Organizacje Międzynarodowe

1. Organizacje Międzynarodowe Tomasz Balcerzak Wyższa Szkola Celna

2. Literatura • Mały Słownik Stosunków Międzynarodowych, red. G.Michałowska, W-wa 1996 • S. Parzymies, I. Popiuk-Rysińska- Polska w Organizacjach Międzynarodowych, W-wa 2002 • W. Morawiecki-Międzynarodowe Organizacje gospodarcze, t. I System Organizacji Międzynarodowych, W-wa 1987 • S. Parzymies- Europejskie Struktury Współpracy, PISM • H. Izdebski- Rada Europy Organizacja Demokratycznych Państw Europy…, W-wa 1996 • R. Kuźniar- O prawach człowieka, W-wa 1992 • http://tomekbalcerzak.republika.pl lub • http://republika.pl/tomekbalcerzak/ Wyższa Szkola Celna

3. Funkcje i decyzje OM • Funkcje OM • Kryterium sfery działalności: • wewnętrzne • zewnętrzne • Środki i metody działania: • Funkcje regulacyjne • Funkcje implementacyjne • Funkcje operacyjne, usługowe Wyższa Szkola Celna

4. Zróżnicowanie i rozwój OM • Klasyfikacja OM: • Rodzaj członkostwa: • międzyrządowe • pozarządowe • Zakres zadań, celów wypełnianych przez OM: • kompetencje ogólne • kompetencje ograniczone • Zasięg geograficzny: • powszechny • międzyregionalny • regionalny Wyższa Szkola Celna

5. Zróżnicowanie i rozwój OM • Funkcje spełniane przez OM: • organizacje debatujące, forum • typ usługowy • charakter zrównoważony • Siła oddziaływania na członków: • międzynarodowe • ponadnarodowe Wyższa Szkola Celna

6. Rozwój OM • Główne czynniki rozwoju: • procesy internacjonalizacji i współzależności • postęp techniczny • czynniki geograficzne • czynniki historyczne • zagrożenie zewnętrzne • czynniki społeczne Wyższa Szkola Celna

7. Sposób powstawania Organizacji Międzynarodowych • Konferencje międzynarodowe • Łączenie Organizacji Międzynarodowych • Inicjatywa Organizacji Międzynarodowej • Przekształcanie organu jednej organizacji w odrębną Organizację Międzynarodową Wyższa Szkola Celna

8. Statut Organizacji Międzynarodowej • Umowa wielostronna, międzyrządowa przyjmowana w całości (do statutu nie można zgłaszać zastrzeżeń, w przeciwieństwie do innych umów międzynarodowych). Może wchodzić w życie: • po ratyfikacji przez wszystkich podpisujących • Po ratyfikacji przez określoną ilościowo bądź jakościowo liczbę państw Wyższa Szkola Celna

9. Etapy rozwoju OM • Okres od Kongresu Wiedeńskiego do I wojny światowej-49 organizacji rządowych, 200-pozarządowych • Centralna Komisja Żeglugi na Renie-1815-o. rządowa • Europejska Komisja Dunaju-1856-o. rządowa • Unia Międzyparlamentarna-1889-o. pozarządowa • MKOL-1894-o. pozarządowa Wyższa Szkola Celna

10. Etapy rozwoju OM • Okres międzywojenny-86-o. rządowych • Liga Narodów-1919-o.rządowa • MOP-1919-o. rządowa Wyższa Szkola Celna

11. Etapy rozwoju OM • Okres po II wojnie światowej: • liczba organizacji wzrosła pięciokrotnie z 955 do 5002 • nowe typy organizacji międzynarodowych Wyższa Szkola Celna

12. Członkostwo w OM • Procedury przyjęcia do OM: • podanie o przyjęcie • przesłanie podania do wszystkich państw członkowskich danej OM • podjęcie decyzji przez organ OM • złożenie dokumentu akceptującego statut Wyższa Szkola Celna

13. Członkostwo w OM • Luźniejsze formy związków z OM • członkostwo stowarzyszone • obserwator • inne formy współpracy Wyższa Szkola Celna

14. Członkostwo w OM • Utrata praw i obowiązków członków OM • Czasowe zawieszenie praw członkowskich • zawieszenie prawa glosowania • zawieszenie w prawach członkowskich • Utrata członkostwa • wykluczenie • wystąpienie Wyższa Szkola Celna

15. Budżet Organizacji Międzynarodowych • Wydatki pokrywające koszty administracyjne • Wydatki wynikające z działalności zewnętrznej • Finansowanie Organizacji Międzynarodowych: • składki • dobrowolne dotacje • jednorazowe wkłady • dochody z działalności organizacji międzynarodowych Wyższa Szkola Celna

