Download
1 / 27
280 likes | 597 Views
دوره ادغام یافته تغذیه شیرخواران و کودکان خردسال. بهار سال 1393. مقدمه:. سوء تغذیه بطور مستقیم یا غیرمستقیم عامل مرگ 50% از 10.6 میلیون موارد مرگ سالانه کودکان زیر5 سال جهان بیش از دو سوم مرگ کودکان در اثر سوء تغذیه در یکسال اول زندگی اتفاق می افتد.
E N D
دوره ادغام یافته تغذیه شیرخواران و کودکان خردسال بهار سال 1393
مقدمه: • سوء تغذیه بطور مستقیم یا غیرمستقیم عامل مرگ 50% از 10.6 میلیون موارد مرگ سالانه کودکان زیر5 سال جهان • بیش از دو سوم مرگ کودکان در اثر سوء تغذیه در یکسال اول زندگی اتفاق می افتد. • تدوین استراتژی های جهانی تغذیه شرخوران و کودکان خرسال توسط WHO و UNICEF
استراتژی جهانی تغذیه شیرخوار و کودک خردسال • انتخاب هماهنگ کننده کشوری • اطمینان از اجرای ده اقدام برای شیردهی موفق • اجرای کد بین المللی بازاریابی جانشین شونده های شیرمادر • حمایت از زنان شاغل • سیاست های جامع • حمایت بخش بهداشت • تغذیه تکمیلی • تغذیه شیرخواران و کودکان خردسال در شرایط دشوار • تدوین قوانین جدید
تعذیه با شیرمادر در 6 ماه اول زندگی • تغذیه انحصاری با شیرمادر روش بی نظیر تامین غذای ایده ال برای رشد و نمو شیرخواران • تغذیه انحصاری یعنی : فقط شیرمادر + مکمل ها • داشتن مزیت های تغذیه با شیرمادر بخصوص در این دوره • دارای مواد مغذی کامل • سهل الهضم بودن • محافظت از عفونت های شیرخوار • افزایش پیوند عاطفی مادر و کودک و تکامل وی • تاخیر حاملگی مجدد • حفاظت از سلامت مادر
مقایسه شیرمادر و شیرمصنوعی • شیرمصنوعی ساخته شده است از = شیرهای دام + سویا + روغن نباتی • مواد مغذی شیرها • پروتین : رشد و نمو • چربی : تامین انرژی • قند : تامین انرژی • پروتین • پروتین شیردام بیشتر از شیرمادر کلیه های تکامل نیافته مشکل دفع پروتئین • اسیدهای چرب: سیستین ( رشد جمسی ) – تورین ( رشد مغزی) فقط در شیر مادر وجود دارد. • پروتئین کازئین: باعث دلمه شدن شیر در شیرگاو بیشتر تشکیل لایه ای ضخیم و غیر قابل هضم در شیرخوار • پروتئین WHEY: حاوی پرتئین های ضد عفونت در شیر مادر بیشتر
مقایسه شیرمادر با سایر شیرها برای درک ترکیب شیرمصنوعی شیربز شیرگاو شیر مادر چربی پروتین قند
تفاوت کیفیت پروتئین ها در شیرهای مختلف شیرمادر شیرگاو WHEY 80% 35% کازئین
مضرات تغذیه با شیرمصنوعی • اختلال در پیوند عاطفی مادر و کودک • ابتلا بیشتر به اسهال و اسهال پایدار( بعلت عدم تحمل پروئین های شیرگاو) • ابتلا بیشتر به عفونت های تنفسی • سوء تغذیه و کمبود ویتامین A • افزایش آلرژی و عدم تحمل به غذا • افزایش خطر ابتلا به برخی بیماریهای مزمن • چاقی • ضریب هوشی کمتر • احتمال حاملگی زودرس مادر • افرایش خطر کم خونی، سرطان پستان و تخمدان در مادر
تغییرات در ترکیب شیرمادر • کلستروم ( آغوز): • شیری که در روزهای اول پس از زایمان تولید می گردد. • غلیظ و زرد رنگ است. • حاوی پروئین بیشتری نسبت به شیررسیده است. • سرشار از آنتی بادی، گلبول سفید و ویتامین A محافظت شیرخوار در مقابل عفونت و آلرژیها • ملین: به دفع سریع مکونیوم و پیشگیری از یرقان کمک می کند. • حاوی فاکتورهای رشد: کمک به تکامل روده و پیشگیری از عدم تحمل
شیررسیده : شیری که بعد از روزهای اول تولید می شود و پستان ها را پر، سفت و سنگین می کند • شیرپیشین (foremilk): در ابتدای هر شیردهی ترشح می شود. • شیرپسین(hindmilk): در انتهای هر شیردهی ترشح می شود.
