ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

1. Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΑΠΟ ΤΥΦΛΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣΖΗΣΟΠΟΥΛΟΥ Δ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Ρόδος, Σεπτέμβριος 2007

2. Η αλματώδης ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών (ΝΤ) προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για την εξασφάλιση του επαγγελματικού επιπέδου των ατόμων. Ωστόσο, τα άτομα με έλλειψη ή προβλήματα όρασης, αντιμετωπίζουν σήμερα τον κίνδυνο του ψηφιακού αποκλεισμού, λόγω των δυσκολιών πρόσβασης στις ΝΤ. • Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή της υπάρχουσας εμπειρίας από την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από τους τυφλούς χρήστες στη χώρα μας, ιδιαίτερα στον εργασιακό και κοινωνικό τομέα, διερευνώντας τις δυνατότητες που οι ΝΤ προσφέρουν για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων αυτών. • Πραγματοποιείται εκτενής αναφορά στις υποστηρικτικές τεχνολογίες και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν οι χρήστες με μειωμένη ή καθόλου όραση • Διερευνώνται στο πεδίο, με ποιοτικές μεθόδους, οι παράγοντες που αποτελούν εμπόδιο στη χρήση των ΝΤ από τους τυφλούς χρήστες στο περιβάλλον εργασίας τους • Διερευνώνται τα ιδιαίτερα προβλήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο που αντιμετωπίζουν τα άτομα με προβλήματα όρασης

3. Α’ ΜΕΡΟΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

4. Άτομα με προβλήματα Όρασης • Εννοιολογικές Διευκρινήσεις Ως άτομα µε μειωμένη όραση ή χωρίς όραση, χαρακτηρίζονται τα άτομα µε διαταραχές ή μειονεξίες στην οπτική λειτουργία, οι οποίες αφορούν την αντίληψη του φωτός και την αίσθηση του σχήματος, χρώματος και μεγέθους του οπτικού ερεθίσματος. Η βαρύτητα των διαταραχών της όρασης κυμαίνεται ανάλογα µε τη μείωση της οξύτητας από ελαφριάς μορφής ως την πλήρη απώλεια της όρασης. • Υποκατηγορίες των ατόμων με προβλήματα όρασης • τυφλοί,άτομα που δεν αντιλαμβάνονται το οπτικό ερέθισμα • άτομα με μειωμένη όραση,τα οποία μπορούν να διαβάσουν ένα κείμενο ή να αντιληφθούν το περιεχόμενο μιας εικόνας µε την ενίσχυση ενός υλικού ή λογισμικού μεγέθυνσης χαρακτήρων • άτομα με λοιπές διαταραχές όρασης,όπως για παράδειγμα διαταραχές του οπτικού πεδίου ή αχρωματοψία.

5. Ορισμός της τύφλωσης • «Η οπτική οξύτητα η οποία είναι μικρότερη από 3/60 της πλήρης όρασης ύστερα από διόρθωση » [Williams 1991] • Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία (Ν.958/1979), τυφλό νοείται κάθε άτομο του οποίου η οπτική οξύτητα είναι μικρότερη από το 1/20 της φυσιολογικής, στον οφθαλμό με την καλύτερη δυνατή διόρθωση

6. Δημογραφικά Στοιχεία • Το 90% των τυφλών παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν πηγαίνουν σχολείο [Γιαννίτσας 2000] • Το 80% των τυφλών ενηλίκων είναι χωρίς εργασία λόγω έλλειψης εκπαιδευτικών ευκαιριών και δυνατοτήτων απασχόλησης [Γιαννίτσας 2000] • Τα άτομα με ειδικές ανάγκες κινδυνεύουν να παραμείνουν άνεργα, δύο με τρεις φορές περισσότερο, συγκριτικά με τα μη ανάπηρα άτομα • Στην Ελλάδα, ο συνολικός αριθμός των ατόμων με προβλήματα όρασης ανέρχεται στους 22.000 και σε ποσοστό 0,21% του συνολικού πληθυσμού, ενώ μόνο οι 7.000 από αυτούς ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό • Για την Ελλάδα, δε δίδονται στοιχεία για τους μερικώς βλέποντες, αφού δεν υφίσταται νομικός ορισμός για τη μερική όραση

