1 / 29

Podgorica ( Crna Gora ), 16 . f ebruar 2011 .

Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union. Usluge od op šteg interesa koje podliježu povjeravanju obaveza javnih usluga (PSO ) i kompenzacija za pružanje datih usluga. Podgorica ( Crna Gora ), 16 . f ebruar 2011.

dunne
Download Presentation

Podgorica ( Crna Gora ), 16 . f ebruar 2011 .

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Usluge od opšteg interesa koje podliježu povjeravanju obaveza javnih usluga (PSO) i kompenzacija za pružanje datih usluga Podgorica (Crna Gora), 16.februar 2011.

  2. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Usluge od opšteg interesa • Pružanje kvalitetnih usluga po prihvatljivim cijenama svim građanima i preduzećima od presudne je važnosti za osiguravanje socijalne i teritorijalne kohezije u okviru države i Evropske unije • Odgovornost je države da pruži bližu definiciju uslugakoje će se pružati (uz izuzetak određenih sektora)

  3. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Usluge od opšteg interesa Neekonomske usluge • Uključuju tradicionalne prerogative države, kao što su policija, pravosuđe, prosveta • U principu ne podliježu posebnim propisima EU; mogu podlijegati opštim pravilima EU, kao što je pravilo zabrane diskriminacije Ekonomske usluge • Podliježu pravilima unutrašnjeg tržišta i konkurencije (uključujući i državnu pomoć) budući da su to ekonomske aktivnosti po svojoj prirodi • Velike mrežne grane (telekomunikacije, električna energija, gas, saobraćaj, poštanske usluge, radiodifuzija) obuhvaćene su posebnim propisima EU • Upravljanje otpadom, vodo-snabdijevanje, tretman otpadnih voda, zdravstvena zaštita i drugi sektori ne podliježupropisivanju na nivou EU

  4. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Ekonomske nasuprot neekonomskih usluga • U oblasti prava vezanog za konkurenciju, ni sektor, ni status lica koje pruža uslugu, ni način njegovog finansiranja ne određuju da li se neka djelatnost smatra ekonomskom ili neekonomskom; to određuje isključivo priroda same djelatnosti • Jedno lice može biti angažovano i u ekonomskim i u neekonomskim djelatnostima, pa stoga može podlijegati pravilima konkurencije za dio svojih djelatnosti, a za ostale ne • Treba posebno analizirati svaku djelatnost nekog lica

  5. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Koraci procjene u analizama državne pomoći 1. Državna pomoć jeste ili nije uključena: - Subjekt jeste ili nije angažovan u ekonomskoj djelatnosti: da/ ne - Sva 4 elementa državne pomoći su ispunjena: da/ne 2. Mjera koja nije državna pomoć - Opšta mjera - Nema ograničenja za odobravanje javnih sredstava 3. Mjera državne pomoći - Konkretna mjera - Razmotriti odgovarajući cilj pomoći, prihvatljive troškove, intenzitete, itd. - Poštovanje proceduralnih pravila

  6. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Koncept subjekta angažovanog u ekonomskoj djelatnosti • Primarni pogled na vrstu djelatnosti kojima se subjekt bavi • Da li se ta djelatnost može posmatrati kao vršenje zvaničnih ovlašćenja ili kao ekonomska aktivnost (učešće na tržištu)? • Prema zakonskom okviru za državnu pomoć pod “komercijalnim subjektom” smatra se svaki subjekt angažovan u nekoj ekonomskoj djelatnosti bez obzira na njegov pravni status i vlasništvo

  7. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Razdvajanje djelatnosti i troškova subjekta • Ako isti subjekt obavlja razne djelatnosti, jasno se razdvajaju djelatnosti i njihovi troškovi i finansiranje kako bi se izbjeglo unakrsno subvencionisanje; Dokazi da su troškovi pravilno raspoređeni mogu biti godišnji finansijski izvještaji • Direktiva Komisije 111/2006/EK o transparentnosti finansijskih odnosa između država članica i javnih preduzeća kao i o finanijskoj transparentnosti u okviru određenog preduzeća (od 16.novembra 2006. godine, objavljena u Sl. listu EZ L 218, 17.11.2006, str.17) Neekonomske PSO Ekonomske PSO Komercijalna djelatnost

