Staða heilbrigðis í fiskeldi

1. Staða heilbrigðis í fiskeldi Gísli Jónsson Dýralæknir fisksjúkdóma Ábyrgt eldi laxfiska í sjókvíum Ráðstefna Landssambands fiskeldisstöðva Hilton Reykjavík Nordica 29. apríl 2014 Matvælastofnun GJ 2014

2. Opinbert heilbrigðiseftirlit GJ 2014

3. Opinbert heilbrigðiseftirlit með eldi lagardýra á Íslandi Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið Menntamálaráðuneytið Fiskistofa Matvælastofnun(1/1 2006) Háskóli Íslands Rekstrarleyfi og eftirlit með að þau séu uppfyllt Dýraheilbrigðissvið á Selfossi Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði á Keldum Dýralæknir fisksjúkdóma Rannsóknadeild fisksjúkdóma 1. Heilbrigðiseftirlit í eldisstöðvum 2. Krufningar og sýnatökur í eldisstöðvum til sjúkdómsgreiningar Almenn sjúkdómsgreining á rannsóknadeildinni Rannsóknastofur erlendis Áhættustýring og nauðsynleg samskipti við hlutaðeigandi Áhættugreining Skipulagning og umsjón með nauðsynlegum viðbrögðum ef þurfa þykir GJ 2014

4. Fiskeldisstöðvar 2014 Lax (10) Bleikja (26) Regnbogi (9) Hekluborri (1) Þorskur (6) Senegalflúra (1) Sandhverfa (2) Villtur lax/silungur (4) GJ 2014

5. Samspil umhverfis og sjúkdóma Sýking Eldistegund Smitefni Klínískur Sjúkdómur Mengun Streita Umhverfi GJ 2014

6. Fisksjúkdómar og fyrsta greining á Íslandi GJ 2014

7. Sjúkdómstilfelli í eldisstöðvum 1997 - 2013 GJ 2014

8. Sjúkdómar í villtu umhverfi MBL okt. 2003 GJ 2014

9. Nýrnaveiki • Nýrnaveiki(Renibacterium salmoninarum) er okkar elsti sjúkdómur, fyrst greind í seiðastöð við Elliðaárnar 1968. Veikinni hefur skotið upp öðru hvoru og þá fyrst og fremst í laxeldi, en í einstaka tilfellum einnig í eldi bleikju og regnboga. Ítarleg úttekt á klakfiski hefur átt sér stað síðan 1985. Veikin er afar erfið viðureignar og ekki óalgengt að eldisstöðvar komist í rekstrarþrot eftir að smit berst í fiskinn. Engin lækning er til og bóluefni ekki fáanleg. Bakterían leynist hvarvetna í villtum fiski og getur þannig hæglega borist í eldisstöð með frískum smitbera → og eru öll tilfelli liðinna ára rakin til tengsla við villta fiska. Bólguhnútar í nýra Depilblæðingar í roði Vökvasöfnun í kviðarholi Bólguhnútar í milta Bólguhnútar í sundmaga, kynkirtlum og hjarta GJ 2014 myndir: ÁK/KS

10. Laxa- og fiskilús • Laxalús (krabbadýrið Lepeophtheirus salmonis) er mjög útbreidd í náttúrunni og getur verið skaðvaldur við hagstæð umhverfisskilyrði þegar kemur að kvíaeldi. Þá þykir ljóst að lúsin getur verið ógnvaldur gagnvart villtum laxa- og silungastofnum þar sem umfangsmikið fiskeldi er stundað í nálægð viðkvæmra vistkerfa laxfiska. Sökum norðlægrar legu Íslands, og ekki síst þeirra svæða sem heimilt er að ala lax í sjókvíum frá 2004, á lúsin erfitt uppdráttar og getur á engan hátt orðið sambærilegt vandamál og hjá nágrannaþjóðum okkar. Meðhöndlun gegn lús hefur aldrei þurft að koma til álita í laxeldi á núverandi slóðum sjókvíaeldis. • Fiskilús(krabbadýrið Caligus elongatus) er sú tegund lúsar sem fyrst og fremst er til staðar við íslenskar kvíaeldisaðstæður. Fiskilús er mun minni en laxalúsin, án hvassra tanna og veldur því ekki sambærilegum skaða á roði og laxalúsin. Fiskilúsin er þó hvimleið og getur valdið óþarfa áreiti. Fiskilús er algeng á villtum sjávartegundum, s.s. þorski og ufsa. Laxalús 5-12 mm Fiskilús 4-6 mm GJ 2014

11. Nýtt bóluefni gegn kýlaveikibróður Nýtt bóluefni gegn vetrarsárum Bólusetning hefst gegn hitraveiki í laxi Bólusetning hefst gegn rauðmunnaveiki Lyfjanotkun gegn smitsjúkdómum í fiskeldi1990 - 2013 GJ 2014

12. Heildarnotkun sýklalyfja pr. tonn sláturfisks1990 - 2013 GJ 2014