Trijetalich ûnderwiis

1. Trijetalich ûnderwiis Presintaasje foar Afûk-kursisten 4 febrewaris 2010 Alex Riemersma

2. Trochgeand Trijetalich Underwiis • Trijetalich Basisûnderwiis • Teoryen & modellen • Fak en Fiertaal: CLiL • Kwaliteit: Nederlands – English – Frysk • Pabo & Learaarsoplieding • Ynternasjonale ûntjouwing

3. Untjouwings Frysk ûnderwiis • 1907: bûten skoaltiid • 1937: lêzen yn heechste klassen l.û. • 1955: fak & fiertaal yn klasse 1, 2 en 3 • 1980: fak ferplichte foar alle learlingen fiertaal tastien yn alle klassen • 1988: omtinken yn spesjaal ûnderwiis • 1993: fak ferplichte yn basisfoarming

4. Fan twa- nei trijetalich ûnderwiis • 1955: twatalich ûnderwiis yn ûnderbou foar lêzen, skriuwen en rekkenjenNB: maksimaal 84 fan de goed 500 • 1908: Frysk as fak ferplichte • 1985: Ingelsk as fak ferplichte • 1997-2005: piloatprojekt mei 7 skoallen

5. Trijetalige basisskoallen • 1997-2005: piloatprojekt mei 7 skoallen • 2010: likernôch 30 skoallennoch net allegear mei sertifikaat • 2012-doel: 50 basisskoallen (= 10%, mar minder as 10% learlingen) • 2030: 250 basisskoallen (= 50%)

6. Foardielen fan twatalich ûnderwiis foar de learling • Unesco (1953): Rjocht op ûnderwiis op ûnderwiis yn memmetaal • Pedagogysk argumint • Kognitive ûntjouwing • Sosjale yntegraasje (kohesy) • Meidwaan oan kultuer (partisipaasje) • Ekonomyske kânsen

7. Old theory

8. New Theory

9. Trijetalich Basisûnderwiis • Modelferdieling yn tiid: Groep 1-6: 50% Ned - 50% FryskGroep 7-8: 40% Ned - 40% Frysk - 20% Ingelsk • Praktykmodellen:- Ferdieling talen yn tiid- Ferdieling talen yn persoan- Ferdieling talen yn fakken

10. Resultaten Trijetalich Basisûnderwiis • Kearndoelen bao en vo:Nederlands – English - Frysk • Cito-toets Nederlânsk – likens nivo • Anglia-toets Ingelsk; fluency & selsfertrouwen • Eintoets Frysk – “skytgemaklik”

11. Resultaten twa- en trijetalich Basisûnderwiis • Breder ferbân: Boppeslach-ûndersyk • Trochgeande toetsing fan: • Wurdskat (twa-/trije-minutetest) • Lêsfeardigens (technysk en begripend)

12. Meartalich fuortset ûnderwiis • Nederlands • English as a subject / medium of instruction: which subject(s)? • Frysk as fak / fiertaal: hokker fak(ken)? • Nivo’s fan taalbehearsking - ERK

13. Nivo-oantsjutting ERK • Europeesk ReferinsjeRamt = Common European Framework of ReferenceERK = CEFR • A1-A2 – Drompel / Threshold • B1-B2 – Trochsetters / Way stage • C1-C2 – Masterskip / Mastery

14. Winske Resultaten Meartalich Fuortset Underwiis • Nederlands prima • English fluent:Vmbo - B1Havo / Vwo - B2 / C1 • Frysk geef en goed:Vmbo – B1Havo / Vwo – B2 / C1

15. Meartalich Fuortset Underwiis • Trochgeande learlinen • Einnivo basis = startnivo f.û. • Differinsjaasje en ICT • Gearwurking:basis- en fuortset ûnderwiis;pabo + learaarsoplieding f.û.

16. Learaarsopliedings • Trijetalige stream PABO (NHL + Stenden):foech Frysk – plus • Twaddegraadsoplieding (Bachelor) • Earstegraadsoplieding (Master) • Fak en fiertaal: teaching OF / IN

17. Mercator Kennissintrum • Kennis bringe en helje: Fryslân as foarbyld foar Europa • Kennis tapasse • Network of Schools – basis en fuortset • Network of Teacher Training Institutes

18. Ynformaasje • FA / Mercator Europees Kennissintrum: Alex Riemersmawww.mercator-research.eu / www.networkofschools.org / • ariemersma@fryske-akademy.nl • 058 234 3028