Wettelijke omkadering van euthanasie

1. Wettelijke omkadering van euthanasie Herman Nys Directeur CBMER KULeuven

2. Overzicht van relevante wetgeving • Wet 28 mei 2002 (BS 22 juni 2002) • Wet van 10 november 2005 tot aanvulling van W. 28 mei 2002 met bepalingen over de rol van de apotheker (art.3bis) (BS 13 december 2005) • K.B. 2 april 2003 houdende vaststelling van de wijze waarop de wilsverklaring inzake euthanasie wordt opgesteld...( BS 13 mei 2003) • K.B. 27 april 2007 tot regeling van de wijze waarop de wilsverklaring inzake euthanasie wordt geregistreerd en via de diensten van het Rijksregister aan de betrokken artsen wordt meegedeeld (BS 7 juni 2007) • Diverse besluiten ivm werking en samenstelling van de federale controle- en evaluatiecommissie opgericht door de wet van 28 mei 2002

3. Principiële uitgangspunten Euthanasie blijft een misdrijf, tenzij..... -> art.3 §1 : “ de arts die euthanasie toepast pleegt geen misdrijf wanneer hij...” Welk misdrijf? Moord; doodslag

4. Geen recht op euthanasie • Euthanasie : opzettelijk levensbeeindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek (art.2) • Dit verzoek heeft geen “dwingende” waarde (art.14). • Recht om euthanasie te verzoeken, geen recht om euthanasie te krijgen

5. Geen plicht euthanasie uit te voeren • Geen arts kan worden gedwongen euthanasie uit te voeren ( art.14, tweede lid) • De arts die weigert euthanasie toe te passen moet dit tijdig aan de patiënt of diens vertrouwenspersoon meedelen en reden weigering meedelen (art.14, vierde lid) • De arts die weigert moet op verzoek van de patiënt of diens vertrouwenspersoon het medisch dossier van de patiënt meedelen aan een door hem aangewezen arts (art.14, laatste lid).

6. Definitie van euthanasie Art.2 : “ het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens verzoek” Verzoek betrokkene is essentieel.

7. Wie kan om euthanasie verzoeken? • Meerderjarige patiënt • Ontvoogde minderjarige (art.3)

8. Hoe om euthanasie verzoeken? • Een schriftelijk verzoek (art.3). Dit wordt meestal een “actueel” verzoek genoemd. • Een schriftelijke wilsverklaring (art.4). Dit wordt meestal een voorafgaand euthanasieverzoek genoemd ( déclaration anticipée )

9. VEREISTEN ACTUEEL VERZOEK MATERIELE VEREISTEN • Vrijwillig • Overwogen (geinformeerd) • Herhaald • Vrij van externe druk • Duurzaam

10. VEREISTEN ACTUEEL VERZOEK VORMVEREISTEN Eigenhandig geschrift zo patient kan schrijven. Zoniet door een meerderjarige naar keuze « die geen materieel belang heeft bij dood patiënt ». Herroepbaar zonder vormvereisten

11. GEZONDHEIDSTOESTAND PATIENT • Medisch uitzichtloze toestand • Van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden • Gevolg van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening

12. DE VOORAFGAANDE WILSVERKLARING - Steeds schriftelijk tov twee meerderjarige getuigen van wie minstens één geen materieel belang heeft bij overlijden patiënt…zie model bijlage K.B. 2 april 2003 • Registratie en mededeling via Rijksregister • Beperkte geldigheidsduur : 5 jaar

13. GEZONDHEIDSTOESTAND BIJ VOORAFGAANDE WILSVERKLARING • Lijden aan een ernstige en ongeneeslijke aandoening veroorzaakt door ongeval of ziekte • « Niet meer bij bewustzijn zijn » • Volgens de huidige stand van de wetenschap onomkeerbaar

14. Voorwaarden in hoofde van de arts • Collega raadplegen; bij niet terminale aandoening nog een bijkomende collega • Alle wettelijke vereisten in verband met het verzoek en de gezondheidstoestand nagaan • Communicatie met patiënt/ verpleegkundig team/en desgevallend vertrouwenspersoon en familie • Naderhand binnen 4 werkdagen melden aan de federale controle- en evaluatiecommissie