Beş Aşamalı Mesleki Rehberlik ve Danışmanlık Süreci

1. Beş Aşamalı Mesleki Rehberlik ve Danışmanlık Süreci Doç. Dr. Tuncay Ergene ergene@hacettepe.edu.tr

2. İş Danışmanlığı Aşamaları 1. Basamak: İlişki kurma 2. Basamak: Problemin belirlenmesi 3. Basamak: Amaç oluşturma 4. Basamak: Danışma Müdahalesi 5. Basamak: Değerlendirme, Sonlandırma veya Sevk

3. İş Danışmanlığı Aşamaları 1. Basamak: İlişki Oluşturma 2. Basamak: Problemi Belirleme 3. Basamak: Amaç Oluşturma 4. Basamak: Danışma Müdahalesi 5. Basamak: Değerlendirme, Sonlandırma veya Sevk

4. 1. Basamak: İlişki Kurma • Etkili İlişkinin Özellikleri • Empati • Sözel olmayan iletişim • Sözel iletişim • Saydamlık • Danışmanın tutarlılığı • Açıklık ve kendini açma • İlişkinin şimdi ve buradalığı • Koşulsuz kabul • Danışana karşı saygı

5. 2. Basamak: Problemi Belirleme • Kimlik bilgilerinin toplanması • Ad Soyad, adres, ,üniversite, eğitim ve çalışma hayatı hikayesi • Danışan tarafından sunulan problem • Neden şimdi. Bir olaydan sonra mı ortaya çıktı • Danışanın dış görünüşü, giyimi, bakımı: • Fiziksel görünüm, giyim, bakım • Gözle İletişimi ve beden dili • Genel beden durumu ve duruşu • Kişisel alışkanlıkları • Genel etkinlik düzeyi • İşbirliği ve danışmaya katılma düzeyi

6. 2. Basamak: Problemi Belirleme 3. Sağlık durumu • Engel durumu • Madde bağımlığı • Sınırlayıcı sağlık koşulları (Renk körlüğü, alerji) 4. Aile bilgisi • Ailenin şu anki ve geçmişteki durumu 5. Sosyal ve gelişimsel durumu • Kültürel ve dini geçmiş • Sosyal etkileşimler • Geçmiş problemler hakkında bilgi verme

7. 2. Basamak: Problemi Belirleme 6. Yaşam rolleri • Halihazır çalışma rolü • Ev Hanımı • Eş • Ebeveyin • Ağabey

8. 2. Basamak: Problemi Belirleme 7. Mesleki Karar Üzerinde Etkisi Bulunan Unsurlar • Yetenek düzeyi, akademik yetenek ve yeterlilik eksikliği • İlgi düzeyindeki sınırlılıklar • Düşük benlik algısı • Mesleki kimlik • Bilgi işleme becerileri • Yeterli bilgi ve eğitimden yoksunluk • Mesleki olgunluk düzeyi • Sınırlılıklar

9. 2. Basamak: Problemi Belirleme 8. Mesleki Gelişimi Etkileyen Problemler • Hatalı iş uyumuna neden olan davranışlar • İş psikopatolojisi • İş ile ilgili hastalıklar • Çarpıtılmış iş ile ilgili inançlar • Yaşam sırasında karşılaşılan problemler

10. 3. Basamak: Amaç Oluşturma • Her hangi bir etkinlik gibi danışmanında bir amacı olmalıdır. • Psikolojik danışmanın uygulamalar sırasında odaklandığı alanlar: • Danışan • Psikolojik danışma süreci • Danışanın sahip olduğu problemler • Psikolojik danışmadan beklenen sonuçlar • Amaç belirleme sürecinde danışan ve danışmanın değerleri, inançları, yaşam biçimi kısaca dünya görüşü danışma amaçlarını belirleyen unsurlardır.

11. Danışmada Amaç Oluşturmanın İşlevleri • Amaçların motive edici bir etkisi vardır. • Amaçların eğitsel bir işlevi vardır. • Amaçların psikolojik danışmada bir değerlendirme işlevi vardır. • Amaçların müdahale değerlendirici bir işlevi vardır.

12. Süreç ve Sonuç Amaçları • Süreç (Process) Amaçları • Raport kurma • Tehdit edici olmayan ortam oluşturma • Uygun empati kurma • Danışana karşı koşulsuz kabul ve saygı gösterme • Sonuç (Outcome) Amaçları • Danışanın kendine saygı düzeyini yükseltme • Gelecek altı haftalık süre boyunca danışanın kendisini cesaretlendirici ifadelerini % 50 oranında artırmak.

13. Süreç ve Sonuç Amaçları • Süreç amaçları tüm danışanlar için genellikle aynıdır. • Sonuç amaçları danışandan danışana değişiklik gösterebilmektedir.

14. Sonuca İlişkin Amaç Oluşturmanın Üç Temel Özelliği • Bir değişimi vurgular • Davranış değişiminin hangi koşullarda oluşacağını belirtir • Değişim düzeyi ve miktarı hakkında bilgi verir.

15. Amaç Oluşturmada Karşılaşılan Güçlükler • Danışmandan kaynaklanan • Danışandan kaynaklanan • Çalışma koşulları ve ortamdan kaynaklanan • İçinde bulunulan toplumsal koşullardan kaynaklanan

16. Amaç Oluşturma • Amaç oluşturmanın danışanlar üzerindeki etkisi • Çocuklarla amaç oluşturma • Varoluşsal ve Manevi amaçlar oluşturma • Amaç oluşturmada direnç

17. 4. Basamak: Danışma Müdahalesi • Bilişsel • Duyuşsal • Davranışsal • Sistemik, müdahale yaklaşımları

18. 5. Basamak: Değerlendirme, Sonlandırma ve Sevk • Sonlandırmanın kuramsal belirleyicileri • Sonlandırmanın Pratik belirleyicileri • Danışan veya danışmanın sonlandırması ne anlama gelmektedir? • Erken sonlandırma • Sonlandırma raporu • Gelişimin belirlenmesi • Gelişimin özetlenmesi • Değişimin genellenmesi • İzleme çalışması • Sevk Süreci • Sonlandırma ve sonlandırma engelleri

19. AB SORUMLULUK REDDİ Bu yayınAvrupaBirliği’nindesteğiylehazırlanmıştır. Bu yayınıniçeriğisadece Cambridge Education liderliğindeki WYG Türkiye, LSN, WYG International ve Project Group konsorsiyumununsorumluluğundadırvehiçbirşekildeAvrupaBirliği’ningörüşleriniyansıtmamaktadır. Bu ProjeninSözleşmeMakamıMerkeziFinansveİhaleBirimi’dir.