Strategia klastra – jej rola i znaczenie w działalności i rozwoju klastrów Opole, 23 marca 2012

1. Strategia klastra – jej rola i znaczenie w działalności i rozwoju klastrówOpole, 23 marca 2012 Maciej Dzierżanowski, ekspert w przedsięwzięciu PARP Prezentacja powstała w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskie klastry i polityka klastrowa”. Przedsięwzięcie realizowane jest w ramach projektu systemowego: „Rozwój zasobów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upowszechnianie innowacji”, finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, poddziałanie 2.1.3.

2. Podstawowe definicje … żeby unikać nieporozumień! Klaster to występujące w strukturze gospodarki skupiska danej działalności gospodarczej – firm i instytucji otoczenia Inicjatywa klastrowa to rodzaj partnerstwa zawiązanego między różnymi podmiotami klastra mający na celu zdefiniowanie potrzeb i kierunków rozwoju klastra oraz lepsze ukierunkowanie działań poszczególnych podmiotów; definiowana także jako zorganizowane działania na rzecz rozwoju i wzrostu konkurencyjności klastra Koordynator klastra podmiot lub osoba organizuje inicjatywę klastrową podejmuje konkretne działania na rzecz rozwoju klastra animuje wspólne projekty

3. Zróżnicowanie klastrów i inicjatyw klastrowych >> różne działania i struktury organizacyjne Duże skupiska przedsiębiorstw działania mające znaczenie dla szerokiej grupy podmiotów – np. w obszarze systemu edukacji i kształcenia pracowników, regulacji branżowych, rozwoju infrastruktury itp. Mniejsze klastry biznesowe wspólne działania biznesowe – np. rozbudowa infrastruktury produkcyjnej lub organizacja zakupów czy sprzedaży często działają w formie spółek

4. Zastosowanie różnych działań i struktur – inicjatywa klastrowa Mazurskie Okna • Stowarzyszenie • Integracja środowiska • reprezentacja interesów branży • promocja • Spółka z o.o. • Budowa nowoczesnej linii produkcyjnej • promocja wizerunku branży • Mazurskie Okna – Grupa Wschód • Powiązanie kooperacyjne • przygotowanie wspólnego innowacyjnego produktu – stolarka otworowej na nowym profilu PCV

5. Przykład klastra kotlarskiego z Pleszewa Grupa branżowa 64 firmy Innowacyjny Kocioł Pleszewski – 30 firm Grupa „Zaawansowane Technologie” 10 firm

6. Przykład Doliny Lotniczej

7. Ewolucja aktywności inicjatyw klastrowych – nowe wyzwania • innowacyjność • współpraca z sektorem B+R • pozyskiwanie środków na badania • współpraca międzynarodowa • oddziaływanie na warunki ramowe Konieczność planowania strategicznego ! zarówno w odniesieniu do działalności biznesowej (nowe rynki) jak i otoczenia (lepsze warunki rozwoju) Proces aktywizujący aktorów klastra, koordynujący ich działania i budujący identyfikację z klastrem (tj. kapitał społeczny)

8. Definiowanie celów inicjatywy klastrowej Nowi inwestorzy „Organizacja” łańcucha wartości Rozpoznawalność/ marka Współpraca z B+R Kwalifikacje Promocja Integracja środowiska biznesowego Wspólna infrastruktura Lobbing

9. Finansowanie działań i wyzwania na przyszłość • czy dostępne obecnie finansowanie zapewnia realizację wszystkich przedsięwzięć niezbędnych dla rozwoju klastra ? • czy potrzebne jest ukierunkowanie różnych instrumentów i środków publicznych na realizację określonych przedsięwzięć w klastrze ? jak to osiągnąć ? • finansowanie tylko koordynatora, czy także aktorów klastra ?

11. Przykład polityki rozwoju bazującej na klastrach w województwie pomorskim Regionalny program wspierania klastrów w województwie pomorskim na lata 2009-2015 • wspieranie trzech typów klastrów: kluczowych, subregionalnych /lokalnych, embrionalnych /sieci technologicznych • wybór klastrów kluczowych w drodze konkursu (konieczność uzgodnienia strategii, pokazania potencjału i zbudowania partnerstwa) • skoncentrowane i skoordynowane wykorzystanie dostępnych w regionie funduszy strukturalnych UE na projektach z klastrów kluczowych – dodatkowe punkty w procedurze oceny projektów

12. Jakich zmian można spodziewać się w polityce klastrowej w przyszłości? • większa selektywność na poziomie krajowym – potrzeba wpierania biegunów wzrostu i specjalizacji regionalnych (smart specialization) w celu zwiększania wzrostu i konkurencyjności polskiej gospodarki • koncentracja wsparcia na klastrach o największym potencjale konkurencyjnym, w tym klastrach technologicznych o największym potencjale innowacyjnym • wzrost znaczenia jakości i efektywności działania organizacji klastrowych jako kryterium selekcji – znaczenie wewnętrznych ewaluacji; wykorzystanie benchmarkingu • przesunięcie punktu ciężkości finansowania na działania zwiększające innowacyjność i współpracę z sektorem B+R oraz rozwój współpracy międzynarodowej (priorytet Komisji ale i szansa dla polskich klastrów)

13. Co chcemy osiągnąć – co jest motywem wspólnego działania ? Jakie są główne wyzwania na przyszłość i jak im sprostać ? Czy możliwa i zasadna jest współpraca wielu instytucji lokalnych na rzecz rozwoju klastra ? Strategia rozwoju klastra (działania różnych aktorów), czy strategia dla koordynatora ? Dyskusja?

14. Dziękuję za uwagę!maciej.dzierzanowski@ibngr.pl Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 00-834 Warszawa, ul. Pańska 81/83 Tel. + 48 (22) 432 80 80; Fax + 48 (22) 432 86 20 Infolinia: + 48 (22) 432 89 91/92/93 www.parp.gov.pl ww.pi.gov.pl