Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Доцент, психология ғылымдарының кандидаты Сатиева Ш.С.

2. Дәріс №6.Тренингтегі тренер рөлі. Жоспар: • 1.Тренер - белсенді басшы. • 2. Тренер – кеңесші.

3. Әдебиеттер: • 1.Марасанов Г.И. Социально-психологический тренинг. М.;1998. • 2.Абрамова Г.С. Введение в практическую психологию. Брест,1993. • 3.Агеев В.С. Психология межгрупповых отношений. М.,1983. • 4.Богомолова Н.Н. Петровская П.А. Социально-психологический тренинг как форма обучения общению. Прага:1981. • 5.Прутченков А.С. Социально-психологический тренинг межличностного общения. М:1991.

4. Тренер: • топ қатысушыларынаөзіс-әрекеттеріндеқандайережегенегізделетінін, арқасүйейтінінақпараттау; • Жұмыстыңбасындатоптыңзейіні  неге концентрациялана тынынтүсіндіруге; • топқақандай материал  беруді, іс-әрекеттіңқандайтүрлеріндеойнаудышешуге; • топтағықатысушығақатыстытұлғалық материалқатынасындаконфиденциялдықпринципініңмаңыздылығынанықтауға; • қатысушылардыңөзпроблемасымен атмосферадағыэмоцияларынашықұстауғажағдайжасауға; • қатысушыларөзжетістіктерінталқылап,  тренер болсатоптыңэффективтілігінбағалауыүшінқосымшакездесулердіжоспарлауғаміндетті

5. Тренинг кезіндемынадайқиынситуациялартуындауымүмкін: • 1.Қатысушыөзінагрессивтікөрсетеді. Бұлқатысушы нышеңбердентысартынақаратыпотырғызутиімді. Тренер бұлситуацияныэтикалықжәнепсихологиялықміндетретіндеталқылайды. • 2.Пассивтіқатысушалардыңболуы. Бұлжағдайдаәдеттеұзақүнсіздікболады.Бұлүнсіздікқысымныңтөмендеуінеәкеліпсоғады. • 3.Қатысушылардыңөздеріжайындаайтқысыкелмеді.  Бұлжағдайда тренер топтағымақсаттар мен міндеттер діталқылаудыстимулдауқажет. • 4. Жекежеткіншектердіңтопшаларғабірігуі – топтықжұмыстан  бас тартуформасы. 

6. Тренердің немесе басқарушының негізгі қызметтері: • -тренинг тақырыбын таңдау • - бағдарламасын құру; • - қатысушылар тобын анықтау және құру; • - топтағы тәртіп нормаларын анықтау; • -топта сенімділік, белсенділік атмосферасын құру;

7. Тренер рөлдерін классификациялау: • Белсенді лидер, басшы- адамдардың белсенділігін анықтайды, олардың әрекеттерін бағыттайды, түсіндіреді, басқарады, талдайды. • Аналитик – қолданылған әдістерге, топтағы адамдардың іс –әрекетіне талдау жасайды. • Делдал немесе эксперт– топта болып жатқандарға толық жауап бермейді, көбінесе қажет кезде ғана көмекке келеді.

8. жалғасы • Кислинг-зонтагбойыншатренерлікрөлдерклассикасы • Мұғалім- құжаттарменжұмысжасаудажәнеәдістердітаңдауда профессионал, білімдерінтиімдіқолданаалады. • Эксперт – ақпарат, кеңесбереді; теория мен техниканыжақсыбіледі. • Оқу бойынша серіктес– сұрақтар мен жауаптарғажәнеортақоқуғақызығады, қатысушығабейімделугетырысады, топтағықатынасдинамикасынасезімталдықпенжауапқайтарады.

9. жалғасы • Спарринг –серіктес– қаталшынайылықпентаныс, қатысушығарөлдікойындасеріктес бола отырып, тәжірибегедайындалуғакөмектеседі. • Модератор – топтағыпроцестердеәдістемеліккөмекші, жұмыстықұрастырушы; нейтральды бола отырып, топтапозитивтіқатынасорнатуғакөмектеседі. • Коуч – процестер мен қарымқатынастыбасқаруаймағындашебер, жекеқатысушылардыңдамуынасәйкескеледі. • Бірге жүруші–қиынжағдайлардатабылып, болыпжатқандарғақұлақасады, қызығушылығыортақадамдарға сфера құраалады

10. Тренинг барысындаанықуақыттықшектердіқалайұстаптұруғаболады ? • Сізбағдарламаныжазғанда, жайғанашамаменоныңуақытынесептеугетырысыңыз. • Бірсағат, көпдегендебіржарымсағаталады. Егеройынбейнекамерағатүсірілетінболса, сəйкесінше, талдау мен талқылауесепке алынады.

11. Жаттықтырушы өзі үйрететін нəрсенің бəрін қаншалықты меңгеруі тиіс ? Жаттықтырушының конспект қолдануына жəне тренингте жазбалар жүргізуіне бола ма ? Жаттықтырушы үйрете білуі тиіс Барлығы да болады Жаттықтырушының секунд көрсететін сағаты немесе қандайда бір арнайы сағаты болуы қажет пе? Негізі, секунд көрсететін сағат болғаны ыңғайлырақ.

12. Қатысушылар тренинг уақытына өздеріне бүркеншік ат ойлап таба алады ма? • Адам өзіне бүркеншік ат ойлап тапқанда , бұл тіпті жаман. Мəселе тренингте адамның өз атынан сөйлейтіндігінде. Ол өз атын айтып танысқанда, сол арқылы өзіне өз мінез-құлқы, сөздері, қылықтары үшін жауапкершілік алады. Ал өзінебүркеншікаталса, олбұлжауапкершіліктікемітеді.