Partnerstwo i Kapitał Finansowanie rozwoju firm przez fundusze private equity i venture capital

1. Partnerstwo i Kapitał Finansowanie rozwoju firm przez fundusze private equity i venture capital Ryszard Kruk, Doradca Zarządu Enterprise Investors Białystok, 13 listopada 2013 roku

2. Co to jest private equity/venture capital? • Terminy „venture capital” i „private equity”, jak wiele innych terminów ze świata • nowoczesnej gospodarki, nie doczekały się jeszcze odpowiedników w języku polskim. • Private equity (PE) to pojęcie ogólniejsze: to wszelkie inwestycje • na niepublicznym rynku kapitałowym, w celu osiągnięcia średnio- i długoterminowych • zysków z przyrostu wartości kapitału. Fundusze PE mogą inwestować także • w spółki publiczne, planujące wejście na giełdę w przyszłości, wymagające • restrukturyzacji lub zmieniające właścicieli. • Venture capital (VC) jest jedną z odmian private equity. • Są to inwestycje dokonywane we wczesnych stadiach rozwoju przedsiębiorstw, • służące uruchomieniu danej spółki lub jej ekspansji. • Inną odmianą private equity są transakcje wykupów (buyouts), w ramach których • fundusze kupują kontrolne pakiety udziałów w przedsiębiorstwach i starają się, • aby wartość danej firmy znacząco wzrosła. • Transakcje te są zazwyczaj w znacznej części finansowane długiem • (leveragedbuyouts – LBO).

3. Typowa struktura funduszu PE/VC Inwestorzy prywatni Zespół zarządzający Fundusz (np. PEF VI) Firma zarządzająca (np. Enterprise Investors) Spółki portfelowe Spółki portfelowe Spółki portfelowe

4. Polski rynek private equity • 41 firm zarządzających funduszami PE/VC • Łączna wartość funduszy około 20 mld euro • Dotychczasowe inwestycje w Polsce i w innych krajach regionu • na łączną kwotę ponad 10 mld euro • Do tej pory fundusze zainwestowały w ponad 800 spółek • w Polsce i w regionie

5. Dlaczego PE/VC? Cierpliwy Na dobre i złe Budowanie wartości Ustalana wspólniei znana do exitu Kapitał Partner Cel Strategia

6. Dlaczego i kiedy warto rozmawiać? • Nigdy nie jest za wcześnie – ale nie „start upy” • Na pierwsze spotkanie przyjdź z informacją w jakim kierunku • chcesz rozwijać swoją firmę • Biznes plan opracujemy razem • Jeśli nawet nie dojdzie do transakcji to nie jest czas stracony • – wszyscy się uczą

7. Proces inwestycyjny PE/VC Poszukiwanie projektów Pierwszy kontakt Określenie głównych warunków transakcji Analiza projektu Umowa inwestycyjna Współpraca I monitoring Wyjście z inwestycji 3 – 5 lat 2 – 6 miesięcy Efektywność pierwszych kontaktów Investment Monitoring Exit Screening Term Sheet Due Diligence … ilość sfinalizowanych transakcji 5-10% 1%

8. Zrozumieć partnera, czyli czego szukająfundusze PE/VC? • Dynamicznie rozwijających się małych i średnich spółek • o sprawdzonym modelu biznesowym, generujących przychody • i zysk operacyjny • Firm potrzebujących kapitału na rozwój • Jasno sprecyzowanych planów strategicznych • Ścisłej współpracyz innymi akcjonariuszami • Najczęściej pakietu mniejszościowego wraz ze standardowym • zestawem uprawnień

9. Co mogą zaoferować fundusze PE/VC?O co warto i należy pytać? • Kapitał zaangażowany w regionie CEE • Zespół inwestycyjny • Ilość inwestycji zrealizowanych w CEE • Eksperci w ramach rad nadzorczych i zespołów menedżerskich • Oferty publiczne na GPW • Kapitał na ekspansję • Wiedzę i doświadczenie • Umiejętność budowania i rozwijania firm lokalnych i regionalnych • Zatrudnianie ekspertów • Dobre praktyki ładu korporacyjnego

10. Enterprise Investors • Kapitał inwestycyjny 2 mld EUR • Łączne inwestycje 1,6 mld EUR • Branże: produkcja, dobra konsumpcyjne, • handel, usługi finansowe, telekomunikacja, • informatyka, farmacja, ochrona zdrowia • Inwestycje zrealizowane 130 firm • Inwestycje zakończone 91 firm • Aktualnie w portfelu inwestycyjnym 39 firm • Oferty publiczne (GPW, NYSE) 28

11. Strategia Inwestycyjna Filozofia: Inwestujemy w wysokiej jakości firmy z silnym potencjałem wzrostu ich wartości Wielkość inwestycji:1 – 5 (10) mln EUR (venture) 20 – 90 mlnEUR (fundusz wykupowy) Udział własności: Od mniejszościowych (20%) do 100% Rodzaj transakcji: Wykup i/lub finansowanie rozwoju (nie angażujemy się w start-up’y) Decyzja o inwestycji: Proces decyzyjny trwa 2-4miesięcy Obecność w inwestycji: Z reguły 4 – 6 lat 11

12. Oferty publiczne spółek z portfela EI

13. Enterprise Venture Fund I • Pierwszy fundusz typu venture capitalw grupie Enterprise Investors • 100 milionów EUR przeznaczone na finansowanie małych i średnich firm • Największy fundusz tego typu w regionie CEE • Kryteria inwestycyjne: • Rodzaj finansowania: kapitał na rozwój i ekspansję • Spółki: sprawdzony model biznesu, przychody, dodatni EBITDA • Udziały: Większościowe lub znaczące mniejszościowe (powyżej 25%) • Preferowane branże: • sektory technologiczne (IT, internet, telekomy, media); • life sciences (healthcare services, medical equipment, CRO); • rynki konsumenckie (detal, usługi, produkcja). • Region geograficzny: Europa Centralna i Wschodnia • Wartość inwestycji: €1-5 milionów (możliwość finansowania do€10 ml) • Zwrot min. 3x w ciągu 3-4 lat

14. Inwestycje w portfelu EVF 2011-2013 Jakich inwestycji szukamy? 14

15. Firma Udziały Kraj Branża Udziały Kraj Branża 100% PL 55% PL Pozostałe inwestycje w portfelu EVF i wyjścia z inwestycji Rok inwestycji Rok inwestycji Firma Firma oferująca usługiw zakresie zwrotu podatków dla osób pracujących za granicą Niezależny operator pocztowy specjalizujący się w dostarczaniu bezadresowych przesyłek na terenie Polski 25% PL 30% PL 2008 2010 IT outsourcing 2009 Spółka świadcząca usługi outsourcingu IT 100% RO 2010 Firma przechowująca komórki macierzyste z krwi pępowinowej Producent oprogramowania komputerowego 41% 2009 EST 2010 Firma zarządząjąca siecią restauracji Sioux oraz Lizard King i Fever 32% PL 2009 15

16. Kontakt Warszawskie Centrum Finansowe ul. Emilii Plater 53, 31 i 29 piętro 00-113 Warszawa Enterprise Investors Enterprise Venture Fund I Tel (22) 458 86 88 Fax (22) 458 85 58 E-mail: info@ei.com.pl www.ei.com.pl