II ATALA. LAN-KONTRATUAREN DEFINZIOA, SUBJEKTUAK, FORMA ETA SORRERA 4 ikasgaia

1. II ATALA. LAN-KONTRATUAREN DEFINZIOA, SUBJEKTUAK, FORMA ETA SORRERA4 ikasgaia LAN-KONTRATUAREN DEFINIZIOA ETA EZAUGARRIAK.

2. Aurkibidea • 1 Sarrera eta lan kontratuaren kokatze historikoa. • 1.2 Besterentzat lan egitea juridifikatzearen zailtasuna. Subordinazioa eta koordinazioa. • 2. Definizio legala eta kontzeptua. • 2.1 Lan-kontratuaren definizioa. (LEko 1.1 artikulua) • 2.2 Lan-kontratuaren erregulazioa. • 2.3. Lan-kontratuaren izaerajuridikoa. • 2.3.1 Lan-kontratuaren antzeko kontratuak. • 2.3.2.Lan-kontratua kontratuen tipologian (lan-kontratuaren ezaugarriak) • 3.Aurre-baldintza sortzaileak. • 3.1 Borondatezkotasuna (nahitasuna edo nahikotasuna) • 3.2 Norberaren zerbitzu ordainduak ematea. • 3.3 Besterentzat egitea. • 3.4 Menpekotasuna • 4. Lan-kontratuaren funtzioak. • 5. Lan-kontratutik baztertutakoak* (kanporatutakoak)* (LEren 1.3. art.a) • 5.1 Esklusio sortzaileak • 5.2 Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak) • 5.2.1. Autonomoak. • 5.2.2.-Betebeharreko gizarte prestazioak • 5.2.3.Bazkideen enpresaren aholkulariak • 5.2.4.-Adiskidetzako, borondate oneko eta auzotasun oneko lanak. • 5.2.5.-Senideen arteko lanak. • 5.2.6.- Merkataritzako bitartekarien jarduerak, arriskuak bere gain hartuz. • 5.2.7. Esklusio orokorra eta garraio kontratua. • 6. Kalifikatzeko arazoak (lan kontratua ezagutarazteko arazoak)

3. 1.2 Besterentzat lan egitea juridifikatzearen zailtasuna. • Lan-kontratua menpeko lana egiteko harreman soziala adierazten duen formula juridikoa da Arazoak • 1) Kontratu oro  kordonatzeko tresnak dira • Lan kontratuaren muina  subordinazioa, menpekotasuna • 2) “batzuk besteak baino berdinagoak omen” • Teorian  kontratu barruan bi subjetuak berdinak dira •  Langilea = subjektua, ez = objektua,‘langileekin kontratu egiten’ da eta ez dira ‘langileak kontratatuak izaten’. Haatik, lan legeetan (L. E.ko 15.1 artikuluan, adibidez; "Cuando se contrata al trabajador...") ‘langilearen kontratazioa’, eta ‘langilea kontratatzea’ bezalako aipuak ia besteak bezain ugariak ditugu. Inoiz ez ‘ugazaba kontratatzea’. • Enpresaria eta langilearen paperak /=/ ez dira simetrikoak • 3) lan kontratua = ondasunak trukatzeko kontratua • Baina, langilea bera kontratuan kokatzen da, == bestearen menpean • Langilea  bere lana eta pertsona ezin dira banatu • Beste aspektu horiek lan kontratua ez dira oso ondo islatzen • 4 kontratuaren bidez  enpresariak langilearen gainean kontrol juridikoa • Baina langileak badu kontrola bere pertsonaz

4. Lan kontratuaren hurbilketa • Lan kontratua  legeak zehazten duena • Legeak  harreman batzuei Zenbait ezaugarri bereziekin Lan kontratutzat jo Lan legeriaren aplikazioa Gatazkarako laneko jurisdikzioa Ondorioak L.E.an ageriko definiziorik ez 1.1. Art. aplikatzeko eremua = lan kontratuarena

