1 / 44

ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON YÖNETİMİ

ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON YÖNETİMİ. Prof Dr A. Yiğit GÖKTAY. Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi Girişimsel Radyoloji İzmir. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI. Risks Mayo Clinic staff Potential risks and complications include: . İnme Kateterize edilen arterde hasar

deion
Download Presentation

ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON YÖNETİMİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON YÖNETİMİ Prof Dr A. Yiğit GÖKTAY Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi Girişimsel Radyoloji İzmir

  2. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI Risks Mayo Clinic staff Potential risks and complications include: • İnme • Kateterize edilen arterde hasar • Alerji (kontrast ya da ilaçlara) • Arter yaralanması • Böbrek hasarı • Aşırı kanama • Enfeksiyon • MI • Aritmi • Pıhtı oluşması, damar tıkanması • Radyasyona bağlı etkiler

  3. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI What are the possible side effects/complications? Bleeding – False aneurysm – Pain/Discomfort – Reactions to the dye – Damage to blood vessels – Nerve effects – Equipment failure – Blood clots – Kidney damage - Stanford, Harvard, Cleveland…

  4. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI Girişim Yerinde Görüntüleme Yolunda-Yerinde Sistemik • Kanama, hematom • Enfeksiyon • Pseudoanevrizma • Sinir hasarı • Disseksiyon • Oklüzyon • Vazospazm • Emboli • Rüptür, kanama • Alerjik reaksiyon, anaflaksi • Böbrek hasarı • Enfeksiyon 75 yaş üzerinde komplikasyonlar artar Acil vakalarda komplikasyon artar Kadınlarda komplikasyon oranı artar

  5. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI Minör Komplikasyonlar Majör Komplikasyonlar • Girişim yerinde kanama-hematom • Girişim yerinde enfeksiyon • Kontrasta hafif alerjik reaksiyon • Böbrek hasarı • Kalp krizi • İnme • Cerrahi gerektiren damar hasarı • Ciddi alerjik reaksiyon

  6. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI Minör Komplikasyonlar Majör Komplikasyonlar • Böbrek hasarı • Kalp krizi • İnme • Cerrahi gerektirecek damar hasarı • Ciddi alerjik reaksiyon • Girişim yerinde kanama-hematom • Girişim yerinde enfeksiyon • Kontrast maddeye hafif alerjik reaksiyon Serious complications are very rare. For example, only an estimated 1 in 1,000 people will have a stroke as a result of having angiography, and approximately 1 in 50,000 to 150,000 people will experience anaphylaxis. In almost every case, the benefit of having angiography far outweighs any potential risk. *NHS ChoicesYour health, your choices

  7. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON • Nasıl önlenir? • (Hiç girişim yapmazsan komplikasyonun olmaz) • Hastayı bil>>>Endikasyonu bil >>Ne yapacağını bil • 2. Olursa nasıl başa çıkılır? • 3. Sonrası süreç nasıl yönetilir?

  8. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Hastayı bil • Neden hasta, periferik nabızlar, co-morbiditeler, ilaçlar, alerji öyküsü, son testler, böbrekler… • 2. Endikasyonu bil • Neden anjiyografi gerekiyor, alternatif görüntüleme yetmez mi, eski görüntüleme tetkikleri, klinik ilgi… • 3. Ne yapacağını bil • Lojistik koşullar, hazırlık (onam!!!), IV damar yolu, periferik nabızlar, kateter, tel, ek malzeme, kontrast, doz, pozisyon, projeksiyon, nerede duracağım…

  9. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Alerji öyküsü var • Premedikasyon • IV damar yolu • Hidrasyon http://health.allrefer.com/pictures-images/anaphylaxis.html

  10. *Hekim premedikasyonsuz devam edecekse bunu belirtmelidir. Daha önceden aynı tip kontrasta reaksiyon oluşmamışsa premed verilmeyebilir. • ** Daha önce kontrast reaksiyonu olan hastaya aynı tip kontrast verilmemelidir. Ancak acil durumda yararlar olası risklerin üzerinde ise not edilerek kullanılabilir. • *** Aynı tip kontrastta alerji olduysa premed gereklidir ancak daha önceden aynı tip kontrasta reaksiyon oluşmamışsa premedikasyon verilmeyebilir. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Alerji öyküsü var

