EMZİRME FİZYOLOJİSİ

1. EMZİRME FİZYOLOJİSİ

2. EMZİRME NASIL OLUYOR ? • Memenin temel bölümlerini isimlendirmek ve işlevlerini açıklamak • Annede süt oluşumunun ve salgılanmasının hormonal kontrolünü açıklamak • Bebeğe memeye “iyi ve yanlış” yerleştirmenin farkını açıklamak • Etkin ve etkin olmayan emme arasındaki farkı anlatmak

3. Oksitosin Kasılmayı sağlar Kas hücresi Prolaktin süt salgısını uyarır Süt salgılayan hücreler Laktiferöz sinüsler (süt sinüsleri) Süt burada birikir 17 Süt kanalları Meme başı Areola Montgomeri bezleri Destek bağ ve yağ dokusu Alveol

4. Memenin glandüler ünitesi ;Tubulo sekretuvar kanal ve alveollerden oluşur.

5. Bütün gebelik süresince plasentadan salgılanan östrojenler, meme bezlerindeki kanal sisteminin büyüyüp dallanmasını sağlarlar. Aynı zamanda, stromayı da çoğalıp büyük miktarda yağ birikimine yol açarlar. • Bununla birlikte duktus sisteminin büyümesinde 4 hormonunda önemli rolü vardır;Büyüme hormonu, Prolaktin, Böbreküstü gilkokortikoidleri ve insülin.

6. Gebelikte : Gelişme sürecine giren ductus, alveol ve myoepithel elementleri hiperplazi ile laktasyona hazırlanır. Estrogen ( E ) ductus gelişmesinde, Progesteron ( P ) acinilerin differasyonunda etkilidirler.

7. Meme bezlerinin nihai olarak süt salgılayan organlara dönüşümü progesteron etkisinin eklenmesiyle mümkündür. • Bu iki hormonun aynı zamanda sütün sekresyonunu inhibe edici özelliği vardır. • Diğer yandan prolaktin hormonu tam ters etkiyle sütün sekresyonunu sağlar.

8. Prolaktin annenin hipofiz bezinden salgılanır ve anne kanındaki konsantrasyonu gebeliğin 5. haftasından itibaren artarak doğumda en yüksek ( 10 katına ) seviyesine çıkar. • Ayrıca plasentanın salgıladığı büyük miktarda insan somatomammotropini orta derecedeki laktojenik etkisiyle prolaktini destekler.

9. Böyle olduğu halde östrojen ve progesteronun bastırıcı etkileriyle bebek doğuncaya kadar günde ancak bir kaç mm sıvı salgılanır ve bu sıvıya Kolostrum denir. • Bebek doğar doğmaz, plesantadan östrojen ve progesteron sekresyonlarının ani kesilmesiyle, anneden salgılanan prolaktinin laktojenik etkisi doğal süt salgılatıcı rolünü üstlenir ve iki üç gün içinde memeler kolostrum yerine fazla miktarda süt salgılamaya başlarlar.

10. Sütün sekresyonu için, anne hormonlarının çoğununda aynı zamanda yeterli miktarda salgılanması gereklidir, fakat bunların arasında en önemlileri büyüme hormonu, kortizol ve paratiroid hormondur. • Bu hormonlar süt oluşumu için gerekli amino asitleri, yağ asitlerini, glikoz ve kalsiyumu sağlarlar.

11. Annenin bebeğine her meme verişinde, meme başlarından hipotalamusa ulaşan sinyaller yaklaşık 1 saat boyunca prolaktin sekresyonunu 10 kat arttırır. • Prolaktin de memeler üzerine etki yaparak, gelecek emzirme periyoduna kadar sütünoluşumunu sağlar. • Eğer prolaktinde artış yoksa veya hipotalamik hipofizer sistem haraplanma sonucu bloke edilmişse yada emzirme devam etmiyorsa , memeler süt üretim yeteneğini bir kaç gün içerisinde kaybederler.

