Raport Warszawa, grudzień 2006

1. 1 Akcja edukacyjna „Prowadzący – niepijący” Ewaluacja kampanii przeciwko nietrzeźwym kierowcom Raport Warszawa, grudzień 2006

2. 2 Spis treści 3 Metodologia 4 Cele badania 5 Główne wyniki i rekomendacje 9 Skuteczne sposoby dotarcia do adresatów akcji 10 Zapamiętane elementy akcji 11 Odbiór komunikatu 13 DRIver Ocena skuteczności prowadzonej akcji według jej adresatów 14 Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu 15

3. 3 • Wywiady bezpośrednie, PAPI • Standaryzowany wywiad kwestionariuszowy Metodologia: Próba: • Dobór: kwotowy • Całkowita wielkość próby: n=100 • Kryteria doboru próby: • Płeć respondenta • Wiek respondenta • Grupa docelowa: • kierowcy • osoby, które słyszały o akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” Lokalizacja: • Łódź Realizacja: Metodologia badania • 10.12 - 15.12.2006

4. 4 Cele badania • Określenie stopnia zauważenia i zapamiętania poszczególnych elementów akcji • Ocena skuteczności prowadzonych działań poprzez odbiorców akcji • Określenie zachowań i postaw odbiorców kampanii wobec spożywania alkoholu i prowadzenia pojazdów po jego spożyciu

5. 5 Główne wyniki • Sposoby dotarcia do adresatów akcji • Spośród osób, które deklarowały znajomość akcji „Prowadzący – niepijący/ DRIver” 66% spotkało się z informacjami z nią związanymi w klubach, barach lub na dyskotekach. Natomiast 31% spontanicznie wymieniło jako źródła informacji plakaty, ulotki i tabliczki umieszczone w miejscach przeprowadzania akcji. • Zapamiętane elementy akcji • Wśród elementów informujących o akcji najczęściej zauważanymi przez respondentów były plakaty (72%). Znacznie rzadziej zauważane były takie elementy akcji jak tabliczki na drzwi (29%), wafle/ podstawki pod drinki (19%) czy plakaty w toaletach (18%). • Poszczególne elementy akcji były najlepiej zapamiętane przez osoby z wykształceniem wyższym – różnica wystąpiła w przypadku plakatów w toaletach (najczęściej zapamiętywane przez osoby z wykształceniem wyższym, 25%) oraz przy sprawdzaniu trzeźwości DRIverów (ok. 14% wskazań wśród osób z wykształceniem zawodowym i średnim) • Osoby najmłodsze, do 30 roku życia, najczęściej zapamiętywały plakaty (70%) oraz w drugiej kolejności hostessy i prezenterów (18% wskazań w tej grupie). • Wafle pod drinki, plakaty w toaletach i namiociki na stolikach zostały zapamiętane najlepiej przez osoby mające 41 i więcej lat (wskazania pomiędzy 21% a 24%).

6. 6 Główne wyniki • Odbiór komunikatu • Większość respondentów poproszonych o spontaniczne przywołanie głównych celów akcji stwierdziła, iż celem było przekonanie osób pijących alkohol do zrezygnowania z prowadzenia pojazdów (73%). Zaledwie 10% osób badanych pamiętało, iż akcja ta zachęcała do wyznaczania osoby niepijącej alkoholu i odwożącej znajomych oraz że istnieje alternatywa dla własnego samochodu w postaci autobusów i taksówek (9%). • Pełen przekaz dotarł najczęściej do mężczyzn (11%), osób w wieku 31-40 lat (15%), osób z wykształceniem zawodowym i średnim (ok. 13%) • Informacja o możliwości skorzystania z autobusów lub taksówek dotarła w największym stopniu do osób o wykształceniu podstawowym (22%). • DRIver • Kluczowym punktem przeprowadzanej akcji były wybory osoby, która decyduje się nie pić alkoholu i odwieźć później towarzyszące jej osoby. W pamięci respondentów pojęcie DRIvera zostało mocno zakorzenione – aż 64% osób potrafiło poprawnie wyjaśnić rolę takiej osoby. Najczęściej byli to mężczyźni (70%), osoby najmłodsze do 30 roku życia (73%) oraz osoby o średnim lub wyższym wykształceniu (66%). • Jeśli DRIverem został respondent, to najczęściej był to mężczyzna (70%), osoba w wieku do 30 lat (64%), z wykształceniem średnim (60%).

