1 / 21

Efnahagshorfur 2008 - 2010

Efnahagshorfur 2008 - 2010. Björn Rúnar Guðmundsson Forstöðumaður Greiningardeild Landsbankans. Vaxandi framleiðslugeta – óvenju mikil fólksfjölgun. Fólksfjölgun, %. Fólksfjölgun á Íslandi 1991 – 2004: 1% á ári 2005: 2,1% 2006: 2,6% Landsmönnum fæddum 1980 fjölgaði 2005: 3,1%

ellie
Download Presentation

Efnahagshorfur 2008 - 2010

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Efnahagshorfur 2008 - 2010 1 Björn Rúnar Guðmundsson Forstöðumaður Greiningardeild Landsbankans

  2. Vaxandi framleiðslugeta – óvenju mikil fólksfjölgun Fólksfjölgun, % • Fólksfjölgun á Íslandi • 1991 – 2004: 1% á ári • 2005: 2,1% • 2006: 2,6% • Landsmönnum fæddum 1980 fjölgaði • 2005: 3,1% • 2006: 2,9% • Fæddum 1973 fjölgaði • 2005: 4,8% • 2006: 3,7% 2 Hlutfall erlendra ríkisborgara á Íslandi

  3. Fjárfesting á öllum vígstöðvum • Spá fjármálaráðuneytisins um fjárfestingu hins opinbera • 2007: 16,3% 2008: 45% 2009: 6% • Könnun fyrirtækjasviðs Landsbankans bendir til að íbúðafjárfesting haldi áfram að vaxa út spátímabilið • Reiknum með að á ný færist kraftur í stóriðjufjárfestingar 3 Samsetning fjárfestingar – millj. kr. á föstu verðlagi 2000

  4. Mikið framboð framundan 4

  5. Hagvöxtur og hagsveifla • Mikil hagvöxtur undanfarin ár stafar m.a. af atvinnuvegafjárfestingu • Fjárfesting í aukinni framleiðslugetu í hagkerfinu bætir vaxtarmöguleikana til lengri tíma • Verið er að auka nýtingu náttúruauðlinda • Það eykur einnig langtímavaxtargetu kerfisins • Fólksfjölgun eykur einnig framleiðslugetuna • Meiri fólksfjölgun, meiri atvinnuvegafjárfesting, skynsamlegri nýting náttúruauðlinda • Hagvöxtur eykst án þess að um þenslu sé að ræða • Vöxturinn stafar af vexti framleiðslugetunnar 5

  6. Framleiðsluaukning í útflutningsgreinum • Viðskiptahalli í spánni er mikill • Áfram innflutningur vegna fjárfestinga í stóriðju • Langvarandi kvótaskerðing • Skilar sér að lokum í auknum útflutningi 6 Álframleiðsla Fiskafli

  7. Hagspá 2008 - 2010 7

  8. Stýrivextir áfram háir • Stýrivextir geta farið að lækka á fyrri hluta næsta árs • Reiknum með hægari lækkun en SÍ spáði í sumar • Ólíklegt að stýrivextir fari langt niður fyrir 10% á næstu árum • Spá Seðlabankans um vaxtalækkun á árinu 2009 er of bjartsýn 8 Stýrivextir Seðlabankans og spá Greiningardeildar LÍ

  9. Gengisspá Greiningardeildar LÍ Spá um gengi krónunnar • Við settum fram spá um gengi krónunnar fyrir um einum mánuði síðan sem við höldum enn í • Óróinn á erlendum fjármálamörkuðum hefur að okkar mati aukið áhættufælni og þar með minnkað þrýsting til gengisstyrkingar sem mikill vaxtamunur veldur • Það er enn ekki fyllilega komið í ljós hvort lánsfjárkreppan er um garð gengin • Vaxtamunur fer minnkandi á næsta ári sem veikir krónuna til lengri tíma litið • Við spáum GVT 117,5 í árslok, 123,5 í árslok 2008 og 127,5 í árslok 2009 9 Vaxtamunur, 3M millibankavextir Jöklabréfaútgáfur og gjalddagar

  10. Verðbólguþrýstingur frá launum minni en áður • Launahækkanir í hagsveiflunni nú eru svipaðar og í síðustu uppsveiflu • Launakostnaður hækkaði meira en laun á árunum 1998 til 2001 • Launakostnaður hækkaði minna en laun á árunum 2004 til 2007 Hækkun launakostnaðar í tveimur efnahagsuppsveiflum – Kostnaður á klst. 10

  11. Verðbólgan • Verðbólgan eykst nokkuð fram á fyrsta fjórðung 2008 • Þá fer að draga úr henni og hún sveiflast um markmið SÍ á árinu 2009 • Fasteignaverð hjálpar þá til við að halda verðbólgu niðri 11

  12. Fasteignamarkaður í lykilhlutverki Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu- 12 mánaða hækkanir • Vanmat á styrk fasteignamarkaðar skýrist af tveimur ástæðum: • Fólksfjölgun • Stýrivaxtahækkanir hafa ekki haft tilætluð áhrif á vexti húsnæðislána • Fasteignamarkaður hefur víðtæk áhrif á efnahagskerfið: • Einkaneysla • Fjárfesting • Vinnumarkaður 12

