Download
1 / 36
360 likes | 996 Views
FOSİL VE MERMER Sacit ÖZER Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Buca-İZMİR. Bartın Bej Mermer: Karacabük-Safranbolu/Yığlıca Köyü Litoloji v e Özellikleri
E N D
FOSİL VE MERMERSacit ÖZERDokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Buca-İZMİR
Bartın Bej Mermer: Karacabük-Safranbolu/Yığlıca Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Paleosen-Orta Eosen yaşlı “Bartın Bej” mermeri litolojik olarak fosilli kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Bunlar sarımsı-bej renklerde, orta kalın tabakalı, yersel olarak masif, biyomikritik kireçtaşları olup, nummulit ve millioid kavkılarından, kripto-mikrokritalen kalsit mermerlerinden oluşan ve az miktarda kil içeren kireçtaşlarıdır. Bu kaya birimleri Safronbolu Formasyonu olarak adlandırılan ve esasen sığ denizel şelf ortamından çökelmiş karbonat istiflerinin en üst resifal kısımlarında bulunurlar. Tabanda Paleozoyik-Mesozoyik (Geç Kretase) yaşlı kaya birimleri üzerine uyumsuz olarak gelen karbonat kayaları üst seviyelerde Orta Eosen yaşlı kaya birimlerine derecelenirler. Bu istif yaklaşık 50m kalınlığındadır. Örnek, monomineralojik olup, tümüyle kalsit minerallerinden oluşmaktadır. Tane büyüklüğü oldukça heterojen olan örnekte, kalsit mineralleri birbirine son derece düzensiz sınırlar boyunca kenetlenmiş olup tümü basınç ikizidir. Basınç ikizlerinde yeryer bükülmeler gözlenmiştir. Minerallerde zayıf bir yönlenme mevcuttur. Çatlak dolgularında yer yer kuvars oluşumlarına rastlanmaktadır.
Bilecik Gül kurusu Mermer: Bilecik Taşçılar Köyü ve Çukurören köyü Litoloji v e Özellikleri Orta Jurasik-Erken Kretase yaşlı Bilecik Pembe ve Gülkurusu mermeri litolojik olarak kireçtaşıdır. Tabanda bulunan Erken Jurasik yaşlı kumtaşları üzerine konkordan olarak gelmektedir. Kireçtaşlarının üzerine uyumlu olarak Geç Kretase yaşlı filiş fasiyesindeki kumtaşı, marn ve kireçtaşları gelmektedir. Pembe ve bej hamur içinde gül kurusu ve pembe damar mercek ve yama şeklinde gözlenir. Bilecik pembe mermeri mikritik kalsitten oluşmuş ve kısmen yuvarlaklaşmış, kısmen de yeniden kristallenmiş intraklast parçaları ve fosil kavkıları kalıntılarından ibaret olup, bu taneler ince taneli sparit çimento ile bağlanmışlardır. Örnek mikritik kalsitten oluşmuş ve kısmen yuvarlaklaşmış, kısmende yeniden kristallenmiş intraklast parçaları ve fosil kavkı kalıntılarından ibaret olup, bu taneler ince taneli spari çimento ile bağlanmıştır.
Burdur Bej Mermer: Burdur-Karamanlı/Bademli Köyü Litoloji v e Özellikleri Orta Triyas-Liyas yaşlı “Burdur bej” mermeri litolojik olarak fosilli rekristalize kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej renkli, yer yer grimsi, orta kalın tabakalı yerel olarak masif görünümlü olan ve alg fosilleri içeren bu kaya birimleri, Dutdere kireçtaşı birimi şeklinde adlandırılır. Bu kireçtaşları üst seviyelerde ammonitico-rosso fasiyesinde çökelmiş olan kırmızımsı-pembemsi renkli, çörtlü kireçtaşalarına derecelenirler. Yaklaşık kalınlığı 700 m olan bu kireçtaşı istifinin tabanı tektonik dokanaklı iken, üst sınırı Üst Kretase yaşlı kaya birimleri ile uyumsuz olarak belirlenmektedir.
