DO@IVOTNO U^EWE

1. DO@IVOTNO U^EWE Skopje 29.01.2008 Zoran Velkovski

2. GLOBALIZACII • EKONOMSKA • POLITI^KA • OBRAZOVNA • KULTURNA • EKOLO[KA

3. PREDVIDUVAWA

4. Kako {to mladata vozrasna grupa se namaluva, zna~eweto i udelot na povozrasnoto naselenie vo razvojot na dr`avata }e raste. • Produktivnosta i efikasnosta }e raste vo na-znaewe bazirana rabota. • Sovremeniot trud }e ima potreba od znaewa i sposobnosti za adaptirawe i presretnuvawe na promenite. • Sovremeniot trud }e predizvika namaluvawe na rabotnata sila i }e ja promovira va`nosta na obrazovanieto i obukata vo site vozrasni grupi.

5. Slobodata na mladite i vozrasnite da pravat izbor na razli~ni stilovi na `iveewepodrazbira i sloboda za pravewe na izbor na razli~ni na~ini na obrazovanie. • Bez sposobnosti dobieni vo obrazovanieto i kulturata, mo`e da predizvika problemi vo upravuvaweto so `ivotite i da dovede do ekskluzija.

6. Kulturata na `iveewe i egzistencijata se vo direktna korelacija so u~eweto • Sovremeniot trud postavuva novi barawa:

7. NOVI BARAWA ZA VRABOTUVAWE - ILO

13. Evropska komisija, Brisel, 30.10.2000 MEMORANDUM ZA DO@IVOTNO U^EWE [EST KLU^NI PORAKI

14. Poraka 1:Novi bazi~ni ve{tini za site • Cel: Garantirawe na univerzalen i kontinuiran pristap do u~eweto za steknuvawe i obnovuvawe na ve{tinite potrebni za odr`uvawe na participacijata vo op{testvoto bazirano na znaewa.

15. Poraka 2:Pogolemo investirawe vo~ove~kite resursi • Cel: Podigawe na nivoto na investirawe vo ~ovekovi resursi so cel ostvaruvawe na najva`niot prioritet na EU – nejzinite lu|e

16. Poraka 3:Inovacii vo podu~uvawetoi u~eweto • Cel: Razvivawe na efektivni metodi za podu~uvawe i u~ewe vo kontekst na do`ivotnoto i seopfatno u~ewe

17. Poraka 4:Vrednuvawe / po~ituvawe nau~eweto • Cel: Zna~ajno podobruvawe na vrednuvaweto / po~ituvaweto na obrazovnata particiacija, osobeno neformalnoto i informalnoto u~ewe.

18. Poraka 5:Reafirmacija na vodeweto i sovetuvaweto • Cel: ovozmo`uvawe lesen pristap za sekoj do visokokvalitetni informacii i soveti za obrazovni mo`nosti vo zemjata i {irum Evropa vo tekot na celiot `ivot.

19. Poraka 6:Pribli`uvawe na u~ewetodo domot • Cel: Obezbeduvawe na mo`nosti i nivno pribli`uvawe do korisnicite, poddr`ani so IKT, sekade kade {to toa e vozmo`no.

20. SOVET NA EVROPA27-mi juni 2002 godina REZOLUCIJA ZA DO@IVOTNO U^EWE

21. “Evropski prostor na do`ivotno u~ewe - realnost” Preku: • Dela/akcii • Politiki proizlezeni od Evropskata strategija za vrabotuvawe i akcioniot plan za ve{tini i mobilnost, • Evropskite obrazovni programi • Mladinskite programi na EU, • Inicijativite za e-u~ewe, • Akciite za istra`uvawe i inovacii

22. PRIORITETI • Obezbeduvawe na pristap do mo`nosti za do`ivotno u~ewe za site, bez ogled na nivnata vozrast, vklu~uvaj}i specifi~ni akcii fokusirani vo marginalnite grupi, kako sredstvo za olesnuvawe na nivnata socijalna integracija. • Obezbeduvaweto na mo`nosti zasteknuvawe i osovremenuvawe na osnovnite ve{tini so IT ve{tini, stranski jazici, tehnolo{ka kultura, pretpriemni~ki i socijalni ve{tini.

23. Obuka i regrutacija na nastavnici i obu~uva~i i obnovuvawe na nivnite soznanija za razvojot na do`ivotnoto u~ewe. • Efektivna validacija i priznavawe na formalnite kvalifikacii kako i neformalnoto i informalnoto u~ewe. • Visok kvalitet i {iroka dostapnost na informaciite, vodewe i sovetuvawe. • Ohrabruvawe na relevantnite sektori, vklu~uvaj}i go i mladinskiot sektor.

24. SEKOJA ZEMJA: • Da razvie i implementira seopfatni i koherentni strategii koi gi odrazuvaat evropskite principi i gi vklu~uvaat site relevantni akteri, osobeno socijalnite partneri, gra|anskoto op{testvo, lokalnite i regionalnite vlasti;

25. Vo sodejstvo so Evropskata strategija za vrabotuvawe, da mobilizira resursi za takvi strategii i da promovira do`ivotno u~ewe za site, preku: • zgolemuvawe na investiraweto vo ~ovekovi resursi, • stimulirawe na privatnoto investirawe vo u~eweto, • podobro i naso~eno koristewe na sredstvata za finansirawe na EU.

26. Da go promovira u~eweto na rabotnoto mesto, vo sorabotka so instituciite za obrazovanie i obuka i socijalnite partneri; • Da go podobri obrazovanieto i obukata na nastavnicitei obu~uva~ite vklu~eni vo do`ivotnoto u~ewe; • Da ja ohrabri sorabotkata i vredenuvawetona obrazovnite izlezi, klu~ni za edinstvo me|u formalnoto, neformalnoto i informalnoto u~ewe;

27. Da razviva informacii, vodewe i sovetuvawe, i da obezbedat soodvetni alatki za pristap do informaciite za obrazovanie i obuka i mo`nosti za rabota. • Da razviva strategii za identifikacija na obrazovno hendikepiranite grupi; • Da ja podobri aktivnata participacija vo do`ivotnoto u~ewe, vklu~uvaj}i gi i mladite;

28. Evropska Komisija, Brisel, juni 2002 15 INDIKATORI ZA KVALITET VO DO@IVOTNOTO U^EWE

29. Pole A :Ve{tini, Kompetencii istavovi • Alfabetska pismenost • Matemati~ka pismenost • Novi ve{tini za op{testvo koe u~i • Learning-to-Learn ve{tini • Aktivno gra|anstvo, kulturni i socijalni ve{tini

30. Pole B :Pristap i participacija • Pristap do do`ivotnoto u~ewe • Participacija vo do`ivotnoto u~ewe

31. Pole V :Resursi za do`ivotnou~ewe • Investirawe vo do`ivotnoto u~ewe • Edukatori i u~eweto • IKT vo u~eweto

32. Pole G :Strategii za razvoj nasistemot • Strategii za do`ivotno u~ewe • Koherentnost na ponudata • Vodewe i sovetuvawe • Akreditacija i sertificirawe • Osiguruvawe na kvalitet

33. NOVI PROFILI • Andragog • Obrazoven tehnolog • Mediolog • Dizajner / Planer na obrazovnata rabota • Logisti~ar • Tehnolog-programer • Nastavnik - menaxer • Nastavnik - konsultant

34. Blagodaram