7. Παγκόσμια κατανομή της Τυφλότητας κατά ηλικία [Thylefors 1995]

8. Παγκόσμια κατανομή της Τυφλότητας κατά Οικονομική Περιοχή[Thylefors 1995]

9. Ένταξη των ατόμων με προβλήματα όρασης στο εργασιακό & κοινωνικό περιβάλλον • Το πρώτο Ειδικό Σχολείο Τυφλών ιδρύθηκε στο Παρίσι το 1784 από τον Valentin Hauy, ο οποίος χρησιμοποίησε πρώτος, και στη συνέχεια οι μαθητές του, την αίσθηση της αφής για τη μόρφωση των τυφλών • Το 1825, ο Γάλλος Luis Braille, τυφλός ο ίδιος, συστηματοποιεί το σύστημα γραφής Braille, σύμφωνα με το οποίο το αλφάβητο αναπαρίσταται με τη μορφή στιγμών που διαβάζονται με τη βοήθεια της αφής • Η Helen Keller, τυφλό-κωφή Αμερικανίδα, διακρίνεται με τον αγώνα της για τα δικαιώματα των ατόμων με προβλήματα όρασης στις αρχές του 20ου αιώνα • Στην Ελλάδα, ο πρώτος νόμος που ψηφίζεται είναι ο 1904/51,ο οποίος αφορά στην εκπαίδευση των τυφλών και στην επιδοματική πολιτική • Με το Νόμο 1320/82η πολιτεία υποχρεούται να προσλαμβάνει συγκεκριμένο ποσοστό αναπήρων σε όλους τους διαγωνισμούς

10. Οι πρώτες προσπάθειες για Επαγγελματική Αποκατάσταση ξεκίνησαν μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από μία μικρή εταιρεία, η οποία παρήγαγε παντόφλες. Εργασία για 25 τυφλούς ανθρώπους • Το 1950, ακολουθεί μια δεύτερη προσπάθεια προστατευόμενης εργασίας σε εταιρεία παραγωγής σκουπών, όπου απασχολούνται 20 άτομα με προβλήματα όρασης • To 1946, ιδρύεται ο Φάρος Τυφλών, ίδρυμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στο οποίο λειτουργούν Προστατευόμενα Εργαστήρια, στα οποία απασχολούνται 55 τυφλά άτομα ΣΗΜΕΡΑ • Είναι εμφανής η αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος, διαιωνίζοντας την ανεργία των τυφλών ατόμων και τον αποκλεισμό τους [Σιδηροπούλου-Δημακάκου 1999] • Διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα ανθρώπων με αναπηρίες. Το ανάπηρο κορίτσι εθεωρείτο ως «ο απλήρωτος οικογενειακός υπηρέτης του σπιτιού» [Σιδηροπούλου-Δημακάκου 1999]

11. Εργασία και επαγγελματική αποκατάσταση των τυφλών • Η επαγγελματική αποκατάσταση ατόμων με προβλήματα όρασηςαφορά στη διαδικασία κατά την οποία καταβάλλεται προσπάθεια ένα τυφλό άτομο να καταστεί ικανό για εργασία • Η επαγγελματική αποκατάσταση των αναπήρων ατόμων επιτυγχάνεται μέσα από τη διαμόρφωση του εργασιακού περιβάλλοντος,το οποίο συγκροτείται από το χώρο εργασίας, τα τεχνολογικά μέσα και υλικά εργασίας, καθώς και από τους ίδιους τους εργαζομένους

12. Παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική αποκατάσταση των τυφλών ατόμων • Η υψηλή ανεργία • Έλλειψη τεχνολογικής και επαγγελματικής κατάρτισης • Χαμηλός βαθμός αυτοεκτίμησης • Ρατσιστικές διακρίσεις των εργοδοτών • Τα άτομα με προβλήματα όρασης εργάζονται σε περιβάλλοντα απομονωμένα από το υπόλοιπο εργατικό δυναμικό • Έλλειψη υποστηρικτικής τεχνολογίας

13. Υποστηρικτική Τεχνολογία –Εξοπλισμός για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης • Εννοιολογικές Διευκρινήσεις • Το σύνολο των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη των τυπικών εργασιών των ατόμων με προβλήματα όρασης • Οι υποστηρικτικές τεχνολογίες παρεμβαίνουν, είτε για να προσαρμόσουν κοινές τεχνολογίες στα μέτρα των τυφλών χρηστών, είτε για να αντικαταστήσουν πλήρως τα μέσα με τα οποία τα άτομα αυτά ολοκληρώνουν καθημερινές διαδικασίες.

14. Υποστηρικτική Τεχνολογία –Εξοπλισμός για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης • Braille • Σύστημα γραφής και ανάγνωσης για τους τυφλούς αναγνώστες • Το 1930, αντικαθίσταται από τα «ομιλούντα βιβλία». Ήταν ηχογραφημένα βιβλία, όπου η φωνή του αφηγητή - αναγνώστη είχε αποτυπωθεί σε κασέτες ή ψηφιακούς δίσκους • Η χρήση του υπολογιστή από τα άτομα με προβλήματα όρασης επιτεύχθηκε μέσα από την επινόηση ενός ειδικού πίνακα ακίδων, οι οποίες εμφανίζονταν ή εξαφανίζονταν ανάλογα με το χαρακτήρα που αναπαριστούσαν. Η κατασκευή του συγκεκριμένου πίνακα κουκίδων είχε βασιστεί στον παραδοσιακό εξάστιγμο κώδικα Braille

15. Υποστηρικτική Τεχνολογίαγια τυφλούς χρήστες • Σύστημα ανάγνωσης οθόνης (screen reader):Λογισμικό που εντοπίζει όλες τις μορφές κειμένου και το αποστέλλει σε ένα Σύστημα Μετατροπής Κειμένου σε Ομιλία ή σε μια Ανανεώσιμη Διάταξη Braille. Επιτρέπει την πλοήγηση του χρήστη στο περιβάλλον του Η/Υ και τις εφαρμογές του και έλεγχο της πληκτρολόγησης. • Σύστημα Μετατροπής Κειμένου σε Ομιλία: Λογισμικό μετατροπής οποιουδήποτε ηλεκτρονικού κειμένου σε πλήρως κατανοητό προφορικό λόγο (συνθετική ομιλία). Το σύστημα υποστηρίζει εκφώνηση κειμένων που συνδυάζουν την ελληνική και την αγγλική γλώσσα. • Ανανεώσιμη Διάταξη Braille (Braille display): Συσκευή για την απτική ανάγνωση σε γραφή Braille των γραμμών κειμένου της οθόνης. Οι ακίδες Braille ανανεώνονται σε πραγματικό χρόνο με έλεγχο του χρήστη. • Εκτυπωτής Braille (Braille embosser): Εκτυπώνει σε ειδικό χαρτί χαρακτήρες Braille σε ανάγλυφη μορφή. Απαιτείται η συνεργασία του με εφαρμογή Μεταφραστή κώδικα Braille. Υποστηρίζει Ελληνικό και Αγγλικό κώδικα Braille, κώδικα Nemeth για επιστημονικά σύμβολα και δημιουργία γραφικών παραστάσεων.

