρο • «έχω πολύ τραυματικές εμπειρίες από το σχολείο οι συμμαθητές μου με έβριζαν και μου έλεγαν ότι είμαι βρ… Ρουμάνα θυμάμαι ότι πήγαινα σπίτι στην μάνα μου και έκλαιγα να πάω πίσω στην Ρουμανία»

16. Ρουμάνες και Βουλγάρες • Ακόμη ένα άλλο παράπονο που εκφράστηκε, είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν με τις δημόσιες συγκοινωνίες, αναφέροντας την έλλειψη μετρό, αλλά και επιδότησης από την Κυβέρνηση για το κόμιστρο του λεωφορείου. Όπως δηλώνουν, τα ταξί είναι πάρα πολύ ακριβά και πολλές φορές αναγκάζονται να ξοδεύουν το μεροκάματο τους σε ταξί. • Οι περισσότερες πάντως δεν φαίνεται να γνωρίσουν τα δικαιώματα που έχουν ως Ευρωπαίοι πολίτες στην Κύπρο και κάποιες από αυτές δεν φαίνονται διατεθειμένες να τα διεκδικήσουν προφανώς γιατί και πάλι τα πράγματα είναι καλύτερα εδώ σε σύγκριση με την πατρίδα τους.

17. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια

18. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια • Οι Ελληνοπόντιες φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες προσαρμογής στην Κύπρο. Γίνονται και αισθάνονται θύματα ρατσισμού στην δουλειά, στη γειτονιά ακόμη και στο σχολείο των παιδιών τους. • Εκφράζουν έντονα το παράπονο ότι οι περισσότεροι Κύπριοι τις θεωρούν χαμηλότερου κοινωνικού στάτους, τις υποτιμούν κατ’επέκταση τις περιφρονούν • Όσον αφορά να βρουν δουλειά πολλές φορές βρήκαν πόρτες κλειστές. Μάλιστα συγκεκριμένη κοπέλα αναγκάστηκε για να πιάσει δουλειά να δουλέψει δύο εβδομάδες δωρεάν ώστε να πείσει τον εργοδότη της ότι μπορεί να φέρει εις πέραν την αποστολή της. • Οι περισσότερες προσπαθούν να μάθουν γρήγορα την Ελληνική γλώσσα για να βρουν πιο εύκολα δουλειά

19. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια • Ρατσισμό οι Ελληνοπόντιες αντιμετώπισαν και στο σχολείο με τα παιδιά τους, αφού όπως κατήγγειλαν κάποιες, αναγκάστηκαν να τα εγγράψουν σε ρωσικό σχολείο καθώς σε ελληνικό τους έδωσαν να καταλάβουν πώς δεν είναι επιθυμητοί στο σχολείο • Επίσης ορισμένες κοπέλες που έχουν παιδιά σε Δημόσιο σχολείο δηλώνουν ότι τα παιδιά τους καθημερινά γίνονται θύματα ρατσισμού τόσο από τους συμμαθητές τους όσο και από τους καθηγητές • «Έχω πάει τρεις φορές στο σχολείο να γράψω τα παιδιά μου όμως κανένας δεν μου έδινε σημασία. Περίμενα έξω από την πόρτα του Διευθυντή αλλά με έκανε να νιώσω τόσο άσχημα και υποτιμητικά που σκέφτηκα πως θα συμπεριφέρνονται αυτοί οι άνθρωποι στα παιδιά μου;»

20. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια • «Για ότι γίνει στο σχολείο πάντα φταίνε τα παιδιά μου! Συγκεκριμένα μια μέρα που ήταν άρρωστα τα παιδιά μου και δεν πήγαν σχολείο κάποιοι τους κατηγόρησαν πως έσπασαν το τζάμι του σχολείου και ήρθε σπίτι η Αστυνομία για να μας πάρει κατάθεση.» • «Κάποια άλλη μέρα ο πατέρας ενός συμμαθητή του γιου μου ήρθε στο σπίτι μας να μας κατηγορήσει ότι ο γιος μας έκλεψε τα βιβλίου του γιου του»

21. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια • Όσον αφορά την προσπάθεια να βρουν σπίτι ή διαμέρισμα, πάλι και εδώ τα βρίσκουν πολύ δύσκολα. Δηλώνουν ότι δεν τους νοικιάζουν εύκολα σπίτι και ότι δεν τις θέλουν στις γειτονίες τους. Σημειώνουν επίσης ότι η αντιμετώπιση που τυγχάνουν από τους Κύπριους γείτονες τους, είναι πως είτε δεν τους μιλά κανένας, είτε τους κάνουν μόνο παράπονα. • «Δυσκολεύτηκα πάρα πολύ να βρω σπίτι, κανείς δεν ήθελα να μου νοικιάσει» • «Εγώ μετά από πολύ δυσκολία βρήκα ένα σπίτι στο Στρόβολο και το αγόρασα. Ρώτησα την γυναίκα που μου το πούλησε τί είπε στους γείτονες και αυτή μου είπε ότι τους είπε ότι είμαι Ελληνίδα γιατί δεν θα ήθελαν Πόντιες στην γειτονιά»

