Şizofreni Pratiği Prof. Dr. Ali Kemal Göğüş

1. Şizofreni PratiğiProf. Dr. Ali Kemal Göğüş

2. Şizofreni • Tanı kriterleri • Semptomatoloji ve klinik tipleri • Gidiş ve sonuç özellikleri • Prognoz ve etkili faktörler • Tedavi

3. ŞizofreniTanı Kriterleri • A . Karakteristik semptomlar • Hezeyanlar • Halüsinasyonlar • Dezorganize konuşma • Dezorganize / katatonik davranış • Negatif semptomatoloji • B. Toplumsal ve mesleki işlev bozukluğu • C. Süre: prodrom+rezidüel+A grubu kriterleri=en az altı ay. Altı ayın en az bir ayı A grubu kriterlini içermeli • D. Şizoaffektif bozukluğun ve Affektif bozukluğun Dışlanması • E. Madde kullanımına ve genel tıbbi duruma bağlı psikozun dışlanması • F. Yaygın gelişimsel bozuklukla olan ilişki Pozitif semptomatoloji

4. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni

5. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Dezorganizasyon Semptomları Dezorganize konuşma Dezorganize davranış

6. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Dezorganizasyon Semptomları Dezorganize konuşma Dezorganize davranış Negatif Semptomlar Duygulanımda sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Kendine bakımda kötüleşme Sosyal ve emosyonel içeçekilme

7. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Dezorganizasyon Semptomları Dezorganize konuşma Dezorganize davranış Negatif Semptomlar Duygulanımda sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Kendine bakımda kötüleşme Sosyal ve emosyonel içeçekilme Bilişsel Semptomlar Dikkat bozukluğu Bellek bozukluğu Soyutlama bozukluğu Yargılama bozukluğu Öğrenme güçlüğü

8. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Dezorganizasyon Semptomları Dezorganize konuşma Dezorganize davranış Negatif Semptomlar Duygulanımda sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Kendine bakımda kötüleşme Sosyal ve emosyonel içeçekilme Bilişsel Semptomlar Dikkat bozukluğu Bellek bozukluğu Soyutlama bozukluğu Yargılama bozukluğu Öğrenme güçlüğü Duygusal semptomlar Disfori Depresyon İntihar eğilimi

9. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Dezorganizasyon Semptomları Dezorganize konuşma Dezorganize davranış Negatif Semptomlar Duygulanımda sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Kendine bakımda kötüleşme Sosyal ve emosyonel içeçekilme Sosyal ve Mesleksel İşlev Kaybı Duygusal semptomlar Disfori Depresyon İntihar eğilimi Bilişsel Semptomlar Dikkat bozukluğu Bellek bozukluğu Soyutlama bozukluğu Yargılama bozukluğu Öğrenme güçlüğü

10. ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri Pozitif semptomatoloji Negatif Semptomatoloji

11. Pozitif Psikotik Belirtiler Sanrılar (hezeyanlar) Varsanılar (halüsinasyonlar) Konuşma bozuklukları Davranış bozuklukları Negatif Psikotik Belirtiler Dikkat bozukluğu Aloji Anhedoni Affekt azalması Avolisyon Sosyal içeçekilme Duygusal içeçekilme Kendine bakım azalması İşlevsellikte bozulma ŞizofreniSemptomatoloji ve Klinik Tipleri

12. Pozitif SemptomatolojiSanrılar

13. Pozitif Semptomatoloji Varsanılar • İşitsel varsanılar • Kendi aralarında konuşan sesler • Yorum yapan sesler • Emreden sesler • Görsel varsanılar • Temas varsanıları • Koku varsanılar • Tat varsanıları • Hareket varsanıları

14. Pozitif Semptomatoloji Dezorganize Konuşma • Mantıksızlık • Yandan cevap • Raydan çıkma • Teğetsellik • Ayrıntıcılık • Fikir uçuşması • Laf salatası (enkoherans) • Perseverasyon • Neolojizm

15. Pozitif Semptomatoloji Dezorganize Davranış • Taşkınlık • Hareket tekrarları (stereotipi) • Donakalım beliritileri • Balmumu belirtisi • Duruş bozukluğu • Katılık hali