16. Υποστηρικτική Τεχνολογίαγιαάτομα με μειωμένη όραση • Μεγεθυντές οθόνης Η/Υ: Λογισμικό που μεγεθύνει το κείμενο και τα γραφικά που εμφανίζονται σε μια οθόνη υπολογιστή από οποιαδήποτε εφαρμογή. Λειτουργεί όπως ένας μεγεθυντικός φακός που μετακινείται σε μια σελίδα. Έχει τη δυνατότητα αλλαγής των συνδυασμών χρωμάτων ή της αντίθεσης. • Screen Ruler:Πρόκειται για μια λουρίδα που ενισχύεται δυο φορές στο σημείο της οθόνης στο οποίο κινείται ο δείκτης του ποντικιού προκειμένου να γίνει πιο σαφές το αντικείμενο που δεν είναι ορατό σε ικανοποιητικό βαθμό από το χρήστη. Παράλληλα παρέχει και την δυνατότητα αλλαγής του χρώματος της γραμμής εάν αυτό διευκολύνει περισσότερο

17. Σεέρευνα του 2002 του Εθνικού Ινστιτούτου τυφλών του Καναδά για τις υποστηρικτικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούν τα άτομα με μερική όραση τα αποτελέσματα έχουν ως εξής: • 38% χρησιμοποιούν αναγνώστες οθόνης • 23% χρησιμοποιούν τα κείμενα που είναι με μεγαλογράμματη γραφή • 4% χρησιμοποιούν λογισμικά μεγέθυνσης οθόνης • 1% χρησιμοποιούν πινακίδα Braille • 31% χρησιμοποιούν συνδυασμό των παραπάνω υποστηρικτικών τεχνολογιών

19. Προσβασιμότητα • «Η ιδιότητα του συστήματος Η/Υ, στο οποίο έχουν προστεθεί κατάλληλα προγράμματα ή εφαρμογές, προκειμένου αυτό να καταστεί εύκολο στο χειρισμό από άτομα με ειδικές ανάγκες» [Δεσπότης 1999] • Η προσβασιμότητα είναι μια από τις Καθοριστικές αρχές του Διαδικτύου • Η ευκολία ανάκτησης των πληροφοριών ενός ΔΤ και ο τρόπος με τον οποίο προβάλλονται καθιστούν έναν ΔΤ προσβάσιμο από τους χρήστες με προβλήματα όρασης • Στυλ ή Λειτουργικότητα; • Η ύπαρξη γραφικών δημιουργεί επιπρόσθετες δυσκολίες πρόσβασης για τους χρήστες με προβλήματα όρασης • Μ. Βρετανία, Η.Π.Α.: νομική κατοχύρωση του δικαιώματος στην προσβασιμότητα

20. Προβλήματα προσβασιμότητας από τους τυφλούς χρήστες • Δυσκολία χρήσης του εξοπλισμού • Αδυναμία των συσκευών υποστηρικτικής τεχνολογίας να συνδεθούν με ΔΤ που περιέχουν γραφικά και κινούμενες εικόνες, πίνακες και πλαίσια • Έλλειψη επεξηγηματικού κειμένου στις εικόνες

21. Ερευνητικοί Στόχοι • Η καταγραφή της χρήσης νέων τεχνολογιών από ανθρώπους με προβλήματα όρασης στο χώρο της εργασίας • Τα άτομα με προβλήματα όρασης χρησιμοποιούν τις ΝΤ στο χώρο εργασίας τους; • Καταρτίζονται στη χρήση των ΝΤ; • Υπάρχουν στην Ελλάδα υποστηρικτικές Τεχνολογίες, οι οποίες βοηθούν στην ένταξη των ατόμων με προβλήματα όρασης στην απασχόληση; • Αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά τη χρήση των ΝΤ; • Ο εργασιακός χώρος είναι εξοπλισμένος με την κατάλληλη υποστηρικτική τεχνολογία;

