บทที่ 2

1. บทที่ 2 ซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์

2. หัวข้อบทเรียนที่ 2 • ความหมายของคอมพิวเตอร์ซอฟต์แวร์ • ซอฟต์แวร์ระบบ • ซอฟต์แวร์ประยุกต์

3. เมื่อเรียนจบบทเรียนนี้แล้ว นักศึกษาจะสามารถ • อธิบายความหมายของศัพท์ในบทเรียนนี้ได้อย่างน้อย 30 คำ • ระบุหน้าที่การทำงานของซอฟต์แวร์ระบบและยกตัวอย่างซอฟต์แวร์ระบบที่นิยมใช้ในปัจจุบันได้ • ระบุหน้าที่การทำงานของซอฟต์แวร์ประยุกต์และยกตัวอย่างซอฟต์แวร์ประยุกต์ที่นิยมใช้ในงานต่างๆ ได้ • วิเคราะห์ได้ว่าซอฟต์แวร์ที่นิยมใช้ว่าเป็นซอฟต์แวร์ระบบหรือซอฟต์แวร์ประยุกต์

4. ความหมายของคอมพิวเตอร์ซอฟต์แวร์ความหมายของคอมพิวเตอร์ซอฟต์แวร์ คอมพิวเตอร์ซอฟต์แวร์ คือ ส่วนของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ กระบวนการในการทำงาน ตลอดจนเอกสารประกอบที่เกี่ยวข้องในระบบประมวลผลข้อมูลแบบอิเล็กทรอนิกส์

5. ชนิดของซอฟต์แวร์ ซอฟต์แวร์สามารถแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ • ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software) • ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software)

6. คำศัพท์ Commercial Software = ซอฟต์แวร์ที่ผลิตขึ้นมาเพื่อจำหน่าย Shareware = ซอฟต์แวร์ที่ให้ผู้ใช้ได้ทดลองใช้งานช่วงเวลาหนึ่ง เมื่อผู้ใช้คิดว่ามีประโยชน์และจะใช้งานได้ในระยะยาวจึงส่งเงินให้บริษัทผู้ผลิตเพื่อซื้อผลิตภัณฑ์ Freeware = ซอฟต์แวร์ที่แจกจ่ายให้ผู้ใช้โดยไม่คิดมูลค่าใดๆ โดยผู้ผลิตยังคงเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ นั่นคือไม่อนุญาตให้ผู้ใดแก้ไขเปลี่ยนแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งของซอฟต์แวร์ Public-Domain Software = ซอฟต์แวร์ที่ผู้ผลิตมอบให้เป็นสมบัติสาธารณะ ไม่มีเจ้าของลิขสิทธิ์ ผู้ใช้สามารถนำไปใช้ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

7. 3.1 ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software) • ซอฟต์แวร์ระบบ คือ โปรแกรมทุกโปรแกรมที่ทำหน้าที่ติดต่อกับฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ และอำนวยเครื่องมือสำหรับทำงานพื้นฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับฮาร์ดแวร์ • ซอฟต์แวร์ระบบประกอบด้วยซอฟต์แวร์ 2 ประเภท คือ 3.1.1 ระบบปฏิบัติการ (Operating System) 3.1.2 ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator)

8. 3.1.1 ระบบปฏิบัติการ (Operating System) คือ ชุดของโปรแกรมที่อยู่ระหว่างฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ประยุกต์ที่มีหน้าที่ในการควบคุมการปฏิบัติงานของฮาร์ดแวร์ และสนับสนุนคำสั่งในการทำงานของฮาร์ดแวร์ให้กับซอฟต์แวร์ประยุกต์ H/W OS Application S/W User

9. หน้าที่ของระบบปฏิบัติการหน้าที่ของระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบัติการมีหน้าที่ดังนี้ • จัดการกับส่วนประกอบต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์ • จัดการงานในส่วนการติดต่อกับผู้ใช้ • ให้บริการโปรแกรมประยุกต์อื่นๆ เช่น การรับข้อมูล การแสดงผล เป็นต้น

10. ระบบปฏิบัติการบนเครื่องคอมพิวเตอร์ชนิดต่างๆระบบปฏิบัติการบนเครื่องคอมพิวเตอร์ชนิดต่างๆ • ระบบปฏิบัติการบนเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ • ระบบปฎิบัติการบนเครื่อง PDA • ระบบปฏิบัติการเครือข่าย (Network Operating System) • ระบบปฏิบัติการบนเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ • ระบบปฏิบัติการแบบเปิด (Open Operating System)

11. 1) ระบบปฏิบัติการบนเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ 1.1) ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง IBM PC และ IBM PC Compatible 1.2) ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง Macintosh

12. 1.1) ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง IBM PC และ IBM PC Compatible (1) DOS = ระบบที่ติดต่อกับผู้ใช้แบบบรรทัดคำสั่ง (Command Line) ผู้ใช้ต้องจำคำสั่งเพื่อให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานตามที่ต้องการ

13. (2) Microsoft Windows = ระบบติดต่อแบบ GUI (Graphic User Interface)ซึ่งเป็นระบบติดต่อกับผู้ใช้โดยใช้ภาพและสัญลักษณ์ โดยจะใช้การทำงานกับเมนู (Menu) และรูปภาพที่เรียกว่าไอคอน (Icon) • ระบบวินโดว์ได้รับความนิยมและพัฒนาเวอร์ชันใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง ดังนี้ (2.1) Windows 3.0, 3.1, 3.11 (2.2) Windows 95, 98 (2.3) Windows NT, 2000, XP, Vista

14. (2.1) Windows 3.0, 3.1, 3.11 • เป็น Cooperative Multitasking = ระบบปฏิบัติการที่สามารถทำงานได้หลายๆ โปรแกรมพร้อมกัน และให้โปรแกรมใช้งาน CPU นานเท่าใดก็ได้

15. (2.2) Windows 95, 98 • เป็น Preemptive Multitasking = ระบบปฏิบัติการที่สามารถทำงานได้หลายๆ โปรแกรมพร้อมกัน ที่แบ่งเวลาให้โปรแกรมใช้งาน CPU นานเท่าใดก็ได้

16. Windows XP Windows 2000 (2.3) Windows NT, 2000, XP • เป็นระบบปฏิบัติการเครือข่ายแบบ Client/Server

17. (3)UNIX= ระบบปฏิบัติการแบบเปิด

18. (4)LINUX = ระบบปฏิบัติการแบบเปิด ลินุกซ์ทะเล คือ ระบบปฏิบัติการลินุกซ์ ที่ทำการปรับปรุงความสามารถให้ใช้งานร่วมกับภาษาไทยได้อย่างถูกต้อง โดยเป็นระบบปฏิบัติการลินุกซ์สำหรับผู้ใช้ทั่วไป (End User) มีการจัดเตรียมโปรแกรมสำหรับการใช้งานพื้นฐานต่างๆ อย่างครบถ้วน

19. 1.2 ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง Macintoshได้แก่ Macintosh System 7 / Mac OS X

20. 2) ระบบปฎิบัติการบนเครื่อง PDA • เป็นระบบปฏิบัติการที่ต้องมีคุณสมบัติการวิเคราะห์ลายมือเขียน เพื่อแปลงตัวอักษรเข้าสู่ระบบได้อย่างถูกต้อง • ระบบปฏิบัติการบนเครื่อง PDA มี 2 กลุ่ม คือ • ระบบปฏิบัติการสำหรับเครื่องในตระกูล Palm ใช้ Palm OS ของบริษัท Palm • ระบบปฏิบัติการสำหรับเครื่องPocket PC ใช้ Windows CE ของบริษัท Microsoft

21. Pocket PC OS Palm OS

22. Symbian OS • ระบบปฏิบัติการที่รองรับเทคโนโลยีการสื่อสารแบบไร้สาย (wireless) โดยเฉพาะอย่าง Smart phone • สนับสนุนการทำงานแบบหลายๆ งานในเวลาเดียวกันอีกด้วย (multi-tasking)

23. 3) ระบบปฏิบัติการเครือข่าย (Network Operating System) • เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกออกแบบมาสำหรับการจัดการด้านการติดต่อสื่อสารระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ และช่วยให้คอมพิวเตอร์ที่ติดต่ออยู่กับเครือข่ายใช้อุปกรณ์ต่างๆ ร่วมกันได้ • นิยมใช้หลักการแบบ Client/Serverโดยส่วนประกอบสำหรับเรียกใช้แฟ้มข้อมูลและจัดการโปรแกรมอยู่ที่เครื่องเซิร์ฟเวอร์ ในขณะที่ส่วนประกอบอื่นๆ อยู่ที่เครื่องไคลเอนต์ เช่น การติดต่อกับผู้ใช้ การประมวลผลเป็นต้น ได้แก่ ระบบปฏิบัติการ Windows NT, 2000, XP, Vista

24. 4) ระบบปฏิบัติการบนเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ • ระบบปฏิบัติการที่ทำให้เครื่องทำงานได้ซับซ้อนมากขึ้น • ดูแลสั่งงานโปรแกรมพร้อมกันหลายโปรแกรม (Multitasking) • การเข้าใช้งานเครื่องของผู้ใช้หลายๆ คน (Multi-user)

25. 5) ระบบปฏิบัติการแบบเปิด (Open Operating System) • ระบบปฏิบัติการที่สามารถนำไปใช้งานบนเครื่องต่างๆ กันได้ เช่น ระบบปฏิบัติการ UNIX

26. Source Code Object Code 3.1.2 ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) • เป็นโปรแกรมที่แปลโปรแกรมภาษาต้นฉบับ (Source Code = เขียนด้วยภาษาแอสเซมบลี/ภาษาระดับสูง) ไปเป็นภาษาเครื่อง (Object Code = ประกอบด้วยเลขฐานสอง) Translator A+B 010000010010101101000010

27. ตัวแปลภาษาแบ่งได้ดังนี้ตัวแปลภาษาแบ่งได้ดังนี้ (1) แอสเซมเบลอร์ (Assembler) = แปลภาษาแอสเซมบลีเป็นภาษาเครื่อง (2) อินเตอร์พรีเตอร์ (Interpreter) =แปลภาษาระดับสูงเป็นภาษาเครื่อง โดยใช้หลักการแปลพร้อมทำงานตามคำสั่งทีละบรรทัด (3) คอมไพเลอร์ (Compiler)=แปลภาษาระดับสูงเป็นภาษาเครื่อง โดยใช้หลักการแปลทั้งโปรแกรมเป็น Object Code ก่อนนำมาทำงาน

28. 3.2 ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software) • โปรแกรมที่ทำให้คอมพิวเตอร์สามารถทำงานต่างๆ ตามที่ผู้ใช้ต้องการ ทำให้มีการประยุกต์ใช้งานคอมพิวเตอร์กันอย่างกว้างขวาง • ซอฟต์แวร์ประยุกต์สามารถจำแนกเป็น 2 ประเภท ดังนี้ 3.2.1 ซอฟต์แวร์สำหรับงานเฉพาะด้าน (Special Purpose Software) / ซอฟต์แวร์เฉพาะงาน (Tailor Made Software) 3.2.2 ซอฟต์แวร์สำหรับงานทั่วไป (General Purpose Software) / ซอฟต์แวร์สำเร็จรูป (Package Software)

29. 3.2.1 ซอฟต์แวร์สำหรับงานเฉพาะด้าน (Special Purpose Software) / ซอฟต์แวร์เฉพาะงาน (Tailor Made Software) • ซอฟต์แวร์ที่องค์กรขนาดใหญ่พัฒนาขึ้นมาใช้งานเอง • เหมาะสมกับงานเฉพาะด้าน • แก้ไขได้ตามความต้องการ • ตัวอย่างโปรแกรม : โปรแกรมคำนวณค่าน้ำประปาของการประปาแห่งประเทศไทย โปรแกรมฝาก-ถอนเงินของธนาคารต่างๆ โปรแกรมระบบบริการการศึกษาของมหาวิทยาลัย

30. โปรแกรมระบบบริการการศึกษาโปรแกรมระบบบริการการศึกษา

31. 3.3.2 ซอฟต์แวร์สำหรับงานทั่วไป (General Purpose Software) / ซอฟต์แวร์สำเร็จรูป (Package Software) • ซอฟต์แวร์ที่ออกแบบมาสำหรับงานทั่วไป สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในองค์กรได้ตามความเหมาะสม • สามารถแบ่งตามประเภทของงานได้ดังนี้ 1) ซอฟต์แวร์ตารางวิเคราะห์อิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Spreadsheet) 2) ซอฟต์แวร์ประมวลผลคำ (Word Processing) 3) ซอฟต์แวร์การพิมพ์แบบตั้งโต๊ะ (Desktop Publishing) 4) ซอฟต์แวร์นำเสนอ (Presentation Software) 5) ซอฟต์แวร์กราฟิก (Graphic Software) 6) ซอฟต์แวร์ฐานข้อมูล (Database) 7) ซอฟต์แวร์โทรคมนาคม (Telecommunication Software) 8) ซอฟต์แวร์สำหรับการค้นหาข้อมูล (Resource Discovery Software)

