Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD akgul.web.tr/yazilar/ , akgul.bilkent.tr blog.akgul.web.tr

1. İnternet, Bilgi Toplumu ve Türkiye Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD akgul.web.tr/yazilar/ , akgul.bilkent.edu.tr blog.akgul.web.tr akgul@bilkent.edu.tr

2. Özet • INETD İnterneti Nasıl Algılamalı ? Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Toplumu Sosyal Ağlar • Türkiye için öneriler 2

3. INETD • 1990-1 TRUUG – Unix Users Group • Bilgisayar Kongresi • 1994? Açık Sistem Kullanıcıları • Acik Sistem Sempozyumları • 2000 – Internet Teknolojileri Derneği • En büyük açık sistem - Internet • InetD – internet daemon

4. INETD II • Inet-tr - internet konferansı 95 -- • Akademik Bilişim 99 -- • Internet haftası 98 -- • Kamunet - 98 • Bilişim Şuraları /Kurultay • Seminerler (LKD – IBM ) • BT-STK, Sansür, Kriptoloji, Fatih

5. İnterneti Nasıl Algılamalı? • Ağların Ağı: 2.1+ milyar insan, 818 M makina, 460M/70 web, 205M alan adı, 100+M video, 130+M blog, 127++ milyar sayfa • devrimsel bir gelişme, • bilim teknoji ile sarmal ilişki • örgütsel yapı değişiyor • ağ etkisi, ağ ekonomisi, ağ toplumu • Birey öne çıkıyor: üretici ve tüketici • Rakipler işbirligi yapıyor: rekabirlik 5

6. İnterneti Nasıl Algılamalı-II • Sanayi devrimi: kol gücünün çoklanması Bilgi Devrimi: beyin gücünün çoklanması • Bilgi/enformasyonun: üretilmesi, saklanması, işlenmesi, yayılması Katılım, saydamlık ortamı, tüm yaşamı değiş.; süreç • Face: 800, twitter: 200, linkedin: 100, wp: 20M • web2: soysal ağlar, sıradan insan söz sahibi wiki, rss • web3: nesnelerin interneti; • semantic web! 6

7. Açık Kaynak • Açık kaynak İnternet Ortamında Gelişti • 300K proje, 3M gelistirici • 350 Linux dağıtımı, Unesco 7000+ • Apache dünya lideri, 100+ proje • Açık erişim, açık ders malzemeleri, açık biyoloji … yansımları var • Open/libre ofis, firefox, chrome, Gimp, • Router, firewall, ... 8

8. Bilgi Ekonomisi ve Toplumu • Information soc., knowledge, knowledge based, knowledge driven, knowledge econ • Bilgi üretim faktörü, zenginlik kaynağı • Bilgi: bilimsel, teknoloji, ar-ge, patent, know how, inovasyon, örtük (tacit), enformasyon • Bilgi işcisi: beyin işcileri, araştırmacı, eğitimli insanlar 9

9. Bilgi Ekonomisi/Toplumu-II • Bilgiye erişebilen, kullanan, işleyen ve Bilgi Üreten! • Emek ve dogal kaynak yoğundan: Bilgi yoğun ekonomi ve topluma .. • Kültür : bağımsız, sorgulayan, yaratıcı, girişimci bireyler • Kurumlar ve Ortam gerekir • Bilgi'nin özel konumu (açlık, DEC!) 10

10. Bilgi Ekonomisi: Tekstil örneği • Pamuk’a gen düzeyinde müdahele • Üretim düzeyi: toprak, sulama • Kumaşa nanoteknoloji ... • Kumaşın tasarımı • Markalaşmak • Moda, tasarım (zara ) • Pazarlama, dağıtım, üretim

11. Türkiye - I • 30-35 milyon kull., 8 M ADSL+Mob, 4 M bilgisay. • %45 kullanım (tuik 2011) • Alan adı: 290 + 1100 • %35 düzenli, %55 hiç, • Kırsal Kadın %15 ? • Evlerin %42'inde internet, %34 geniş bant • Serbestleşme sorunlu: pazar payları, yabancı serm • Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı • E-devlet: 5,5M, firma: 11.5M CV 12

12. Bilişim Sektörü için: • Yatay rolu çok önemli • Yatay için de gelişmesi gerekir • Tutarlı politikalar gerekli-sistem yaklaşımı • Bilişim-internet olmazsa olmaz koşuldur • Ama, Tek başına yetmez: tutarlı ulusal ... • Kendi özel konumuza uygun politikalar gerekli: açık kaynak gibi 14

