عنوان مقاله : اولویت بندی معیارهای موثر برمدیریت دانش در تقابل استراتژی عمومی مدیریت دانش

1. عنوان مقاله : اولویت بندی معیارهای موثر برمدیریت دانش در تقابل استراتژی عمومی مدیریت دانش نویسنده اول و ارائه دهنده مقاله: حجت نبوتی نویسنده دوم: امیر مسعود موحدی راد Ranking Criteria effective knowledge management, in contrast General strategy for knowledge management

2. چکیده : اولويت بندي هدف ها و کارهاي دانشي در چارچوب اولويت هاي برنامه هاي سازمان یکی از چالشهایی است که نظام مدیریت دانش در سازمانها را با تهدید مواجه می‌کند در این مقاله به اولویت بندی معیارهای موثر برمدیریت دانش در تقابل استراتژی عمومی ده گانه مدیریت دانش با استفاده از تکنیک تحلیل مولفه های اصلی، در شرکت ریخته‌گری مالیبل سایپا پرداخته شده است مشخص گردید در صورت استفاده از این تکنیک، با توجه به اهمیت دادن به شاخصهای با پراکندگی بیشتر و متعادل‌سازی آن در این روش، موجب می‌گردد که در کسب نتایج واقعی‌تر و تجزیه و تحلیلآن نسبت به روشهای ارزیابی سنتی مبنای مناسب‌تری باشد.

3. معرفی شرکت شرکت مالیبل سایپا شركتماليبلسايپايكيازشركتهايتابعهگروهخودروسازيسايپاميباشدكههدفاولخودراباتوجه بهنيازهايذينفعاصلي(گروهسايپا)،تامينقطعاتريختهگريموردنيازگروهسايپاقراردادهاست. شركتبه لحاظتعاليسازماني،برترينشركتريختهگريدرايرانوبهلحاظتيراژتوليد،بزرگترينتوليدكنندهقطعات چدنيخودروميباشدكهدرطيعبوراز مسيريپرفرازونشيب،درسال1388ضمنكسبمقاماول و تنديسبلورينجايزهتعاليگروهسايپا،موفقبهدريافت تنديسبلورينجايزهمليبهرهوريوتعاليسازماني گرديد. شركتدرسال89موفقبهتوليد42500تنقطعهريختهگريگرديدهكه99.7 % آن،قطعات خودروييميباشد.

4. نقش مديريت در مديريت دانش: • براي مديريت دانش، سازمان ها بايد: • دانش را بدست آورده و يا توليد و ايجاد كنند. • دانش را براي سهولت دسترسي، رمزگذاري و سازماندهي نمايند. • دسترسي به دانش را براي ديگران با ارتباطات يا انتشارات ميسر نمايند. • دسترسي و بازيابي دانش را تسهيل نمايند. • دانش را براي حل مشكلات، تصميم گيري، بهبود اجرا، راهبري، تحليل موقعيت ها و فرايندها براي پشتيباني فعاليت‌هاي كاريبه كار گيرند.

5. برنامه ريزي راهبردي در مديريت دانش:تلاشي نظام مند براي نيل به هدفها و تصميم هاي بنيادي و اجراي اقدامات اساسي مربوط در مديريت دانش است که ماهيت و جهت گيري دارایي هاي دانشي سازمان را تعيين و راهبري مي کند. • اين برنامه ريزي به آن مجموعه از تصميم ها و فعاليت‌هاي مديريت دانش اطلاق مي شود که هدايت و تعيين عملکرد بلند مدت سازمان را بر عهده دارد. • برنامه هاي دانشي خصوصیات زير را دارد: • شناسایی مهمترين هدف ها و کارهاي دانشي قابل حصول و فرايندهاي کاري برنامه هاي سازمان؛ • اولويت بندي هدف ها و کارهاي دانشي مذکور در چارچوب اولويت هاي برنامه هاي سازمان و فرايندهاي مربوط • سياست ها و روش هاي بسيار ضروري براي هدايت منابع و تنظيم عمليات دارایي هاي دانشي • تنظيم توالي برنامه هاي دانشي و نقشه هاي دانش و عمليات اساسي برنامه هاي مربوط • تبيين راهکارهاي دستيابي به هدف ها و دارایي هاي دانشي

6. شاخصهای مورد مطالعه: پس از عارضه یابی سازمان با 73 زیر معیار از 16 بعد مدیریت دانش در 8 حوزه (فرهنگ سازمانی، ساختار، فناوری، شناسایی دانش،خلق دانش،کسب دانش، به اشتراک گذاری دانش و بکارگیری دانش )، تاثیر هر یک از معیارها با استراتژیهای عمومی مدیریت دانش با بهره‌گیری از نظر جمعیمدیران مشخص گردید