32. ซอฟต์แวร์ตารางวิเคราะห์อิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Spreadsheet) • พิมพ์ข้อมูลที่เป็นตัวเลขและตัวอักษร • โปรแกรมสามารถคำนวณค่าตัวเลขโดยให้ผู้ใช้ป้อนสูตรได้ • สร้างกราฟได้จากค่าของข้อมูล • ตัวอย่างโปรแกรม :MS Excel

33. MS Excel การนำเสนอข้อมูลในรูปแบบกราฟ การนำเสนอข้อมูลในรูปแบบแถวและคอลัมน์

34. 2) ซอฟต์แวร์ประมวลผลคำ (Word Processing) • สร้าง แก้ไข ตรวจสอบ พิมพ์ และจัดเก็บข้อความต่างๆ ของเอกสาร • ตัวอย่างโปรแกรม :MSWord, Word Perfect 9

35. Word Perfect 9

36. 3) ซอฟต์แวร์การพิมพ์แบบตั้งโต๊ะ (Desktop Publishing) • สามารถสร้างหรือการประชุมงานพิมพ์เอกสารที่ให้คุณภาพด้านการเรียงพิมพ์ และคุณภาพสีสูงกว่าซอฟต์แวร์ประมวลผลคำ • ใช้งานพิมพ์หนังสือพิมพ์ วารสารต่างๆ • ตัวอย่างโปรแกรม :Adobe PageMaker

37. Adobe PageMaker

38. 4) ซอฟต์แวร์นำเสนอ (Presentation Software) • ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการนำเสนอข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ สร้างเอกสารที่ประกอบด้วยตัวอักษร รูปภาพ แผนผัง ภาพเคลื่อนไหว • นิยมใช้ในการนำเสนอข้อมูลในการบรรยายในชั้นเรียนหรือการประชุม • ตัวอย่างโปรแกรม :MS PowerPoint

39. MS PowerPoint

40. 5) ซอฟต์แวร์กราฟิก (Graphic Software) • สร้างภาพกราฟิก ตบแต่งภาพ • ตัวอย่างโปรแกรม :Adobe Photoshop

41. Adobe Photoshop

42. 6) ซอฟต์แวร์ฐานข้อมูล (Database) • โปรแกรมสำหรับสร้างแฟ้มข้อมูลเก็บในสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ทำให้สามารถเรียกค้นข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว • ตัวอย่างโปรแกรม :MS Access PROFESSIONAL ADDRESS BOOK

43. MS Access

44. 7) ซอฟต์แวร์โทรคมนาคม (Telecommunication Software) • ซอฟต์แวร์ที่ทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์สามารถติดต่อกับระบบคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่โดยใช้สายโทรศัพท์ในการโทรติดต่อ

45. 8) ซอฟต์แวร์สำหรับการค้นหาข้อมูล (Resource Discovery Software) • ซอฟต์แวร์ที่เป็นเครื่องมือในการค้นหาข้อมูลที่ต้องการ • ตัวอย่างโปรแกรม :Archie, Gopher, World Wide Web

46. โปรแกรมค้นหาข้อมูล

47. กรณีศึกษา บริษัท EAU Advertizing Agency เป็นบริษัทที่ให้บริการผลิตชิ้นงานโฆษณาและวางแผนการใช้สื่อโฆษณาแบบครบวงจร ดังนี้ • Printing and Publication ได้แก่ ปฏิทิน โบร์ชัวร์ โปสเตอร์โฆษณา โบรชัวร์แผนที่ โปสเตอร์โฆษณา ปฏิทิน

48. กรณีศึกษา • Movies and Video Presentation • Web Site

49. กรณีศึกษา • Logo Design • Media Plan

50. กรณีศึกษา • โดยบริษัท EAU Advertizing Agency มีระบบคอมพิวเตอร์เดิมสำหรับการทำงานดังนี้ • Hardware 10 เครื่องสำหรับการทำงาน • Acer (E500/6-0905) • Intel Pentium 4 Processor 830 (3.0 Ghz/FSB800/EM64T) • ATI RC410 Chipset (support Intel Dual Core CPU and 64 Bits CPU) • 1024 MB DDR-II (expandable up to 2.0 GB) • 250 GB HDD SATA (7200 rpm) • DVD/RW 16x (DVD-RW Dual Layer Function) • AtiRadeon Express200 Graphic Chipset with 16 x PCI Express Slot • ACER LCD Monitor 15” • Operating System : Windows XP