22. Πόντιες με ελληνική ιθαγένεια • Φαίνεται ξεκάθαρα μέσα από την έρευνα ότι οι Ελληνοπόντιες βιώνουν ίσως τον περισσότερο ρατσισμό στην χώρα μας σε σχέση με άλλες γυναίκες της ΕΕ • Σχεδόν όλες δηλώνουν πως δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα που έχουν ως μέλη της ΕΕ. Μόνο μια γυναίκα δήλωσε πως τις υποστηρίζει ο σύλλογος που έχουν εδώ στην Κύπρο και ότι μπορούν να αποταθούν για βοήθεια εκεί

23. Έλληνιδες

24. Έλληνιδες (Ελλαδίτισσες) • Οι Έλληνιδες που έλαβαν μέρος στην έρευνα δηλώνουν πως δεν βίωσαν μέχρι στιγμής κανένα ρατσισμό από τους Κύπριους. • Ίσως η κοινή γλώσσα, θρησκεία και εθνική ταυτότητα σε συνδυασμό με τις κοντινές αποστάσεις μεταξύ των δύο χωρών κάνει τις Έλληνιδες να νιώθουν άνετα στη χώρα μας. • Στην Κύπρο οι Έλληνιδες έρχονται κατά κύριο λόγο επειδή οι μισθοί είναι καλύτεροι από την Ελλάδα, είτε γιατί παντρεύτηκαν ή σπουδάζουν στο νησί μας. • Εκτός από τους καλύτερους μισθούς, θεωρούν την Κύπρο ακριβότερη χώρα από την Ελλάδα με εξαίρεση τα ενοίκια που βρίσκονται περίπου στα ίδια επίπεδα. • Στα ίδια επίπεδα θεωρούν πως βρίσκεται και το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αν και θεωρούν μεγάλο πρόβλημα τις ελλιπείς δημόσιες συγκοινωνίες της Κύπρου. • Φαίνεται ότι δεν δυσκολεύονται καθόλου στο να βρουν δουλειά και γνωρίζουν παρά πολύ καλά ποια είναι τα δικαιώματα τους και οι υποχρεώσεις τους.

25. Έλληνιδες (Ελλαδίτισσες) • «Όλοι Έλληνες είμαστε….. δεν νιώθουμε καθόλου διαφορετικά από εσάς, αντιθέτως οι Κύπριοι μας αγκαλιάζουν με πολύ αγάπη» • «Εγώ μπορώ να πώ ότι περνώ πολύ πιο καλά εδώ….. Όλες οι γειτόνισσες μου με καλούν για καφέ η μια βοηθά την άλλη ενώ στην Αθήνα δεν ξέρω καν ποιοι μένουν στο διπλανό διαμέρισμα από μας» • «Είναι πολύ πιο χαλαρή η ζωή εδώ πέρα δεν έχει τόση κίνηση στο δρόμο, δεν έχει τόσο άγχος… είναι και καλύτεροι οι μισθοί» • «Τα παιδιά προσαρμόστηκαν εύκολα στο σχολείο, είναι η ίδια γλώσσα και η ίδια ύλη μαθημάτων ….. Κανένα πρόβλημα»

26. Βρετανίδες

27. Βρετανίδες • Πολλές Βρετανίδες έχουν εγκατασταθεί στην Κύπρο μόνιμα μετά την αφυπηρετήσει τους ή την αφυπηρετήσει του άντρα τους. • Άλλες έρχονται ή μένουν στην Κύπρο ανταποκρινόμενες σε μια καλή προσφορά για εργοδότηση ή για να ακολουθήσουν το σύντροφο τους που εργάζεται στην Κύπρο. • Σε αντίθεση με τις Ρουμάνες, τις Βουλγάρες και τις Ελληνοπόντιες δεν δείχνουν καμία βούληση να μάθουν ελληνικά καθώς σχεδόν όλοι οι Κύπριοι μιλούν καλά Αγγλικά.

