جلسه توجیهی چهارمین المپیادعلمی دانشجویان علوم پزشکی کشور

2. جلسه توجیهی چهارمین المپیادعلمی دانشجویان علوم پزشکی کشور دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانیتبریز حیطه مدیریت سلامت 23 فروردین 1391

3. عنوان حیطه مدیریت سلامت سطح بندی خدمات در بیماریهای غیر واگیر

4. Integrated care • Well-planned and well-organized set of services and care processes, targeted at the multidimensional needs of an individual client, or a category of persons with similar needs … built up by elements of acute health care, long-term care, social care, housing and services such as transport and meals.

5. Integrated Delivery System • Is a network of organizations (e.g., ambulatory care clinics, physician groups, diagnostic centers, hospitals, nursing homes, home health care agencies) which provides, or arranges to provide, a coordinated continuum of services to a defined population and is willing to be held clinically and fiscally responsible for the health status of that population. These systems often own, or are closely aligned with, an insurance service.”

6. Types of Facilities/Agencies • Home health care agencies • Ambulatory care clinics • physician groups diagnostic centers • Small Health Care Facility - Type 1,2.3 • Intermediate Care Facility/Nursing Facility • Skilled Nursing Facility • Hospitals • Hospice

7. Community care مدل و چارچوب جامع سطح بندی Self care/Personal care مدیریت در سطح فردی Family care/Home care مدیریت در سطحخانواده NGO مدیریت در سطح جامعه (همکاریهای بین بخشی )

8. Health system 1- سطح اول ارائه خدمات - خانه بهداشت و مرکز بهداشتی درمانی ( خدمات PHC) 2- سطح دوم ارائه خدمات - کلنیک های تخصصی و بیمارستان شهرستان 3- سطح سوم ارائه خدمات – کلینیک های فوق تخصصی و بیمارستان استان 4-سطح توانبخشی و پیگیری

9. مدل جامع سطح بندی خدمات Community care Health System Family care State Hospital Home care Hospice PHC Self care Palliative care District Hospital

13. زمان بندی اجرایی • برگزاری آزمون مرحله اول (آزمون غربالگری)توسط دانشگاهها :نیمه دوم خرداد ماه 1391 • اعلام نفرات :آخر تیرماه • برگزاری المپیاد از 31 شهریور

14. نحوه برگزاری آزمون • انفرادی • گروهی

15. سطوح يادگيري در حيطه شناختي ارزشيابي تركيب ارزشيابي تجزيه وتحليل تركيب تركيب كاربرد تجزيه وتحليل تجزيه وتحليل تجزيه وتحليل درك كاربرد كاربرد كاربرد كاربرد درك درك درك درك دانش درك دانش دانش دانش دانش دانش دانش Adopted from: Dr.A. Amini

16. (الف) حيطه شناختي حيطه شناختي آن دسته از هدفهاي آموزشي است كه مستلزم يادآوري و بازشناسي آموخته هاست كه از دانستنيهاي ساده شروع مي شود وبه سطوح پيچيده تر مي رسد. كه عامل فهميدن در اينها دخالت كمتري دارد و شامل آموخته هاي حفظي پايدار است. كه خود نيز ممكن است ساده يا مشكل باشد. مثل دانستن معني يك لغت يا دانستن يك تئوري يا جريان حوادث. 1- دانش و آگاهي ومعلومات Adopted from: Dr.A. Amini

17. 2-حيطه فهم و درك • آن دسته از فعاليتهاي آموزشي كه به درك بيشتري از آگاهي سطحي احتياج دارند در اين طبقه قرار مي گيرند. • فهميدن سبب مي شود يادگيري رضايت بخش و معني دارشود. • فهم مطالب سبب مي شود ديرتر فراموش شود. Adopted from: Dr.A. Amini

18. 3- حيطه كاربرد آموخته ها در اين حيطه نسبت به حيطه قبلي عمق بيشتري پيدا مي كند. Adopted from: Dr.A. Amini

19. 4-حيطه تجزيه و تحليل • توانايي تقسيم مطلب به اجزاي تشكيل دهنده آن از اين روفراگیرمي تواند ساخت تركيبي كل مطلب را شناخت. • ميزان دخالت فهميدن در اين حيطه زيادتر از طبقه قبلي است مثل تجزيه و تحليل يك مشکل مدیریتی Adopted from: Dr.A. Amini