5. « La presente ley será de aplicación a los trabajadores que voluntariamente presten sus servicios retribuidos por cuenta ajena y dentro del ámbito de organización y dirección de otra persona, física o jurídica, denominada empleador o empresario.» «Inoren kontura eta ordaindutako zerbitzuak beren borondatez betetzen dituzten langileei aplikatuko zaie lege hau, beti ere beste pertsona batek antolatu eta zuzendutako eremuan izaten bada; pertsona hori fisikoa edo juridikoa izan daiteke, eta enplegatzaile edo enpresaburu deituko zaio berari.» 2. Definizio legala eta kontzeptua. Legean = Langileari buruz  L.Z.ren langileentzako jite babeslea Lege testutik atera daitekeen definizioa; Bi pertsonen arteko akordioa da eta beraren bidez haietariko batek (langileak) bestearen organizatzeko eta zuzentzeko eremuan sartuta nahita bere zerbitzuak ematera behartzen du bere burua, eta besteak (enpresariak), zerbitzuen truke, soldata bermatua ematera behartzen du bere burua Beste definizio bat (Euskaraz emanda UZEIren hiztegian) “langile edo soldatakoaren eta enpresa-buru edo enplegatzailearen artean bien borondatez ezartzen den erlazioa; honen bidez, langileak enpresa-buruari bere zerbitzuak eskainiko dizkio bigarren honek éman beharko dion ordainsariaren truke”

6. Lan kontratuaren kontzeptua • lan-kontratua enpresaria (edo enplegu-emailea) eta langilea lotzen dituen kontratua da, elkarrekiko betebeharrak sortuz • Legezko definizioaren azterketa xume bat egiteko 4 puntuetan • 1. Lan kontratua = ondasunak trukatzeko kontratua; menpeko lana eta soldata bermatua ( biok  eduki ekonomikoak ) • Interes kontrajarriak => bakoitza berea 2. betebeharrak bikoitzak eta elkarrekikoak = beharra dena batentzat (lana edo soldata) bestearentzat kreditua da • 3. dena ezin da dirutan jarri/ osasuna edo pertsona eskubideak trukaketa ekonomikotik at • 4. lan kontratuaren ardatza = subordinazioa

7. 2.2. Lan-kontratuaren erregulazioa eta bere elementuak. • Legislazioa =Langileen Estatutua honen 1. titulu osoa, “giza banakako lan-harreman buruz" deritzona, 1. art.tik 60.eraino. • Ordezko erregulazio  Zuzenbide zibila (K.Z) • Kontratuaren betekizunak (K,Zeko 1261 art.) • a.- Kontratu-egileen adostasuna. • b.- kontratu-gaia objektu zehatza izatea. • c.- Ezartzen den obligazioaren zioa edo kausa. Akordioa, librea adostasuna lortuez gero kontratua badago Lanik ez enpresariaren erruz  Soldata bai Baldintzapeko kontratua =bai KZeko 1265 art=> errakuntza, bortxa, beldurrarazte edo doloz emandako onespenak ez du balio. K. Z. => objektua litekeena eta zehatza LKren objektua = Deliturik ez baten obligazioa eskuratzea bestearen zergatia , eta alderantziz

8. 2.2. Lan-kontratuaren erregulazioa eta bere elementuak. • lan-kontratuaren 3 aspektu • a.- ekintza materiala; zentzu honetan kontratua ospatzeaz edo sinatzeaz hitz egiten da. Azken finean, dokumentua. • b.- akordio bera. Aldeen arteko erregulazioa. Paktua. • c.- Kontratu harremana. Kontratua dela eta aldeen egoera. B et c beharrezkoak dira  a ekintza formala bezala ez beharrezkoa = lan kontratua egoteko nahikoa biona arteko adostasuna Lan kontratuaren aldeko lege ustea  aintzinako Lan-kontratuaren Legearen 3. artikulua «...kontratua dagoela susmatzen da nahiz eta ez egon idatzi edo ahozko estipulaziorik edo hizbaketarik». LEren 8. artikulua  ahoz zein idatziz egin daiteke lan kontratua Beste batentzat eta beste horren kontura eta baitan sartuta zerbitzua ordainduak ematean  lan kontratua dagoela lege ustea