28. Βρετανίδες • Γενικά τα παιδιά τους προσαρμόζονται πολύ εύκολα σε αγγλόφωνα ιδιωτικά σχολεία • Οι Βρετανίδες συνήθως προτιμούν να κάνουν παρέα με άλλες οικογένειες από την χώρα τους. Τούτο συνεπάγεται περιορισμένες κοινωνικές και προσωπικές σχέσεις με τον ντόπιο τουρισμό • Αρκετές από αυτές (κυρίως οι πιο μεγάλες σε ηλικία), λόγω ίσως του γεγονότος ότι η Κύπρος υπήρξε βρετανική αποικία, θεωρούν τους Κύπριους ως άτομα χαμηλού επιπέδου και τους αντιμετωπίζουν πολλές φορές με σνομπισμό

29. Βρετανίδες • Η Κύπρος τους αρέσει για το μεσογειακό της κλίμα και τις παραλίες, ενώ θεωρούν ακριβά κάποια από τα αγαθά που αγοράζουν στο νησί. • Γνωρίζουν άριστα τα δικαιώματα που έχουν και ξέρουν να τα διεκδικούν. Ζητούν όμως περισσότερα όπως: • καλύτερη φροντίδα για την τρίτη ηλικία, όπως κατ’οίκον φροντίδα • μεγαλύτερες διευκολύνσεις ειδικά για τους συνταξιούχους • δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες • αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους γενικότερα Γενικά τα πράγματα που ζητούν είναι δικαιώματα και παροχές που απολαμβάνουν στην Βρετανία

30. Βρετανίδες • «Προτιμούμε τη ζωή εδώ στην Κύπρο, ο καιρός είναι πολύ καλός, οι παραλίες…. Κοντινές αποστάσεις…. Και ο κόσμος είναι πολύ φιλόξενος» • «Στο χωριό που μένω με τον σύζυγο μου έρχονται οι γείτονες πολλές φορές να μας φέρουν παραδοσιακά γλυκά ή φαγητά που φτιάχνουν…. Είναι πολύ φιλικοί μαζί μας» • «Για μένα είναι πολύ σημαντικό το θέμα της ασφάλειας, εδώ αφήνω τα παιδιά μου να παίζουν έξω στον δρόμο ή να πάνε στο περίπτερο μόνα τους στην Αγγλία ποτέ δεν μπορείς να κάνεις κάτι τέτοιο…. Στην γειτονία που έμενα στην Αγγλία πυροβόλησαν τρία άτομα έξω από το σπίτι μου….» • «Στην Αγγλία υπάρχουν ειδικά προγράμματα για άτομα τρίτης ηλικίας που θα ήταν καλώ αν υπήρχαν και στην Κύπρο αυτό όπως εκδρομές, ειδικές τιμές σε εστιατόρια και πολλά άλλα»

31. Συμπεράσματα – Εισηγήσεις

32. Συμπεράσματα – Εισηγήσεις • Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επί μακρόν διαμένουσες από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο είναι πολλαπλά: • Προβλήματα στην εργασία • Προβλήματα με τα παιδιά και τα σχολεία • Προβλήματα στέγασης • Προβλήματα κοινωνικοποίησης και αποδοχής από τον τοπικό πληθυσμό

33. Συμπεράσματα – Εισηγήσεις • Ο βαθμός έκτασης του προβλήματος αυτού διαφέρει από ομάδα σε ομάδα. Κύριος παράγοντας της διαφοροποίησης αυτής είναι η χώρα καταγωγής. • Εμφανώς όμως πίσω από τη διαφορετική αντιμετώπιση υπάρχουν στερεότυπα και αντιλήψεις ως προς την εθνική καταγωγή, το φύλο και την κοινωνική τάξη. • Οι ποντιακής καταγωγής γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα ανισομισθίας και κοινωνικής αποδοχής. • Οι γυναίκες από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, πέραν των πιο πάνω συχνά αναφέρουν περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης

34. Συμπεράσματα – Εισηγήσεις • Οι Ελληνίδες και οι Βρετανίδες δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν διακρίσεις σε βάρος τους. Οι Ελληνίδες εντάσσονται στην κοινωνία εύκολα λόγω κοινής εθνότητας, ενώ οι Βρετανίδες ευνοούνται από το αποικιακό παρελθόν της Κύπρου • Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα πληροφόρησης ως προς τα δικαιώματα των κοινοτικών γυναικών. Πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο το κράτος θα μπορούσε να βοηθήσει δημιουργώντας κέντρα πληροφόρησης και εκδίδοντας έντυπα στις γλώσσες των γυναικών αυτών.

35. Συμπεράσματα – Εισηγήσεις • Οι Σημαντικά υποβοηθητικό για την ομαλή κοινωνικοποίηση των γυναικών αυτών είναι η παροχή μαθημάτων εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού της Κύπρου. • Πέραν των πιο πάνω, είναι σημαντικό να ευαισθητοποιηθεί ο τοπικός πληθυσμός προς τις αντιλήψεις του και του τρόπου αντιμετώπισης των κοινοτικών γυναικών, καθώς τα φαινόμενα διακρίσεων και ρατσισμού είναι συχνά