13. E-türkiye, e-devlet • Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye • Devletin yeniden yapılanması: e-devlet • E-devlet, e-türkiye için öncü güç • Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! • Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir • Bu bir süreçtir • Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir! 15

14. Katılım, Demokrasi ve İnternet • Sosyal aglar - global • Geniş kitlelere ulaşım – örgütlenme • Kitleler, saydamlık, yönetime katılım, bilgiye erişim • Bilgilenme, denetim ve refahtay pay istiyor • Internet bir araçlar topluluğu • Strateji ve örgütlenme gerek 17

15. Öneriler • Ulusal strateji – uygulanan -uyumlu • Siyasal sahiplenme • Yapılanma: müsteşarlık/bakanlık • Katılımcı yapılar: özel sek, stk, uni., basin, yurttas • Mecliste komisyon • Somut eylem planı • Izleme, gözden geçirme, araştırma • Açık ortamlarda yıllık konferans 18

16. Sorular • Teşekkür ederim • akgul.web.tr/yazilar/ • akgul.bilkent.edu.tr • Akgul-duyuru, k12, edu-net • akgul@bilkent.edu.tr 19

17. Bilişim ... • Bilgisayarlar her yerde: gömülü, cep, masa, süper, santral, ... • Üretim aracı • Kişisel/kurumsal verimlilik aracı • Kişisel haberleşme, gelişme, eğlence, kültür aracı • Yeni ilaç, malzeme, oto, uçak, güvenlik, bilim • Elektrik gibi temel • Bilgi sistemi kurmak zordur, ekip işi, insanı ikna • Süreçtir, iş birliği ister

18. Yatay Sektör Olarak Bilişim • İnternet ve Bilgisayar: “Her eve lazım!” • Elektrik ve Telefon gibi! (sorgulamayın!) • Verimlilik aracı: OECD doğruladı (Arrow) • Tarım, KOBI, turizm, için gerekli • Bilişim'in, işletme/iş nosyonları gerekli • Mühendislik, inovasyon, ar-ge, pazarlama • e-ticaret, e-pazaryerleri • Bilgiye erişim yurttaşlık hk. Sayısal böl.

19. Dikey Sektör Olarak Bilişim • Kendi içinde: yazılım, gömülü, Call center • Elektronik, Telekom ile bütün - ICT • Telekom -Media-eğlence – Internet yakın. • Yatırım göreceli düşük: egitim gerek • İhracat: yazılım, hizmet, müteathitlik • İnsan gücü planlaması: meslek (lise, YO, U) • Üniversiteleri yeniden yapılandırmak gerek 22

20. Bilişim, Verimlik, tetikleyicilik • Arrow'un itirazi çözüldü • İ2010: %5 GDP --> 25% büyümeyi tetik. • Verimligin %40'ı sağlıyor, ABD'de %60 • Bilişim ar-ge 1/3 (.us, .jp, .kr), 1/5 .eu • Değişimi yönetmek zor, başarısızlık var • Elektrik motorlarında gecikme İ 23

21. 96-97 50/55 • İnsani gelişme: 82-96 / 196 • Digital opportunity (05): 1 dk, 2, iceland, 3.se, 4 uk, 5 no, 6, nl, 7, ch, 8 fi, 9, lu, 10 de, 11, estonya, 12slovenya, 16 fr, 22 cy, 26 gr, 31 ro, 32 tr 33 ru (Avrupa) • Dünya: 58 tr, 60 rs, 53 ro, 9 nl, 7 us, us 21,3 dk, 2 jp, 1 kr • Economist 07 e-readiness: 1 dj, 2, us-se, 4 hk, 5ch, 6 sgş 7 uk, 8nl,9 australya, 10 fi, 11 au, 12no, 13 ca, 14 nz, 16 kr, 30 sili, 42 tr, 43 br,44 ar, 45 ro, 48 bg • İnnovation: 46 bg, 53 br, 58 tr, 60 urdun, 54 cin, • Broadband indeks. itif.org (07), 1 kr, 2 jp, 3 iceland, 4 fi, 5 nl, 6 se, 7fr, 8dk,9 no, 10 ca, 12 us, 24 pl, 27 gr, 29 mx, 30 tr • Global comptetition index: (07) 59 tr, 1 ch, 2 fi, 3 se, 4 dk, 5 sg, 6 us, 7 jp, 8 de, 9 nl, 1o uk, 12 no, 26 ma, 66 br