1 / 23

Nhieãm truøng ngoaïi khoa

Nhieãm truøng ngoaïi khoa. PGS Nguyeãn taán Cöôøng. Ñaïi cöông. Morton (1846) söû duïng thuoác gaây teâ ñaàu tieân Töû vong cao do nhieãm truøng Semmelweis ( ñaàu TK 20) khöû khuaån , voâ khuaån NT giaûm Lister- Pasteur- Kocher- Halsted khöû khuaån , voâ khuaån

Download Presentation

Nhieãm truøng ngoaïi khoa

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Nhieãmtruøngngoaïikhoa PGS NguyeãntaánCöôøng

  2. Ñaïicöông • Morton (1846) söûduïngthuoácgaâyteâñaàutieân Töûvongcao do nhieãmtruøng • Semmelweis (ñaàu TK 20) khöûkhuaån, voâkhuaån NT giaûm • Lister- Pasteur- Kocher- Halsted khöûkhuaån, voâkhuaån Voâtruøngphoøngmoå • Caùcloaïi PT phöùctaïp (gheùptaïng…)- söûduïngmaûnhgheùp- BN lôùntuoåi- söûduïng KS khoângñuùngcaùchNhieãmtruøngphöùctaïphôn

  3. Ñònhnghóa • NTNK laøbieánchöùngthöôøngxaûyrasauchaánthöông, hay phaãuthuaät. • Nguyeânnhaânlaø do söïphaùttrieãncuûacaùc vi sinhvaät (vi khuaån, virus, kyùsinhtruøng, vi naám…) ñaõxaâmnhaäpvaøocôtheåbeänhnhaân - vi khuaån: laønguyeânnhaânchínhgaây NTNK, goàm VK laømmuû (tuïcaàu, lieâncaàu) vaøloaïi VK ñöôøngruoät (tröïckhuaån coli- colibacillehoaëccaàukhuaånruoät- enterococcus) - viruùt (bệnhvieâmnaõo) - KST (amíp aùp-xegan) - vi naám (nhöCandicaalbicans, actinomyces)

  4. Ñieàukieänphaùtsinh 3 yếutố: + tạichỗ, + cơđịa BN, + loại VK • OÅ thuaänlôïichonhieãmtruøng (y/t tạichỗ) - moâdaäpnaùt, oåtaéchuyeát, moâhoaïitöû (gaâytrôûngaïichokhaùngsinhxaâmnhaäp) • Ñeàkhaùngcuûacôtheå(cơđịa BN) • Yeáutoábaûoveätaïichoã (da, nieâmmaïc) coønnguyeânveïn • yeáutoátoaønthaân(thöïcbaøo, heäthoángmieãndòch, boåtheå, heäthoángñoângmaùu) thayñoåitheotuoåi, tìnhtraïngdinhdöôõng, bệnhneàn, söûduïngthuoáchoùatrò hay öùccheámieãndòchv.v…

  5. Ñieàukieänphaùtsinh • Khaûnaêngphaùhoaïicuûa vi sinhvaät • Lieânquanñeánsoálöôïng, ñöôøngxaâmnhaäp, ñaëctínhrieângcuûa VK • Ngoaïiñoäctoá (exotoxin): tieátrangoaøicôtheå VSV vaøtaùcñoängcaùchxaoånhieãmtruøng (víduïngoaïiñoäctoácuûa vi khuaånuoánvaùn, baïchhaàu). Streptococci vaø Clostridium vøớisốlượngnhỏcoùtheågaây NT naëngsaumổ ~ 24H (trongkhi VT thöôøngchægaây NT sau 5 ngaøy) • Noäiñoäctoá (endotoxin): gaénlieànvôùixaùc VK vaølantraøntrongmaùukhi VK bòtieâudieäthaøngloaït • Ngoõvaøo • Xaâmnhaäp qua veátthöôngda, nieâmmaïc v.v.. • VK coùsaüntrongcôtheå (thuûngtuùimaät, vôõruoät v.v..) - Do ñoängtaùcñieàutrò (tieâmthuoác, choïcdoøoåbuïng, soibaøngquang v.v..)