12. Halbuki, çocuk emmeye devam ediyorsa, süt oluşumu 7-9 ay içinde azalmakla birlikte, yıllarca sürebilir. • Meme veren kadınların hemen hemen yarısında ovaryum siklusu ve ovülasyon emzirmenin kesilmesinden bir kaç ay sonraya kadar tekrar başlamaz. Bunun nedeni kesinlikle bilinmemektedir. ( prolaktinin LH serbestletici hormon salgısını inhibe ettiği sanılmaktadır )

13. Bebek memeyi emerken, duysal impulslar somatik sinirler yoluyla meme başlarından medulla spinalise, oradan da hipotalamusa iletilerek prolaktin sekresyonu ile eş zamanlı oksitosin sekresyonuna yol açar. • Oksitosin kanla memeye iletilerek alveol dış çeperlerini saran miyoepitelyalhücrelerde kontraksiyonla, sütün alveollerden duktuslara geçmesini sağlar. • Böylece bebeğin memeyi emmeye başlamasından 30 sn ile 1 dk içinde sütün aktığı görülür. • Bu işleme “sütün fırlatılması” veya “akma” sı denir.

14. 18 PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır. Bir sonraki emzirme için süt oluşturur Meme başından duygusal uyarı Kandaki prolaktin  ·Gece daha fazla prolaktin salgılanır • Ovulasyonu baskılar 

15. Prolaktin hakkında hatırlanması gereken bazı özel durumlar: • Geceleri daha fazla prolaktin yapılır. Demek ki süt üretimini arttırmak için gece emzirmek özellikle yararlıdır. • Prolaktin anneyi gevşetir ve bazen uykusunu getirir; demek ki, geceleri emzirse bile genellikle anne iyi dinlenir. • Prolaktin ile ilgili hormonlar ovulasyonu baskılar; demek ki emzirme yeni bir gebeliği önleyebilir. Geceleri emzirme bunun için de önemlidir.

16. Bu bilgilerin annenin süt salgılamasını arttırmada bir rolü var mı ? • Bu bize, bebek ne kadar fazla emerse, memenin o kadar fazla süt yapacağını söylüyor. Yani; FAZLA EMME FAZLA SÜT YAPAR.

17. 19 OKSİTOSİN REFLEKSİ Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar. Meme başından duygusal uyarı Kandaki oksitosin Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar

18. ·KAYGI ·STRES ·AĞRI ·ŞÜPHE 20 OKSİTOSİN REFLEKSİ Bunlar reflekse ENGEL olur • Bebek için sevgi dolu düşünceler • Bebeğin sesi • Bebeğin görüntüsü GÜVEN Bunlar reflekse YARDIM eder

19. AKTİF OKSİTOSİN REFLEKSİNİN BELİRTİ VE DUYGULARIAnne şunları fark edebilir: • Emzirmeden hemen önce yada tam emzirirken memelerinde ezilme veya karıncalanma hissi, • Bebeğini düşününce yada ağladığını duyunca memeden süt akması, • Bebek meme emerken diğer memeden süt akması,

20. Emzirme sırasında bebek memeden ayrılırsa memelerden ince ince süt akması • İlk haftalardaki emzirmelerde uterus kasılmalarıyla ağrı ve bazen kan boşanması, • Sütün ağzına aktığını gösterir şekilde bebeğin yavaş ve derin emme ve yutmaları.

21. OKSİTOSİN REFLEKSİNİ NASIL UYARMALI? • Anneye ruhsal yönden yardım edin • Destek verebilecek bir arkadaşı ile sessiz bir yerde oturması • Eğer mümkünse bebeğini tensel temas kuracak şekilde tutması • Sakinleşmesi için ılık bir şeyler içmesi

22. Memelerini ısıtması • Meme uçlarını uyarması • Memelerine masaj yada hafif hafif vurması • Bir yardımcıdan sırtını yumuşakça ovuşturmasını istemesi

24. Oksitosin refleksini bilmek neyi anlamanıza yardımcı olur? • Annenin sütü onun duygularından, düşüncelerinden ve hislerinden etkilenir. Anneyi ve bebeği gece gündüz bir arada bulundurmak ve annenin emzirme için iyi şeyler düşünmesini sağlamak önemlidir.

