Anatomia i fizjologia zwierząt

1. Anatomia i fizjologia zwierząt Technik weterynarii Rok szkolny 2012/2013

2. Wiadomości wstępne

3. Anatomia- nauka zajmująca się badaniem budowy organizmów. Przedmiotem zainteresowania różnych działów anatomii jest badanie położenia, kształtu, składu oraz ewolucji narządów, tkanek i komórek.

4. Podział ze względu na grupę badanych organizmów: • anatomia roślin • anatomia zwierząt • anatomia człowieka

5. Podział ze względu na skalę w jakiej prowadzi się obserwacje wyróżnia się: • anatomia mikroskopowa • anatomia makroskopowa

6. Ze względu na stan zdrowia badanych organizmów dzieli się • anatomia prawidłowa • anatomia patomorfologiczna

7. Pozostałe działy: • anatomia porównawcza • anatomia opisowa • anatomia topograficzna

8. Fizjologia- nauka o mechanizmach rządzących przebiegiem czynności żywych organizmów

9. Podział ze względu na opisywany takson: • fizjologia grzybów • fizjologia roślin • fizjologia zwierząt • fizjologia człowieka

10. Podział oraz charakterystyka tkanek

11. Komórka ???? najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie). Jest podstawową jednostką morfologiczno−czynnościową organizmu.

12. Porównanie komórki roślinnej oraz zwierzęcej

13. Cechy charakterystyczne: • przemiana materii • pobudliwość (wrażliwość komórek na podrażnienia, czyli podniety, środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego) • ruch • rozmnażanie oraz wzrost • śmierć

14. Tkanki…. zespół komórek o podobnej budowie, określonych czynnościach, podobnym pochodzeniu i przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Tkanki są elementami składowymi narządów i ich układów. Dział biologii zajmujący się tkankami to histologia.

15. Podział tkanek: • nabłonkowa • łączna i podporowa • mięśniowa • nerwowa

16. Tkanka nabłonkowa: wielorzędowy

18. Nabłonek jednowarstwowy płaski • jedna warstwa, płaskich komórek • występowanie: ściany pęcherzyków płucnych, niektóre odcinki kanalików nerkowych, blaszka wewnętrzna torebek Bowmanna, opłucna, otrzewna, osierdzie, tylna powierzchnia rogówki

19. Nabłonek jednowarstwowy sześcienny • komórki kształtem zbliżone do sześcianów • miąższ tarczycy, wątroba, trzustka, ściany kanalików zbiorczych, ściany oskrzelików

20. Nabłonek jednowarstwowy walcowaty • wysokie komórki, w kształcie walców • błona śluzowa jelit

21. Nabłonek wielowarstwowy płaski • komórki warstwy najbardziej powierzchniowej są silnie spłaszczone • naskórek, błona śluzowa jamy ustnej, przełyk i część żołądka przeżuwaczy, część przełyku konia

22. Nabłonek wielowarstwowy walcowaty • kształt walcowaty • przewody niektórych gruczołów, spojówka konia i mięsożernych

23. Nabłonek wielowarstwowy przejściowy • komórki różnego kształtu • komórki wyprowadzające mocz, pęcherz moczowy, moczowody, miedniczki nerkowe

24. Nabłonek wielorzędowy • jedna warstwa komórek, najczęściej walcowatych • błona śluzowa części oddechowej, węchowej jamy nosowej, tchawicy i dużych oskrzeli (wolne powierzchnie pokryte rzęskami)

26. Nabłonek gruczołowy zmienne pod względem morfologicznym i czynnościowym komórki nabłonkowe tworzą gruczoły (jedno i wielokomórkowe)

27. Gruczoły jednokomórkowe • gruczoły kubkowe • liczne między komórkami nabłonka przewodu pokarmowego i oddechowego

28. Gruczoły wielokomórkowe • gruczoły ścienne • gruczoły zaścienne • gruczoły o wydzielani zewnętrznym • gruczoły o wydzielaniu wewnętrznym (dokrewnym)

29. Podział gruczołów • cewkowe • pęcherzykowe • cewkowo-pęcherzykowe

30. Gruczoły cewkowe cewkowaty kształt odcinków końcowych • pojedyncze proste: jedna cewka, brak przewodu wyprowadzającego • pojedyncze rozgałęzione: składają się z większej liczby cewek, łączą się w jeden przewód wyprowadzający • złożone: kilka ze sobą połączonych gruczołów cewkowych rozgałęzionych, wspólny przewód wyprowadzający

31. Gruczoły pęcherzykowe kulisty kształt odcinków końcowych • pojedyncze proste: pojedynczy pęcherzyk, brak przewodu • pojedyncze rozgałęzione: pojedyncze pęcherzyki skupione w postaci grona, przewód wyprowadzający • pęcherzykowe złożone: skupienie gruczołów pęcherzykowych pojedynczych rozgałęzionych, wspólny przewód wyprowadzający

32. Gruczoły cewkowo-pęcherzykowe • cewkowo-pęcherzykowe • pęcherzykowo-cewkowe

34. Nabłonek czuciowy • wydłużone komórki o wrzecionowatym jądrze • włoski, rzęski część podstawna-włókna nerwowe • kubki smakowe, brodawki błony śluzowej języka, ucho wewnętrzne-drgania endolimfy

35. Tkanka łączna

36. Tkanka łączna właściwa włókna klejodajne, sprężyste, siateczkowe • klejodajne: połączenie śluzowej istoty kitowej • sprężyste (elastyczne): odporne na gotowanie • siateczkowe (kratkowe)

37. Podział: kształt komórek oraz rodzaju i układu włókien a) łączna zarodkowa: luźno ułożone komórki gwieździste, łączące się wypustkami cytoplazmatycznymi (błony płodowe, pępowina) b) łączna siateczkowa: retykulocyty, łączące się wypustkami cytoplazmatycznymi (zrąb węzłów chłonnych, migdałków, śledziony, szpiku, wątroby), komórki siateczkowe: fagocytoza

38. Tkanka łączna zarodkowa

39. Tkanka łączna siateczkowa

40. c) łączna włóknista: komórki: fibrocyty, histocyty, komórki tuczne • tkanka łączna luźna: ułożenie nierównomierne wł. sprężyste, (pod skórą, otacza różne narządy, wnika w głąb narządów) • tkanka łączna zbita: dominują włókna klejodajne, określony kierunek (ścięgna, więzadła) d) łączna sprężysta: przewaga włókien sprężystych (więzadło karkowe, ściany tętnic, część płuc)

41. Tkanka łączna luźna (wiotka)

42. Tkanka łączna zbita

43. Tkanka łączna sprężysta

44. Tkanka tłuszczowa • odmiana tkanki łącznej luźnej (warstwa podskórna, pod otrzewną, okolice nerek) • materiał zapasowy, odżywczy, urazy mechaniczne, termoizolacja

46. Tkanka chrzęstna - budowa • istota międzykomórkowa • komórki chrząstkowe • włókna klejodajne • włókna sprężyste a) szklista b) sprężysta c) włóknista brak naczyń krwionośnych oraz nerwów

47. Chrząstka szklista • chrząstka tchawicy, oskrzeli, nosa, chrząstki płodów oraz zarodków • zwapnienie

48. Chrząstka sprężysta • giętka, sprężysta, nie ulega zwapnieniu • nagłośnia, małżowina uszna

49. Chrząstka włóknista • wiązki włókien klejodajnych, przebiegają równolegle i tworzy sploty • chrząstka międzykręgowa, niektóre więzadła o ścięgna (np. więzadła proste rzepki)