  8. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Opšta regulativa EK o kompenzaciji za PSO • Čl.106(2) Ugovora o funkcionisanju EU • Presuda ESP u predmetu C-280/00 poznatom kao Presuda Altmark Trans (odluka od 24.juna 2003.) • Odluka Komisije o primjeni člana 86(2) Ugovora o EZ na državnu pomoć u formi kompenzacije za javne usluge koja se odobrava određenim preduzećima kojima je povjereno vršenje usluga od opšteg ekonomskog interesa (od 28.novembra 2005., objavljena u Sl.listu EZ L 312, 29.11.2005., str.67) • Okvir Zajednice za državnu pomoć u formi kompenzacije za javne usluge (od 28.novembra 2005. godine, objavljena u Sl. listu EZ C 297, 29.11.2005., str.4)

  9. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Posebne sektorske regulative za kompenzaciju za PSO (1) Sektor saobraćaja • Član 73 Ugovora o EZ • Regulativa (EC)1370/2007 Evropskog parlamenta i Savjeta od 23.10.2007. o uslugama javnog prevoza putnika u željezničkom i drumskom saobraćaju kojom se stavljaju van snage regulative Savjeta (EEC) 1191/69 i 1107/70 (Sl. list L 315, 3.12.2007., str.1) • Smjernice Zajednice o finansiranju aerodroma i početna pomoć za avionske kompanije koje posluju na regionalnim aerodromima (Sl. list C 312, 09.12.2005., str.1) • Regulativa (EC) 1008/2008 Evropskog parlamenta i Savjeta od 24.septembra 2008. godine o zajedničkim pravilima za pružanje usluga u aviosaobraćaju (preinačenje) (Sl. list L 293, 31.10.2008., str.3) Radiodifuzija • Saopštenje Komisije o primjene pravila državne pomoći na javne emitere (Sl. list C 257, 27.10.2009., str.1)

  10. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Posebne sektorske regulative za kompenzaciju za PSO(2) • Poštanske usluge: - Direktiva 97/67/EC Evropskog parlamenta i Savjeta od 15.decembra 1997. godine o zajedničkim pravilimaza razvoj internih poštanskih usluga Zajednice i poboljšanje kvaliteta usluga; izmijenjena i dopunjenadirektivama 2001/39/EC, 2003/1882/EC i 2008/6/EC (Sl. list EU L 15, 21.1.1998, str 14; Sl. list EU L 176, 5.7.2001., str 21, L 284, 31.10.2003., str 1 i L 52, 27.2.2008., str 3 redom) • Usluge elektronskih komunikacija - Direktiva 2002/22/EC Evropskog parlamenta i Savjeta od 7.marta 2002. godine o univerzalnoj usluzi i pravima korisnika koja se odnose na mreže i usluge elektronskih komunikacija (Direktiva o univerzalnoj usluzi); izmijenjena i dopunjena Direktivom 2009/136/EC (Sl. list EU L 108, 24.04.2002., str 51; Sl. list EU L 337, 18.12.2009., str 11)

  11. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Posebne sektorske regulative za kompenzaciju za PSO(3) • Proizvodnja električne energije - Direktiva 2003/54/EC Evropskog parlamenta i Savjeta od 26.juna 2003. godine o zajedničkim pravilima za unutrašnje tržište električne energije kojom se stavlja van snage Direktiva 96/92/EC; izmijenjena i dopunjena direktivama 2004/85/EC i 2008/3/EC (Sl. list EU L 176, 15.07.2003., str 37; Sl. list EU L 236, 7.07.2004, str 10 i L 17, 22.01.2008, str 6)