20. 5- حيطه تركيب • شامل توانايي در هم آميختن اجزا، به نحوي كه ساخت كلي جديدي تشكيل مي شود. • در اين حيطه نتايج يادگيري به رفتارهاي خلاق منتهي مي شود. مثل ايراد كردن نطق، ارائه يك طرح بهداشتي Adopted from: Dr.A. Amini

21. 6- حيطه ارزشيابي و قضاوت • اگر آموخته ها به كاملترين شكل خود برسد توانايي و قدرت داوري در خود پديد مي آيد و مي تواند در مورد قضايا و پديده ها به قضاوت بپردازد. • مثل نوشتن يك مقاله انتقادي يا تفسير یک موضوع ،ارائه راحل برای یک مشکل Adopted from: Dr.A. Amini

22. سطوح يادگيري در حيطه شناختي ارزشيابي تركيب ارزشيابي تجزيه وتحليل تركيب تركيب كاربرد تجزيه وتحليل تجزيه وتحليل تجزيه وتحليل كاربرد كاربرد كاربرد كاربرد درك دانش درك درك درك درك درك دانش دانش دانش دانش دانش دانش Adopted from: Dr.A. Amini

23. آزمون - آزمون یا امتحان ابزاری جهت ارزشیابی است • انواع آزمونها • آزمونها ی ذهنی (Subjective) : دراین آزمون ها اعمال نظر آزمون گیرنده بسیار زیاد است . • آزمون های عینی (Objective) : دراین آزمون ها اعمال نظر شخصی آزمون گیرنده بسیار کم است. • نظر بر اینکه آزمون فرایندی جدی است حتی المقدور بهتر است از عینیت بالایی بر خوردار باشد

24. محاسن آزمون عینی: 1- عد م دخالت قضاوت شخص مصحح 2- سهولت در تصحیح اوراق 3- سنجیدن حجم وسیعی از اطلاعات مرتبط با اهداف آموزشی 4- سنجش سطوح وسیعی از حیطه شناختی نظیر : دانش- درک و فهم – به کارگیری – ارزشیابی

25. معایب آزمون عینی : 1- محدود کردن فعالیت ذهن امتحان دهنده در یافتن پاسخ 2- عدم امکان سنجش عمق حیطه ها با توجه به محدودیت گزینه ها 3- مشکل داشتن در اندازه گیری فعالیت های پیچیده رفتاری مثل:سازماندهی – آفرینندگی و ترکیب

26. انواع آزمون ها گسترده پاسخ محدوده پاسخ کامل کردنی پاسخ کوتاه 1- آزمون تشریحی (ذهنی) (ESSAY) 2- آزمون شفاهی (ذهنی) (Oral) 3- آزمون دارای ساختار نوشتاری (عینی) (Structured written)

27. 4- آزمون های گزیده پاسخ (عینی) (Selected response) examinations 5- مشاهده مستقیم (عینی ) ( Checklist) • چند گزینه ای Multiple choice Questions • (MCQ) • چند گزینه ای راهنمایی نشده • Uncued MCQ • صحیح و غلط (ساده) Simple True and False • ( T/F) • صحیح و غلط متعدد Multiple • جور کردنی Matching • جور کردنی پیشترفتهT/F (cluster)

28. از چه قسمتی از مطالب مطرح شده باید امتحان گرفت؟ Must learn Useful to learn Nice to learn

29. سطوح ارزشیابی دانشجو در حیطه شناختی(Taxonomy) یا رده بندی توکسونومی یک ( محفوظات ) Tax 1: یاد آوری مطالب دانش Tax2 : قدرت ترکیب داده ها درک مطلب تفسیرمطلب آنالیز مطالب تشخیص توکسونومی دو ( تشخیص و تفسیر )

30. سطوح ارزشیابی دانشجو در حیطه شناختی(Taxonomy) یا رده بندی ادامه Tax 3: ارزشیابی قضاوت (بالینی ) حل مساله قدرت و توان پیش بینی قدرت تصمیم گیری در تنظیم برنامه درمانی قدرت در ارایه راه حلهای عملی توکسونومی 3 (تصمیم گیری )