16. Negatif SemptomatolojiDikkat eksikliği • Zihnin bir uyaran üzerinde toplanamaması • Konsantrasyon güçlüğü

17. Negatif SemptomatolojiAloji • Düşünce • Azlığı • Yoksulluğu • Fakirliği

18. Negatif SemptomatolojiAnhedoni • Yaşamdan tat / zevk alamama, • Duyguların yaşanamaması hali

19. Negatif SemptomatolojiAffektte Azalma • Duygusal tepkilerin jest ve mimiklerle ve ses tonu ile ifadesinde azalma • Affektte sığlık • Affektte küntlük • Apati • Endiferans (lakaydiyet) • Maske yüz

20. Negatif SemptomatolojiAvolisyon • Motivasyon / istenç azalması • Amaca yönelik etkinlikleri başlatme ve / veya sürdürme güçlüğü

21. Negatif SemptomatolojiSosyal ve Emosyonel İçeçekilme • Kendini sosyal ilişkilerden çekme, içe kapanma • İnsanlarla duygusal ilişki kuaramama

22. Negatif SemptomatolojiÖzbakım Eksikliği • Kişisel temizliğine • Kılık kıyafet temizliğine ve düzenine • Traş olma, tırnak kesme, makyaj yapme, makul aralıklarla çamaşır değiştirme vb. hususlara özen göstermeme

23. Negatif SemptomatolojiSosyal / Mesleki İşlevsellikte Bozulma • Kendini sosyal ilişkilerden çekme, içe kapanma • İnsanlarla duygusal ilişki kuaramama

24. ŞizofreniKlinik Tipleri • Paranoid Tip • Sanrı ve Varsanılar vardır • Dezorganize konuşma • Dezorganize davranış • Katatonik davranış • Donuk ya da sığ duygulanım • Dezorganize Tip • Dezorganize konuşme • Dezorganize davranış • Donuk ya da sığ duygulanım • Katatonik Tip • Balmumu arazı • Negativizm • Postür • Eksitasyon • Ekolali • Ekopraksi • Ayrışmamış Tip • Şizofreni tanısı alan • Paranoid • Dezorganize • Katatonik y o k t u r kriterlerini karşılamayan Rezidüel TipBelirgin sanrı, varsanı ve dezorganizasyon semptomatolojisinin olmadığı (geçmişte olmuş olabilir) avolisyon başta olmak üzere “silik negatif semptomatolojiden” oluşan bir tablo.

25. ŞizofreniGidiş ve Sonlanış Özellikleri Premorbid Neurodevelopment process

26. ŞizofreniGidiş ve Sonlanış Özellikleri

27. ŞizofreniGidiş ve Sonlanış Özellikleri • Şizofreni tanısı almış hastaların %15 kadarı yaşamlarını intihar sonucu kaybederler

28. ŞizofreniGidiş ve Sonlanış Özellikleri • Şizofreni tanısı almış hastaların beklenen yaşam süreleri genel nufusa oranla ortalama 9-10 yıl daha azdır. • İntihar • Özbakım eksikliği • Beslenme bozuklukları • Alkol ve madde bağımlılıkları • Barınma sorunları • Tıbbi hastalıklar

29. İyi Prognoz Belirleyicileri Kadın olma Geç başlangıç Akut başlangıç İlk epizodda iyi tedavi cevabı Tedaviye uyum Presipitan faktörlerin olması İyi premorbid işlevsellik Affektif semptomatoloji olması Ailede affektif bozukluk öyküsü Evli olmak Pozitif belirtilerin hakimiyeti Paranoid ve katatonik tip İyi sosyal destek ve güvence Nörolojik belirtilerin olmaması Seyrek nüks Saldırganlık olmaması Kötü Prognoz Belirleyicileri Erkek olma Erken başlangıç Sinsi başlangıç İlk epizodda kötü tedavi cevabı Tedaviye uyumsuzluk Presipitan faktörlerin olmaması Kötü premorbid işlevsellik Affektif semptomatoloji olmaması Ailede şizofreni öyküsü Bekar olmak Negatif belirtilerin hakimiyeti Dezorganize ve ayrışmamış tip Sosyal destek ve güvence olmaması Nörolojik belirtileri olması Sık nüks Saldırganlık Şizofreni Prognoza etki eden faktörler

30. ŞizofreniTedavi • Biyolojik tedaviler • Psikofarmakolojik Tedaviler • Elektrokonvulsif Tedavi • Psikoterapiler • Psikososyal Rehabilitasyon • Öz-yardım Dernekleri