1 / 27

EPIDEMIOLOGIA na przykladzie nowotwor w

EPIDEMIOLOGIA

clemens
Download Presentation

EPIDEMIOLOGIA na przykladzie nowotwor w

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

    1. EPIDEMIOLOGIA – na przykladzie nowotworów Andrzej Deptala Zaklad Profilaktyki Zagrozen Srodowiskowych Wydzial Nauki o Zdrowiu Akademia Medyczna w Warszawie

    2. EPIDEMIOLOGIA – DEFINICJA Nauka zajmujaca sie wystepowaniem, uwarunkowaniami i przebiegiem chorób w danej populacji, z uwzglednieniem jej struktury

    3. EPIDEMIOLOGIA – SKAD POCHODZA DANE W POLSCE? Karta zgonów GUS. Krajowy Rejestr Nowotworów – zbiera dane o epidemiologii nowotworów w Polsce (karta zgloszenia nowotworu) z Wojewódzkich Rejestrów Nowotworów. Kompletnosc rejestracji w Polsce – 88%, ale potwierdzenie histopatologiczne tylko w ok. 70%.

    4. ZACHOROWALNOSC NA SWIECIE – POD WZGLEDEM PLCI

    5. ZACHOROWALNOSC NA SWIECIE – WG REJONÓW GEOGRAFICZNYCH

    6. ZACHOROWALNOSC MEZCZYZN W POLSCE

    7. ZACHOROWALNOSC KOBIET W POLSCE

    8. WSKAZNIKI UMIERALNOSCI W POLSCE NA NOWOTWORY W Polsce w 2002 r. zgloszono 87.735 zgonów na nowotwory zlosliwe (szacunkowe dane 99.700) Standaryzowane wspólczynniki umieralnosci wyniosly: Mezczyzni – 206 Kobiety – 107 Wskaznik zachorowania/zgony: Mezczyzni – 1,2 Kobiety – 1,5

    9. ZMIANY W UMIERALNOSCI MEZCZYZN NA NOWOTWORY

    10. ZMIANY W UMIERALNOSCI KOBIET NA NOWOTWORY

    11. UMIERALNOSC MEZCZYZN W POLSCE

    12. UMIERALNOSC KOBIET W POLSCE

    13. PORÓWNANIE USA I POLSKI 1

    14. PORÓWNANIE USA I POLSKI 2

    15. „POLSKA EPIDEMIOLOGIA” –ZACHOROWALNOSC

    16. „POLSKA EPIDEMIOLOGIA” –UMIERALNOSC

    17. POLSKA – RAK 4 P

    18. SRODOWISKO ? DZIEDZICZENIE Okolo 70% nowotworów zlosliwych u ludzi jest zwiazanych ze szkodliwymi nawykami i niezdrowym stylem zycia oraz wieloletnia ekspozycja zawodowa. Szczyt zachorowan przypada > 55 r.z. 20-30% zlosliwych nowotworów u ludzi ma udokumentowana predyspozycje uwarunkowana genetycznie. Sa to tzw. nowotwory dziedziczne. Szczyt zachorowan przypada < 45 r.z.

    19. PREDYSPOZYCJA OSOBNICZA Indywidualna osobnicza predyspozycja do rozwoju nowotworu moze wynikac z: Dziedziczenia mutacji aktywujacych protoonkogeny Dziedziczenia mutacji inaktywujacych antyonkogeny Dziedziczenia mutacji genów naprawy DNA Dziedziczenia polimorfizmu genów kodujacych systemy enzymatyczne odpowiedzialne za metabolizm karcinogenów Wrodzonych chorób zwiazanych z nieprawidlowa architektonika tkanki (np. polipowatosc mlodziencza) Zaburzen regulacji sygnalów pobudzajacych i hamujacych (np. zespól wielotorbielowatych jajników)

    20. STYL ZYCIA Palenie tytoniu Naduzywanie alkoholu etylowego Niewlasciwa dieta Zachowania seksualne

    21. STYL ZYCIA – PALENIE TYTONIU W dymie tytoniowym zawartych jest ponad 40 róznych karcinogenów. Ryzyko zachorowania na nowotwory tytoniozalezne, niezaleznie od sposobu inhalowania (papieros, cygaro czy fajka), jest podobne. Wprowadzenie na rynek papierosów o niskiej (light) lub bardzo niskiej (ultralight) zawartosci cial smolowatych nie zmniejszylo umieralnosci z powodu nowotworów tytoniozaleznych.