31. انواع سووالاتحیطه مدیریت سلامت در المپیادهای قبلی • سوالات چندگزینه ای • Matching • امتیاز دهی • اولویت بندی • سناریو • تحلیل • پخش فيلم و نقد و تفسير آن

32. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای 1- سئوالهای خودرا فقط از منابع ذکر شده برای امتحان انتخاب کنيد ( نکته بسیار مهم ) 2- هر سئوال را طوری طراحی کنيد که یک موضوع مهم و کار بردی را مورد سنجش قرار دهد. 3- متن سئوال و گزینه ها را طوری بنویسید که تنها دارای یک پاسخ درست (یا بهترین پاسخ) باشد و متخصصان در مورد صحت آن توافق دارند 4- متن سئوال باید تا آنجا که ممکن است در نهایت سادگی و ایجاز و با رعایت کامل قواعد دستوری بیان شود. ( اشکال رایج ). 5- متن سئوال را طوری تنظیم کنید که تا حد امکان خالی از ابهام باشد ( اشکال رایج ).

33. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای • 6- طراحی سئوال باید به گونه ای باشد که متن اصلی سئوال به وضوح مقصود سئوال را عرضه کند. • 7. گزینه های هر سئوال باید از لحاظ دستوری به نحو صحیح مکمل قسمت متن سئوال باشند. • 8. سعی کنید سئوال ها به گونه ای طرح شوند که بتوانند علاوه بر سنجش محفوظات ، قدرت درک و تجربه و تحلیل اطلاعات افراد را هم ارزیابی کنند. • 9. سعی کنیدموضوعهای مورد سئوال متنوع باشند و جنبه های مختلفی از اطلاعات آزمون شوندگان را بسنجد. • 10- عبارت سئوال و یا گزینه را واژه به واژه از روی متن کتاب منبع امتحانی ننویسید.

34. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای • 11- از تکرار مطالب در گزینه ها خودداری کنید. • 12- سئوالات را مستقل از یکدیگر بنویسید. • 13. گزینه های نادرست باید طوری انتخاب شوند که برای عده ای از امتحان شوندگان جالب باشند. • 14- طول گزینه جواب را در سئوالهای مختلف تغییر دهید گزینه های طویل می توانند موجب فریب یا ترغیب آزمون گیرنده به انتخاب این نوع گزینه گردد. • 15- تا حد امکان در قسمت متن سئوال ادوات نفی بکار نبرید و هر گز !!عبارت منفی کننده را در متن سئوال و گزینه های پاسخ تواماً استفاده نکنید.

35. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای • 16. تا حد امکان از کار برد عبارتهای مانند ”همه موارد فوق“به عنوان گزینه سئوال خودداری کنید. • 17. تا حد امکان از بکار بردن عباراتی نظیر ”هیچیک از موارد فوق“ به عنوان گزینه سئوال اجتناب کنید. • 18. از بکار بردن اشارات نامناسب دستوری خوداری کنید . از بکار بردن عباراتی مانند ”هرگز همیشه و فقط و...“ در گزینه ها (که تا حدود زیادی اشاره به نادرست بودن آنها دارند ) تا حد امکان خودداری کنید. • 19- توجه داشته باشید که هیچیک از سئوالات راهنمایی یا توضیحی برای سئوال دیگر فراهم نکند.

36. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای • 20- از ایجاد تداعی های ظاهری بپرهیزید. • 21- در طراحی گزینه اصلح بین چند گزینه صحیح باید تفاوت اشکار و شاخصی بین گزینه اصلح با سایر گزینه ها وجود داشته باشد تا امتحان شونده قادر به تشخیص این وجه تمایز زیاد بین گزینه اصلح با سایر گزینه ها گردد !!! • 22. حتی الاامکان از طرح مسائل اضافه ای که نقشی در کیفیت و سلامت سئوال ندارند بپرهیزید. • 23- هر گز دو واژه متضاد را که یکی از آنها پاسخ درست میباشد ، به عنوان گزینه های پیشنهادی بکار نبرید. • 24- محل گزینه های جواب در بین سا یر گزینه ها باید بطور تصادفی معین شده باشد.

