Nazorg na een suïcidepoging vanuit de SEH

1. Nazorg na een suïcidepoging vanuit de SEH Het Australische model – The Way Back Het Groningse model En, nog twee voorbeelden uit Nederland in het kort

2. Route naar The Way Back en het Groningse model • Dia 3 tot en met 14 – toelichting op het Australische model • Dia 15 toelichting op het Groningse model The Way Back met lokale verwijzingsafspraken • Dia 16 de Amsterdamse aanpak: actieve toeleiding van suïcidepogers van de SEH naar nazorg • Dia 17 de Haagse aanpak: SuNa, vangnet voor- en begeleiding van Haagse jongeren na suïcidaal en/of zelfbeschadigend gedrag

3. Wat is de Australische methode - The Way Back? The Way Back is een methode die mensen die een zelfmoordpoging hebben gedaan helpt hun leven weer op de rails te krijgen De methode biedt aanmoediging, ondersteuning en contact en bestaat uit diverse niet-klinische interventies, ondersteunddoor een vrijwilliger Het is geen crisis-interventie, en dus niet bedoeld voor mensen die mogelijk een acuut gevaar vormen voor zichzelf of anderen

4. Waarom de methode - The Way Back? Mensen die een zelfmoordpoging hebben gedaan zijn een risicogroep: • 15-25% doet opnieuw een poging5-10% overlijdt ten gevolge van suïcide • Het risico op een nieuwe poging is het hoogst in de eerste maand na de poging(met name in de eerste week) • 50% heeft geen vervolgbehandelingVan de 50% die wel vervolgbehandeling heeft, stopt 38% binnen 3 maanden • Uit onderzoek blijkt dat gecoördineerde en outreachende nazorg het risico op vervolgpogingen met 20% kan verminderenBron: Monti et al (2003), Hunt et al (2008), Krysinska et al (2015)

5. Waarom de methode - The Way Back? Verminderen van het risico op eennieuwepogingwordtbereikt door: • Goedemedischenazorg • Sterkondersteunendsociaalnetwerk • Toegang tot informatie • Verwijzingnaarondersteuningenhulp • Voorkomen van toenemendesuicidaliteit door het verminderen van triggers, de zogehetencontextueledreiging, zoalsrelatieproblemen, schulden, middelenmisbruikenfamilieruzies

6. Resultaten Australië eind 2016

7. Voorwie? De methode is bedoeldvoormensen die naeenzelfmoordpoging op de SEH of op eenopnameafdeling van het ziekenhuisterechtzijngekomen Exclusiecriteria: • Clienten die eengevaarvooranderenvormen • Wanneer de behandelend arts het niethelpendacht om The Way Back aantebieden

8. Kern van betrokkenpartijen • SEH • Opname afdelingen • Huisartsenpraktijk • GGD • GGZ • The Way Back team Bij voorkeur zijn alle bovenstaande partijen betrokken. Per regio kunnen afspraken en taken verschillen

9. Aansluitenbijlokalesituatie Aanbevelingen: • Vrijwilligers begeleiden de cliënten. In het geval van persoonlijke ervaring is het van belang dat de vrijwilliger voldoende hersteld is en voldoende afstand tot het onderwerp heeft. De vrijwilligers zijn getrainde gatekeepers • Coördinator beheert aanmeldingen en plant de intakebezoeken. Daarnaast houdt hij/zij de caseload van de vrijwilligers in de gaten en zorgt dat deze onderling goed verdeeld is • Klinisch begeleider ondersteunt vrijwilligers met intervisie en bespreekt casuïstiek. Deze professional houdt het welzijn van de vrijwilligers in de gaten • Adviesraad bewaakt richting en voortgang van het programma. Dit overkoepelend orgaan bestaat uit afgevaardigden van de GGD, de GGZ, het ziekenhuis en de eerstelijnszorg uit de regio

10. Uitgangspunten • Niet-klinisch • Praktisch • Aanmoediging • Ondersteuning • Contact • Perspectief en hoop • Outreachend • Samenwerking • Vraaggestuurd en op-maat. De regie ligt bij de cliënt