  6. Phaânloaïi NTNK • Moâmeàm • Vieâmmoâteábaøo • Vieâmbaïchmaïch • Aùpxenoùng, aùpxelaïnh • Hoaïithösinhhôi • Xoangtrongcôtheå • Vieâmphuùcmaïc • Aùpxetrongoåbuïng • Traønmuûmaøngphoåi, maøngtim, vieâmmuûkhôùp v.v.. • Nhieãmtruøngveátthöông • Nhieãmtruøngmaûnhgheùp

  7. Aùpxenoùng • ÑN: Laøoåmuûcaáptínhkhutruùtrongphaànmeàmcôtheåvôùi 4 trieäuchöùngcôbaûn: söng, noùng, ñoû, ñau • Nguyeânnhaân • Vk: tuïcaàukhuaåntraéng hay vaøng, lieâncaàu, pheácaàu, tröïckhuaån coli, VK kîkhí • Hoùachaát: tinhdaàunhöïathoâng, nitratbaïc v.v.. • SLB • Laøkeátquaûchoángñôõtaïichoãcuûacôtheå, khoângchonhieãmtruønglanra + giaõnmaïchtíchcöïckeømxuaáthuyeátthanhdòch + xuyeânmaïchbaïchcaàu, thöïcbaøobaovaây, tieâudieät VK + taïohaøngraøoxôhoùaôûchu vi, ngaên VK lanra

  8. Aùpxenoùng • Giaiñoaïnkhôûiphaùt (vieâmlantoûa) • Ñaunhöùckhutruù 1 vuøngcôtheå • Daáuhieäunhieãmtruøngtoaønthaân (soát, ueåoaûi, nhöùcñaàu) • Khaùm: maûngcöùngôûtrungtaâm, ñoùngbaùnhôûvieànngoaøi, noùng , ñoû, ñau . Coùtheåthaáyngoõvaøo (veátthöôngnhoû, veáttieâm), coùtheåthaáylaènñoûcuûavieâmbaïchmaïch, vieâmhaïch. Hoûicoùtheåcoùbệnhneànnhötieåuñöôøng … • Giaiñoaïntuïmuû (sau 5-7 ngaøy) • Ñaubuoáttaêng, ñaäptheonhòpmaïch • Daáuhieäutoaønthaânnaënghôn: soátcaolieântuïc, BC ↑↑ • Maûngcöùngkhutruùlaïi, vuøngtrungtaâmmeàmhôn, coùdaáuchuyeånsoùng • Dieãntieán • Neáuraïchaùp-xethaùomuû+ KS kòpthôøi, veátraïchseõlaønhsau 5-7 ngaøy • Neáukhoângraïch, aùpxenoùngcoùtheåtöïvôõ, roømuûkeùodaøi. Bieánchöùng: + Taïichoã: vieâmbaïchmaïch, vieâmhaïchmuûvaø.v.. + toaønthaân: nhieãmkhuaånhuyeát, nhieãmkhuaånmuûhuyeát + bieánthaønhvieâmtaáylantoûa (neáu BN coùbeänhmaïntínhnhötieåuñöôøng, suygan, suythaän v.v..)

  9. Aùpxelaïnh • Laøoåmuûhìnhthaønhchaäm, khoângsöng, noùng, ñoûhoaëcñau, ñasoá do lao (thöôøngthöùphaùttöøvieâmlaokhôùp) • Laâmsaøngdieãnbieántheo 3 giaiñoaïn • Giaiñoaïnñaàu: khoái u nhoû, cöùng , khoângñau, diñoäng, coùtheåtoàntaïinhieàuthaùng • Giaiñoaïntuïmuû: khoái u meàmlaïi, khaùmcoùdaáuchuyeånsoùng. Sôøaánkhoângñau, choïcdoøchoãdalaønhvaøôûñieåmsieâuaâmoåaùpxe, seõruùtñöôïcmuûloaõng, lôïncôïnnhöbaõñaäu • Giaiñoaïnroømuû: datreânoåmuûtím, sauñoùloeùtvaøvôõmuû. Bôøoåloeùtnhamnhôû. Roømuûkeùodaøi, khoùlaønh, coùtheåboäinhieãm vi khuaåntuïmuû, trôûthaønhaùpxenoùng (söng-noùng-ñoû-ñau) • Trieäuchöùngtoaønthaân • Laøbeänhnhaânlao, caànkhaùmtoaønthaân (phoåi, xöông, haïch) • Toácñoälaéngmaùu↑↑, IDR (+), X quangphoåi • Coùtheålaoxöông-khôùp, laocoätsoáng (beänhPott), laohaïch • Ñieàutrò • Thuoáckhaùnglao • Khoângraïchthaùomuû, tröøtröôønghôïplaocoätsoángcheøneùpgaâylieät chi döôùi

