Κ αινοτομία & Ε πιχειρηματικότητα: Εμπειρία & Προοπτικές

1. Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα: Εμπειρία & Προοπτικές Κατερίνα ΦΙΛΙΠΠΟΥ– ΚΕΡΑΜΙΔΑ Συντονίστρια Καινοτόμων Δράσεων: ΕΝΤΙ Ηπείρου Διευθύντρια BIC ΗΠΕΙΡΟΥ Hotel du lac Ιωάννινα, 14 Ιανουαρίου 2005

2. Στην τελευταία δεκαετία, στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε εξέλιξη η μεγαλύτερη, παγκοσμίως, προσπάθεια υποστήριξης της καινοτομίας μέσω περιφερειακών στρατηγικών και προγραμμάτων. Σε περισσότερες από 120 Ευρωπαϊκές περιφέρειες εκπονήθηκαν στρατηγικές καινοτομίας και στη συνέχεια ακολούθησε η πιλοτική εφαρμογή τους μέσα από τις Καινοτόμες Δράσεις του ΕΤΠΑ Καινοτομία και ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ

3. Σήμερα η συμβολή της καινοτομίας στην ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ τεκμηριώνεται ποσοτικά Η σχέση αυτή δεν ήταν προφανής στην αρχή της δεκαετίας του 1980 Καινοτομία και ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ

4. Πολιτική Σύγκλισης μεταξύ 2000 & 2006 Στόχος Ενδυνάμωση της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης και μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων Εργαλεία Τρεις Στόχοι και τέσσερις Κοινοτικές Πρωτοβουλίες, 49.5% του πληθυσμού στην Ευρώπη των 25 ζουν σε περιοχές του Στόχου 1 και Στόχου 2 Οικονομικοί Πόροι Αναπαρίσταται το 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού της Ε.Ε. ή το 0.45% ΑΕΠ

5. Γεωγραφική Συγκέντρωση Περιοχές κάτω ή κοντά στο όριο του 75% GDP/head average 1999-2000-2001 Κάτω του 75% στην Ε.Ε των 25 Στατιστικά αποτελέσματα κάτω του 75% στην Ε.Ε των 15 μεταξύ της Ε.Ε των 25 “φυσικά" πάνω του 75% λόγω ανάπτυξης Λοιπές περιοχές Πίνακας στην Ε.Ετων 25= 100 Art. 5+6 Gen.Reg. Source: Eurostat

6. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ; ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΤΕΙΕΥΕΣΤΕ! • ΑΝΑΓΚΗ Ορισμού της Καινοτομίας • ΑΝΑΓΚΗ δημιουργίας Κουλτούρας • Το γεγονός : η προσοχή της Διοίκησης επικεντρώνεται : • Στην καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης • Στα αποτελέσματα της επόμενης χρήσης • Στην ηγεσία • Στην πολιτική σταδιακών αλλαγών • Στους βραχυπρόθεσμους στόχους.

7. ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ • ΟΤΑΝ ΚΟΙΤΑΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ, ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΟΤΙ ΤΟ 90% ΑΥΤΩΝ, ΔΙΝΟΥΝ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ • ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΟΥΝ ΕΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

8. Τι είναι καινοτομία; Η καινοτοµία µπορεί να είναι: ►επαυξητική ή ριζοσπαστική, ►το αποτέλεσµα της µεταφοράς τεχνολογίας ή της ανάπτυξης νέων επιχειρηµατικών εννοιών, ►τεχνολογική, οργανωτική ή να συνδέεται µε την παρουσίαση των προϊόντων.

9. Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ • Η Καινοτομία είναι ένα ταξίδι! • Η Καινοτομία αφορά την αλλαγή! • Η Καινοτομία χρειάζεται χρόνο! • Η Καινοτομία απαιτεί εμπιστοσύνη & αφοσίωση! • Δεν υπάρχει επιτυχία χωρίς αποτυχία! • Σχετίζεται με την δημιουργία αξίας! • Κατανοεί το περιβάλλον! • Η Καινοτομία απαιτεί ολική προσέγγιση!