16. Funkcjonariusze Międzynarodowi • Definicja-osoba pozostająca w służbie OM, reprezentująca OM, mianowana, opłacana przez OM i odpowiedzialna przed OM • Cechy Funkcjonariusza Międzynarodowego: • zaangażowany przez grupę państw lub organ do wykonywania funkcji w ich interesie • pełni funkcję w sposób wyłączny i ciągły • podlega szczególnemu reżimowi prawnemu-prawu międzynarodowemu Wyższa Szkola Celna

17. Funkcjonariusze Międzynarodowi • Wymogi: • bezstronność • fachowe umiejętności: dyplomacja, umiejętności negocjacyjne, menedżerskie, organizacyjne • znajomość dziedziny, którą zajmuje się dana OM • uczciwość, brak podatności na naciski Wyższa Szkola Celna

18. Funkcjonariusze Międzynarodowi • Mechanizm rekrutacji: • wewnętrzny • zewnętrzny • na stale • na czas określony • w drodze nominacji • w drodze konkursu Wyższa Szkola Celna

19. Funkcjonariusze Międzynarodowi • Obowiązki Funkcjonariuszy Międzynarodowych: • zasada hierarchicznego podporządkowania • zakaz posiadania udziału w firmach prywatnych • zakaz dodatkowego zatrudniania w innych instytucjach, bez zgody OM • zakaz prowadzenia działalności naukowej (wywiady, artykuły) bez zgody OM • zakaz przyjmowania z zewnątrz rekompensaty pieniężnej i moralnej (nagród, wyróżnień) • zakaz podejmowania działalności politycznej (przynależność partyjna musi być do pogodzenia z działalnością w OM) • powściągliwość i dyskrecja w postępowaniu • niezależność funkcjonariusza międzynarodowego od obywateli jakiegoś państwa Wyższa Szkola Celna

20. Funkcjonariusze Międzynarodowi • Gwarancje niezależności: • prawo międzynarodowe • międzynarodowy skład • rekrutacja zależna od Sekretarza Generalnego • wysokie uposażenia • przywileje i immunitety Wyższa Szkola Celna

21. Proces decyzyjny • Systemy glosowania: • wszyscy mają jeden glos • wszyscy mają jeden glos lecz jego siła nie jest jednakowa (nie wszyscy mają np. prawo veta) • zróżnicowana siła głosu np. zależna od wielkości składki członkowskiej- tzw. ważony podział głosów • zasada jednomyślności • złagodzona jednomyślność • zasada większościowa • większość zwykła • większość kwalifikowana • większość absolutna • consensus Wyższa Szkola Celna

22. Proces decyzyjny • Techniki glosowania: • imienne • nieimienne • tajne • jawne • bezpośrednie • korespondencyjne Wyższa Szkola Celna

23. Proces decyzyjny • Rodzaje decyzji: • kryterium sfera działalności: • wewnętrzne • zewnętrzne • kryterium adresata decyzji: • inny organ OM • państwo członkowskie • państwa trzecie • inne organizacje • osoby fizyczne lub prawne w państwie członkowskim • ludzkość • ludność określonych państw lub regionów Wyższa Szkola Celna

24. Proces decyzyjny • Kryterium zasięgu: • decyzje o charakterze ogólnym • decyzje o charakterze administracyjno-wykonawczym • Kryterium mocy wiążącej decyzji: • decyzje prawnie wiążące • decyzje nie mające charakteru prawnego Wyższa Szkola Celna

25. Proces decyzyjny Wpływ poszczególnych podmiotów na proces podejmowania decyzji: • Państwa • Prywatne grupy interesu • Funkcjonariusze międzynarodowi • Inne organizacje międzyrządowe Wyższa Szkola Celna

26. Proces decyzyjny • Rodzaje decyzji: • Decyzje reprezentacyjne • Decyzje symboliczne • Decyzje kompetencyjne • Decyzje programowe • Decyzje normatywne • Decyzje kontrolne • Decyzje operacyjne Wyższa Szkola Celna

27. Proces decyzyjny • Modele procesu decyzyjnego: • monarchiczny- duży wpływ biurokracji międzynarodowej (ILO, WHO) • oligarchiczny- największą rolę odgrywają najsilniejsze państwa, sekretariat-rola mało znacząca (IAEA, GATT, IMF) • pluralistyczno-przetargowy- schemat wpływu niewyraźny i płynny zmienne koalicje (UNESCO, UNCTAD) Wyższa Szkola Celna

28. Temat kolejnych zajęć: Liga Narodów oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych • Literatura: • Z. Doliwa-Klepacki-Encyklopedia Organizacji Międzynarodowych, W-wa 1997 • G. Michalowska-Maly Słownik Stosunków Międzynarodowych • I. Rysińska-Ewolucja idei Narodów Zjednoczonych w.: T. Łoś, Narody Zjednoczone między oczekiwaniem a spełnieniem, Wrocław 1995 Wyższa Szkola Celna

29. Dziękuję za uwagę Wyższa Szkola Celna