Download
1 / 16
310 likes | 1.62k Views
BASİT ZAMANLI FİİLLER. A) HABER KİPLERİ: a.GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMAN: (-di) “Onu geçenlerde tiyatroya giderken gördüm .” gör-dü-m fiil görülen kişi g.z.eki eki
E N D
BASİT ZAMANLI FİİLLER A) HABER KİPLERİ: a.GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMAN: (-di) “Onu geçenlerde tiyatroya giderken gördüm.” gör-dü-m fiil görülen kişi g.z.eki eki “ Bakmak” fiilini görülen geçmiş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
bak-tı-m, bak-tı-n, bak-tı, bak-tı-k, bak-tı-nız, bak-tı-lar. b.Öğrenilen Geçmiş Zaman: (-miş) “Dün sinemaya gitmiş;ama bilet bulamamış.” git-miş, bul-a-ma-mış.” fiil öğr. fiil y.ses olumsuzluk öğr.g.z.eki g.z.eki eki “ Okumak” fiilini duyulan geçmiş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
oku-muş-um, oku-muş-sun, oku-muş, oku-muş-uz, oku-muş-sunuz, oku-muş-lar. c.ŞİMDİKİ ZAMAN: (-yor) “Güzel davranışlar sergileyerek öğretmenlerini çok mutlu ediyorlar.” et- i- yor- lar fiil yard.ünlü şimdiki kişi z.eki eki “Bulmak” fiilini şimdiki zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
bul-u-yor-um, bul-u-yor-sun, bul-u-yor, bul-u-yor-uz, bul-u-yor-sunuz, bul-u-yor-lar. d.Gelecek Zaman: (-ecek) “Bu yıl Bursa Fen Lisesi’ni kazanacağım.” kazan - acak - ım fiil gelecek şahıs z.eki eki “Vermek” fiilini gelecek zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
ver-ecek-im, ver-ecek-sin, ver-ecek, ver-ecek-iz, ver-ecek-siniz, ver-ecek-ler. e.Geniş Zaman: (-r,-ar) “Sabahları erken kalkmayı ister misin?” iste-r mi-sin soru e. fiil geniş şahıs z.e. Eki “Masa tenisi oynamayı pek sevmez.”(olumsuz) “Bakmak,bitirmek” fiillerini geniş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
gel-ir-im, gel-ir-sin, gel-ir, gel-ir-iz, gel-ir-siniz, gel-ir-ler. B)DİLEK (İSTEK) KİPLERİ: a.İstek Kipi: (-e) “Güzel bir şiir okuyayım.” oku- y- a- y- ım fiil k.h. istek k.h. kişi kipi eki eki “Gülmek” fiilini istek kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
oku-y-a-y-ım, oku-y-a-sın, oku-y-a, oku-y-a-lım, oku-y-a-sınız, oku-y-a-lar. b.Dilek-Şart Kipi: (-se) “Üniversiteyi bir kazanabilsem.” kazan-a-bil-se-m “Karşılaşırsam size söylerim.” “Konuşmak” fiilini dilek-şart kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
c.Gereklilik Kipi: (-meli) “Öğrencimle bu konuyu görüşmeliyim.” gör-üş-meli-y-im (gereklilik) “Babası, okula gelmiş olmalı.” ol-malı (olasılık) “Korumak” fiilini gereklilik kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
d.Emir Kipi: “Geç saatlere kadar sokakta top oynama.” oyna-ma “Üzerine düşen görevleri yerine getirsin.” getir-sin “Zil çalar çalmaz sınıflarınıza giriniz.” gir-iniz 1.tekil şahıs 1.çoğul şahıs 2.tekil şahıs gül 2.çoğul şahıs gül-ün(gül-ünüz) 3.tekil şahıs gül-sün 3.çoğul şahıs gül-sünler
SORU: “Bilmek” fiilinin gereklilik kipinin ikinci çoğul kişisi aşağıdakilerden hangisidir? a.Bilseniz b.Bilesiniz c.Bilmelisiniz d.Bilirsiniz
BİRLEŞİK ZAMANLI FİİLLER a.Hikâye Birleşik Zamanlı Fiiller: (-di ) “Arabasıyla yola devam ediyordu.” et- i- yor- du (şimdiki zamanın hikâyesi) şimdiki hikâye zaman eki eki “Önce benimle görüşmeliydin.” gör-üş-meli-y-di-n (gereklilik kipinin hikâyesi)
“Akşam sizler de gelseydiniz keşke.” gel-se-y-di-niz (dilek-şartın hikâyesi) NOT: Emir kipinin hikâyesi yoktur. b.Rivayet Birleşik Zamanlı Fiiller: (-miş ) “Az sonra gideceklermiş.” git-ecek-ler-miş (gelecek zamanın rivayeti) “Bu ödülü o almalıymış.” al-malı-y-mış (gerekliliğin rivayeti) NOT: Emir kipinin ve görülen geçmiş zamanın rivayeti yoktur.
c.Şart Birleşik Zamanlı Fiiller: (-se) “Ağlarsa anam ağlar.” ağla-r-sa (geniş zamanın şartı) “Susmuşsam bir şeylere kırılmışımdır.” sus-muş-sa-m (öğrenilen geçmiş zamanın şartı) SORU:Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi birleşik zamanlı fiil değildir? a.Çayına her zaman süt katardı. b.Her yaz geziye gidermiş. c.İşlerini zamanında yaparmış. d.Babasından tatil izni kopardı.
kat-ar-dı (geniş zamanın hikâyesi) git-er-miş (geniş zamanın hikâyesi) yap-ar-mış (geniş zamanın hikâyesi) kop-ar-dı (geniş zaman) yapım eki kop-ar-ır-dı (geniş zamanın hikâyesi)