10. ΠΩΣ ΠΑΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΑΣ ; • Κάθε ένας έχει ξεκάθαρη εικόνα και έχει κατανοήσει την στρατηγική και το όραμα της επιχείρησης του, και τα εφαρμόζει καθημερινά; • Έχει ξεκάθαρη στρατηγική καινοτομίας συνδεδεμένη με την στρατηγική της επιχείρησης; • Η ηγεσία της επιχείρησης δεσμεύεται για την βελτίωση της καινοτομίας που ακολουθεί με έργα και όχι με λόγια; • Η κουλτούρα της επιχείρησης υποστηρίζει την καινοτομία, π.χ. ενθαρρύνει τις προκλήσεις, τον πειραματισμό και αποδέχεται την αποτυχία; • Συνεργασία και Δικτύωση – εσωτερική όσο και εξωτερική – είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της λειτουργίας της επιχείρησης;

11. ΠΩΣ ΠΑΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΑΣ ; • Οι αναπτυξιακές προσπάθειες της επιχείρησης βασίζονται στην διορατικότητα των καταναλωτών (και όχι στις παραδοσιακές έρευνες αγοράς); • Η σύνθεση του χώρου εργασίας στην επιχείρηση ενθαρρύνει και διευκολύνει την επικοινωνία και συνεργασία; • Η καινοτομία στην επιχείρηση αποτελεί πνευματική εξέλιξη και όχι κάτι για το οποίο ασχολείται μόνο το τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης ή η ομάδα υπεύθυνη για αυτή;

12. Επιχειρηματική Πρόκληση • Επιχειρηματική Πρόκληση : αναγκάζω τους ανθρώπους να εργαστούν μαζί • Αναγκάζω το σύστημα να εργαστεί με όλους και με τον κάθε ένα ξεχωριστά • Η τεχνολογική καινοτομία δεν φανερώνει απαραίτητα την βιωσιμότητα της επιχειρηματικής καινοτομίας • Οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμοι (εντός πλαισίου), ενώ τα συστήματα, γενικότερα, καθόλου • Εκτός πλαισίων, οι άνθρωποι αντιστέκονται και τα συστήματα καταρρέουν

13. ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ • Οραματιστής και με αυξημένη διαίσθηση • Καθοδηγητής και αποφασιστικός • Αναλαμβάνει προκλήσεις και ρίσκο • Παθιάζεται • Οξυδερκής με επιχειρηματική γνώση • Με αίσθηση του χιούμορ • Διαθέτει ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων • Είναι ενεργός ακροατής • Επικοινωνιακός και με επιρροή • Ανοικτός και ειλικρινής • Πολιτικά ευέλικτος

14. Ο ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣΠΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ;

15. Η σημασία της Καινοτομίας • Σε μια οικονομία βασιζόμενη στην γνώση, η καινοτομία κρατά τα κλειδιά για τον περιφερειακό ανταγωνισμό • Το κύριο περιφερειακό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι το ανθρώπινο και κοινωνικό κεφάλαιο Ας σκεφτούμε Διεθνώς, ας δράσουμε σε Τοπικό Επίπεδο • Ας δράσουμε με βιώσιμο τρόπο • Απαραίτητη η Μεταφορά τεχνογνωσίας • 139 ευρωπαϊκές περιφέρειες υλοποιούν προγράμματα καινοτομίας

16. Καινοτομία και ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ Η κατανόηση της συμβολής μιας γεωγραφικής περιοχής (περιφέρειας) στην ανάπτυξη της γνώσης και της καινοτομίας εξελίχθηκε μέσα στα τελευταία 25 χρόνια. Ορόσημα είναι τρίαμεγάλα Παραδείγματα θεωρίας και προγραμματισμού: • 1980-90: Θεωρίες ευέλικτης εξειδίκευσης, τεχνολογικών συνοικιών, τεχνοπόλων, clusters, και κόστους μεταβιβάσεων • 1990-2000: Εξελικτικές θεωρίες, μαθησιακές περιφέρειες, και περιφερειακά συστήματα καινοτομίας • 2000+: Κοινωνία της πληροφορίας. Ψηφιακοί χώροι καινοτομίας. Ευφυείς πόλεις και περιφέρειες

17. Η δυναμική της καινοτομίας οφείλεται σε τρεις παράγοντες: Στην συγκέντρωση πολλών και διαφορετικών ικανοτήτων, στην παραγωγή και τη γνώση. Στη δυνατότητα εναλλακτικών συνδυασμών γνώσεων και ικανοτήτων. Στη παρουσία ‘καταλυτών’, που διευκολύνουν τους συνδυασμούς μεταξύ των πολλών και διαφορετικών ικανοτήτων και μονάδων παραγωγής. Η λειτουργία του καταλύτη, στο Πράτο για παράδειγμα, εξασφαλίζεται από τους impannatore, που αναδιοργανώνουν συνεχώς τις παραγωγικές διαδικασίες της συνοικίας σε σχέση με τις παραγγελίες που αναλαμβάνουν. 1. Clusters καινοτομίας

