Οικοτουρισμός & A ειφόρος Ανάπτυξη στην Ελλάδα

1. Οικοτουρισμός & Aειφόρος Ανάπτυξη στην Ελλάδα Ελένη Σβορώνου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης WWF Ελλάς ΚΠΕ Κόνιτσας, 7 Μαρτίου 2009

2. Το ζήτημα είναι πού τοποθετούμαστε… ΦΑΣΜΑΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

3. Ορισμός του WWF Ελλάς Οικοτουρισμός είναι ο τουρισμός στη φύση ο οποίοςαντίθετα με τον μαζικό τουρισμό, δεν υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα της περιοχής όπου εφαρμόζεται, ενώ ταυτόχρονα προωθεί την προστασία του φυσικού, καταρχήν, αλλά και του πολιτιστικού περιβάλλοντος και τη διατήρηση της συνοχής του κοινωνικού ιστού.

4. Βάσει του ορισμού αυτού, ο οικοτουρισμός …. • Επιδιώκει να συμβάλλει ενεργά στην προστασία της φύσης. • Η ανάπτυξη του υπαγορεύεται από την ανάγκη προστασίας της φύσης και την ανάγκη μιας υγιούς κοινωνίας και οικονομίας. • Ο οικοτουρισμός να λειτουργεί βάσει ενός σχεδίου που να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανάπτυξης και προστασίας μιας περιοχής. • Η τήρηση της φέρουσας ικανότητας.

5. Γιατί... • Για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο (ελληνική ύπαιθρος) • Για την αποτελεσματική προστασία της ελληνικής φύσης • Για την ευαισθητοποίηση του κοινού για το περιβάλλον

6. Ναι μεν, αλλά • Εφαρμογή νομοθεσίας για το περιβάλλον, ιδίως για τις Προστατευόμενες Περιοχές • Βάσει στρατηγικής σε εθνικό και τοπικό επίπεδο • Ρεαλιστικές προσδοκίες και συνειδητοποίηση της μακροπρόθεσμης και αργής απόσβεσηςτης επένδυσης • Με έλεγχο και εφαρμογή κριτηρίων στις σχετικές πρωτοβουλίες • Με συντονισμό όλων των αρμόδιων φορέων • Με πρόβλεψη για την αποφυγή επιπτώσεων στο περιβάλλον (συστήματα διαχείρισης επισκεπτών) • Με κατάρτιση για τις ενδιαφερόμενες επαγγελματικές ομάδες

7. Που; Προτεραιότητα σε... • Απομακρυσμένες και ‘προβληματικές’ περιοχές με αξιόλογους φυσικούς πόρους που χρήζουν προστασίας. • Περιοχές όπου υπάρχει και εφαρμόζεται καθεστώς προστασίας. • Περιοχές όπου υπάρχει τοπική στρατηγική για τον οικοτουρισμό ή/και σχέδιο ανάπτυξης και διαχείρισης του οικοτουρισμού.

8. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Εκτίμηση οικολογικής σημασίας και υποδομής.  Εκτίμηση κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης. Εντοπισμός φορέων και ατόμων που μπορούν να συμμετέχουν στον σχεδιασμό.  Προσδιορισμός φέρουσας ικανότητας.  Προσδιορισμός επιθυμητού επιπέδου οικοτουριστικής ανάπτυξης.  Σχέδιο δράσης οικοτουριστικής ανάπτυξης.  Καθορισμός συστήματος αξιολόγησης.  Καθορισμός υπεύθυνου φορέα για την εφαρμογή και αξιολόγηση του οικοτουρισμού.  Τακτή αναθεώρηση του σχεδίου βάσει αποτελεσμάτων αξιολόγησης.

9. Που βρισκόμαστε σήμερα; • Αυξητική τάση στην προσφορά και ζήτηση για οικοτουριστικές δραστηριότητες στην Ελλάδα. • Απουσία όμως στρατηγικής και σχεδίου δράσης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, αποσπασματικές ενέργειες. • Απουσία μηχανισμού ελέγχου επιπτώσεων στο περιβάλλον. • Πολλές μελέτες που δεν εφαρμόζονται. • Επενδύσεις χωρίς σχέδιο • Και μεμονώμενα καλά παραδείγματα (Δαδιά, Νυμφαίο, Μηλιά Χανίων κ.α. )

10. Προτάσεις • Εφαρμογή νομοθεσίας για προστασία περιβάλλοντος • Επανενεργοποίηση της Εθνικής Επιτροπής για τον Οικοτουρισμό • Ξεκαθάρισμα στόχων και σύνταξη στρατηγικής για την ανάπτυξη και διαχείριση του οικοτουρισμού (εθνικό και τοπικό επίπεδο) • Αξιοποίηση υφιστάμενων μελετών • Προώθηση τοπικώνAgenda 21/Guiding Principles for Tourism • Θεσμοθέτηση βραβείου ‘άριστης πρακτικής’ στον οικοτουρισμό • Προώθηση της εκπαίδευσης σε θέματα οικοτουρισμού των επαγγελματιών σε θέματα τουρισμού.         • Υποστήριξη καινοτόμων δράσεων για τη διαφοροποίηση του προϊόντος (όχι μόνο καταλύματα).

11. Bιβλιογραφία • Σβορώνου, Ε. (2003) Μέθοδοι Διαχείρισης του Οικοτουρισμού και του Τουρισμού σε Προστατευόμενες Περιοχές. ΥΠΕΧΩΔΕ-WWF Ελλάς. • Σβορώνου, Ε. (επιμ.) (2000) Σχεδιασμός Δράσεων Πιλοτικού Χαρακτήρα για την Ανάπτυξη του Οικοτουρισμού.ΕΟΤ-WWF Ελλάς Διαθέσιμα στο http://www.wwf.gr/index.php?option=content&task=view&id=194 Πλούσια βιβλιογραφία στο διαδίκτυο.

12. Δράσε με το WWF Ελλάς Τηλ. 210 33 14 893, http://www.wwf.gr/ Ε. Σβορώνου Yπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης e.svoronou@wwf.gr