مقایسه تغییرات در ترکیب شیرمادر شیرپسین شیرپیشین کلستروم غلظت پروتئین چربی لاکتوز آب غلظت پروتئین چربی لاکتوز غلظت پروتئین چربی لاکتوز آب آب
آناتومی پستان: • آرئول ( هاله ) : پوست تیره رنگ اطراف نوک پستان که حاوی غدد ترشح کننده چربی است و کمک می کند تا پوست سالم باشد. • آلوئول : حفرات خیلی کوچک که از 1- سلول های ترشح کننده شیر: هورمون پرولاکتین باعث ترشح شیر از این سلولها می شود. 2- سلول های عضلانی : هورمون اکسی توسین باعث انقباض این سلول ها و باعث جاری شدن شیر می شود. • مجاری : شیر را از آلوئول ها به سمت نوک پستان خارج می کند.
فرایند تولید شیر: مکیدن پستان ارسال پیام به مغز ترشح پرولاکتین و اکسی توسین از هیپوفیز وادار کردن سلولهای ترشح کنند به تولید شیر و سلولهای عضلانی به انقباض
پرولاکتین: • در طول هر وعده تغذیه شیرخوار تا 30 دقیقه بعد از شیردهی بیشترین مقدار ترشح پرولاکتین است. • بر اثر ترشح پرولاکتین بعد از شیردهی در هر وعده شیرخوار شیری که قبلاً در پستان آماده شده است را می خورد. • بیشترین ترشح پرولاکتین موقع شب است • باعث توقف تخمک گذاری می شود. اکسی توسین: • قبل از تغذیه شیرخوار و در طول تغذیه ترشح می شود. • در صورت عدم ترشح اکسی توسین ممکن است شیرتولید ولی جاری نشود. • جمع شدن رحم و قطع خونریزی • باعث رگ کردن شیر حتی با فکر، نگاه و لمس کودک
عوامل مهار کننده اکسی توسین:نگرانی، استرس، تردید • عوامل کمک ننده ترشح اکسی توسین: دیدن، لمس، فکر کردن صدای کودک و اعتماد به نفس • مهار کننده شیرمادر : اگر پستان ها پر از شیر باقی بماند و تخلیه نشود. وضعیت صحیح پستان گرفتن: • قسمت بیشتر از آرئول بایا لب فوقانی کودک دیده می شود در مقایسه با لب پائینی • دهان کودک کاملاً باز است. • لب تحتانی به بیرون برگشته است. • چانه کودک کاملاً به پستان چسبده است.