22. Β’ ΜΕΡΟΣ - ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ

23. Μεθοδολογία • Η θεωρητική προσέγγιση της έρευνας είναι ερμηνευτική [Patton 1990] • Η ερευνητική προσέγγιση της έρευνας είναι ποιοτική[Gorman and Clayton 1997] • Μέσο συλλογής των δεδομένων της έρευνας η ημι - δομημένη συνέντευξη και το δελτίο συνέντευξης • Στο δελτίο συνέντευξης χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 55 ερωτήσεις ανοικτού τύπου • Οι συμμετέχοντες στην έρευνα επιλέχτηκαν με σκόπιμη δειγματοληψία. Ειδικότερα, χρησιμοποιήθηκε η δειγματοληψία με κριτήριο [Goetz & LeCompte 1984] • Το κριτήριο για την επιλογή του δείγματος είναι: «Τα άτομα έχουν επαφή με τις ΝΤ. Συμμετέχουν άτομα με μερική έως και ολική απώλεια όρασης. Το δείγμα περιλαμβάνει νέους αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους. Το επίπεδο εκπαίδευσής τους κυμαίνεται από βασικό μέχρι πανεπιστημιακό. Τα άτομα που διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σε θέση να εργαστούν και επομένως μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες στο χώρο εργασίας τους, ο οποίος αποτελεί και το πεδίο έρευνας»

24. Τα μέρη του δελτίου συνέντευξης • Τα δημογραφικά και λοιπά ατομικά στοιχεία των συμμετεχόντων • Η ενημέρωση των τυφλών ατόμων για τις νέες υποστηρικτικές τεχνολογίες • Η σχέση του ατόμου με προβλήματα όρασης με τις νέες τεχνολογίες στο χώρο εργασίας του • Ο βαθμός συμβολής των ΝΤ στην επαγγελματική απασχόληση των ατόμων με προβλήματα όρασης • Τα προβλήματα χρήσης των Νέων Τεχνολογιών από τους τυφλούς χρήστες στο χώρο εργασίας • Θέματα προσβασιμότητας • Αγορά της υποστηρικτικής τεχνολογίας

25. Διεξαγωγή της έρευνας • Ο συνολικός αριθμός του δείγματος ανέρχεται στα 25 άτομα εκ των οποίων τα 11 είναι άντρες και τα 14 γυναίκες με προβλήματα όρασης, οι οποίοι ανήκουν στο Σωματείο Ατόμων με Αναπηρία Όρασης "ΜΑΓΝΗΤΕΣ ΤΥΦΛΟΙ" του Νομού Μαγνησίας • Συναντήσεις σε ένα βάθος χρόνου δύο εβδομάδων (μεταξύ 23 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου 2007) • Κάθε συνέντευξη διαρκούσε κατά μέσο όρο 25 λεπτά. • Η ανάλυση των δεδομένων έγινε μετά την ολοκλήρωση των συνεντεύξεων και ήταν απορρέουσα από τα δεδομένα [Rossman & Rallis, 1998]

26. Αποτελέσματα (1/7) • Δημογραφικά και λοιπά ατομικά στοιχεία των συμμετεχόντων • 25 συμμετέχοντες εκ των οποίων 11 άντρες και 14 γυναίκες • 18 άτομα με ολική τύφλωση, 7 με μερική τύφλωση • 19 άτομα ηλικίας 26-35, 3 άτομα ηλικίας 36-45, 3 άτομα ηλικίας 46-55 • 8 άτομα απόφοιτοι γυμνασίου, 12 απόφοιτοι λυκείου, 5 ανώτερης εκπαίδευσης • Στο αναφερόμενο ποσοστό αυτών που έχουν διακόψει την εκπαιδευτική διαδικασία (απόφοιτοι γυμνασίου και απόφοιτοι λυκείου) οι βασικές αιτίες αφορούσαν τα προβλήματα όρασης ή τις προκαταλήψεις των γονιών • 25 άτομα γνωρίζουν τη χρήση του Braille. • 16 άτομα με εμπειρική γνώση του υπολογιστή, 9 άτομα με σεμινάρια πληροφορικής • 19 άτομα εργάζονται, 6 άτομα δεν εργάζονται

27. Αποτελέσματα (2/7) • Ενημέρωση των τυφλών χρηστών για τις νέες υποστηρικτικές τεχνολογίες • Η ενημέρωση πραγματοποιείται μόνο μέσω του Παγκοσμίου Ιστού • Ανυπαρξία ενημερωτικού έντυπου υλικού • Αδιαφορία των ΜΜΕ • Ανυπαρξία ενημέρωσης για την υποστηρικτική τεχνολογία στο χώρο εργασίας