9. 2.3.Lan-kontratu izaera juridikoa • 2.3.1.Lan-kontratuaren kontratu antzekoak • Lan kontratua zer den eta ordezkatzeko edo osatzeko erregulazioa zein den jakiteko • 1 Lan-kontratua salerosketa bezala. • Salerosketaren = zerbaiten jabegoa eskuz aldatzen da. • lan-kontratuan lana (lan indarra, nahiago bada) ez zaio betirako inori ematen. Lanaren jabegoa langilearena da, bera baita bere nortasunaren jabea eta titular bakarra. • azpimarratzekoa da bizitzako lan-kontratuak debekatuak izan direla (ikus KZeko 1583 artikulua) • 2.Lan-kontratua mandatuko kontratua bezala. (K.Z. 1709 ) • pertsona batek beste batentzat zerbitzu ematera edo zerbait egitera behartzen du bere burua. • desberdintasunak. • 1.- Mandatua dohainik izaten daiteke( KZren 1711. artikulua). Lan-kontratua inoiz ez. lan-kontratua itxura duen zerbait  baino dohainik  lan-kontratua ez litzateke izango. • 2.- Mandatua eman duenak edozein unetan ken dezake. (KZren 1732. artikulua). Lan-kontratua amaitzeko, berriz, gauzak ez dira hain errazak • 3.- Mandatuan,  nortasun bakarra dago, mandatu-egilearena, mandatu hartzaileak ordezkatzen du. Lan-kontratuan biok nortasunekin • 4.- Mandatu hartzaileak bere ordez beste bat jarri ahal du  funtzioak delegagarriak dira. Lan-kontratuan inola ere ez. • hau da diferentzia garrantzitsuena edo argiena bion artean..

10. 2.3.Lan-kontratu izaera juridikoa (II) • 3. Lan-kontratua sozietate -kontratua bezala. • KZren 1665  sozietateko kontratua Bi pertsona edo gehiago industria ondasunak edo dirua amankomunean jartzeko behartzen direnean, irabazietan parte hartzeko asmoz. • arrazoia nortasun juridiko desberdina / Lan-kontratuaren bidez ez da jaiotzen nortasun berririk. • KONTUZ kooperatibak ere elkartzeko kontratuaren bidez ( lankidetzako kooperatibetan bereziki) juridikoki ez bada soziologiaren ikuspuntutik lan-harremanetik oso hurbil gaude . • sozietate forma eta lan kontratua batera ematea litekeena (Lan-sozietate anonimoa) • 4 Lan-kontratua obra burutzeko kontratua bezala. • KZren 1544. art pertsona batek beste batentzat obra burutzera bere burua behartzen du, salneurri ziurragatik./ ondorio zehatza lortzera behartzen da, ondorioz saria kasu horretan bakarrik bermaturik dago. • Obra-egileak bere gain hartzen ditu obra arriskuak. Lan-kontratuan berriz ea • Soldata bermaturik dago, eta lan arriskuak enpresariarenak dira • Helburua  obra burutzea EZ LAN EMATEA HUTSA

11. 2.3.Lan-kontratu izaera juridikoa(III) • 5. Lan-kontratua zerbitzu akura bezala. • Erromatar zuzenbidean bide juridikoak beste baten gauza edo zerbitzuak denbora mugatu batez alokatzeko.; locatio conductio rei (prezio baten truke gauza erabiltzeko kontratua), locatio conductio operis (obra egiteko kontratua) eta locatio conductio operarum (zerbitzuak emateko kontratua) • Europa kontinentaleko zuzenbidea bide berdinak; gauza, obra edo zerbitzu akura. • Batzuentzat lan-kontratua ezin da izan zerbitzu akuramoralaren kontra  zerbitzu akuran gizakia ezin da alokatu. • Hala ere  juridikoki alokatzen dena ez =/= gizakia//Bai gizakiaren aritzea, aktibitatea baizik. Profesio liberaletan (autonometan ere) zerbitzu akura erabiltzen da • Hasieran lan-kontratua aplikagarria den egoeretan Zerbiztu akura aplikagarria zen. ( KZ ) lan kontratua  zerbitzu akuran erregulatutako zenbait harreman eta figura berri bat • Ezaugarriak  Estatuaren interbentzionismoa handiagoa da, eta ondorioz, aldeen eremua txikiagoa da. Gainera, kolektiboak kontutan hartzen dira. • Lehen zerbitzu-akura lan kontratuaren aurrerakina bazen orain mugakidea • Ezaugarri komunak; Biak dira lana eta saria trukatzeko bideak, • Desberdintasunak; lan kontratuan menpekotasuna ageriago dago eta pertsona fisiko bati dagokio beti. • Aldiz, zerbitzu –akuran enpresa edo erakunde baten egin beharra kontratatzea. • Gaur egun, zerbitzu akuraren erregulazio berezia mugatua da. Agian indarrean eta aplikagarria den artikulu bakarra 1583. artikulua Beraz, lan kontratuaren erregulazioaren hutsunetarako laguntzarik bila ezin hara jo.