نتایج پستان گرفتن نادرست: • احساس درد • زخم نوک پستان ( بعلت مکیدن بیشتر) • تخلیه ناکفی شیر • تولید شیر کمتر درمان نوک پستان صاف و فرورفته: • درمان قبل از زایمان مفید نخواهد بود • یک تا دو هفته پس زایمان با شروع شیدهی وضعیت نوک پستانها بهبود می یابد • در طول یک تا دو هفته اول می توان با استفاده از نوک ساز یا nipple shells به شیردهی کمک کرد • تحریک نوک پستان قبل از شیردادن • استفاده از روش سرنگ
مشکلات مربوط به پستان ها • شکل و اندازه پستان : • شکل و اندازه پستان ناشی از توده چربی است نه بافت تولید کننده شیر • احتقان پستان : بعلت تخلیه ناکافی • ماستیت : بدنبال احتقان و یا انسداد مجاری ایجاد می شود • شقاق : زخم نوک پستان بعلت خوب پستان نگرفتن و برفک (عفونت کاندیدای) علائم احتقان: • دردناک ، متورم و سفت شدن پستانها • هر دو پستان گرفتار می شود. • شیرجریان ندارد • ممکن تا 24 ساعت تب داشته باشد
علائم ماستیت: • تب و درد شدید • قسمتی از پستان و معمولاً یک پستان گرفتار می شود. • سفت و قرمز شدن • درمان احتقان و ماستیت: • تخلیه پستان • کمپرس آب گرم روی پستان • ماساژ پشت و گردن مادر • تحریک پستان • دوش آب گرم • کمپرس آب سرد بعد از شیردهی برای کاهش تورم
مضرات تغذیه با بطری • توجه کمتر مراقبین کودک • بروز بیماری ها • مشکل بودن تمیز و استریل کردن تغذیه تکمیلی : تغذیه با غذاهای دیگر علاوه بر شیرمادر • سن مناسب برای شروع تغذیه تکمیلی: از 6 ماهگی مقدار انرژی که شیرمادر تولید می کند نسبت به مقدار انرژی مورد نیاز کودک کمتر می شود.
خطرات شروع زودرس غذای کمکی: • جای تغذیه با شیرمادر را گرفته و در تایمن نیازهای تغذیه کودک مشکلاتی ایجاد کند • از آنجا که خوردن حریره و سوپ آبکی و رفیق برای کودکان راحتر است اگر از آنها استفاده شود منجر به رژیم حاوی مقادیر اندک مواد مغذی خواهد شد • به دلیل دریافت کمتر عوامل حافظت شیرمادر ، احتمال ابتلا به بیماریها افزایش می یابد • به دلیل اینکه غذاهای تکمیلی به اندازه شیرمادر پاکیزه نبوده و سهل الهضم نیستند احتمال ابتلا به اسهال نیز افزایش می یابد • از آنجا که کودک هنوز توانایی هضم و جذب پروتئین غیر انسانی را به خوبی ندارد احتمال ایجاد خس خس سینه و سایر حالت های آلرژیک افزایش می یابد. • اگر تغذیه با شیرمادر به دفعات کمتری صورت گیرد خطر حاملگی مادر افزایش می یابد.
خطرات شروع دیرس غذاهای کمکی • کودک غذاهای اضافی مورد نیز برای تامین نیازهای در حال رشدش را دریافت نخواهد کرد. • رشد و تکامل کودک آهسته تر می شود. • ممکن است کودک مواد مغذی لازم برای پیشگیری از سوء تغذیه و اختلالاتی مثل کم خونی فقر آهن را دریافت نکند.
راههای غنی سازی غذای کودک : • تهیه پوره و حریره با اب کمتر و غلیظ تر (هر چه غذا غلیظ تر انرژی بیشتر تولید می کند) • برشته کردن دانه های غلات قبل از آسیاب در نتیجه آب کمتری استفاده می شود. • استفاده از تکه های جامد غذا مثل گوشت و حبوبات در سوپ و له کردن آنها و تهیه یک پوره غلیظ • استفاده از شیر به جای آب • استفاده از خامه، کره و شیرخشک در غذا • استفاده از منابع غذایی حیوانی و حبوبات و مغزها و دانه ها برای جرای کمبودن آهن و ویتامین A
توصیه های تغذیه ای برای کودکی که شیرمادر نمی خورد • آب اضافی هر روز 3-2 فنجان در آب و هوای معتدل و 6-4 فنجان در آب و هوای گرم • اسیدهای چرب ضروری ( منابع غذایی حیوانی ، ماهی ، روغن نباتی ، خمیری از مغزها) • آهن کافی ( منابع غذایی حیوانی ، غذاهای غنی شده یا مکمل ها) • شیر 2-1 فنجان در روز • وعده های اضافی 2-1 وعده در روز