  11. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Alerji öyküsü var

  12. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Böbrek etkilenmesi riski var • Kontrast Madde Nefropatisi • (Contrast-Induced Nephropathy: CIN) • En iyisi hiç kontrast kullanmamak • Mümkün olduğunca az kontrast kullanmak • Riskli hastaları tanımlamak • Hipotansiyon (Sistolik <80 mmHg) • Kalp Yetmezliği, İntraaortik balon • Önceden bilinen renal yetmezlik • S Kr>1.5 mg/dL ya da KrCl<60 mL/dk • Yaş>75 • DM • Dehidrate • Nefrotoksik ya da renal perfüzyon azaltan ilaç • (ACE Inh, Aminoglikozid, Vankomisin, Diüretik, NSAI…)

  13. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Böbrek etkilenmesi riski var • Düşük Risk Orta Risk Yüksek Risk

  14. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Böbrek etkilenmesi riski var • İzotonik ile hidrasyon: 1 mL/kg/st (max 100mL/st) 12+12 saat • (Kalp yetmezliği var EF<%40: 0.5 mL/kg/st (max 100mL/st) 12+12 saat) • (Acil anjiyogr: 500-1000 mL yükle ve işlem+sonrası hidrasyona devam) • Bikarbonat:150 mEQ Sodyum Bikarbonat 1 Litre %5 Dekstroz içinde 3mL/kg bolus (max 300mL) işlemden 1 saat önce ve • 150 mEQ Sodyum Bikarbonat1 mL/kg/st (max 100mL/st) işlemde ve sonrası 6 saat • (DM da steril su ile verilebilir, Glc kontrolü yap) • N Asetilsistein: Oral; 600-1200 mg 2 doz pre, 2 doz post-anjio • NG; aynı • Acil işlemde; 1 doz pre, 3 doz post-anjio • IV; 600-1200 mg IV 15 dk içinde, post-anjio oral 4 doz. • Alternatifler: Askorbik asit, Aminofilin

  15. ANJİYOGRAFİDE KOMPLİKASYON NASIL ÖNLENİR? • Ne yapacağını bil • Lojistik koşullar, hazırlık (onam), IV damar yolu, periferik nabızlar, kateter, tel, ek malzeme, kontrast, doz, pozisyon, projeksiyon, nerede duracağım… • Sterilizasyon, cihaz yeterliliği, malzeme, ilaçlar-güvenlik, ekip • Temel anjiyografi kuralları

  16. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI • Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Kasık hematomu • Retroperitonealhematom • Pseudoanevrizma • Akut femoralarter trombozu • Femoral sinir hasarı • Enfeksiyon • Kateterve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komp. • Diseksiyon • Emboli • Perforasyon • İlaçlara bağlı komplikasyonlar • Nefropati • Alerji • Anafilaksi • Trombositopeni • İyonizan radyasyona bağlı komplikasyonlar • Cilt hasarı • Teratojenik etkiler

  17. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Kasık hematomu • En sık • %5 minör hematom + • %0.5 majör hematom; tranfü. cerrahi, uzun hosp. • Nedenler: • Antikoagulasyon, büyük kateter-vasküler kılıflar, obezite • Femoral art ponk. inguinal lig. altından yapılmalıdır. • Yukarıdan kanama kontrolü güç-retroperitoneal kanama sık • Çok aşağıdan ponksiyon yapılırsa AV fistül olasılığı yüksek • Doğru girişim tekniği+yeterli kompresyon ile önlenir. • Kapatma cihazları ile komplikasyon artmıştır (min.%2–8,maj. %1–5). Shawker et al. Bacteremiaassociatedwithangiography. JAMA. 1974. CraggAH, et al. Hematoma formation after diagnostic angiography:effect of catheter size. J Vasc IntervRadiol. 1991. KorenyM, et al. Arterial puncture closing devices comparedwith standard manual compression after cardiaccatheterization: systematic review and meta-analysis. JAMA. 2004.