18. Τεχνολογικά πάρκα (1989-2004) 5 σημαντικά έργα (Κρήτη, Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα) Δύο επιτυχίες / δύο αποτυχίες / 1 σε εξέλιξη Κινητήρια δύναμη τα συνδεδεμένα ερευνητικά κέντρα και η συσχέτιση με επιχειρηματικούς φορείς Πολιτική clusterστο 2ο ΚΠΣ (1994-99) Μικρά συστήματα 5-6 επιχειρήσεων Παραδοσιακοί κλάδοι: μέταλλο, τρόφιμα, κλωστοϋφαντουργία Αποτυχία βιωσιμότητας 1. Clusters καινοτομίας Δύο απόπειρες συγκρότησης μηχανισμών καινοτομίας τύπου ‘cluster’στην Ελλάδα

19. 2. Μαθησιακές περιφέρειες Μαθησιακή Περιφέρεια: • Περιφέρεια είναι οργανισμός μάθησης, διαχείρισης, επιλογής και ανάπτυξης γνώσεων και καινοτομίας • Η καινοτομία είναι σύστημα • Το σύστημα καινοτομίας οικοδομείται σε θεσμούς & σε δίκτυα γνώσεων • Στα δίκτυα γνώσεων ρέει ‘ρητή’ και ‘άρρητη’ γνώση • Οι θεσμοί λειτουργούν ως ‘διακόπτες’ επιλογής καινοτομιών • Προτεραιότητες: • Άυλες υποδομές, • οργανισμοί γνώσης, • χρηματοδότηση, • ανθρώπινο δυναμικό, • μεταφορά τεχνολογίας, • έρευνα, • πληροφόρηση Στις αρχές της δεκαετίας 1990, οι εμπειρίες των Σκανδιναβικών χωρών εισήγαγαν μια ριζική μεταβολή στην κατανόηση των σχέσεων ‘περιφέρειας’ και ‘καινοτομίας’

20. 2. Μαθησιακές περιφέρειες Το 1994 στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΓΔ Περιφέρεια / ΓΔ Επιχείρηση) ακολουθώντας τις αντιλήψεις της ‘Μαθησιακής Περιφέρειας’, προώθησαν τα έργα RTP/ RIS / RITTS, και στη συνέχεια PRIA. Έργα που εφαρμόστηκαν σε όλες σχεδόν τις περιφέρειες της ΕΕ. Τα έργα αυτά υποστηρίχθηκαν από το 5ο και 6ο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ε&Α και από τις Καινοτόμες Δράσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης Στόχος είναι να δημιουργηθούν περιφερειακά συστήματα καινοτομίας ικανά να διευκολύνουν την ανάπτυξη καινοτομίας σε επιχειρήσεις, ιδρύματα έρευνας, χρηματο-πιστωτικούς και άλλους οργανισμούς

21. 2. Μαθησιακές περιφέρειες • Παράλληλα, καθιερώνεται με το Trendchartένα πρότυπο μέτρησης των επιδόσεων / αποτελεσμάτων καινοτομίας • Innovation Scoreboard(2000-2004).17δείκτες + Σύνθετος περιφερειακός εθνικός + Σύνθετος περιφερειακός Ευρωπαϊκός

22. 2. Μαθησιακές περιφέρειες Στην Ελλάδα: 12 έργα RTP/ RIS / RIS+ / RITTS 13 Προγράμματα Καινοτόμων Δράσεων σ΄ όλες τις ελληνικές περιφέρειες Θετικά αποτελέσματα • Εξοικείωση με την υλοποίηση έργων καινοτομίας σε περιφερειακό επίπεδο • Διασύνδεση με ΠΕΠ: άξονας καινοτομίας σε κάθε ΠΕΠ • Διάδοση της λογικής της καινοτομίας Αρνητικά • Μεταφορά της εκτέλεσης των περιφερειακών έργων καινοτομίας κεντρικά στη ΓΓΕΤ • Παρεμβάσεις: έργα παρά μόνιμοι θεσμοί καινοτομίας

