کنترل کیفی و پایش اتو کلاو

کنترل کیفی و پایش اتو کلاو راهنمای جامع ضد عفونی و استریلیزاسیون و آزمایشگاه مرجع سلامت دکتر مرادی- بیمارستان سینا

ازدستگاه اتوكلاو برای تولید بخار آب همرا ه فشار استفاده مي كنند كه عمل استريليزاسيون در مدت 15 دقيقه در دماي121 درجه سانتی گراد و فشار 15 پوند بر اينچ مربع حاصل مي شود. • از اين روش براي استريل كردن مايعات، مواد نيمه جامد، محيط هاي كشت ميكروب، وسايل جراحي و لباسهاي اتاق عمل و اشياء فلزي و شيشه اي استفاده مي كنند.

اگرچه اتوکلاو بهترین وسیله برای استرایلیزاسیون است ، باید تصدیق کنیم که طولانی شدن مرحله گرمایی ، سبب کاهش کیفیت مواد مغذی درمحیط های کشت ،کمپلکس محتوی قند، مواد معدنی و فلزی میشود و در نتیجه به محیط های کشت زیان وارد میکند. • بنابراین درچرخه استریلیزاسیون باید از زمان کوتاهتر و دمای بالاتر استفاده کنیم تا علاوه برآنکه آسیب کمتری به محیط کشت وارد میشود، برای ارگانیسم نیز کشنده تر باشد.

چرخه استریلیزاسیون مرحله 1 : زمان بالارفتن دما درمحفظه اتوکلاو (121-20 درجه سانتیگراد) مرحله 2: زمان نفوذ گرما به داخل ظرف محیط کشت (121-100درجه سانتیگراد) مرحله 3: زمان نگهداری دردمای مقرر (121درجه سانتیگراد) مرحله 4: زمان پایین آمدن دمای محفظه (121-80درجه سانتیگراد)

انواع استریلیزاسیون • استریلیزاسیون محیط های کشت ومحلول ها • استریلیزاسیون موادمصرفی آلوده • استریلیزاسیون موادخشک بسته بندی شده

استریلیزاسیون محیط های کشت و محلولها: • بهتراست ازلوله و ارلن درپیچ داراستفاده شود. بیشتر از2/3 آنها را پر نکنید. درپیچ آنها را شل کنید. • ازقراردادن اشیاء بر روی یکدیگر بپرهیزید. • باید فاصله اشیاء از یکدیگر و از دیواره های اتوکلاوو حداقل 5 سانتی متر باشد تا بخار جریان یابد. • درب اتوکلاو را ببندید. زمان و دما را طبق دستور شرکت سازنده (معمولا 15دقیقه در 121درجه سانتیگراد) تنظیم کنید.

دربعضی ازمحیط های کشت که به دمای بالا حساس هستند (محتوی مقدارقند بالا یا عوامل مهارکننده مثل دزوکسی کولات سدیم یا نمکهای صفراوی هستند) تحت تاثیر دمای بالا؛ PH محصول نهایی کاهش می یابد. • دمای استریلیزاسیون به دمای چمبر اتوکلاو برمیگردد و زمان لازم برای رسیدن به این دما باید در حد ممکن کوتاه باشد. • چرخه استریلیزاسیون باید متناسب با زمان نفوذ گرما درنظرگرفته شود. برای مثال محتویات یک ظرف یک لیتری محیط کشت باید طی 15 دقیقه از زمان رسیدن محفظه به دمای 121درجه سانتیگراد به این دما برسد.

استریلیزاسیون موادمصرفی آلوده : • مواد مصرفی آلوده را جدا نموده ودرکیسه های قابل اتوکلاو شدن قراردهید و برروی آنهابرچسب Biohazarad نصب کنید. • برای اطمینان ازنفوذ بخار به همه قسمتهای کیسه ، یا گره آنراشل کنید یا قبل ازمحکم کردن گره ،یک پیمانه آب به آن اضافه کنید. بیش از 3/4کیسه را پر نکنید. • برای جلوگیری ازمسدود شدن آبگذر اتاقک اتوکلاو توسط آگار مذاب ،کیسه ها را داخل سطل قرار دهید.