  18. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Kasık hematomu • Klinik bulgular: • Hafif kasık rahatsızlığı şiddetli ağrı, şişlik, cilt nekrozu. • Transfüzyon gerektirebilir • Retroperiton şüphesi varsa BT çekilmelidir. • Tedavi: • Girişim yerine odaklanmış yeterli kompresyon. • Aktif kanama durunca hematom sınırları belirlenir ve 2 saat her 15 dk’da bir kontrol. • Hematom çok büyükse cerrahi eksplorasyon-evakuasyon. • Şişliğin giderilmesi • Sekonder enfeksiyonun önlenmesi, cilt nekrozu ve ülserasyon riskleri açısından önemlidir.

  19. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar http://cardiointervencion.com/preparacion-cateterismo/complicaciones-del Rev. Assoc. Med. Bras. vol.47 no.4 São Paulo Oct./Dec. 2001 Journal of the New Zealand Medical Association, 2008,Vol 121, 1269

  20. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Retroperitonealhematom • Çok nadir (%0.15) • Potansiyel morbidite • Risk faktörleri=inguinalhematom • Hematom iki yolla yayılır: • 1. İliopsoas boyunca • (kompresyon nöropati) • 2. Tam retroperitoneal • (hemodinami bozuk, böbrek komp.) http://bedahunmuh.wordpress.com http://www.studyblue.com/notes/note/n/hematologylymph

  21. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Retroperitonealhematom • Klinik: • Alt karın ve kalça-uyluk ağrısı • Kasık ve alt karın hassasiyeti • Quadriceps güçsüzlüğü • Uylukta his kaybı • Taşikardi, hipotansiyon, aktif kan • Tedavi: • Acil BT • Yakın takip • Antikoagülan-antiagregan kes • Htc,Hgb, kanama z., trombosit fonk. • Kan transfüzyonu • Nörolojik bulgu/hemodinamiunstabil • Cerrahi dekompresyon-arter onarımı http://www.medicalopedia.org/3114/ http://www.itfnoroloji.org/spinalsinir/spinalsinir.html

  22. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Pseudoanevrizmave Arteriovenöz Fistüller • Pseudoanevrizma %1 • Arteriovenöz fistül %0.3 • Nedeni: • Girişim yerinin uygun kompresyon ile kapatılamamış olması • Pseudoanevrizmalar ilk 24–48 s. • AV fistüller 1–2 hafta sonra görülebilir. http://atlas.mudr.org/Case-images

  23. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Pseudoanevrizma ve Arteriovenöz Fistüller • Klinik: • Hematom geçmiyor • Sabit lokal şişlik • Pulsatil kitle • Thrill, üfürüm • US / Doppler US • Tedavi: • Pseudoanevrizma: • US-ile kompresyon (20-120 dk) • Perkütantrombin enjeksiyonu • (500–1,000 units) • Arteriovenöz fistül: • Cerrahi • Kılıflı stent Katzenschlager R, et al. Incidence ofpseudoaneurysmafter diagnostic and therapeuticangiography. Radiology. 1995. Cope C, Zeit R. Coagulation of aneurysms by directpercutaneous thrombin injection. AJR Am JRoentgenol. 1986. PezzulloJaet al. Percutaneous injection of thrombin for the treatment of pseudoaneurysmsafter catheterization: an alternative to sonographicallyguided compression. AJR Am JRoentgenol. 2000. www.radiologyinfo.org www.medscape.com

  24. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar Pseudoanevrizma Tedavi: Perkütantrombin enjeksiyonu (500–1,000 units)

  25. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar Femoral Arter Trombozu Çok nadir Risk: Ateroskleroz, kapatma cihazı, diseksiyon, hiperkoagubilite Klinik: Bacak soğuk Nabızlar alınamaz Erken tanı önemlidir Postanjiyografi takip protokolü !!! Tedavi: Acil trombolitik tedavi Mekanik trombektomi Anjioplasti Gerekirse cerrahi bypass www.invasivecardiology.com

  26. Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Femoral Girişim Yerinde Enfeksiyon • Nadir • Risk: • DM, obezite, immün yetmezlik, erken-tekrarlanan arteryal girişimler, kalıcı parçası olan kapatma cihazları • Tedavi: • Antibiyotikler • Apse oluşursa drenaj debridman