7. 7 Główne wyniki • Ocena skuteczności prowadzonej akcji według jej adresatów • W opinii 59% respondentów akcja dobrze spełniała zadanie uświadamiania osobom spożywającym alkohol, że nie powinni prowadzić pojazdu po jego spożyciu, natomiast 16% stwierdziło, że „raczej nie uświadamia”; pozostałe osoby nie miały zdania w tej kwestii • Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu • Większość respondentów bawi się lepiej, jeżeli ma możliwość wypicia piwa lub drinka (57%); taką postawę częściej deklarują kobiety (61%) oraz osoby starsze (18-30 lat: 51%, 31-40 lat: 59%, 41-50 lat: 61%), chociaż tendencje te są nieistotne statystycznie) • Zaobserwowano mniej więcej równe proporcje osób, które zgadzają się (36%) lub nie (37%) ze stwierdzeniem, że każdemu zdarza się wypić drinka lub piwo i prowadzić samochód; wydaje się, że mniejsze przyzwolenie na takie zachowanie wykazują mężczyźni (34% zgadza się vs. 34% nie zgadza się) oraz ludzie w wieku 31-40 lat (32% vs. 42%) – jednak ponownie różnice nie okazały się być istotne • Zdecydowanie przeważająca część respondentów (62%) jest skłonna uznać, że nawet małe ilości alkoholu są niebezpieczne dla kierowcy; ponownie najmniej „liberalni” okazali się mężczyźni (71%) oraz ludzie w wieku 31-40 lat (67%) • W dużej mierze (87%) osoby badane próbowałyby za wszelką cenę powstrzymać znajomego, który chciałby prowadzić samochód po spożyciu alkoholu; częściej taką chęć zachowania deklarują kobiety (91%) oraz osoby w wieku 31-40 lat (95%)

8. 8 Rekomendacje • W sytuacji kontynuowania akcji w innych miastach, należy ją promować przede wszystkim poprzez plakaty oraz tabliczki umieszczane na drzwiach klubów, pubów oraz dyskotek. Ten sposób dotarcia do adresatów okazał się być najbardziej skutecznym. • Należy kłaść większy nacisk na sygnalizowanie również innych aspektów bezpiecznych powrotów do domu po spożyciu alkoholu – badanie pokazuje, że w pamięci osób znających tę akcję przede wszystkim pozostaje przekaz dotyczący nieprowadzenia samochodu po spożyciu, natomiast słabo znane są alternatywne rozwiązania proponowane podczas akcji (autobusy, taksówki). Zwiększenie świadomości tych rozwiązań mogłoby zostać osiągnięte poprzez włączenie do przeprowadzanej w lokalach akcji elementów zabawy wykorzystujących np. rozkłady jazdy autobusów (układanie najbardziej dogodnych połączeń, godzin odjazdów dla uczestników akcji w danym lokalu). • Ewaluacja kolejnej akcji edukacyjnej powinna zawierać również pytanie o elementy akcji, które w opinii jej odbiorców najlepiej mogłyby zachęcić do rezygnacji z prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu.

9. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Najbardziej skuteczne sposoby dotarcia do adresatów akcji P1a. Gdzie spotkał(a) się Pan(i) z informacjami o akcji edukacyjnej w ramach kampanii „Prowadzący – niepijący/ DRIver”? Odpowiedzi spontaniczne P1b. A czy spotkał(a) się Pan(i) z informacjami o akcji edukacyjnej w ramach kampanii „Prowadzący – niepijący/ DRIver” w miejscach takich jak …...? • w klubach akcję zauważały najczęściej osoby z wykształceniem wyższym (80%), osoby w wieku 31-40 lat (74%) oraz kobiety (74%) • na plakaty zwróciły uwagę najczęściej osoby powyżej 30 roku życia (50-51%) • znajomi i przyjaciele byli najczęstszym źródłem informacji o akcji dla osób powyżej 40 roku życia (33%) Podstawa: Wszyscy respondenci, N=100 Respondent mógł wskazać dowolną liczbę odpowiedzi. Odpowiedzi „nie wiem, nie pamiętam” zostały pominięte 9

10. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Zauważone i zapamiętane elementy akcji P3. Czy będąc w klubie/ barze/ na dyskotece widział(a) Pan(i) elementy informujące o akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący/ DRIver” takie jak …? • Zdecydowanie najlepiej widocznym elementem akcji były plakaty – wymieniło je trzech na czterech respondentów • co trzecia osoba wskazała również na tabliczki na drzwiach • w przypadku wyboru Drivera najlepiej zapamiętanym elementem było sprawdzanie trzeźwości wybranej osoby – uwagę na to zwrócił co dziesiąty respondent Podstawa: Wszyscy respondenci, N=100 Respondent mógł wskazać dowolną liczbę odpowiedzi. 10

11. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Odbiór komunikatu P4. Jakie informacje były przekazywane w czasie akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący/ DRIver”? Odpowiedzi spontaniczne • Komunikat przekazywany podczas akcji został zrozumiany połowicznie – 75% osób badanych zapamiętało, iż nie należy prowadzić samochodów po spożyciu alkoholu. Jednocześnie tylko co dziesiąty respondent zapamiętał informacje specyficzne dla tej akcji – możliwość wyznaczania Drivera oraz skorzystania z alternatywnych środków komunikacji Podstawa: Wszyscy respondenci, N=100 Respondent mógł wskazać dowolną liczbę odpowiedzi. 11

12. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Stopień zapamiętania i zrozumienia pojęcia DRIver – Dyżurny Ruchu Imprezowego P2. Proszę powiedzieć, kim Pana/ Pani zdaniem jest DRIver czyli Dyżurny Ruchu Imprezowego? Odpowiedzi spontaniczne • Najczęściej poprawną odpowiedź na zadane pytanie o to, kim jest Driver udzielili mężczyźni (70%), osoby w wieku 18-30 lat (73%) oraz osoby z wykształceniem co najmniej średnim (66%) Podstawa: Wszyscy respondenci, N=100 Respondent mógł wskazać dowolną liczbę odpowiedzi. 12

13. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź DRIver - kto nim został? P5. Czy zna pani kogoś kto uczestniczył w akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” i został Driverem? Ponad połowa respondentów, którzy potrafią poprawnie określić rolę Drivera, zna osobiście kogoś, kto nim został. P6. Kim dla Pana/i była osoba, która została Driverem? Połowa osób, która twierdziła, że zna kogoś kto został Driverem wskazywała najczęściej siebie oraz znajomego/przyjaciela. Podstawa: osoby dobrze określające rolę Drivera, N=64 Podstawa: osoby znające kogoś kto został Driverem N=36 Respondent mógł wskazać dowolną liczbę odpowiedzi 13

14. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Ocena skuteczności prowadzonej akcji w opinii jej odbiorców P7. Czy akcja edukacyjna „Prowadzący – niepijący / Driver” uświadamia osobom spożywającym alkohol, że nie powinny prowadzić pojazdu po jego spożyciu? W 59% przypadków respondenci twierdzili, że akcja raczej uświadamia osoby spożywające alkohol, że nie powinny prowadzić pojazdu po jego spożyciu.Jedynie 16% było przeciwnego zdania. Nie zaobserwowano istotnych statystycznie różnic w rozkładzie odpowiedzi ze względu na zmienne demograficzne. 59% Podstawa: Wszyscy respondenci N=100 14

15. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu (1/4) P8_1. W jakim stopniu zgadza lub nie zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Na imprezach i spotkaniach w towarzystwie lepiej się bawię, jeśli mogę wypić piwo lub drinka”? 3,3 Płeć 3,4 3,2 Wiek 3,2 3,3 3,4 Średnia Podstawa: wszyscy N=100 Większość respondentów stwierdza, że bawi się lepiej, jeśli może wypić piwo lub drinka. Rozkład odpowiedzi jest dla grup wyróżnionych ze względu na płeć oraz wiek jest bardzo podobny i nie obserwuje się istotnych statystycznie różnic. 15

16. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu (2/4) P8_2. W jakim stopniu zgadza lub nie zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Każdemu zdarza się wypić piwo lub drinka i prowadzić samochód” ? 2,9 Płeć 2,9 2,9 Wiek 2,9 2,7 3,0 Średnia Podstawa: wszyscy N=100 37% osób badanych jest w stanie zgodzić się ze stwierdzeniem, że każdemu zdarza się wypić piwo lub drinka i prowadzić samochód. Drugie tyle ma zupełnie przeciwne zdanie. 16

17. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu (3/4) P8_3. W jakim stopniu zgadza lub nie zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Nawet tak mała ilość alkoholu jak 1 piwo lub 1 drink jest niebezpieczna dla kierowcy”? 3,7 Płeć 3,5 3,8 Wiek 3,6 3,9 3,6 Podstawa: wszyscy N=100 Średnia Ponad sześciu na dziesięciu respondentów twierdzi, że nawet małe ilości alkoholu są niebezpieczne dla kierowcy. Istotnie więcej kobiet niż mężczyzn nie ma zdania w tej kwestii. Różnica istotna statystycznie na poziomie 0,05 17

18. Ewaluacja akcji edukacyjnej „Prowadzący – niepijący” - Łódź Zachowania i postawy związane ze spożywaniem alkoholu (4/4) P8_4. W jakim stopniu zgadza lub nie zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Gdyby ktoś ze znajomych zamierzał prowadzić pod wpływem alkoholu, zatrzymałbym go za wszelką cenę”? 4,4 Płeć 4,5 4,3 Wiek 4,1 4,7 4,4 Podstawa: wszyscy N=100 Średnia Prawie 90% respondentów starałoby się powstrzymać znajomego, który zamierzałby prowadzić samochód pod wpływem alkoholu. Uczyniłoby tak nieznacznie więcej kobiet niż mężczyzn oraz osób w wieku 31-40 lat (chociaż różnice te są nieistotne statystycznie). 18

19. 19 Marta Barankiewicz marta.barankiewicz@tns-global.pl Tomasz Rakowski tomasz.rakowski@tns-global.pl Raport Warszawa, grudzień 2006