7. آقاي هالتشویس در سال 1999 تحقیقی به منظور تعیین ابعاد مدیریت دانش در بیش از 60 نوع شرکت مختلف انجام داد و درنهایت 10 راهبرد به عنوان دامنه هاي مدیریت دانش تعیین گردید. که به شرح ذیل می باشد: استراتژی راهبردی عبارتند از: به اشتراک گذاری دانش وبهترین تجربیات ایجاد حس مسئولیت پذیری جهت به اشتراک گذاری دانش استخراج تجربیات و استفاده مجدد از آنها دانش محور کردن محصولات ، خدمات و فرآیندها تولید دانش به عنوان محصول بکار گیری دانش برای ایجاد نوآوری نقشه شبکه متخصصین ساخت پایگاه دانشی مشتریان و کاوش در آن درک و اندازه گیری دانش سرمایه گذاری در زمینه دارایی های فکری

8. معیارهای ارزیابی سازمان در حوزه مديريت دانش:

9. معیارهای ارزیابی سازمان در حوزه مديريت دانش:(ادامه)

10. معیارهای ارزیابی سازمان در حوزه مديريت دانش:(ادامه)

11. معیارهای ارزیابی سازمان در حوزه مديريت دانش:(ادامه)

12. جدول امتیاز معیارهای موثر بر مديريت دانش در تقابل استراتژی های عمومی مدیریت دانش

13. روش تحلیل مولفه اصلی (PCA) : هدف از بکارگیری این روش ، یافتن ترکیباتی از P متغیر X1 ، X2 ، ... XP جهت ایجاد شاخص‌های غیر وابسته Z1 ، Z2 ، ... ZP می باشد می‌توان P تابع خطی از این مشخصه ها را در نظر گرفت و بهترین ممیزها را از بین آنها انتخاب کرد. اگر این تبدیل های خطی بگونه ای صورت گیرد که P تابع خطی غیر همبسته شوند، کار بسیار ساده می‌شود. زیرا در این صورت توابع مورد بررسی را که تغییرات کمتری را منعکس می‌کند. می‌توانیم کنار گذاشته و فقط توابعی را در نظر بگیریم که واریانس بزرگتری دارند ، به عبارتی درصد بیشتری از تغییرات را منعکس می کنند. این P تابع خطی ناهمبسته را مولفه های اصلی می‌گویند. اولین مولفه اصلی را به صورت خواهیم داشت، هر تابع خطی به شکل فوق ، یک شاخص و یا یک جنبه خاصی از مجموع جنبه‌ها می‌باشد که این شاخص‌ها ( مولفه اصلی ) یا واریانس مربوطه ارزیابی می‌گردند ، هر قدر واریانس بیشتری داشته باشد اهمیت بیشتری دارند و بصورت زیر به ترتیب اهمیت مرتب می شوند :

14. رتبه بندی با استفاده از PCA مرحله اول:استاندارد سازی مقادیر شاخص ها، در این مرحله به منظور از بین بردن اثر مبدا (یکسان سازی واحد اندازه گیری مقادیر شاخصها ) عناصر ماتریس مقادیر شاخص با استفاده از رابطه زیر تبدیل می شود:

15. مرحله دوم : محاسبه ماتریس ضرائب همبستگی مقادیر شاخصها با استفاده از بسته های نرم افزاری همچون نرم افزارSPSS این محاسبه مقدور است، لازم به ذکر است که برای محاسبه مقادیر و بردار ویژه از ورودی ماتریس ضرائب همبستگی استفاده نماییم و در صورت استفاده از نرم افزار Minitab، نیازی به محاسبه آن نیست. مرحله سوم : محاسبه مقادیر و بردارهای ویژه ماتریسضرائب همبستگی، برای این منظور خیلی از نرم افزار های ریاضی از جمله Matlab و MatCad و Minitab قابلیت استفاده دارند که در این مطالعه از نرم افزار Minitab استفاده شده است

16. مرحله چهارم : محاسبه ماتریس مولفه های اصلی و مقادیر امتیاز حاصل از روش PCA برای هر جامعه در این مرحله با استفاده از رابطه ذیل ماتریس مولفه های اصلی محاسبه می‌شود : که در آن Lqk نشان دهنده بردار ویژه و نشان دهنده مقادیر استاندارد شاخص‌ها می‌باشد

17. مرحله پنجم: امتیاز نهایی هر جامعه با استفاده از فرمول ذیل محاسبه می گردد: که در آنPCK مقدار مولفه اصلی kم برای جامعه مورد نظربوده و در خصوص WKخواهیم داشت لازم به ذکر است اگر PCKمقادیر استاندارد شاخص ها را به طور مثبت منعکس کند یعنی علامت عناصر بردار ویژه مربوطه کلا مثبت باشد آنگاه لکن در صورتی که PCKمقادیر استاندارد شاخص ها را به بطورمنفی منعکس کند