زمان لازم برای استریلیزاسیون زباله 60-30دقیقه در121درجه سانتیگراد یا30-15دقیقه در134درجه سانتیگراد میباشد. • وقتی آگار ذوب شده ، سفت شد آنرا مثل زباله معمولی دور بریزید. اما محیط کشت محتوی سلنیت را باید بصورت زباله مخصوص منهدم کنید.

استریلیزاسیون مواد خشک بسته بندی شده : • بسته ها را طوری در اتوکلاو قراردهید که حداکثر چرخش بخار در بین آنها ایجاد شود و با دیواره های اتوکلاوو نیز تماسی نداشته باشند. • زمان لازم برای استریلیزاسیون موادخشک بسته بندی شده ، 25دقیقه با خروج سریع بخار یا30 دقیقه بدون خروج بخار دردمای 121درجه سانتیگراد میباشد.

Notes: • Tightly sealed or stoppered materials may not be effectively decontaminated and may become dangerously pressurized causing injury when removed.

Containers used to hold material while being autoclaved: • Secondary Containers : • Plastic Containers • Polypropylene is a durable inexpensive plastic resin. • It can withstand autoclaving without melting. • Add extra processing time to the autoclave decontamination cycle because polypropylene does not conduct heat well. • Stainless Steel Containers • Stainless steel containers are durable. • Stainless steel is a good conductor of heat.

Primary Containers: • Plastic Autoclave Bags • Polypropylene bags • Also known as “biohazard bags”, “autoclavable bags”, in a wide variety of sizes, shapes and colors. • Autoclave bags are usually placed in polypropylene or stainless steel pans during decontamination cycles to catch liquids that may drain out of the bag. • Autoclave bags must be left open or loosely closed during decontamination procedures to allow steam to penetrate into the bag.

نحوه نگهداری • روزانه: صفحه کف اتوکلاو را ازسوراخ آبگذر اتاقک جدا کرده، تمیزکنید. لوازم فرعی مثل طبقات و سینی ها را با آب و صابون بشویید سطح آب ژنراتور را کنترل کنید. • هفتگی: آبگذر و درزها را تمیزکنید. سوپاپ اطمینان را بررسی کنید. • ماهانه: آب دستگاه را تعویض نمایید. • هر3 ماه: داخل وخارج دستگاه و قسمت بیرونی آبگذر را تمیزکنید. • هر6 ماه: دستگاه توسط نماینده سرویس تعمیر، بارزسی شود.

کنترل کیفیت • پایش استریلیزاسیون بصورت ترکیبی از روشهای مکانیکی ، شیمیایی و بیولوژیک جهت ارزیابی شرایط استریلیزاسیون انجام می پذیرد. • مونیتورهای مکانیکی برای استرایلیزاسیون بخارشامل ارزیابی روزانه زمان سیکل حرارت به وسیله ارزیابی جدول ونمودارضبط حرارت میباشد و نیز فشار باید ازطریق درجه فشارمورد ارزیابی قرارگیرد.

اندیکارتوهای شیمیایی مناسب و ارزان بوده و نشان دهنده آن میباشند که شرایط مناسب برای استرلیزاسیون ایجاد شده یا خیر. • اندیکارتورهای شیمیایی باید به صورت ترکیبی با اندیکاتورهای بیولوژیک مورد استفاده قرارگیرد اما آنها را نباید جایگزین یکدیگر کرد زیرا اندیکاتور بیولوژیک حاوی اسپورهای مقاوم است که نشان دهنده قدرت کشندگی فرایند استرایلیزاسیون میباشد.

اندیکاتورهای شیمیایی معمولاجوهرهایی دارند که نسبت به حرارت حساس میباشند که هنگامی که یک یا بیش ازیک پارامتر(شامل زمان بخار،حرات وبخاراشباع شده) حاضرباشد تغییررنگ حاصل میشود. • اندیکاتورهای شیمیایی درشش گروه مبنی برتوانائی آنها برمونیتورکردن یک یا چند پارامتر استریلیزاسیون دسته بندی شده اند.