28. Αποτελέσματα (3/7) • Σχέση του ατόμου με προβλήματα όρασης με τις νέες τεχνολογίες στο χώρο εργασίας του • Εμπειρία στους Η/Υ • Θετική στάση στη χρήση του υπολογιστή • Microsoft Word και Microsoft Excel, προγράμματα τα οποία βρίσκουν εφαρμογή στο χώρο εργασίας • Ενδιαφέρον για την παρακολούθηση σεμιναρίων πληροφορικής

29. Αποτελέσματα (4/7) • Η συμβολή των νέων τεχνολογιών στην επαγγελματική απασχόληση των ατόμων με προβλήματα όρασης • Οι υπολογιστές με τη βοήθεια της υποστηρικτικής τεχνολογίας είναι πολύτιμα εργαλεία για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με προβλήματα όρασης • Αδυναμία διεκπεραίωσης της εργασίας χωρίς την βοήθεια της υποστηρικτικής τεχνολογίας

30. Αποτελέσματα (5/7) • Προβλήματα στη χρήση των νέων τεχνολογιών κατά την εφαρμογή στο χώρο εργασίας • Αδιαφορία των υπηρεσιών για τον εξοπλισμό του εργασιακού χώρου με την κατάλληλη υποστηρικτική τεχνολογία • Απουσία λογισμικών βοηθητικής τεχνολογίας και της αντίστοιχης υλικοτεχνικής υποδομής • Η υποστηρικτική τεχνολογία που υπάρχει είναι προϊόν αγοράς των ατόμων με προβλήματα όρασης • Δεν αξιοποιούνται στο έπακρο οι δυνατότητες των ΤΠΕ λόγω έλλειψης της κατάλληλης υποστηρικτικής τεχνολογίας • Αρνητικές στάσεις και προκαταλήψεις από συναδέλφους και εργοδότες

31. Αποτελέσματα (6/7) • Προσβασιμότητα στους δικτυακούς τόπους • Χρήση του Παγκοσμίου ιστού για ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αναζήτηση πληροφοριών και ψυχαγωγία • Προβλήματα με τα PDF αρχεία του Acrobat Reader. • Προβλήματα με τα αναδυόμενα παράθυρα(pop up windows) • Αδυναμία προσπέλασης των δικτυακών τόπων που διαθέτουν Flash Movie • Αδυναμία προσπέλασης των δικτυακών τόπων που διαθέτουν γραφικά, κινούμενες εικόνες και video • Ανυπαρξία επεξηγηματικού κειμένου στα γραφικά • Σημαντικά προβλήματα πρόσβασης σε ΔΤ υπουργείων και ιστοτόπων που αφορούν υποθέσεις του πολίτη

32. Αποτελέσματα (7/7) • Παράγοντες οι οποίοι εμποδίζουν τους τυφλούς ή με προβλήματα όρασης ανθρώπους να προχωρήσουν στην αγορά της απαραίτητης για την εργασία τους υποστηρικτικής τεχνολογίας • Υψηλό το κόστος των συσκευών υποστηρικτικής τεχνολογίας • Μονοπωλιακή παρουσία των εταιρειών πώλησης της υποστηρικτικής τεχνολογίας • Μικρό ποσοστό ενημερωμένων υπαλλήλων στις πωλήσεις της υποστηρικτικής τεχνολογίας

