Gevaarlijke producten

Gevaarlijke producten

gevaarlijke producten producten die letsel, schade of hinder kunnen teweegbrengen aan personen, materialen, installaties, gebouwen en milieu Cursus Gevaarlijke producten

Gevaarlijke producten komen voor in de meest diverse vormen • vaste producten (poeder, korrels) • vloeistoffen of oplossingen van vaste stoffen in een oplosmiddel • gassen of dampen, samengeperste, vloeibaar gemaakte of in oplossing gehouden gassen onder druk Cursus Gevaarlijke producten

De risico’s van een product zijn afhankelijk van • aard • aggregatietoestand en, voor vaste stoffen, de verdelingstoestand • fysisch-chemische eigenschappen • concentratie • gebruiksomstandigheden • toepassingen Cursus Gevaarlijke producten

Opnamewegen • ademhaling • spijsvertering • huid neus mond luchtpijp slokdarm longen longblaasjes Cursus Gevaarlijke producten

Gevaarscategorieëneen stof is gevaarlijk als ze behoort tot één (of meerdere) van de 15 gevaarscategorieën, verdeeld in 3 groepen FYSICO- CHEMISCHE GEVAREN • explosief • ontvlambaar • licht ontvlambaar • zeer licht ontvlambaar • oxiderend • GEZONDHEIDS- • GEVAREN • schadelijk • giftig • zeer giftig • corrosief • irriterend • kankerverwekkend • reprotoxisch • mutageen • sensibiliserend • GEVAREN VOOR • HET MILIEU • milieugevaarlijk Cursus Gevaarlijke producten

ontplofbaar Ontplofbare producten zijn stoffen die omwille van hun aard tot ontploffing komen (zeer vlugge verbranding) of in bepaalde mengsels, bij bepaalde temperaturen en concentraties, bij schokken of wrijving (statische elektriciteit) explosief kunnen reageren E explosief (of ontplofbaar) Cursus Gevaarlijke producten

ontvlambaar Stoffen en preparaten die in vloeibare toestand een vlampunt hebben tussen 21°C en 55°C. Het vlampunt is de minimum temperatuur van de desbetreffende stof waarbij er voldoende damp wordt afgegeven om gemengd met de omgevingslucht een brandbaar mengsel te vormen. Cursus Gevaarlijke producten

licht ontvlambaar Stoffen en preparaten die in vloeibare toestand een vlampunt hebben tussen 0 en 21°C F licht ontvlambaar Cursus Gevaarlijke producten

zeer licht ontvlambaar Stoffen en preparaten die in vloeibare toestand een vlampunt hebben < 0°C en een kookpunt kleiner of gelijk aan 35 °C. F+ zeer licht ontvlambaar Cursus Gevaarlijke producten

oxiderend Stoffen en preparaten die verbranding (oxidatie) van een brandbare stof kunnen onderhouden door (of via) aanbrengen van zuurstof. O oxiderend (of brandbevorderend) Cursus Gevaarlijke producten

schadelijk Een stof is schadelijk wanneer deze in een vrij hoge dosis opgenomen door inademing, oraal of langs de huid, effecten voor de gezondheid inhoudt. Xn schadelijk Cursus Gevaarlijke producten

schadelijk • LD50 bij opname langs de mond bij de rat, tussen 200 ppm en 2000 ppm • LD50 bij opname langs de huid bij de rat of het konijn, tussen 400 ppm en 2000 ppm • LC50 bij inademing bij de rat,- tussen 2 mg en 20 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor gassen of dampen - tussen 1 mg en 5 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor aërosols of stofdeeltjes LD50 :is de dosis waarbij 50% van de blootgestelde dieren sterft. LC50 :is de concentratie in de lucht waarbij 50% van de blootgestelde dieren sterft. Cursus Gevaarlijke producten

giftig Stoffen en preparaten die, door inademing of door opname langs de mond of de huid van een beperkte dosis, ernstige acute of chronische gezondheidseffecten en zelfs de dood kunnen veroorzaken. T giftig (of toxisch) Cursus Gevaarlijke producten

giftig • LD50 bij opname langs de mond bij de rat, tussen 25 ppm en 200 ppm • LD50 bij opname langs de huid bij de rat of het konijn, tussen 50 ppm en 400 ppm • LC50 bij inademing bij de rat,- tussen 0,5 mg en 2 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor gas of damp - tussen 0,25 mg en 1 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor aërosols of stofdeeltjes Cursus Gevaarlijke producten