    22. STYL ZYCIA – NOWOTWORY TYTONIOZALEZNE Rak pluca Rak krtani Rak jamy ustnej i gardla Rak przelyku Rak zoladka Rak trzustki Rak jelita grubego Rak pecherza moczowego Rak nerki Rak szyjki macicy Ostra bialaczka

    23. STYL ZYCIA – NADUZYWANIE ALKOHOLU 2 Naduzywanie etanolu, a zwlaszcza postaci wysokoprocentowych, zwieksza ryzyko zachorowania na: Raka jamy ustnej i gardla Raka krtani Raka przelyku Raka piersi Raka watrobowokomórkowego

    24. STYL ZYCIA – DIETA: KARCINOGENY NATURALNE Naturalnie wystepujace pestycydy [np. kwas kofeinowy (jablko, gruszka, sliwka, grejpfrut, marchew, salata, ziemniak, tymianek, bazylia, anyz, koper, itd.), furokumaryny (cytrusy, marchew, seler, pietruszka, pasternak), hydrazyny (grzyby), pyrolizydyna (herbatki ziolowe)] nie sprzyjaja powstawaniu nowotworów zlosliwych u ludzi. Naturalnie wystepujace mukotoksyny [np. aflatoksyna B1 lub fumonisyna B1] moga sprzyjac zachorowaniu na raka watrobowokomórkowego i ew. na raka przelyku [Afryka, Chiny].

    25. STYL ZYCIA – DIETA: KARCINOGENY SZTUCZNE Glówne karcinogeny diety, tzn. heterocykliczne aminy aromatyczne, policykliczne weglowodory aromatyczne, akrylamid, N-nitrozoaminy powstaja w procesach przygotowywania (grilowanie, smazenie, pieczenie) i/lub przetwarzania (wedzenie, peklowanie, konserwowanie) zywnosci, a zwlaszcza: Miesa (kazdy rodzaj), wedlin i ryb Warzyw (np. ziemniaki, ogórki, papryka) Niektórych przypraw (chilli) Niektórych gatunków piwa i whiskey

    26. STYL ZYCIA – DIETA: „POZYWIENIE ONKOGENNE” Dieta oparta o potrawy wedzone, peklowane, konserwowane sprzyja zachorowaniom na raka zoladka i raka przelyku. Dieta bogata w tluszcze zwierzece (sposób przygotowania pokarmu jest tez wazny) i wysokokaloryczna sprzyja zachorowaniom na raka jelita grubego, raka prostaty i raka piersi. Dieta z duza zawartoscia czerwonego miesa sprzyja zachorowaniu na raka jelita grubego.

    27. STYL ZYCIA – ZACHOWANIA SEKSUALNE Duza liczba partnerów seksualnych i wczesne rozpoczecie zycia plciowego sprzyjaja zachorowaniom na raka szyjki macicy (HPV) lub raka pracia (HPV). Stosunki homoseksualne u mezczyzn sprzyjaja zachorowaniu na raka odbytu (HPV).

    28. EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW – JAK OBNIZYC UMIERALNOSC? Od 8% – 16% przez obnizenie o 15% zuzycia tytoniu. O > 8% przez korekte diety (tzn. obnizenie dobowej ilosci tluszczów < 25% i spozywanie 3-5 posilków warzywno-owocowych). O 3% przez badania przesiewowe i wczesne wykrycie. Od 10% – 26% przez powszechne stosowanie leczenia zgodnego z najlepszymi standardami (state-of-the art treatment).

More Related