  27. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar • Diseksiyon • İntramural kontrast enjeksiyonu • Kılavuz tel / kateter ucunun intima altına penetre olması • Risk: • Damar hastaları (ateroskleroz, Ehlers-Danlos, Marfan, Behçet) • Arter tıkanmasına neden olan diseksiyon nadir (%0.1–0.4) Tanı: • Tel ilerletirken takılma • Katetermanüple edilirken direnç • Kontrast testi ile lümende asılma

  28. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar • Diseksiyon • Önlenmesi: • Dikkatli ve nazik manüplasyon • Dokuya saygı • Kontrast ile çekim yapmadan kateter kontrolü • Gerekirse küçük test enjeksiyonu • Tedavi: • Kateteri-teli çek • Akım kısıtlayan sorun var mı? • Akımda azalma varsa stentle

  29. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar • Tromboemboli • Anjiyografi sonrası yeni gelişen nörolojik kayıp nedeni • Serebralanjioların %1.0-2.6 • Kalıcı sekel %0.1-0.5 • Risk: • 60 yaş üzeri • Serebrovaskülerhast. (%4.5) • Orak hücreli anemi • Uzun ve kompleks işlemler • Emboli nedeni: • Pıhtı, aterom plağı, kolesterol • Hava, yabancı cisim www.neurology.org

  30. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar Tromboemboli Önlem ve Tedavi: Titiz ve nazik teknik Pıhtıyı önlemek için kapalı yıkama sistemi İzotonik (+500-2500 U heparin/L) Yüksek riskli işlemlerde antiplatelet önceden başlanmalı İşlemde yüksek doz antikoagülan Tedavi duruma göre: Tromboemboli saptandığı anda kollateral dolaşıma bak Kontraendikasyon yoksa trombolitik veya antiplatelet ver Yanıta göre yol çiz Öncelikle saptanan tromboembolik olayın perfüzyona etkisi? Tansiyon, lokal flushing Açılmadı 10mg bolusAbciximab, 10 dk sonra bak, ek 2mg doz (max 20mg) Gerekirse ek görüntüleme Açılmazsa trombektomi, stent

  31. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar GP IIb/lIlainhibitörleri Form İnhibitör Monoklonalantikor Abciximab NaturalGP IIb/lIla antagonisti Yılan serumu Sentetik GP IIb/lIla antagonisti PeptitEptifibatide Peptit olmayan Tirofiban

  32. Kateter ve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komplikasyonlar Damar yırtılması, perforasyon Kateter ya da tel ile olabilir Tanısal anjiyografide çok nadir Tedavi: Hızla antikoagülasyonu normale Kardiyovasküler destek Balon varsa hemen şişir Kontrast enj. minimal Kılıflı stent

  33. İlaçlara bağlı komplikasyonlar • Alerji • Hafif reaksiyonlar (taşikardi, HT, bulantı, kusma) %3 • Ciddi reaksiyonlar (cilt döküntüsü, ödem, bronkospazm, hipotansiyon) 1/2,500 IV enj. • 1/170,000 hastada fatal • Diğer ilaçlara da alerji görülür: • Lokal anestezik, heparin, • aspirin, atropin, papaverin, • nimodipin, abciximab, • Protamin sülfat … http://en.wikipedia.org/wiki/File:Signs_and_symptoms_of_anaphylaxis.png

  34. İlaçlara bağlı komplikasyonlar • Alerji • Tedavi-Önlem: • Alerji öyküsü olanlara premedikasyon • Minör reaksiyon antihistaminik, IV sıvı • Ciddi reaksiyonda adrenalin, oksijen, yüksek doz kortikosteroid ve solunum desteği • Adrenalin 0.3 ml 1:1000 SC • ya da Adrenalin 3 ml 1:10,000 dilüsyonda IV / SC

  35. İlaçlara bağlı komplikasyonlar Heparin sonrası trombositopenide ciddi bir reaksiyondur. %3–5 hastada 1-4 gün sonra trombosit sayısı düşer Otoimmünmediated yanıt ile heparin trombosit faktör-4 kompleksine karşı antikor geliştiren hastalarda 5-10. gün trombositopeni ortaya çıkar Tedavi: Heparini kes, direkt trombin inhibitörleri (Argatroban, bivlaurdin, lepirudin Türkiye’de mevcut değildir.) (Fondaparinuks (Arixtra) Türkiye’de mevcut olup HİT’li hastalarda kullanımı için endikasyon dışı onay gerekmektedir.)