zeer giftig Stoffen en preparaten die, door inademing of door opname langs de mond of de huid van een zeer beperkte dosis buitengewone ernstige acute of chronische gezondheidseffecten en zelfs de dood kunnen veroorzaken. T+ zeer giftig (of zeer toxisch) Cursus Gevaarlijke producten

zeer giftig • LD50 bij opname langs de mond bij de rat < 25 ppm • LD50 bij opname langs de huid bij de rat of het konijn < 50 ppm • LC50 bij inademing bij de rat < 0,5 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor gas of damp < 0,25 mg per liter lucht gedurende 4 uur voor aërosols of stofdeeltjes Cursus Gevaarlijke producten

corrosief Stoffen en preparaten die bij aanraking met levende weefsels en andere stoffen een vernietigende werking (brandwonden) erop kunnen uitoefenen. C corrosief (of bijtend) Cursus Gevaarlijke producten

irriterend Een irriterende stof of preparaat is een “minder” corrosieve stof of preparaat die door onmiddellijk, verlengd, of herhaald contact met de huid of slijmvliezen (ogen, ademhalingswegen) tot ontsteking of letsel kan leiden. Xi irriterend Cursus Gevaarlijke producten

kankerverwekkend(R45 of R49, R40) Kankerverwekkende producten zijn stoffen en preparaten die door opname langs de mond, de ademhalingswegen (R49) of de huid, kanker kunnen veroorzaken of de frequentie van kanker kunnen doen toenemen. T giftig (of toxisch) Of Xn schadelijk Cursus Gevaarlijke producten

reprotoxisch(R60, R61, R62, R63) Stoffen en preparaten die leiden tot structurele of functionele afwijkingen of anomalieën van de vruchtbaarheid of van de prenatale ontwikkeling, die aanwezig zijn maar niet noodzakelijker wijze aan het licht komen bij de geboorte. T giftig (of toxisch) Of Xn Schadelijk Cursus Gevaarlijke producten

mutageen(R46, R40) Stoffen en preparaten die een blijvende en overdraagbare verandering op het niveau van het genetisch materiaal kunnen veroorzaken T giftig (of toxisch) of Xn schadelijk Cursus Gevaarlijke producten

sensibiliserend(R42, R43) Stoffen en preparaten die door inademing of door opname via de huid een reactie van het immuniteitsysteem verwekken (overgevoeligheidsreacties) zodat bij latere blootstelling aan de stof kenmerkende schadelijke effecten optreden T giftig (of toxisch) of Xn schadelijk Cursus Gevaarlijke producten

milieugevaarlijk Stoffen en preparaten waarvan het gebruik onmiddellijk of na verloop van tijd gevaar voor het milieu oplevert of kan opleveren N milieugevaarlijk (of ecotoxisch) Cursus Gevaarlijke producten

Etiket Gevaarsymbolen naam van het product (zuiver product of preparaat) ACETON Gevaarszinnen ofR-zinnen Licht ontvlambaar. Irriterend voor de ogen. Herhaalde blootstelling kan een droge of een gebarsten huid veroorzaken Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken. F Xi Veiligheidsaanbe- velingen of S-zinnen Buiten bereik van kinderen bewaren. Op een goed geventileerde plaats bewaren. Verwijderd houden van ontstekingsbronnen – Niet roken. Dampen niet inademen. Bij aanraking met de ogen onmiddellijk met overvloedig water afspoelen en deskundig medisch advies inwinnen. Maatregelen treffen tegen ontladingen van statische elektriciteit. Naam en adres van de fabrikant of verdeler Merck - Brusselsesteenweg 288 3090 OVERIJSE België

Begrippen en definities Vlampunt (flashpoint) Het vlampunt (flashpoint) is de minimumtemperatuur van de desbetreffende stof waarbij er voldoende damp wordt afgegeven om gemengd met de omgevingslucht een brandbaar mengsel te vormen. Cursus Gevaarlijke producten

Begrippen en definities Zelfontbrandingstemperatuur De minimumtemperatuur waarbij de stof vanzelf ontsteekt, zonder enig contact met vlam, vonk, .... Uiteraard kan deze temperatuur aanzienlijk verlagen wanneer er zuurstof in verhoogde concentratie aanwezig is (oxiderende stof). Cursus Gevaarlijke producten

Begrippen en definities Relatieve dichtheid van een vloeistof Dit is de dichtheid t.o.v. water, waarbij de dichtheid van water = 1. M.a.w. wanneer de relatieve dichtheid van een product <1, drijft dit product op het water. Is deze waarde >1 zinkt het product. Cursus Gevaarlijke producten