37. قواعد تهيه سوالهاي تشريحي 1-سوالها مستقيما به هدفهاي آموزشي مربوط باشد. 2-سوالهاي تشريحي را تنها به اندازه گيري هدفهايي محدود كنيد كه با ساير آزمونها به خوبي قابل انداره گيري نيستند. 3-صورت سوال را با عبارات و كلمات روشن و واضح بنويسيد. 4-از كاربرد كلمات چه كسي،چه وقت ،كجا و..بپرهيزيد. 5-تا حد امكان از سوالات تازه و موقعيتهاي جديد استفاده كنيد. 6-به آزمون شونده حق انتخاب چند سوال از ميان تعدادي سوال(سئوالات اختیاری )را ندهيد. 7-سوالات بحث برانگيز طوري طراحي شوند كه آزمون شونده شواهد لازم براي مستند كردن عقيده انتخابي را بيان كند. 8-زمان كافي براي پاسخ در نظر بگيريد ودر صورت دادن دو نمونه سئوال ،  زمان سوالات عيني و تشريحي را به تفكيك مشخص نمائيد. 9-عواملي را كه در آزمون تشريحي دخالت خواهيد داد تعيين كرده و به اطلاع آزمون شونده برسانيد

38. نحوه تصحيح سوالات تشريحي 1-پاسخ سوال را تنها بر اساس هدفي كه در سوال گنجانده شده تصحيح نمائيد. 2-با نو شتن يك پاسخ نمونه براي هر سوال از دخالت عوامل نا مربوط جلو گيري نمائيد. 3-پاسخدانشجویان را سوال به سوال تصحيح كنيد نه ورقه به ورقه.در این نمونه تصحیح اختلافات فردی مشخص و دانش آموزان به نمره واقعی خود دست پیدامیکنند . 4-هنگام تصحيح ورقه ها از شناسايي نام صاحبان آنها خودداري كنيد. 5-تمام پاسخ آزمون شوندگان به يك سوال رادريك نشست و بدون وقفه زمان تصحيح كنيد. 6-اشتباهات دانشجویان رابرروي برگه آزمون تصحيح كرده و اظهار نظر خود را بنويسيدتا در آزمون های دیگر آن را تکرار نکنند . 7-در صورت امكان از يكي دو نفر از همكارانتان بخواهيد تا سوالهايي كه شما تصحيح كرده ايد ،  باز نگري نمايند.

39. قواعد سوالهاي جور كردني 1-   پرسشهاو پاسخهارا متجانس يا همگون انتخاب كنيد. 2-  طول فهرست هاي پرسش و پاسخ را كوتاه انتخاب كنيد و مطالب كمتري را درهريك از پاسخها قرار دهيد. 3- درراهنماي سوال،اطلاعات لازم را دربارهء نحوه مقايسه وجور كردن پرسشها در اختيار دانشجویان قرار دهيد. 4-  همه پرسشها و پاسخهاي يك سوال رادريك صفحه قرار دهيد.

40. قواعد سوالهاي جور كردنيادامه 5-    درصورت امكان فهرست پاسخها را به طور منطقي مرتب كنيد. 6-درفهرست پرسشهاي سوالهاي جوركردني، ازكاربرد جملات نيمه تمام خودداري كنيد. 7- پرسشها راباشماره و پاسخها راباحروف مشخص كنيد. 8-هريكازپاسخهابايد برايتمامپرسشهاي يك سوال درست جلوهكند 9-    ازنوشتن سوالهايي كه پرسشها و پاسخهاي آنها كاملاًباهم جور مي شوند، بپرهيزيد.

41. مثال • سطح دوم ارجاع در نظام مراقبتهای بهداشتی اولیه ایران کدام است . • الف – مرکز بهداشتی درمانی • ب- مرکز بهداشت شهرستان ،بیمارستان شهرستان • ج- بیمارستان استان • د- خانه بهداشت

42. مثال • اخیراً مدیر مرکز تحقیقات دیابت و گوارش یکی از استانهای کشور در خصوص افزایش قابل توجه تعداد بیماران بستری شده به علت عوارض دیابت (زخم پا ،مشکلات بینایی ،مشکلات کلیوی و... ) در بیمارستان های استان هشدار داده است .به نظر شما نقص در کارکرد کدام سطح ارائه خدمت منجر به تشدید مشکل فوق شده است ؟ تحلیل کنید . • چه راه حلی را برای حل مشکل فوق پیشنهاد می کنید .