33. Συζήτηση – Συμπεράσματα (1/4) • Οι γυναίκες του δείγματος, φαίνεται να μην συνεχίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία λόγω των προκαταλήψεων της οικογένειας. Η οικογένεια διαιωνίζει παλιές μοιρολατρικές στάσεις [Σιδηροπούλου και Δημακάκου 1999] • Ένας μεγάλος αριθμός τυφλών ατόμων φαίνεται να περιορίζεται σε συγκεκριμένο αριθμό επαγγελμάτων (τηλεφωνητής). Τα στοιχεία αυτά προβληματίζουν καθώς δηλώνουν ότι μια μεγάλη μερίδα τυφλών ατόμων αναγκάζεται να περιοριστεί σε ένα επάγγελμα που είναι κατώτερο ίσως των ικανοτήτων και των επιθυμιών της [Kiernan, Brinkman, 1998] • Ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων εργάστηκαν για ένα μικρό διάστημα κατά το παρελθόν μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων. Στο σημείο αυτό, τα δεδομένα της έρευνας μας φαίνεται ότι επαληθεύουν την έρευνα του Κουτρουμάνου (1996) σύμφωνα με την οποία τα κίνητρα των εργοδοτών για την πρόσληψη ατόμων με προβλήματα όρασης φαίνονται να είναι μόνο οικονομικά με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο της απόλυσης των ατόμων μετά την παύση του επιδοτούμενου προγράμματος εργασίας.

34. Συζήτηση – Συμπεράσματα (2/4) • Η πλειοψηφία των ερωτώμενων φαίνεται να διαθέτει περιορισμένες γνώσεις όσον αφορά την διαθέσιμη στο εμπόριο υποστηρικτική τεχνολογία. Η ανυπαρξία έντυπου υλικού και η αδιαφορία των ΜΜΕ φανερώνει την αδιαφορία του κρατικού φορέα για τα άτομα με προβλήματα όρασης (Στεφανίδης, 2004). • Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτώμενων φαίνεται να κατέχει ένα αρκετά υψηλό επίπεδο γνώσεων όσον αφορά τις Νέες Τεχνολογίες και ειδικότερα τον υπολογιστή • Η πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρεί ότι οι Νέες Τεχνολογίες αποτελούν βασικό παράγοντα στην εργασιακή τους πορεία, γεγονός που φαίνεται ότι ικανοποιεί τις έρευνες του Χαρουπιά το 1997 και των Armstrong και Wilkinson του 1998

35. Συζήτηση – Συμπεράσματα (3/4) • Η προσφορά των Νέων Τεχνολογιών στα άτομα με προβλήματα όρασης είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού διευκολύνει τη ζωή τους σε όλα τα επίπεδα και γι’ αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη του χώρου (Armstrong and Wilkinson, 1998; Μεϊμάρης, 1994; Νταλάκα και Φυτράκη, 2001; Χαρούπιας, 1997) • Οι εργοδότες εμφανίζονται αδιάφοροι στο ζήτημα του εξοπλισμού του χώρου εργασίας με υποστηρικτική τεχνολογία, γεγονός που φαίνεται να επαληθεύει τα συμπεράσματα των Grudden και McBroom (1999). • Η πλειοψηφία των ερωτώμενων φαίνεται να μην αξιοποιεί στο έπακρο τις νέες τεχνολογίες που υπάρχουν στο χώρο εργασίας. • Τα άτομα του δείγματος πιστεύουν ότι οι προκαταλήψεις των εργοδοτών υπάρχουν (Kiernan; Brinkman, 1998).

36. Συζήτηση – Συμπεράσματα (4/4) • Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο δεν είναι εύκολη για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Το ψηφιακό χάσμα στον χώρο της Τυφλότητας, λόγω της άνισης πρόσβασης στο Διαδίκτυο είναι υπαρκτό [Στεφανίδης 2004] • Εμπόδια στην πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται στον Παγκόσμιο Ιστό και οι οποίες δίνονται με τη μορφή γραφικών • Καμία από τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που αφορούν τον πολίτη δεν έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί με τρόπο τέτοιο που να είναι άμεσα προσβάσιμες από άτομα με προβλήματα όρασης [Στεφανίδης 2005] • Το υψηλό κόστος της υποστηρικτικής τεχνολογίας δυσχεραίνει την αγορά της από τα άτομα με προβλήματα όρασης [Στεφανίδης 2005]