  12. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Pravni okvir državne pomoći za kompenzaciju PSO u Crnoj Gori Međunarodne obaveze: • Član 74 SSP zahtijeva usaglašenost sa principima predviđenim Ugovorom o EZ, posebno sa zahtjevima člana 86(2) (predviđa uslove kvalifikovanosti za kompenzaciju za PSO) Nacionalni zakonski akti: • Uredba o bližim kriterijumima, uslovima i načinu dodjele državne pomoći, čl. 41-42, 43, 57, 65 • Problem sa članom 44 Uredbe obzirom da za poštanske usluge isti pravni okvir je primjenljiv, tj. pravila iz čl. 41-42 Uredbe

  13. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Prelazni zahtjevi za Crnu Goru za primjenu pravila EZ za PSO • Do kraja 2010. godine sve postojeće mjere državne pomoći (šeme pomoći i individualne mjere) koje predviđaju kompenzaciju za PSO usaglasiće se sa zahtjevima EU za državnu pomoć na ovom polju Napomena: član 74 SSP • Duži prelazni period (do 3.12.2019. godine) može biti prihvatliv za PSO ugovore u sektoru saobraćaja zaključene do 01.01.2008.ili od 01.01.2008.do 3.12.2009., ako su u saglasnosti sa zahtjevima Regulative 1191/69 Napomena: član 8 Regulative 1370/2007

  14. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Koncept državne pomoći(čl.107(1) Ugovora o funkcionisanju EU) • Pomoć dodjeljuje država članica ili se dodjeljuje putem državnih resursa u bilo kom vidu; • Ona favorizuje određeno preduzeće ili proizvodnju određenih roba; i • Prednost mora da bude selektivna i da na taj način ostvaruje ravnotežu između određenih firmi i njihovih konkurenata; i • Mora imati potencijalni uticaj na konkurenciju i trgovinu među državama članicama

  15. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Ne radi se o državnoj pomoći (Altmark)ako: • preduzeće primalac u stvari ima obaveze vršenja javnih usluga i ako su te obaveze jasno definisane; • su parametri na osnovu kojih se zaračunava kompenzacija unaprijed utvrđeni na objektivan i transparentan način; • kompenzacija ne može premašiti dio neophodan za pokriće svih ili dijela troškova koji se snose prilikom vršenja obaveza javnih usluga, vodeći računa o relevantnim primicima i razumnoj dobiti; • preduzeće se odabire u skladu sa postupkom javne nabavke koji omogućava odabir najjeftinijeg pružaoca usluga ili nivo naknade treba utvrditi na osnovu analize troškova koje bi snosilo tipično dobro vođeno preduzeće za pružanje te usluge

  16. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Ako se radi o državnoj pomoći(odluka + okvir): • PSO se povjerava preduzeću putem jednog ili više zvaničnih akata čiju formu može utvrditi svaka država članica i koji navodi: • prirodu svakog isključivog ili posebnih prava koja se dodjeljuju tom preduzeću • odnosno preduzeće i teritorija; • trajanje obaveza javnih usluga; • parametreza izračunavanje, kontrolu i pregled kompenzacije; • aranžmane za izbjegavanje i vraćanje svakog viška kompenzacije.

  17. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Opšti koncepti za velike mrežne grane obuhvaćene posebnim propisima EU • Opšta definicija ‘univerzalne usluge’ sa jednakom primjenom širom EU -- principi su definisani na nivou zajednice, ali primjena tih principa ostavlja se državama kako bi se mogle uzeti u obzir njihove tradicije, nacionalne i regionalne okolnosti • Kontinuitet usluga (pružanje bez prekida) • Pristupačnost – cijena usluge određuje se na takav način da svima bude dostupna • Definisanje, praćenje i sprovođenje zahtjeva kvaliteta vezano za tu uslugu