12. 2.3.2.Lan-kontratua kontratuen sailkapenetan

13. 3.AURRE-BALDINTZA SORTZAILEAK • Lan-kontratuari buruzko legezko kontzeptuak ezaugarri batzuk dakartza, eta harreman batek ezaugarri horiek baditu lan-kontratua izango da. • Lau dira;lana  librea, norberarena, beste batentzat eta kontura, menpekoa eta ordaindua  soldatapekoa • 1.- Borondatezkotasuna (nahikotasuna). • 2.- Norberaren zerbitzu ordaindu ematea. • 3.- Besterentasuna edo beste baten kontura izatea. • 4.- Menpekotasuna • Lan-kontratuetan beste ezaugarri batzuk eman ohi dira (esklubitatea, GSan alta egotea, ekoizteko tresnen jabetza) baina ez dira betebeharrezkoak • Garrantzitsuena ez da zer egiten den juridikoki lana nola antolatzen den

14. 3.AURRE-BALDINTZA SORTZAILEAK (II) • 1. Borondatezkotasuna • Juridikoki Baisoziologikoki eztabaidagarriagoa • 3 ohar • a. Borondatezkotasuna = animus contrahendi , animus obligandi • Borondatezko harreman juridikoa = kontratua • Borondatez ez badira egiten  ez da lan kontratua  legeak sorturiko prestazioak ( soldaduzkoa, larrialdiak egindako zerbitzuak) • b.Lan kontratuaz abstratuaki borondatezko lana  betebeharrezko lana • Esklabotza, harreman feudalak ez=/= lan kontratua • c Lan zehatza  Legeak hasteko eta amaitzeko borndatea onartzen du (L.E.aren 4. 1ª art. eta 49.4. art. • 2. Norberaren zerbitzu ordainduak ematea • A. Zerbitzuak = kontzeptu zabala/ edozein lana Zilegia bada • B. Langilea = Pertsona fisikoa • Intutitu personae = norberaren zerbitzuak (kontratatzen diren zerbitzuak pertsona hori delako kontratatzea) • Langileak ezin du bere buruz ordezkatu beste langilea berak hautatuz • Pertsona juridikoa ez =/= langileak • c.- Jarduera, Aritzea Aritzeko zorra ez helburu zehatza d. Ordaintzeko beharrezkotasuna  dohakoa lana =/= lan kontratua Soldatapekoa

15. 3.AURRE-BALDINTZA SORTZAILEAK (II) • 3. Besterentasunabeste baten kontura lan egiten dela esan nahi du • Bi irizpide  fruituetan besterentasuna arriskuetan besterentasuna Ikuspuntu honetatik 3 ezaugarriak eskatzen dira; lan kostua enpresariarentzat izatea, lanaren ondorioa edo emaitza enpresariaren ondarean gehitzea eta,azkenik, ondorio baikorra edo ezezkorra enpresariak pairatu behar izatea langilea horretaz libro geratuz. 4.- Menpekotasuna = enpresariaren zuzentzeko ahalmenaren menpean jartzea Mendekotasuna lan postuen arabera moldagarria da  enpresaren barruan lan egitea hori da funtsezkoena Ez leku fisikoa bezala, ekonomia erakundea eta antolatzeko eta organizatzeko batasuna gisa

