PISMO ŚWIĘTE – JAK CZYTAĆ I ROZUMIEĆ

1. PISMO ŚWIĘTE – JAK CZYTAĆ I ROZUMIEĆ

2. Biblia jest słowem Bożym, które zostało przekazane przez ludzi (działających pod natchnieniem Bożym) i na sposób ludzki.

3. RODZAJE LITERACKIE EPIKA LIRYKA DRAMAT proza poezjadialogi narratorpodmiot lirycznymonologi świat przedstawionywyraża uczucia,akty poglądy, sceny myśli, wrażenia

4. GATUNKI LITERACKIE EPIKA LIRYKA mowy midrasze pieśni kazania przypowieści psalmy modlitwy legendy hymny listy sagi erotyki sentencje bajki treny przysłowia kroniki mity autobiografie epopeje

5. ŚRODKI ARTYSTYCZNE metafora metonimia alegoria ironia hiperbola porównanie symbol antropomorfizm

6. UWARUNKOWANIA I KONTEKSTY HISTORYCZNE SPOŁECZNE POLITYCZNE EKONOMICZNE KULTUROWE MENTALNE RELIGIJNE

7. Hymn o stworzeniu świata (Rdz 1, 1-2,4a) Gatunek i struktura literacka tego tekstu jest misternie skomponowaną formą, której kompozycja jest typowa, szczególnie dla semickich tekstów poetyckich. Semici stosowali podziały na człony paralelne, czyli równoległe i częste powtarzanie tych samych zwrotów. Najpierw w tym samym rytmie powtarzają się te same formuły stylistyczne przy poszczególnych fazach dzieła stwórczego. Są to formuły następujące: 1) formuła wstępna – i rzekł Bóg (w. 3.6.9.14.20.24); 2) rozkaz – niech się stanie (w. 3.7.14.20.24); 3) wykonanie rozkazu – i stało się (w. 3.6.9.15.24); 4) opis dzieła – np. Bóg oddzielił... (w. 4.7.10.16.21.25); 5) imię lub błogosławieństwo – i nazwał Bóg... lub i pobłogosławił je... (w. 5.8.10.22.28); 6) pochwała – Bóg widząc, że ... jest dobre (w. 4.10.18.21.25.31); 7) konkluzja – I tak upłynął wieczór i poranek (w. 5.8.13.19.23.31). Powtórzenia świadczą o tym, że jest to tekst poetycki, a nie historyczny. Autor miał wyraźnie założenia artystyczne; nie wypowiada się zwykłą prozą, lecz prozą artystyczną typu semickiego. Fragment ten jest poematem poetyckim, a nie kronikarskim opisem powstania i rozwoju kosmosu. Można go nazwać hymnem na cześć Boga Stwórcy – Te Deum Starego Testamentu. Autor hymnu miał na celu pochwałę Boga i przekazanie prawd dotyczących zbawienia. Literackie piękno opisu stworzenia, jego harmonia, gradacja, wykorzystanie trójkowo-siódemkowego systemu liczbowego (sześć plus jeden daje doskonałą liczbę siedem) i wreszcie refren: A Bóg widział, że wszystko, co uczynił było bardzo dobre (1,31; por. 1,4.10.12.18.21.25) świadczy o tym, że dla autora hymnu świat jest dobry, piękny i harmonijny. ( J. Kudasiewicz, Poznawanie Boga Ojca. Szkice z teologii biblijnej, Kielce 1999, s. 38n.)

8. SYMBOL KOSMOS CZAS ŚWIĘTOŚĆ STWORZENIE LOS DOSKONAŁOŚĆ PRZESTRZEŃ BOSKOŚĆ RÓWNOWAGA 7 STAŁOŚĆ SPOKÓJ ŚWIATŁO BEZPIECZEŃSTWO PEWNOŚĆ ZDROWIE MĄDROŚĆ WYTRWAŁOŚĆ INTELIGENCJA SIŁA SPEŁNIENIE ZWYCIĘSTWO SZCZĘŚCIE ŻYCIE WIECZNE PEŁNIA (W. Kopaliński, Słownik symboli. W-wa 1990, s. 376.)

9. BIBLIOGRAFIA M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Podręczny słownik terminów literackich, Warszawa 1994, s. 212-3; K. Andruczyk, D. Fiećko, Szkolny słownik gatunków literackich, b.m.w, b.d., s. 7-10.J. St. Synowiec OFMConv, Gatunki literackie w Starym Testamencie, Kraków 2003; M. Bernacki, M. Pawlus, Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 1999, s. 95-143.Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument z komentarzem biblistów polskich, przekład i redakcja: R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999.  J. Loureço, Biblia i jej język, Com 15(1995)2, s. 32. ks. Tomasz Jelonek, Wprowadzenie do lektury Biblii. Wydawnictwo WAM.J. Kudasiewicz, Poznawanie Boga Ojca. Szkice z teologii biblijnej, Kielce 1999, s. 38n.M. Peter, Dyskusja nad rodzajami literackimi w Biblii ze szczególnym uwzględnieniem historiografii Starego Testamentu, w: Pod tchnieniem Ducha Świętego. Współczesna myśl teologiczna, praca zbiorowa pod red. M. Finkego, Poznań 1964, s. 187-198.Na temat proroków i ich pism szerzej można zobaczyć w: T. Jelonek, Prorocy Starego Testamentu (Biblia dla wszystkich), Kraków 1993.L. Cremaschi, Zbawienie, w: Encyklopedia chrześcijaństwa. Historia i współczesność 2000 lat nadziei, praca zbiorowa, tłumaczenie zbiorowe, Kielce 2000, s. 784; Encyklopedia religii świata, II Zagadnienia problemowe, praca zbiorowa, tłumaczenie zbiorowe, Warszawa 2002, s. 1763-5;