  18. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zajednička pravila za poštanske usluge • Univerzalna usluga (opseg za PSO)kako je definisana direktivom obavlja se stalno (najmanje 5 radnih dana sedmično), na navedenom nivou kvaliteta u svim tačkama na teritoriji države po pristupačnim cijenama za sve korisnike • Ne podliježe diskreciji države • Univerzalna usluga može se povjeriti samo kompaniji odabranoj u skladu sa primjenljivim pravilima i propisima za javne nabavke (može uključivati i kompetitivni dijalog ili postupak pregovaranja sa ili bez objavljivanja obavještenja o ugovoru)

  19. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zajednička pravila za elektornske komunikacije • Dirketiva EU određuje predmet univerzalne usluge koja može podlijegati PSO • Ne podliježe diskreciji države • Usluga se čini dostupnom na navedenom nivou kvaliteta za sve krajnje korisnike na teritorii države, nezavisno od geografske lokacije, po pristupačnoj cijeni • Prilikom imenovanja preduzeća za sprovođenje univerzalne usluge poštuju se principi objektivnosti, transparentnosti, nediskriminacije i srazmjernosti; metode imenovanja osiguravaju da se univerzalna usluga pruža na troškovno efektivan način

  20. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zajednička pravila za proizvodnju električne energije • PSO se može nametnuti preduzeću u elektroenergetskom sektoru kako bi se osigurala sigurnost, uključujući i sigurnost snabdijevanja, redovnost, kvalitet i cijena isporuke i zaštita životne sredine, uključujući i energetsku efikasnost i zaštitu klime • Veoma ograničena diskrecija države pri utvrđivanju PSO • Obaveze će biti jasno definisane, transparentne, nediskriminatorne, varijabilne i garantovaće nacionalnim potrošačima jednakost pristupa elektroenergetskim kompanijama EU. • Država osigurava praćenje sigurnosti snabdijevanja, a nalaze tog monitoringa objavljuje svake dvije godine

  21. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zahtjevi za PSO u oblasti autobuskog i željezničkog saobraćaja • PSO ugovori dodjeljuju se u transparentnom postupku – javna nabavka i koncesija • Ugovori se mogu dodjeljivati kompanijama “unutar kuće” bez korišćenja otvorenih postupaka. Takvi pružaoci usluga imaju ograničen pristup tenderskim varijantama PSO • U željezničkom sektoru PSO se mogu povjeravati bez otvorenih postupaka • Ugovori su vremenski ograničeni: • gradski i međugradski autobuski saobraćaj: 10 ili 15 god ako je ugovorom predviđeno obnavljanje voznog parka; • željezničke usluge: 15 ili 22,5 god ako je ugovorom predviđeno obnavljanje voznog parka

  22. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union PSO kompenzacija u avio saobraćaju Upravljačima aerodroma • Ako organ operateru aeordroma (D kategorija aerodroma sa manje od 1 miliona putnika) nametne određene obaveze javnih usluga kako bi se osiguralo da interes opšte javnosti bude na odgovarajući način zaštićen, operater aerodroma može dobiti kompenzaciju za dodatne troškove koji proističu iz obaveze javne usluge. Nije nemoguće da se ukupan menadžment aerodroma, u izuzetnim slučajevima, smatra za uslugu od opšteg ekonomskog interesa. Vazduhoplovnim kompanijama • Država može da nametne obavezu javne usluge u pogledu redovnog avio saobraćaja između nekog aerodroma u Zajednici i aerodroma koji opslužuje neki periferni ili region u razvoju na svojoj teritorii ili na slabo prometnoj liniji ka bilo kom aerodromu na svojoj teritoriji ako se takva linija smatra vitalnom za ekonomski i društveni razvoj regiona koji taj aerodrom opslužuje

  23. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Zahtjevi za PSO u sektoru radiodifuzije Povjeravanje PSO • Široko definisanje mandata PSO prihvatljivo je kada se emiteru povjerava zadatak obezbjeđivanja uravnoteženog i potvrđenog programa • Takva definicija treba da bude u skladu sa ciljem ispunjenja demokratskih, društvenih i kulturnih potreba društva, garantovanja pluralizma, uključujući kulturnu i jezičku raznovrsnost Odabir finansiranja • Finansiranje iz jednog izvora: PSO se finansira samo iz javnih sredstava • Finansiranje iz dva izvora: PSO se finansira raznim kombinacijama državnih sredstava i prihoda od komercijalnih aktivnosti (npr. reklame)

