1 / 28

MATERIA KRISTALINOA eta bere PROPIETATEAK

MATERIA KRISTALINOA eta bere PROPIETATEAK. DOLOMIA: dolomitaz. MINERALAK, HARRIAK GAI KRISTALINOA. LURRAREN PARTE SOLIDOA HARRIZKOA DA HARRIA: MINERAL edo mineraloide BATEZ osatua (harri mineralbakarrak) monomineralkoak

conroy
Download Presentation

MATERIA KRISTALINOA eta bere PROPIETATEAK

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. MATERIA KRISTALINOA eta bere PROPIETATEAK

  2. DOLOMIA: dolomitaz MINERALAK, HARRIAKGAI KRISTALINOA LURRAREN PARTE SOLIDOA HARRIZKOA DA HARRIA: MINERAL edo mineraloide BATEZ osatua (harri mineralbakarrak) monomineralkoak MINERAL edo mineraloide GEHIAGOZ OSATUA (harri mineralanitzak) polimineralikoak GRANITO: kuartzo, feldespato eta mikaz

  3. MINERAL KONTZEPTUA • Substantzia • Solidoa (kristalinoa) • Naturala • Ez organikoa • Konposizio kimiko jakina: • finkoa edo aldakorra muga estuen artean • Kristalizazio finkoa (kristalaren forma finkoa)

  4. SUBSTANTZIASOLIDOA • Solido kristalinoa (mineralak) • Partikulak* espazioko hiru dimentsiotan ordenatuak • Solido amorfoak: • Partikulak ordenatu gabe Adib. Beira Bolkanikoa (obsidiana) • likidoa Halita NaCl Merkurioa * Atomoak, ioiak edo molekulak

  5. SUBSTANTZIAEZ-ORGANIKOA • EZ da MINERALA: Azukrea (sakarosa) forma kristalinoa du, bainaorganikoa da • sakarosa NATURALA • Prozesu natural batean sortua • Diamante artifizialanaturala EZ dira MINERALAK: Bitxi artifizialak, laborategian eginak

  6. Konposiziokimikojakina: finkoaedoaldakorra muga estuenartean MgForsterita(Mg) 2 SiO4 % 90 10 Olibinoa(Mg,Fe)SiO4 serie isomorfikoa % 1090 FeFayalita(Fe)2SiO4 • Serie isomorfikoa hauen artean • forsterita (magnesioa bakarrik) % 10 ezpurutasunak izan dezake • Mg eta Fe-ren arteko erratioa aldakorra • fayalita (burdina bakarrik) % 10 ezpurutasunak izan dezake

  7. Kristalizaziofinkoa Kaltzita eta aragonito CaCO3 Makla: 3 prisma erronbiko Kaltzita Aragonito Kristalizazioak Kristalizaziodesberdinak Mineral desberdinak erronboedroa Prisma erronbikoa

  8. Polimorfismoa: 2. adibidea grafito-diamantea Diamante (C) Grafito (C) Biak karbono S. kubikoa S. hexagonala

  9. KRISTALAK

  10. Kristal forma Idiomorfoak:barneko antolakuntza kristalinoa Kanpoan islatzen dute (1) Alotriomorfoak: b. a. dute, baina ez da kanpora islatzen Idiomorfoa Alotriomorfoa 1.- sistema bakoitzarenaraberakoaldeak, aurpegiak eta erpinetanadierazita.

  11. KRISTAL EGITURAMateria minerala = materia kristalinoa • Kristalenosagaiak (partikulak) • AtomoakNa • IoiakNa+ • MolekulakSiO2 • Espaziokohiru dimentsiotan ordenatuak • Elkarrenartekodistantziafinkoa Na eta Cl espazioanerrepikatuakkristalsarekubikoa osotuzkubobat Errepikatzen den oinarrizkoegitura = Gelaxkaunitatea (1) konstantekristalografikoekdefinitua Konstantekristalografikoak: - aldeak: a,b,c - Angeluak: α, ß, Halita NaCl Gelaxkaunitateaerrepikatuzkristalsareasortzen da