  10. Vieâmtaáylantoûa (Vieâmmoâteábaøo:phlegmondiffus) • Laøvieâmmoâteábaøocaáptínhvôùi 2 ñaëcñieåm: • Lantoûamaïnh, khoânggiôùihaïn • Hoaïitöûcaùcmoâbòxaâmnhaäp • Taùcnhaângaâybệnh • Chuûyeáulaølieâncaàukhuaån • keáñeánlaøtuïcaàukhuaånvaøng • ítgaëphôn: caùccaàukhuaånkhaùc & VKkkîkhí • Ngoõvaøo - moätveátxaâyxaùtda • Moätveátthöôngnhoûbòboû qua khoângchaêmsoùc • Veátthöôngnhieàumoâdaäpnaùt • VTLT phaùttrieånñöôïcnhôøcaùcyeáutoá • Khaûnaênggaâybệnhcuûa VK • Côñòa BN (nghieänröôïu- tieåuñöôøng- suygan, suythaän- suytim) • Vòtríngoõvaøocoùnhieàumoâloõngleõo

  11. Vieâmtaáylantoûa • Trieäuchöùng • Toaønthaân: reùt run, soátcao (40-410C), meätnhoïc, buoànnoân • Khaùm: gaàncöûavaøocuûa VK söngphoànglanroäng, phuøneà, ñaunhöùc, daboùngñoûvôùinhöõngñoámtaùibaàm • Dieãntieán • Toáicaáp: nhieãmñoäcnaëngdaãnñeántöûvongtrongvoøng 24-48H • tieántôùigiaiñoaïnhoaïitöû: toaønthaânoånñònhdaàn, moâhoaïitöûruïngñitöïnhieân hay ñöôïcmổvaødaãnlöu • Bieánchöùngkhaùc • Nhieãmtruønglanroänggaâyvieâmkhôùpmuû, vieâmtaéctónhmaïch • nhieãmtruønghuyeát hay nhieãmkhuaånmuûhuyeát (muûmaøngphoåi, vieâmnoäitaâmmaïc) • Veátthöônglantoûacoùtheåkhoûihaúnsaumoätquaùtrìnhdaøitaùitaïo, caùcmoâhoaïitöûlaønhseïïoxaáu

  12. Vieâmbaïchmaïchcaáptính(lymphangiteaigue) • Laønhieãmtruøngcaáptínhcuûacaùcmaïchbaïchhuyeátthöôøngthaáyôû chi, nhaátlaø chi döôùi • do VK laømmuûnhölieâncaàu, tuïcaàu, hieámkhi do VK kîkhí • xaâmnhaäpvaøobaïchmaïch qua veátthöôngnhoûôûngoùntay, ngoùnchaân • Khôûiñaàu, VK loïtvaøobaïchmaïchnoângôûdöôùida (vieâmbaïchmaïchlöôùi) • keáñeán, VK xaâmnhaäpvaøocaùcoánggoùpbaïchhuyeátsaâuhôn, chaïy song songvôùimaïchmaùu(vieâmbaïchmaïchsaâu hay vieâmbaïchmaïchthaân) • cuoáicuøng, xaâmnhaäpcaùcmaïchbaïchhuyeát(vieâmhaïchbaïchhuyeát) • Trieäuchöùng • Ñaunhöùcmoätngoùntayhoaëcngoùnchaânnôibòveátthöông (veátñöùt, caâydaàm v.v..), ñaudoïctheo chi • soát 38oC-39oC, meätmoûi, ôùnlaïnh • Khaùm: + veátthöôngsöngneà • + phíatreâncoùvuøngñoû, noùngvôùinhöõnglaènchæñoûkeátthaønhmaïnglöôùi, sôøaángaâyñauthoán • + Khuùc chi phíatreâncoùtheåthaáylaènñoûthaåm, sôøcoäm, cöùng , aánraátñau (vieâmthaânbaïchmaïch) • + Haïchtöôngöùng (vuøngkhoeovaøhaùngñoáivôùi chi döôùi, vuøngnaùchñoáivôùi chi treân) söng to, ñau

  13. Vieâmbaïchmaïchcaáptính(lymphangiteaigue) • Dieãnbieán • Neáuñieàutròsôùm, bệnhthuyeângiaûmsauvaøingaøy • neáukhoâng, bệnhdieãnbieánnaënghôn: • + vieâmhaïchmuû • + vieâmbaïchmaïchthaân vieâmtaáylantoûa • Neáucôñòañaùithaùoñöông hay nghieänröôïu, coùtheåvieâmbaïchmaïchhoaïithö (do VK kîkhí): soátcao, noùinhaûm, maïchnhanh, noåinhöõngboùngnöôùcchöùadòchñoûsaåm, thoáidoïcñöôøngñicuûabaïchmaïch . Coùtheåphaùvôõloäranhöõngmoâhoaïitöûdöôùida • Tieânlöôïngraátxaáu