16. 4.LAN-KONTRATUAREN FUNTZIOAK. -Sortzailea( lan harremana sortzen du) • -Ondorioak • A.  arrisku banaketa lan kontratuan lan ematea ezinezkoa denean (LEko Art. 30 • Si el trabajador no pudiera prestar sus servicios una vez vigente el contrato porque el empresario se retrasare en darle trabajo por impedimentos imputables al mismo y no al trabajador, éste conservará el derecho a su salario, sin que pueda hacérsele compensar el que perdió con otro trabajo realizado en otro tiempo. • B. Lan kontratuaren aldeko lege usteaArt. 8.1 E.T. • 1. El contrato de trabajo se podrá celebrar por escrito o de palabra. Se presumirá existente entre todo el que presta un servicio por cuenta y dentro del ámbito de organización y dirección de otro y el que lo recibe a cambio de una retribución a aquél. -erregulatzailea edo arautzailea = “pacta sunt servanda” (akordioak bete egin behar dira) • KZeko 1091 Art. Kontratua = partaideentzat legea • Kontratuaren eragina  inter partes • ius cogens) eta xedatzeko zuzenbidea edo erabiltzekoa (ius dispositibum) • LEko 3.1.c Kontratuaren bidez ezin ezarri lege eta hitzarmen kolektiboek jarritakoak baino lan baldintza txarragoak • LEko 3.5. eskubideen utziezintasuna soilik Hitzarmenek erabilezinak bezala onartutakoetan gertatzen da.

17. 5.-LAN-KONTRATUTIK BAZTERTUTAKO HARREMANAK (Kanporatutako haremanak*) • Lan Legislazioa aplikagarria den kontratuari LEak Lan-kontratua deitzen dio. • LEko 1.3art  Legearen eremutik kanpo geratzen den zenbait aktibitate aipatu egiten da, eta hauek, beraz, ez dira izango lan-kontratuak. • 2 motako esklusioak • 1 kanporaketa sortzaileak; , lan-kontratuaren ezaugarri guztiak dituen harremana legeak kanpoan uzten du  funtzionarioak, estatutarioak • 2 kanporaketa deklaratzaileak edo adieraztekoak Lan kontratua izateko ezaugarriren bat falta denean • Autonomoak, • gizarte prestazio betebeharrezkoak, • Bazkidetako enpresen aholkulariak • Adiskidetzako, borondate oneko eta auzotasun oneko lanak. Familiarren arteko lanak. • Merkatal jarduerak arriskuak bere gain hartuz. • Orokorra eta garraio kontratua.

18. 1 kanporaketa sortzaileak; , LEren 1.3 art 3.«Lege honek araututako eremutik hurrengoak kanporatzen dira: • «a.- La relación de servicio de los funcionarios públicos , que se regulará por el Estatuto de la Función Pública, así como la del personal al servico del Estado, las Corporaciones locales y las Entidades públicas autónomas, cuando al amparo de una ley, dicha relación se regule por normas administrativas o estatutarias.» • Baldintzak, • Enplegu emailea  administarzio publikoa izatea • Harremanak  beste forma batez arautuak egotea • Horretako lege batek arautu izatea • Ondorioak; • Ezaugarri guztiak izanik, Legeak kanpoan uzten ditu • Zerrenda itxia • Legeak zehazten du  enpleguak noiz  funtzionarioen biodez noiz lan kontratuaen bidez • Aukerak; • Funtzionario publikoak (estatua, erkidego autonomoak, tokikoak, eta erakunde autonomoak) • Estatutuen bidezko langileak • Kontratu administratiboak (gaur egun ez) unibertsitate irakasleak ; Figura hibridoak edo nahasiak

19. 1 kanporaketa sortzaileak (II) • Estatutu bidezko langileak  harremanak estatuto baten bidez arautuak. • Aukera arrunta : Osasun sisteman • Jurisdikzioa  lan arlokoa. Arau bereziak kolektibo zehatz batentzat Kontratu administratiboetako langileak gaur egun aukera hau ez dago Jurisdikzioa  admnistrazioarena Ez legezko kanporaketak  legeak egin beharrean beste arau batek (erregelamendu batek) egin duenean  ezaugarri komuna == zeharkako funtzio publikoak betetzea Notariotzako langileak, Erregistroetakoak, …

20. Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak) Azalpena lan-kontratuaren ezaugarriren bat ez dutelako. • legegileak deklaratu egin ditu, aipatu, baina ez sortu. • Lan kontratua antzeko egoerak eta zalantzak ekiditeko Ondorioak • 1.- Lan-kontratua ez izatea ez da artikulu horretan agertzeagatik, lan-kontratuaren ezaugarri guztiak ez dituztelako baizik. • 2.- Zerrenda ez da itxia: beste egoera asko ez dira lan kontratuak MOTAK • .1. Autonomoak. • 2.-Betebeharreko gizarte prestazioak • 3.Bazkideen enpresaren aholkulariak • 4.-Adiskidetzako, borondate oneko eta auzotasun oneko lanak. • 5.-Senideen arteko lanak. • 6.- Merkataritzako bitartekarien jarduerak, arriskuak bere gain hartuz.

21. Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak)(II) 1. Autonomoak = norberaren konturako lanak (LEko 1. azken xedapenean) • Falta den ezaugarria, : beste baten kontura izatea, menpeko izatea,... • (lan legea aplikagarria zaie  soilik agerian ezartzen denean. Adib. Arriskuen prebentzirakoak, sindikatzeko aukera (baina ez sindikatuak sortzeko),.. 2.-Gizarte prestazio betebeharrekoak(LEko 1.3. b art) • Falta den ezaugarria : Animus contraendi, ez dago kontraturik. • Betekizuna: Legeak ezartzea obligazioa • Oharra: halabeharrezko laneko pena = debekatuta, Betebeharrezko prestazioak => salbuespenak => Konst. Onarturikoak (soldaduzka, larrialdiak, hauzo lana 3.-Bazkidetako enpresen aholkulariak(LEko1.3.c art) • La actividad que se limite, pura y simplemente, al mero desempeño del cargo de consejero o miembro de los órganos de administración en las empresas que revistan la forma jurídica de sociedad y siempre que su actividad en la empresa sólo comporte la realización de cometidos inherentes a tal cargo. • Elkartea = Pertsona Jurídikoa => ordezkaritza (nahi eta ez) => Pertsona físikoa • Jarduera hori => ez da lanekoa, merkataritzakoa edo elkartekoa baizik • Falta den ezaugarria => Batzuk = Administrazio Kontseilu kidea izateak badu beste justifikaziorik : ez da beste baten kontura ez eta horren menpean. • Oharra: Litekeena  pertsona bat adminitrazio kontseilu kidea izatea eta aldi berean (lan kontratua izatea (beste jarduera batzuengatik)

22. Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak)(III) 4.-Adiskidetzako, borondate oneko eta auzotasun oneko lanak.(LEko 1.3. d art) • = Lanekoa ez dela lege ustea (iuris tantum) L.K. egin daiteke • Falta den ezaugarriaanimus contraendi, ez dago kontraturik => • ordaintzekorik eza  dohako emateak • Baldintzak : Kontraturik ez egotea, adiskidetasuna edo delako harremana egotea Ordaintzekorik ez ( gastuak konpentsatzea bai) • Oharrak, : beti ulertuta zentzu hertsian (murriztailean) • Alegatzen duena  frogatu behar du • Motak: - zerbitzuak elkar trukatzeko harremanak (kontratuak) • - Bekak (zerbitzu emateak beste helburuekin; lanekoak ez diren praktikak) • - joera bateko enpresetan afiliatuek egindako barruko zerbitzuak"au pair" (a la par) kontratua= lanekoa ez dela lege susmoa - Gizarte boluntarioak • 5.- Familiarren arteko lanak. (LEko 1.3.e art) • Los trabajos familiares, salvo que se demuestre la condición de asalariados de quienes los llevan a cabo. Se considerarán familiares, a estos efectos, siempre que convivan con el empresario, el cónyuge, los descendientes, ascendientes y demás parientes por consanguinidad o afinidad, hasta el segundo grado inclusive y, en su caso, por adopción. • = Lanekoa ez dela lege ustea (iuris tantum) => = L.K. egin daiteke • Falta den ezaugarria beste tituluahaideen arteko harremanetan beste baten kontura ez • Betekizunak: ahaidetasuna (odolezkoak zein ezkontzakoak) 2º graduraino • - enpresariarekin bizikidetza = ondasun beretik bizi izatea • adopzioa = zentzu zabalean, ez teknikoan

23. Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak)(IV) .6- Merkatal iharduerak arriskuak bere gain hartuz.(LEko 1.3. f art) • "La actividad de las personas que intervengan en operaciones mercantiles por cuenta de uno o más empresarios, siempre que queden personalmente obligados a responder del buen fin de la operación asumiendo el riesgo y ventura de la misma" • Falta den ezaugarria: besten baten kontura izatea • Hauetan emaitzeko obligazioa Ez da aritzekoa • Lan kontratua = langileak arriskuak ez ditu bere gain hartzen = Aritzeko zorra • Oharra; jarduera bera ( Adib. merkataritzakoa=> enpresa baten produktuak saltzea • -lan kontratua = dendako saltzailea • -lan harreman berezia = merkataritza agentea (beste baten kontura baina menpekotasuna ez da argia) • -merkataritzako harremana = Agentziako kontratua (beste baten kontura baino menpekotasunik ez, agentziako kontratuetan menpekotasuna = denbora antolatzeko gaitasuna

24. Esklusio deklaratzaileak (adieraztekoak)(V) • 7. Orokorra eta garraio kontratua.(LEko 1.3.g art) "En general, todo trabajo que se efectúe en desarrollo de relación distinta de la que define el apartado 1 de este artículo. A tales efectos se entenderá excluida del ámbito laboral la actividad de las personas prestadoras del servicio de transporte al amparo de autorizaciones administrativas de las que sean titulares, realizada mediante el correspondiente precio, con vehículos comerciales de servicio público cuya propiedad o poder directo de disposición ostenten, aun cuando dichos servicios se realicen de forma continuada para un mismo cargador o comercializador". • Esklusio orokorra =>agerikoa ez lan kontratua =beste gauza bada • Garraiolarien esklusioa => baldintzak • 1. garraiotzako jarduera • 2. baimen administratiboen titularra => jarduerako gaitasuna • 3. ibilgailua izatea (bere jabetza izatea edo kontrolpean) • 4. ibilgailua= zerbitzu publikoa (merkatuan eskainita, edozeinek erabil dezan, • Jurisprudentzia sortzailetzat jo ohi du (ez da lan kontratua dagoen aztertzera hasten) Oharra 1994eko erreformak sartuta (lan kontratuaren alde aurreko jurisprudentzia legez aldatzeko)

25. 6. Kalifikatzeko arazoak (lan kontratua ezagutarazteko arazoak) kalifikatzeko arazoak • 1. Ezaugarriak = ez oso zehatzak  minimo komuna topatzeko zailtasunak • Menpekotasuna => ez zehatza, aldakorra • Beste baten kontura (besterentasuna) Ordainduak izatea • langileak, soldata negozioaren emaitzen arabera jasotzen dutenak (arrantzaleen kasu askotan edo komisioen arabera lan egiten dutenak) • 2. Antzeko egoerak • Zerbitzu akura eta lan kontratuaren desberdintasuna = gradukoa • 3. enpresarentzat kostu txikiagoaren alde jokatzeko joera • lan kontratua => garestiago, eskuarteagoa , langilearentzat berme gehiagorekin • 4. Zonalde ilunak edo grisak  parasubordinazioa,... kalifikatzeko irizpideak • 1. Kontratu egileek emandako kalifikazioak ez du eraginik • Garrantzia ez nola deitu (nomen iuris) bai kontratuaren edukian • 2. Lan kontratua aldeko lege ustea (iuris tantun) LEko8.1 Art. • 3. Aztarnak : LK.ren ezaugarriak direnez pentsaraztera ekartzen dituen zirkunstantziak • Aztarnak =>frogatzeko elementuak LKren ezaugarrik agerrarazten dituzte • - Lanaldia eta ordutegia jakina izatea … -Maiztasuna eta esklusibotasuna Ordaintzeko forma, aldizkakotasuna (periodikotasuna) eta nork emanda, nomina… • ekoizteko baliabideak norenak diren; lan tokia (non eta nork hautatu ahal duen); Gizarte Segurantzan altan egotea … • 4. Esklusioak kontuan izatea, (esklusio deklaratzaileen aukerak). • 5. Gizarte erizpideak egoerak ulertzeko eta interpretatzeko