25. 21 ANNE SÜTÜNDE İNHİBİTÖR MADDE Eğer meme, süt ile tamamen dolarsa salgılama durur.

26. Anne sütünde, süt oluşumunu azaltabilen yada önleyebilen bir madde vardır. Memede fazla süt varsa, bu inhibitör madde, hücrelerin daha fazla salgılamalarını durdurur. • Bu mekanizma ile çok fazla dolu olmanın zararlı etkilerinden korunur. • Aynı zamanda bebek ölür yada herhangi bir nedenle emmeyi keserse de bu mekanizma gereklidir. • Memedeki süt emme yada sağma ile boşaltılırsa önleyicide memeden atılmış olur ve memede süt yapımı devam eder.

27. Bu şunları anlamamıza yardımcı olur • Bebek bir memeden emmeyi durdurursa ; o memeden süt yapımı durur. • Bebek bir memeden daha fazla emerse ; o meme daha fazla süt yapar ve diğerinden daha büyük olur

28. Aynı zamanda şunu anlamamıza da yardımcı olur • Bir memenin süt yapmaya devam etmesi için ; sütün boşalması gerekir • Bebek bir yada iki memeden ememiyorsa ; süt yapımının devam edebilmesi için memenin sağılması gerekir

29. Öğrendiklerinizden süt yapımını neyin kontrol ettiğini söyleyebilir misiniz? • Prolaktin yapımını, oksitosin refleksini ve sütteki önleyici maddeyi ne kontrol eder? • Temel ana nokta: Bebeğin emmesi hepsini kontrol eder. Memenin süt oluşturmasını sağlayan, bebeğin emmesidir.

30. 22

31. 24

32. 23 İKİ RESİM ARASINDAKİ FARKLILIKLAR NELERDİR?

33. 25 1 2 - Areola bebeğin ağzının altında daha fazla yada üzeriyle eşit. - Emzirme sırasında meme gergin veya çekilmiş gözüküyor.

34. 27 YANLIŞ YERLEŞTİRMENİN NEDENLERİ BİBERON KULLANILMASI EMZİRME BAŞLATILMADAN ÖNCE BİRKAÇ HAFTALIK İKEN DENEYİMSİZ ANNE İLK BEBEK, ÖNCEKİ BEBEĞİN BİBERONLA BESLENMESİ FONKSİYONEL ZORLUKLAR KÜÇÜK / ZAYIF BEBEK MEME BAŞI / DOKUSU ESNEKLİĞİ AZLIĞI MEMEDE SÜT BİRİKİMİ KENDİ ÇEVRELERİNDEN DESTEK AZLIĞI DESTEK AZLIĞI DOKTOR / EBE / HEMŞİRENİN DESTEĞE YÖNELİK EĞİTİM YETERSİZLİĞİ

35. BEBEĞİ MEMEYE YANLIŞ YERLEŞTİRMENİN SONUÇLARI 26 AĞRI / ZEDELENME MEME UÇLARINDA MEME UCUNDA TAHRİŞ / ZEDELENME BEBEĞİN SÜTÜ ETKiN MEMELER SÜTLE DOLU KALABİLİR ŞEKİLDE ALAMAMASI BEBEK DOYMAZ SIK / UZUN SÜRELİ BESLENMEK İSTER SÜT YAVAŞ GELİR BEBEK HUYSUZLAŞIR EMMEYİ TÜMÜYLE REDEDER SÜT YAPIMI AZALIR BEBEK KİLO ALAMAZ

36. ARAMA REFLEKSİ Bir şey dudaklarına değince bebek ağzını açar dilini aşağı ve öne uzatır. EMME REFLEKSİ Damağa bir şey değdiğinde, bebek emer. BECERİ Anne bebeğe uygun pozisyon vermeyi öğrenir. Bebek memeyi nasıl tutacağını öğrenir. YUTMA REFLEKSİ Ağız sütle dolunca bebek yutar.