11. Wat doet het Way Back team? • Moedigt de cliënt aan om oude en nieuwe contacten aan te gaan en te onderhouden • Moedigt de cliënt aan een signalerings- en veiligheidsplan te maken en zich hieraan, en aan andere aanwijzingen die zijn gegeven na een poging, te houden • Ondersteunt de cliënt bij het nakomen van afspraken, met de huisarts, de GGZ of maatschappelijke instanties • Ondersteunt de cliënt bij het vinden van de juiste ondersteuning en faciliteert de weg er naartoe • Biedt de cliënt perspectief en hoop door het delen van (eigen) ervaringen • Ondersteunt de cliënt bij praktische zaken die te maken hebben met problematiek als schulden, wonen, relaties, werk • Zorgt dat de cliënt buiten kantoortijden ondersteuning binnen het eigen netwerk heeft

12. Wat werktgoed in Australie? • Ondersteuning is vraaggericht, empathisch en oprecht • ‘CheerLeadingRole’ – hoop doet leven • Goede klinische ondersteuning van de niet-klinische aanpak • Geïntegreerde verwijsroute en het faciliteren van de route naar ondersteuning

13. Waaruitbestaat de ondersteuning? In Australië organiseert men de ondersteuning: • voornamelijk telefonisch, via e-mail of tekstberichten • tijdens kantooruren • gedurende 3 maanden • door een getrainde vrijwilliger • De vrijwilligers ontvangen begeleiding en ondersteuning van een klinisch adviseur • Men onderscheidt ‘low, moderate and intensive support’. 85% ontvangt de moderate ondersteuning

14. Trainen van naasteomgeving Men informeert en traint mantelzorgers en andere naasten van de cliënt door een informatiebijeenkomst en/of een groepstraining over: • Psycho-educatie over zelfmoord • Tips over hoe iemand te ondersteunen • Zorg voor eigen welzijn • Toegang tot hulp en ondersteuning

15. The Way Back in Groningen • Na consent van de patiënt verwijst de SEH/opnameafdeling naar de coördinerende organisatie van de The Way Back • De SEH/opnameafdeling stelt de huisarts en het Way Back team op de hoogte • Bij verblijf SEH: de SEH informeert de cliënt dat het Way Back team binnen 48 uur op huisbezoek komt • Bij opname op afdeling: Het Way Back team bezoekt de cliënt binnen 24 uur op de afdeling. Bij langere opname kan dit contact ook binnen 2 dagen plaatsvinden. Als de opname plaatsvindt in het weekend dan wordt de eerstvolgende werkdag een bezoek gebracht aan de cliënt • Het Way Back team onderneemt meerdere pogingen om contact tot stand te brengen. Als het desondanks niet lukt om contact tussen cliënt en Way Back team te realiseren, verzoekt het Way back team de huisarts om de cliënt op te roepen op het spreekuur

16. GGD Amsterdam: actievetoeleiding van suïcidepogersvan de SEH naarnazorg Dit is een andere aanpak dan The Way Back, maar deze aanpak is eveneens op gericht op het verkleinen van de kans op recidief • Voor ontslag uit het ziekenhuis krijgt de cliënt een psychiatrisch consult en een advies voor nazorg • Aan cliënten waarbij op de SEH duidelijk wordt dat zij nog niet (goed) in zorg zijn, wordt toestemming gevraagd voor benadering door een casemanager • De casemanager maakt telefonisch contact met de cliënt en bekijkt in hoeverre het nazorgadvies is opgevolgd • Op basis van dat gesprek wordt gekeken op welke wijze en in welke frequentie contact onderhouden wordt • Bemoeienis door de casemanager duurt maximaal een half jaar na het SHE-contact Tijdens het eerste jaar bleek 60% van de cliënten reeds in behandeling in de verslavingszorg of GGZ. De aanpak richt zich daarom voornamelijk op personen waarbij nieuwe zorg nodig is of waarbij er zorgen zijn rondom de continuïteit van de zorg

17. SuNa: vangnet voor- en begeleiding van Haagse jongeren (12-27 jaar) na suïcidaal en/of zelfbeschadigend gedrag (via Indigo) • SEH vraagttoestemmingengeeftuitlegen folder SuNa • SEH doet melding bijSuNa • SuNa legt contact binnen 2 weken • SuNa begeleidt, steunt, volgt, adviseert gedurende een half jaar • SuNa motiveert indien nodig naar hulpverlening (gaat mee) • SuNa brengt school op de hoogte • SuNa rond af met jongere • Sunakoppelt terug via nieuwsbrief SEH

18. Meer weten? Neem dan contact op met: • 113 Zelfmoordpreventie • Willem Willemse(ProjectleiderSupranet Groningen) • The Way back Support Service