  12. Sareposibleak: 14 Bravais-en sare eta 7 sistema kristalografiko

  13. KRISTAL AZTURA (habitua) Kubikoa Pirita Prismatikoa Turmalina Taula erakoa Biotita Kristalen forma geometrikoa da Haritsua Amianto Azikularra Epsomita

  14. KRISTALEN ERAKETA KRISTALOGENESIA • Mineral bakoitzareneraketabaldintzak: • Tª eta Pkonkretubat • Gaiaski • Denbora • Hasierakonukleoa NUKLEOA: partikulenkontzentrazioedonukleotxikiak

  15. NUKLEAZIOA Nukleoarenarabera: • Homogeneasubstantziaberekohautsa • Heterogeneoa bestesubstantziadesberdinbat • Hautsa • Maskorzatiak • Etab. KRISTALAREN HAZUNTZA: Nukleoarengaineanpartikulakgehituzkristalaeratzen da

  16. Kristalenhazkuntza • Hutsuneakestaliz • Lerroakbetez • Aurpegiakbetez • Aurpegiberriahasiz • Partikulakgehituzkristalsareaeratzen da • espazioko 3 dimentsiotan • Ahalik eta Energiagutxiengastatuz • Kristal forma bathartuzbereziki = KRISTALAZTURAdeitutakoa

  17. Kristalentamaina eta forma • Gaia, P eta Tª-z gainera • Kristalahanditu eta kanpo forma geometrikoaizatekobaldintzak: • Denbora: partikulakespazioankokadaitezen • Oso laburrabadanukleorikez da eratzen • Laburrabadakristaltxikiak • Espazioa: forma geometrikoabilakatzeko • Kristalhazkuntzaegokitzen da espaziora • Espazioaskibadakristalidiomorfoak • Eskasabadaalotriomorfoak • Egonkortasuna: perturbaziorikgabe • Partikulakbehardutentokiankokatzeko • Naturangutxitanematendira

  18. MINERALEN PROPIETATE FISIKOAK Pisuespezifikoa Dentsitatea Gogortasuna Esfoliazioa Haustura Distira Kolorea Marradura Gardentasuna Bierrefringentzia Magnetismoa

  19. Pisuespezifikoa eta dentsitatea / PisuespezifikoaPe = Pm/PH2O Pm Pm mineralarenpisua (bolumenkonkretua) PH2Obolumenberekourarenpisua PH2O Dentsitatea D = M/V M M =masa V =Bolumena V

  20. GOGORTASUNA

  21. Kolorea • Mineralak bere azalean islatzen duen argiaren kolorea. Hau da: espektrotik zurgatu egiten ez duena • Alokromatikoak: ezpurutasunengatik kolore aldakorra dute. Adib.: Fe gorria Kuartzoa Fluorita • Idiokromatikoak: kolore konstantea dutenak Biotita Albita Sufrea Malakita Azurita

  22. DistiraMineralaren azalean islatzen duen argiaren itxura

  23. Kristalakhaustekomodua: 1.- kristalizazio planoak jarraikiz = Esfoliazioa Kristal nagusien forma gordez 2- kristalizazio planorik jarraitu gabe: Haustura: apurtzearen gainazala duen itxura esfoliaziorik ez duten mineralak haustura dute Aktinolita haritsua Jaspe Maskor erakoa Mika laminarra

  24. Diamantea Olibinoa Kuartzoa Blenda Baritina Kaltzita Silimanita Halita

  25. Marradura

  26. GardentasunaMineralenahalmenaargiapasatzenusteko. Argiakez du zeharkatzenminerala: OPAKUAK Argiakzeharkatzen du minerala: - Objektuakikustendiramineralarenzehar: GARDENAK - Objektuakezdiraikustenmineralarenzehar ZHARRARGIAK

  27. Bierrefringentzia Islandiakoespatoa = Kaltzitapurua

  28. Magnetismoa Burdinaerakartzeko mineral batzulkdutenahalnena Magnetita

More Related