Bursa Bej Mermer: Bursa Söğütalan/Killik İncirlipınar-Körekem Köyleri Litoloji v e Özellikleri Alt Kretase (Beriasiyen-Valanjiniyen) “Bursa Bej” mermeri litolojik olarak fosilli, biyomikritik kireçtaşı olarak tanımlanır. Bej sarımsı, grimsi renklerde olan ve orta tabakalanma gösteren bu kayalar İnatlar kireçtaşı Birimi olarak adlandırılır. Birimin alt seviyleri pembemsi, kumlu-killi, ammonit fosilli kireçtaşlarından oluşurken, orta seviyeleri çört kireçtaşlarından oluşur. Üst seviyeleri ise bol mikrofosilli, mikritik psödo-oolitik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Mermer için işletilen üst seviye kireçtaşları, kripto-mikrokristalen kalsit minerallerinden , mikrofosil kavkılarından, pellet ve intraklast bileşenlerinden oluşmaktadır. Bu kireçtaşı istifi tabanda Triyas yaşlı kaya birimleri üzerine gelirken, üst seviyelerde Üst Kretase yaşlı kaya birimleri tarafından üzerlenmektedir. Petrografik Özellikleri Örnek kripto ve mikrokristalin kalsit kristalleri içerisinde sparitleşmiş mikrofosil kavkı izleri, kriptokristalin kalsitten oluşmuş pellet ve intrakalst içermektedir. Çatlak ve boşluklarda mikro ve mesokristalen kalsit izlenmiştir.
Diyarbakır Bej Mermer: Diyarbakır-Hani/Saklat Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Miyosen yaşlı “Diyarbakır Bej” mermeri, litolojik olarak fosilli, biyomikritik resifal kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Beyaz, krem, sarımsı ve pembemsi renklerde olan ve masif yapılı olan bu kireçtaşı birimleri Fırat Formasyonu Kireçtaşı Birimi olarark adlandırılırlar. Sparitik, mikro-mezokristalen kalsit minerallerinden oluşmakta ve bol miktarda alg ve mercan fosili içeren bu birim, tabanda Orta Eosen Yaşlı kireçtaşı birimleri üzerine gelirken, üst seviyelerde Erken Miyosen yaşlı kumlu kireçtaşlarına geçiş gösterir. Örnek, kriptokristalen kalsit kristalleri içerisinde çok bol miktarda mikrofosil ve kavkı izleri içermektedir. Ayrıca yer yer makrokristalin ikincil kalsit kristalleri izlenmiştir.
Diyarbakır Pembe Mermer: Diyarbakır-Hazro/Kıramataş Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Eosen yaşlı “Diyarbakır Pembe” mermeri, litolojik olarak fosilli, Biyomikritik Kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej pembemsi ve grimsi renklere sahip olan bu kireçtaşı birimleri orta kalın tabakalı mostralar verirler. Bol nummulit fosili içeren bu kireçtaşları Hoya formasyonu olarak adlandırılan kireçtaşı istifinin alt seviyelerini temsil eder. Bu kaya birimleri üst seviyelerde gri-koyu renkli dolomitik kireçtaşlarına geçiş gösterirler. Tüm istifi tabanda Erken-Orta Eosen yaşlı killi-dolomitik kireçtaşları üzerine gelirken , üst seviyelerinde çörtlü kireçtaşları tarafından üzerlenirler. Örnek, kripto-mikrokristalin kalsit kristalleri içerisinde çok bol miktarda sparitleşmiş mikrofosil ve kavkı içermektedir. Yer yerçok az demirhidroksit birikimleri izlenmiştir.
Kastamonu-Eflani Bej Mermer Karabük-Eflani/Esencik Köyü Litoloji v e Özellikleri Geç Paleosen-Orta Eosen yaşlı “Eflani Bej” mermeri litolojik olarak fosilli biyomikritik kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej renkli, orta kalın tabakalı, yersel olarak masif olan bu kireçtaşları, kripto-mikrokristalen kalsit minerallerinden oluşmakta, bol miktarda nummulites ve milioides kavkıları ve az miktarda kil içermektedir. Bu kaya birimleri Safranbolu Formasyonu olarak adlandırılan esasen sığ deniz-şelf ortamında çökelmiş olan kireçtaşı istifinin resifal üst seviyelerini oluşturmaktadır. Tabanda Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı kaya birimlerine derecelenir. İstif yaklaşık olarak 50m kalınlığındadır. Örnek kripto-mikrokristalin içerisnde kalsit kristalelri bol miktarda mikrofosil ve kavkı izleri içermektedir. Ayrıca eses miktarda glokonit ile az miktarda boşluklarda ikincil kalsit kristalleri izlenmiştir.