  13. Spáum verðlækkun fasteigna á næsta ári • Húsnæðisverð heldur áfram að hækka fram á næsta ár • Lítilsháttar viðsnúningur fram á mitt ár 2009 • Verð þá svipað og í upphafi árs 2007 • Þá tekur verð að hækka á nýjan leik • Fylgir almennum verðlagshækkunum • Óvissan í spánni er frekar til hækkunar 13

  14. Lausafjárkreppan markar tímamót • Lausafjárkreppan sem nú geysar á erlendum fjármálamörkuðum markar endalok óvenjulegs tímabils í fjármálasögunni • Ótrygg húsnæðislán í USA voru dropinn sem fyllti mælinn • Fjármálastofnanir hafa komið illa út úr þessari kreppu og enn er ekki fyllilega ljóst hversu umfangsmikill vandinn er • Þar til þessari óvissu er eytt verður áfram órói á fjármálamörkuðum • Fjármálaheimurinn er nú að takast á við afleiðingar þeirrar ofurslökunar í peningamálum sem hófst fyrir fimm árum eða svo 14

  15. Áhrif á Íslandi Gengisþróun krónunnar og OMXI15 • Hingað til hefur aukin áhættufælni á fjármála-mörkuðum fyrst og fremst haft áhrif á gengi krónunnar • Jafnframt hefur fylgni hlutabréfaverðs og gengis aukist á ný eins og yfirleitt gerist þegar krónan veikist • Skuldatryggingarálag viðskiptabankanna hefur hækkað, en þó misjafnlega mikið • Munurinn nú samanborðið við árið í fyrra er að þá stóðum við ein, nú finna allir fyrir álaginu 15 Skuldatryggingarálag bankanna og ITRAXX Financials

  16. Stóriðjuuppsveifla, endurtekið efni eða hvað ? • Sú hagsveifla sem nú er að renna sitt skeið markast af þeim stóriðjuframkvæmdum sem nú er að ljúka • Komandi hagsveifla mun einnig markast af stóriðjuframkvæmdum ef okkar spá gengur eftir • Mikilvægt að gleyma ekki þeim grundvallarbreytingum sem orðið hafa á efnahagsumhverfinu • Umbylting húsnæðislánakerfisins • Fyrirtækjaútrásin • Jöklabréfin • Alþjóðavæðingin á vinnumarkaði og mannfjöldasprengingin 16

  17. Hvað höfum við lært ? • Sjálfstæð peningastefna í litlu (mjög litlu) opnu (mjög opnu) hagkerfi með óvenjulegt fyrirkomulag á fjármálamarkaði gefur ekki mikið svigrúm til mistaka • Það fyrirkomulag sem við höfum komið okkur upp varðandi stjórn peningamála hefur ekki stuðlað að þeim stöðugleika sem vonast var til í upphafi • Óæskilegar gengissveiflur gera markmið um efnahagslegan stöðugleika að engu 17 Þróun stýrivaxta og ávöxtun verðtryggðra skuldabréfa

  18. Auðvelt að vera vitur eftir á • Viðbrögð Seðlabankans við húsnæðisverðbólgu síðustu ára hafa verið of hörð. Mikilvægt að greina á milli almennra verðhækkana og varanlegrar hliðrunar einstakra þátta, eins og húsnæðisverðs • Aukin framleiðslugeta vegna aðflutts vinnuafls og fjármagns hefur verið vanmetin stórlega að okkar mati • Þrýstingar á launakostnað er minni en sýnist í fyrstu • Í ljósi þessara þátta verður betur skiljanlegt að undirliggjandi verðbólga er ekki meiri en raun ber vitni við núverandi aðstæður 18 Verðbólga með og án húsnæðis, án áhrifa VSK lækkunar í mars ‘07

  19. Veganesti fyrir næstu uppsveiflu • Hverfandi líkur eru á því að efnhagsamdráttur einkenni hagþróun næstu ára eins og Seðlabankinn reiknar með • Fyrirliggjandi framkvæmdaáform segja allt sem segja þarf • Aðflutningur vinnuafls og ör fólksfjölgun er mikilvæg uppsretta hagvaxtar sem ekki hefur verið hugað nægjanlega mikið að • Þetta skapar forsendur fyrir hröðum hagvexti án þenslu • Til þess að tryggja að svo verði þarf að móta efnahagsstjórn á víðum grunni sem auðveldar einstaklingum og fyrirtækjum að nýta sóknarfærin 19

  20. Hvað getur Seðlabankinn gert? • Eins og staðan er í dag er Seðlabankinn fastur í vítahring gengisóstöðugleika og hárra vaxta • Eina færa leiðin út úr þessari klemmu, þ.e. kæling hagkerfisins virðst ekki vera á næstu grösum • Óróleikinn á alþjóðlegum fjármálamörkuðum hefur dregið úr áhættusækni erlendra fjárfesta og þar með minnkað eitthvað “ofurvirknina” á gjaldeyrismarkaði • Serk gjaldeyrisstaða bankanna dregur einnig úr neikvæðum áhrifum gengislækkunar • Þetta skapar tækifæri á því að lækka vexti og draga þar með úr þeim neikvæðu áhrifum sem sveiflur í gengi krónunnar hafa í för með sér 20

  21. Takk fyrir 21

More Related