  24. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Kompenzacija za PSO : • ne prelazi dio neophodan za pokrivanje troškova koji se snose prilikom vršenja obaveza javnih usluga; • u obzir se uzimaju samo troškovi povezani sa služenjem opštem ekonomskom interesu; • troškovi vezani za ulaganja (infrastrukturai saobraćajna sredstva) mogu se uzeti u obzir kada su neophodni za služenje opštem ekonomskom interesu. • Kada neka kompanija vrši djelatnosti koje potpadaju i pod i van opsega usluga od opšteg ekonomskog interesa, interni računi odvojeno prikazuju troškove i primitke povezane sa služenjem opšteg ekonomskog interesa i one povezane sa ostalim troškovima, kao i parametre za raspoređivane troškova i prihoda.

  25. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Ispunjeni kriterijumi Altmarkpresude Državna pomoć jeste/ nije Da – nije državna pomoć Ne – jeste državna pomoć Ispunjeni kriterijumi odluke Komisije Da – bez obavještavanja Ne – treba obavijestiti Ispunjeni kriterijumi odluke Komisije Da – pozitivnaodluka Ne – da bi se dodijelila pomoć treba pronaći drugi cilj

  26. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Ako nisu uspunjeni zahtjevi za kompenzaciju za PSO onda: • Javna sredstva se mogu dodijeliti ako se utvrdi da je drugi zakonski okvir državne pomoći kompatibilan sa pravilima državne pomoći, recimo: -- regionalna (investiciona) pomoć -- pomoć za istraživanje, razvoj i inovacije -- pomoć za zaštitu životne sredine -- ili drugo -- ili, ako se kvalifikovanost ne utvrdi ni po kom drugom cilju, javna sredstva se uopšte ne mogu dodijeliti!!!!

  27. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Analiza slučaja: širokopojasne komunikacije • Pomoć za širokopojasne internet veze : – za Estoniju (predmet N 196/2010) prihvaćena kao PSO – za Litvaniju (predmet N 183/2009) prihvaćena kao sektorska pomoć Razlike u pristupu: • PSO jer je mjera osmišljena tako da se razvijaju brzi širokopojasni servisi, odnosno uspostavi pristup mreži naredne generacije sa ciljem da se postigne brzina prenosa podataka odnajmanje 100 Mbit/s i da se pokrije cijela teritorija Estonije • Sektorska pomoć jer je mjera osmišljena tako da se razvije infrastruktura elektronskih mreža koje nude veleprodajne širokopojasne serviseu ruralnimpodručjima Litvanije koji nisu opsluženi i za koje ne postoje planovi da budu pokriveni u bliskoj budućnosti

  28. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Analize slučaja: proizvodnja električne energije • Pomoć za nove proizvodne kapacitete radi sigurnosti snabdijevanja: – za Irsku (predmet N 475/2003) prihvaćena kao PSO – za Letoniju (predmet N 675/2009) prihvaćena kao sektorska pomoć Razlika u pristupu: • PSO jer je mjera osmišljena tako da uvede na irsko elektroenergetsko tržište nove rezervne proizvodne kapacitete kako bi se zadovoljila tražnja u bilo koje doba godine, uključujući i vršne periode • Sektorska pomoć jer je mjera osmišljena tako da rješava sadašnji elektroenergetski deficit i neophodnost da se diverzifikuje zavisnost od jednog izvora goriva

  29. Accession to Internal Market (Components I and II) – AIM Project Co-funded by the European Union Hvala na pažnji! Kontakt: Accession to Internal Market Projektna kancelarija Omladinskih brigada 1 81000 Podgorica , Crna GoraTel:       + 382 (0) 78 103 675 Fax:     + 382 (0) 78 103 625 http://www.aim.org.me

More Related