Begrippen en definities Relatieve dichtheid bij 20 °C van verzadigd damp/luchtmengsel Dit getal geeft de dichtheid weer van de damp ten opzichte van de lucht waarbij de dichtheid van de lucht = 1. Het gaat over de damp die boven een vloeistof ontstaat onder normale omgevingstemperatuur en druk. Cursus Gevaarlijke producten

Explosiegrenzen (volume% in lucht) Gevaar bij ventileren van de ruimte ontploffings gebied te rijk mengsel niet brandbaar/ ontplofbaar te arm mengsel niet brandbaar/ ontplofbaar Y X 100 % gas 0% lucht 0 % gas 100 % lucht X = onderste explosiegrens Y = bovenste explosiegrens Cursus Gevaarlijke producten

grenswaarde De grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling is de maximale concentratie van een chemisch agens, als tijdgewogen gemiddelde over een referentieperiode, waarboven geen enkele werknemer mag worden blootgesteld. Cursus Gevaarlijke producten

R- en S-zinnen De R- en S-zinnen zijn gestandaardiseerde zinnen op het etiket van een gevaarlijk product die een korte omschrijving geven van de gevaren (R) (risico’s, ‘risks’) en de veiligheidsaanbevelingen (S) (‘safety’). Cursus Gevaarlijke producten

MSDS 1. chemische product-en bedrijfsinformatie 2. samenstelling/informatie over bestanddelen 3. gevaren 4. EHBO-maatregelen 5. brandbestrijding 6. lekmaatregelen 7. behandeling en opslag 8. blootstelling/persoonlijke bescherming 9. fysische en chemische eigenschappen 10. stabiliteit en reactiviteit 11. toxicologische informatie 12. ecologische informatie 13. verwijdering 14. transport informatie 15. reglementaire informatie 16. andere informatie Cursus Gevaarlijke producten

preventie- en beschermingsmaatregelen • collectieve en technische maatregelen • persoonlijke beschermingsmiddelen • persoonlijke hygiëne • EHBO Cursus Gevaarlijke producten

collectieve en technische maatregelen • uitschakelen van het risico (bv. vervanging) • gesloten circuit of inkapselen • afzuiging en ventilatie • opslag (beperking, veiligheidskannen, -kasten) Cursus Gevaarlijke producten

PBM’s • handschoenen • bril, gelaatscherm • ademhalingsbescherming • beschermkledij keuze, pbm’s aangepast aan risico’s, omstandigheden, gebruikers Cursus Gevaarlijke producten

persoonlijke hygiëne • wassen van handen • strikte scheiding werkkledij en stadskledij • niet eten of roken op de werkplaats • zich ontdoen van besmeurde kledij voor het betreden van de refter Cursus Gevaarlijke producten

EHBO • arts of nijverheidshelper verwittigen; antigifcentrum(070/245.245) • zorg dat u zelf niet met de stof in aanraking komt • maak de luchtwegen van het slachtoffer vrij • bij brandwonden: koelen met zachte waterstraal, min. 15 min. • bij inslikken: mond spoelen, kleine slokjes water geven, voorkomen dat het slachtoffer gaat braken • op huid of in de ogen: besmeurde kledij uittrekken, afspoelen met veel water, min. 15 min., oogarts raadplegen • bij inademing: ramen en deuren openen voor frisse lucht, zonodig het slachtoffer naar buiten brengen en/of kunstmatg beademen Cursus Gevaarlijke producten

algemene richtlijnen • gebruik nooit een product uit een niet geëtiketteerd recipiënt; • lees steeds aandachtig de aanduidingen op de verpakking • meng nooit 2 of meerdere producten; • giet nooit gevaarlijke stoffen over in recipiënten bestemd voor levensmiddelen; • kleef op elk recipiënt een etiket (ook na het overgieten); • gebruik geschikte collectieve- en persoonlijke beschermingsmiddelen; • bij in gebruikname van een nieuw product, vergewis je van de veiligheidsmaatregelen; • lees aandachtig de veiligheidsinstructies en pas ze toe. Cursus Gevaarlijke producten

TEST Gevaarssymbolen Cursus Gevaarlijke producten

F Licht ontvlambaar • F+ Zeer licht ontvlambaar • T Giftig • T+ Zeer giftig • C Corrosief

O Oxiderend E Explosief Xn Schadelijk Xi Irriterend

N Milieugevaarlijk

Gevaarlijke producten