43. مثال • موثرترین خدمات جهت پیشگیری از بیماری های غیر واگیر و جلوگیری از شیوع آن در کدام سطح ارائه خدمات، ارائه می شود؟ دلایل انتخاب خود را بنویسید. • - سطح اول • - سطح دوم • - سطح سوم

44. سناریو نویسی یا ساختن فرضیه توانایی آزمون دهنده را در ساختن فرضیه می سنجیم فرضیه می تواند تشخیصی یا تدبیری باشد تعدادی علامت و نشانه (کلی) به داوطلب داده می شود از وی خواسته می شود بر اساس علائم داده شد سناریوی بیماری نوشته شود می بایست حداکثر تعداد علائم و نشانه ها در این سناریو گنجانده شود تشخیص نهایی سناریو باید نوشته شود

45. باید در نوشتن سناریو به • انسجام (coherency) • استفاده بجا از اطلاعات زمینه ایی (Contextual information) مثل سن ، جنس ، شغل ، رژیم غذایی ... • صحت (Accuracy) • مبنای نمره دهی • استفاده از اطلاعات زمینه ایی • انسجام در نوشتن

46. References: • 1- سند سياست ارتقاء مراقبت هاي اوليه سلامت،دكتر جلال نائلي و دكتر داود مقيمي , كارشناس ارشد مركز توسعه شبكه و ارتقاء سلامت. • 2- Islamic Republic of Iran (Health Sector Review),Volume I: Main Report,. The World Bank Group Human Development Sector. June 2007. • 3-Appropriate level of care: a patient flow, system integration and capacity solution, Report by the expert panel on alternate level of care, December 2006. • 4- Maternity referral systems in developing countries: Current knowledge and future research needs.Susan F. Murraya, , Stephen C. PearsonbaKing’s College London, London, UK bUniversity of Leeds, UK.Available online 5 December 2005. • 5 “The foundation for Health and Wellbeing”, Primary Health Care in the Islamic, Republic of Iran, Presented by: Professor HosseinMalekafzali. • 6- Alma-Ata: Rebirth and Revision (Improving the prevention and management of chronic)Disease in low-income and middle-income countries: A priority for primary health care, Robert Beaglehole and et al-Vol 372 September 13, 2008.

47. References: • 7-Prevention and control of non communicable diseases: implementation of the global strategy. Report by the Secretariat,WHO,16 January 2008, • 8-Interventions to improve outpatient referrals from primary care to secondary care (Review) .prepared and maintained by The Cochrane Collaboration and published in The Cochrane Library.2009, Issue 4. • 9- Gaining health (The European Strategy for the Prevention And Control of No communicable Diseases)- World Health Organization 2006. • 10- A Provincial Framework for End-of-Life Care -Ministry of Health May 2006. • 11- Better palliative care for older people- who 2004-Edited by Elizabeth Davies and lrene j Higginson. • 12-The story of self-care and self –medication, 40 years of progress, 1970-2010.

48. انتظارات از دانشگاهها • برگزاری کارگاه های توانمند سازی همه شرکت کنندگان قبل از آزمون غربالگری • آزمون غربالگری (سوالات آزمون مشابه سوالات المپیاد باشد). • ارسال سوالات به دبیرخانه المپیاد • آماده سازی افراد منتخب

49. به افکار بزرگ فکر کن، اما از شادی های کوچک لذت ببر اچ. جکسون براون با تشکر از حسن توجه شما Ali Janati

50. تعریف و کارکرد پزشکان خانواده • ساختار و عملکرد نظام سلامت • اصول مدیریت مورد بیماری • اصول مدیریت بیماریها در جامعه • اصول مدیریت مصرف و بهره مندی • اصول مدیریت عوامل خطرزای سلامت • شبکه بهداشت و درمان ،دکتر سیروس پیله رودی .