  36. İlaçlara bağlı komplikasyonlar Toksik Toksik etkiler doza bağlıdır Kişisel farklar İki ilaç en sık toksisite nedeni: Lokal anestezik (Lidocaine, prilocaine,mepivacaine, bupivacaine) SSS etkilenmesi Eksisitasyon, konfüzyon, bulanık-çift görme, konvülsiyon, solunum depresyonu Kardiyovasküler sistem Bradikardi, hipotansiyon, kardiyak arrest Maks doz: Lidocaine3 mg/kg (adrenalinsiz) %2’lik solüsyon 20 mg/mL içeriyor 70 kg bir erişkin için güvenli doz 10.5 mL

  37. İlaçlara bağlı komplikasyonlar Toksik Toksik etkiler doza bağlıdır Kişisel farklar var İki ilaç en sık toksisite nedeni: 1. Lokal anestetik (Lidocaine, prilocaine,mepivacaine, bupivacaine) 2. Kontrast madde

  38. İlaçlara bağlı komplikasyonlar • Toksik • Kontrast Madde • Akut tübüler nekroz böbrek yetmezliği • (renal hastalık, dehidratasyon, DM, multiplemyeloma) • DM’lumetformin kullanan hastalarda laktik asidozoluşabilir (kontrast sonrası 48 saat metformini kes • yeniden başlamadan renal fonk. kontrolü) • Kontrasta bağlı diğer komplikasyon: • serebral anjiyo sonrası kortikal körlük • transient global amnezidir. Studdard WE, Davis DO, Young SW. Cortical blindnessafter cerebral angiography. Case report. J Neurosurg. 1981;54(2):240–4. Giang DW, Kido DK. Transient global amnesiaassociatedwith cerebral angiography performed with useof iopamidol. Radiology. 1989;172(1):195–6. http://ult.sagepub.com/content/20/2/82/

  39. Radyasyona bağlı komplikasyonlar • Radyasyona bağlı cilt hasarı • Floroskopi dozuna bağlı eritem ve alopesi • Cilt dozu 2 Gy’i aşmamalı. • Beyin AVMembolizasyonu sırasında • cilt dozu 4 Gy’e dek • Geçici eritem için eşik değer2 Gy • Geçici epilasyon için 3 Gy • Kalıcı epilasyon için 7 Gy • Cilt nekrozu için18 Gy Mooney RB, McKinstry CS, Kamel HA. Absorbeddose and deterministic effects to patients from interventionalneuroradiology. Br J Radiol. 2000;73(871):745 www.fda.gov/cdrh/rsnaii.hatml

  40. Radyasyona bağlı komplikasyonlar Radyasyona bağlı cilt hasarı Önlem ve tedavi: 2Gyeşiğini aşma İşlem daha fazla skopi gerektiriyorsa hasta geçici saç dökülmesi ve olası eritem konusunda uyarılmalı

  41. Tanısal anjiyografide komplikasyon kabul sınırları Singh H, et al. Qualityimprovementguidelinesfordiagnosticarteriography. J Vasc IntervRadiol. 2003;14:S283–8.

  42. Tanısal anjiyografide komplikasyon kabul sınırları

  43. ANJİYOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI • Femoral ponksiyona bağlı komplikasyonlar • Kasık hematomu • Retroperitonealhematom • Pseudoanevrizma • Akut femoralarter trombozu • Femoral sinir hasarı • Enfeksiyon • Kateterve kılavuz tel manüplasyonuna bağlı komp. • Diseksiyon • Emboli • Perforasyon • İlaçlara bağlı komplikasyonlar • Nefropati • Alerji • Anafilaksi • Trombositopeni • İyonizan radyasyona bağlı komplikasyonlar • Cilt hasarı • Teratojenik etkiler

  44. Teşekkürler

More Related