اندیکاتورهای بیولوژیک توسط خیلی ازمراجع به عنوان یک کنترل ایده ال جهت پایش استریلیزاسیون شناخته شده اند زیرا به طورمستقیم با استفاده ازمیکروارگانیسم های مقاوم (مانند اسپورهای باسیل) مراحل استریلیزاسیون بررسی میشود و نه بوسیله تست شرایط شیمیایی و فیزیکی مورد نیاز برای استریلیزاسیون . • ازآنجائیکه اسپورهای باسیل استفاده شده دراندیکاتورهای بیولوژیک مقاوم تر و بیشترازآن تعدادی هستند که درآلودگی های میکروبی موجود درلوازم پزشکی دیده میشوند، غیرفعال شدن این اسپورها برروی اندیکاتورهای بیولوژیک این مطلب رامیرساند که سایرعوامل بیماریزاهای بالقوه حتما کشته شده اند.

یک مونیتوربیولوژیک ایده ال برای استرایلیزاسیون باید استفاده ازآن آسان باشد، درمعرض آلودگی خارجی قرارنگرفته باشد، جواب های مثبت را به محض اتمام سیکل نشان دهد ونیز نتایج مثبت را فقط وقتی پارامترهای لازم (زمان بخار،حرارت وبخاراشباع شده) غیرکافی باشند نشان میدهد.

اسپورهای ژئوباسیلوس استئاروترموفیلوس Geobacillusstearothermophilus(610 -104 ) برای پایش استریلیزاسیون بخاربکار میروند. • اگریک دستگاه استریل کننده مکررمورد استفاده قرار میگیرد (به عنوان مثال چند باردرروز) استفاده روزانه از اندیکاتورهای بیولوژیک این اجازه را میدهد، که هرچه زودترخرابی کاردستگاه یا خطاهای روش کشف شود.

نوارحاوی اسپوراندیکاتورزیستی به 7 روزانکویاسیون جهت مشخص شدن اسپورهای قابل زنده ماندن ازسیکل های مشکوک نیاز دارند.

نسل بعدی اندیکاتوربیولوژیک Self –contained هستند که دریک ویال پلاستیک نوارهای کاغذی که با اسپور پوشیده شده اند و محیط کشت درآمپول شیشه ای کوچک حاوی اسپور و رنگ اندیکاتور میباشد. این اندیکاتورها انکوباسیون حداکثر 48ساعتی دارند.

بررسی سریع اندیکاتوربیولوژیک (rapid read-out) بوسیله خوانش محصول فلورسانت تولیدشده بوسیله تجزیه آنزیمی ژئوباسیلوس استئاروترموفیلوس روش جدید دیگر میباشد.

مطالعات مشخص کرده که حساسیت تستهای سریع برای استریلیزاسیون بخار با اندیکاتورهای بیولوژیک مرسوم همخوانی دارد و نتایج بازخوانی سریع فلورسنت بطورقابل اطمینان رشد 24ساعته ،48 ساعته و7روزه را پیش بینی میکند.

کنترل کیفیت : • تست شیمیایی: • نوارکاغذی TST: سه عامل زمان ، بخار و دما را کنترل میکند و از زرد به بنفش تغییر رنگ میدهد. درهرسری کاری از این نوار استفاده کنید.

برچسب Sterility- Record: علاوه برسنجش استریلیتی ، امکان ثبت تاریخ استریلیزاسیون ، نام فرد استریل کننده و نام محیط کشت بر روی این برچسب وجود دارد. درهرسری کاری ازاین برچسب استفاده کنید.

تست بیولوژیک : • استفاده از ویال حاوی اسپور باسیلوس استئاروترموفیلوس ATCC7953 بطور هفتگی توصیه میشود.

The biological indicator is removed from a load after it has been autoclaved. • Then, the biological indicator is incubated at 56oC for three days. • Your control vial, that was not autoclaved, should be turbid after incubation; the successfully decontaminated test vial should remain clear without evidence of turbidity (no growth) and the pH should not change. • If the autoclaved biological indicator is turbid (cloudy, indicating growth) the autoclave did not function properly.

SUMMARY • Effective quality assurance includes: • using chemical and biological indicators to check autoclave operation • selecting appropriate containers to hold waste while being decontaminated • using effective decontamination processing times for each cycle • maintaining proper autoclave use records

The autoclave log book should have the following information: • Autoclave Manufacturer • Autoclave Serial Number • Department • Maintenance Work Done • Materials Processing: • Autoclave User • Date Used • Materials Decontaminated • Run Duration (Cycle Time) • Chemical/Biological Indicator Used • Chemical/Biological Indicator Results

کنترل کیفی و پایش اتو کلاو