23. 3. Ευφυείς περιφέρειες • Μια νέα εξέλιξη μετά το 2000: Η καινοτομία συναντάει την Κοινωνία της Πληροφορίας • Στα συστήματα καινοτομίας προστίθεται μια νέα διάσταση: ο ψηφιακός χώρος

24. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ: 1.Τεχνολογική και οικονομική ευφυΐα: παρακολούθηση αγορών και τεχνολογιών 2. Μεταφορά τεχνολογίας 3. Δημιουργία νέων επιχειρήσεων spin-off / start-up 4. Ανάπτυξη νέου προϊόντος 5. Εξοικονόμησης πόρων μέσα από τη μεταβολή των διαδικασιών και μεθόδων παραγωγής / ανταλλαγών Συμπεράσματα (1)

25. Συμπεράσματα (2): Στη συγκρότηση του συστήματος καινοτομίας σημασία έχει το υπόβαθρο κάθε περιοχής

26. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: 01/06/2003 –31/05/2006 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 1,380 ΜEURO (συνχρηματοδοτούμενο έργο) ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ Φορέας Πρότασης: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ Φορέας Διαχείρισης & Υλοποίησης:BIC Ηπείρου Φορέας Πληρωμής:Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Ηπείρου

28. Περιφερειακό Πρόγραμμα Καινοτόμων Δράσεων : ΕΝΤΙ ΗπείρουΣτρατηγικά θέματα

29. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Έκθεση Βουκουρέστι

30. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

31. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ

32. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ • ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ ΦΩΤΗΣ “VILLADA” • CLUSTER Τουρισμού : «Δίκτυο Επιχειρήσεων Ορεινών Περιοχών Νομού Ιωαννίνων»

33. ΜΕΧΡΙ τώρα ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ στα πλαίσια του προγράμματος • Οδηγός για νέες ευκαιρίες απασχόλησης • Υποστήριξη 14 Επιχειρηματικών Ιδεών & • Υποστήριξη συμμετοχής 39 επιχειρηματιών σε τοπικές και διεθνείς εκθέσεις • Μελέτη εντοπισμού νέων επενδυτικών ευκαιριών για την ίδρυση νέων επιχειρήσεων στον τομέα των υπηρεσιών ως αποτέλεσμα των νέων μεταφορικών υπηρεσιών και υποδομών στην περιφέρεια της Ηπείρου. • Μελέτη εντοπισμού καινοτόμων επιχειρηματικών ευκαιριών & προκλήσεων στο θεματικό πεδίο του τουρισμού περιφέρεια της Ηπείρου. • Μελέτης προσδιορισμού θεματικού δικτύου για την εισαγωγή της καινοτομίας στις επιχειρήσεις της περιφέρειας Ηπείρου με την χρήση της κοινωνίας της πληροφορίας.

34. ΜΕΧΡΙ τώρα ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ στα πλαίσια του προγράμματος • Ανάλυση και αναγνώριση Καινοτόμων Εκπαιδευτικών Αναγκών για Νέους Επιχειρηματίες ή Επιχειρηματικές δραστηριότητες στα Δίκτυα Μεταφορών • Ανάλυση και αναγνώριση Καινοτόμων Εκπαιδευτικών Αναγκών για Νέους Επιχειρηματίες ή Επιχειρηματικές δραστηριότητες στον Τουρισμό • Ανάλυση και αναγνώριση Καινοτόμων Εκπαιδευτικών Αναγκών για Νέους Επιχειρηματίες ή Επιχειρηματικές δραστηριότητες στις Τεχνολογίες Τηλεπικοινωνιών • Οδηγός Καινοτόμων Επενδυτικών Ευκαιριών στην Ήπειρο • Μελέτη χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών καθώς και Ηλεκτρονικού Εμπορίου από τις Μ.Μ.Ε της Ηπείρου • Σχεδιασμός και λειτουργία ιστοσελίδας στα Ελληνικά & Αγγλικά : http://www.bicepirus.gr/enti/

35. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ Ευχαριστώ για την προσοχή σας! ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ (BIC ΗΠΕΙΡΟΥ) Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου 451 10 Ιωάννινα Τηλ: 2651 044447, 044467 Fax: 2651 044457 Email:bicepirus@ioa.forthnet.gr Website:http://www.bicepirus.gr