18. رتبه‌ نهایی معیارهای توسط روش PCA :

19. نتیجه گیری در روش تحلیل مولفه اصلی، بادر نظر گرفتن میزان تغیرات واریانس امتیاز شاخصها، جهت وزن دهی به آنها موجب ارتقاء کیفی سیستم ارزیابی می‌گردد چراکه در شاخهای مذکور ، افزایش واریانس شاخصها نشان دهنده آشفتگی بیشتر و در نتیجه اهمیت بیشتر آن می باشد. بنابراین با تلفیق روش تکنیک تحلیل مولفه های اصلی با اولویت بندی معیارهای میتوان روش ارزیابی عملکرد را ارتقاء داد و جایگاه و رتبه هر یک از معیارها را نسبت به یکدیگر مشخص میگردد کرد در بررسی شرکت مورد مطالعه معیار نیاز به مدیریت دانش با امتیاز 3.393 بالاترین رتبه و معیار عادت به شیوه های قدیمی با امتیاز 1.744- پایین ترین رتبه را داراست.

20. فاز اول;برنامه ریزی و بسترسازی اجرای پروژه مراحل پیاده سازی پروژه مدیریت دانش در شرکت مالیبل سایپا 1. تهیه و تدوین قرارداد مالیبل با مشاور 2. تشکیل کمیه راهبردی و اجرایی مدیریت دانش • برگزاری سی جلسه مشترک کمیته راهبردی و اجرایی و مشاور پروژه مدیریت دانش طی اجرای پروژه • آشنایی تیم مدیریت دانش با مراحل ایجاد تحول در سازمان از طریق مطالعه ، ارائه، بحث و تبادل نظر در زمینه کتاب هشت خوان تحول در طی جلسات نخستین پروژه مدیریت دانش 3. شناخت شرکت از طریق مطالعه مستندات و مصاحبه با مدیران شناسائی فرهنگ سازمانی از طریق پرسشنامه ها • پرسش نامه هانتایج حاصل از بررسی نظر سنجی ها 4. مشخص کردن تعاریف مدیریت دانش از جنبه شرکت مالیبل سایپا: • تعریف دانش • تعریف هدف دانشی • تعریف ارزش افزوده

21. فاز دوم: فرهنگ سازی و آموزش 1- تهیه فیلم تحول فرهنگی 2- تهیه فصل نامه مدیریت دانش 3- تهیه استند و پوستر دانشی 4- برگزاری سمینارآموزشی 5- اجرای پایلوت طرح در واحد چدن و انجام بازبینی در روند انجام کار 6- برگزاری دوره های آموزشی به تفکیک سمت سازمانی 7- برگزاری جلسات درون واحدی جهت تشریح مدیریت دانش و تفاوتها و شباهتهای آن با سایر فعالیتها از جمله نظام پیشنهادات

22. فاز سوم : تدوین مقوله های دانشی 1. ترسیم درخت دانشی2.شناسایی مقوله های استراتژیک3.شناسایی خبرگان دانشی

23. فاز چهارم ;تدوین فرایندها و دستورالعملهای مدیریت دانش : 1-بازنگری فرایند مدیریت دانش بر اساس مدل جدید 2- تدوین دستورالعمل مدیریت دانش 3- تدوین دستورالعمل پاداش 4- ترسیم نمودار جریان اطلاعات (DFD) مدیریت دانش

24. فاز پنجم اجرا و پیاده سازی: • اخذ فرم ثبت دانش از نمایندگان واحدها کمیته مدیریت دانش یا در سیستم پرتال داخلی از قسمت فرمهای خام • تکمیل فرم ثبت دانش و ارسال به نماینده کمیته • اخذ تائیدیه نماینده مدیریت دانش • پس از طی این مراحل فرم در اختیار نماینده مدیریت دانش و خبرگان حوزه دانشی قرار گرفته و پس از ارزیابی نسبت به تکمیل آن به کمک فرد و امتیازدهی اقدام می گردد • پس از اخذ امتیاز و بررسی در کمیته مدیریت دانش و بر اساس جدول تخصیص پاداش میزان مبلغ پاداش مشخص می گردد و طی برگه ای با عنوان کارنامه دانشی من در اختیار فرد قرار می گیرد

25. تقدیر و تشکر از زحمات بی شائبه مدیریت محترم عامل شرکت مالیبل سایپا (عضو گروه خودرو سازی سایپا) جناب آقای مهندس دهقانی که همواره با حمایت بی دریغ خود ما را در پیشبرد پیاده سازی اهداف مدیریت دانش ما را یاری نمودند تشکر و قدردانی می نماییم.

26. Thank you For your Attention با تشکر از بذل توجه شما