Eénduidig ASTMA beleid

1. Eénduidig ASTMA beleid Martin Affourtit Hoofdverpleegkundige Afdeling Grote Kinderen EKZ 14 november2012

2. inleiding • Dank voor de uitnodiging • Historisch overzicht van behandeling astma tot hetgeen we nu doen in het EKZ, waarin ik het vernevelen tegen het puffen zal afzetten • Vorige sprekers??? • Geen technisch ingewikkeld verhaal • Ik ga niets vertellen over medicatie(inhoudelijk) • Instructie (inhoudelijk) • Verwijs naar protocollen/richtlijnen • De dvd box, ga dat zien

3. Eenduidig ASTMA beleid Doelstelling Geschiedenis Astma tot 1900 1900 tot 2000 Van vernevelen naar ‘puffen’ Conclusies Hoe doen jullie het in jullie instelling….?

4. Doelstelling Alle instellingen in Nederland één ASTMA beleid! Zelfzorg kind/ouder vergroten door voorzetkamer Veiligheid medewerker

5. Geschiedenis ASTMA Astma een welvaartziekte? 800 v. Chr. Homerus, afgeleid van ‘aazein (hijgen) Hippocrates, beschrijft astma als eerste als medische term (vissers/kleermakers/metaalbewerkers) Griekse arts (200 na chr.) behandelde astma bronchiale met uilenbloed Chinezen/Arabieren/Grieken: kruiden/voetzoolreflex/acupunctuur/thee Middeleeuwen: klimaat,matig eten (vooral kippensoep),matig alcohol,matige sex

6. 1900 - 2000 • 1930-1950: astma is een psychische/psychosomatische aandoening (één van de heilige zeven psychosomatische ziekten) • 1960:ontstekingsziekte van de longen - behandeling: tabletten/drank/injectie • 1970: inhalatiemedicatie (luchtverwijders/ontstekingremmers), vernevelen • 1990-2000: opkomst voorzetkamers

7. psychosociaal • heilige zeven': astma, neurodermatitis, reumatische artritis, hyperthyreose (te sterke schildklierwerking), ulcus pepticum (maagzweer), colitis ulcerosa en essentiële hypertensie.

8. vernevelmasker

9. Voorzetkamers (diverse soorten/merken)

10. voorzetkamers • Verschillende doses aerosol, pleisters enz. • Ouders verschillende voorzetkamers • ergenis

11. Van vernevelen naar puffen (EKZ) • Astmabeleid EKZ (tot heden) • Veiligheid medewerkers bij vernevelen (2010) • Literatuurstudie (2009) • Richtlijnen kinderlong artsen (2008)

12. Astmabeleid EKZ • Vernevelen (onafhankelijk van wel/geen goede saturatie) • Vernevelen 4 maal dgs. -> voorzetkamer • Zsm naar huis met instructie van voorzetkamer

13. Veiligheid medewerkers • Onderzoek van de Arbodienst (arbeidshygiënist) bij (kinder)verpleegkundigen die kinderen vernevelen: Conclusies: • Urine bevat medicatie • Hartkloppingen/opjagend effect/slapeloosheid • Lange termijn effecten onduidelijk • Zwangere verpleegkundigen niet blootstellen aan vernevelen (toxische stof; ventolin) • Nieuwe vernevelset + filter

14. Nieuwvernevelmasker

15. Met dank aan Helianne

16. Literatuurstudie (senior EKZ) • Vraag: is een puf net zo effectief als vernevelen? P(robleem) - kind met astma I(nterventie) - vernevelen C(vergelijk) - puffs O(uitkomst) - benauwdheid/saturatie • Antwoord: ja, medicatie via puffen is net zo effectief als vernevelen!

17. Richtlijnen van de sectie kinderlongziekten (NVK) • Er is een overtuigend bewijs dat de effectiviteit van luchtwegverwijders via een dosis-aerosol + voorzetkamer vergelijkbaar is met die van een vernevelaar, zowel bij onderhoudsbehandeling, als bij de behandeling van acuut astma.

18. conclusies • Keuze van inhalatiesysteem wordt in 1e instantie bepaald door leeftijd en de ernst van het astma • Inhalatiemedicatie kinderen<7jr, voorzetkamer+ dosis aerosol 1e keuze • Dosis-aerosol met kleine deeltjes geeft betere longdepositie, lagere dosering • Goed aansluitend masker is cruciaal • Toediening bij tegenstribbelende-, huilende kinderen is niet effectief

19. Huilende kinderen • Huilend en snikkend inhaleren is (haast) niet inhaleren. Bij huilen is de inademing kort en krachtig, gevolgd door een heel lange uitademing. De luchtsnelheid bij huilend inademen wordt zo groot, dat ook de fijne deeltjes tegen de achterwand van de mond‐keelruimte slaan

20. Voor-, nadelen vernevelen/puffen vernevelen puffen Vernevelen is niet meer ‘heilig’, signaal naar ouders. Regie bij kind/ouder Eerder trainen, bevordert therapietrouw Kortere/geen opname Tijdsbesparing Goedkoper Ouder/kind zelfredzaam • Hogere dosering medicatie • Geeft het gevoel: iets te doen • Vernevelen -> ziekenhuis opname • Veiligheid medewerker

21. We gaan….

22. Nieuw beleid EKZ • Wel O2 (saturatie <94% )-> vernevelen • Geen O2 (saturatie >94%) -> voorzetkamer • Voorzetkamer; één type (anti statisch), voor elke leeftijd aangepast • Ouders zo snel mogelijk instrueren

23. Voorwaarden: • SEH (25% minder opn.) • poli/kinderafdelingen goed informeren • Instructie cruciaal!!! (kind/ouders/kinderartsen/verpleegkundigen), • Goede protocollen (kwadraet) • Eenduidig Amsterdam (Nederland) • DVD’s op planbord PC

24. Conclusie: • Ouders/kind zo snel mogelijk instrueren in het adeqaat om gaan met een voorzetkamer en hen overtuigen dat dit net zo effectief is als vernevelen,dit voorkomt onnodige opnames in het ziekenhuis!!! • Medewerker wordt niet onnodig aan vernevelmedicatie blootgesteld!

25. Discussie!!! • Hoe gaat het in jullie instelling?