  14. Phânloạicủa CDC về NT phẫuthuật (SSI- Surgical Site Infection )(Trongvòng 30 ngàysau PT, trongvòng 1 nămnếucómảnhghép ) • Vếtmổ • Nông • Liênquandavàcấutrúcdướida • Sâu • Liênquantớimômềm • Tạng/khoang • Liênquantớibấtcứphầnnàocủatạng Da NT vếtmổnông 60-80% NTNK Mô dưới da Mômềm(Cân & cơ) NT vếtmổsâu Tạng/khoang NT Tạng/khoang Chiếm 93% Ϯ Horan TC et al. Am J Infect Control.1992;20:271-274.

  15. Nhiễm trùng phẫu thuật ( SSI) – dịch tễ học • Tần suất : 2,8% các ca phẫu thuật • Nguyên nhân thứ 3 gây NT bệnh viện( 14%-25% ) • Nguyên nhân thường gặp nhất gây NTBV trong số các BN phẫu thuật ( 38%) • Số ngày nằm viện thêm trung bình sau phẫu thuật là 7.3 và chiếm chi phí là $ 3,152/ bệnh nhân • BV Phụ sản Từ Dũ : KS chiếm 44,5% tổng chi phí điều trị (năm 2000) và 40,8% (năm 2001) Wilson MA. Am J Surg 2003;186 (5A):35S-41S. Mangram AJ et al. Infect Control Hosp Epidemiol. 1999;20:250-278.

  16. Ảnh hưởng của nhiễm trùng phẫu thuật So sánh theo cùng loại PT, chỉ số NNIS , tuổi Kirkland, Infect Control epidemilogy 1999; 20:725

  17. Nhiễm trùng phẫu thuậtPhân loại vết thương Mangram AJ et al. Infect Control Hosp Epidemiol. 1999;20:250-278.

  18. . . Ngừanhiễmtrùngphẫuthuật • Trướcmổ - Tắmvớisàphòngtriệtkhuẩn - cạolông: chỉnênlàmtạiphòngmổ, cóthểlàmtăngtỉlệ NT vếtmổsạch 100% so vớicắtlôngbằngtôngđơ • Trongmổ - sáttrùngdavớichlorhexidinehoặcpovidone iodine & Isopropyl alcohol - găng, áomổ, baotóc, băngkeo .. vôtrùng - dụngcụ: hấpvới gas tốthơn - khâumô: tránhkhoảngchết, dùngchỉđơnsợi - KS phòngngừa: 30-60 phúttrướcrạchda Cruse P. Wound infection surveillance. Rev Infect Dis. 1984;3:734-737.

  19. Ngừa nhiễm trùng phẫu thuật • KS đường ruột - neomycin/tetracycline (Washington) - neomycin/erythromycin (Condon, Nichols, Clarke) • Tăng đề kháng của BN - Oxygen nồng độ cao (O2 30%: nhiễm 11%- O2 80%: nhiễm 5%) p<0,05 - nhiệt độ cơ bản ≥ 36.5°C nhiễm 6% ≥ 34.5°C nhiễm 19% P<0,009 - chỉnh đường huyết dưới 200mg/dL Washington JA, Dearing WH, Judd ES, et al. Effect of preoperative antibiotic regimen on development of infection after intestinal surgery. Ann Surg. 1974;180:567-572. Condon RE, Nichols RL. The present position of the neomycin-erythromycin bowel prep. Surg Clin North Am. 1975;55:1331-1334. Greif R, Akca O, Horn EP, Kurz A, Sessler DL. Supplemental perioperative oxygen to reduce the incidence of surgical wound infection. N Engl J Med. 2000;342:161-167. Kurz A, Sessler DI, Lenhardt R. Perioperative normothermia to reduce the incidence of surgical wound infection and shorten hospitalization. N Engl J Med. 1996;334:1209-1215.

  20. Ngừanhiễmtrùngphẫuthuật • 3 yeáutoálaøm↓ NTPT -kyõthuaätsaùtkhuaånvaøvoâkhuaån - söûduïng KS döïphoøng - coùchöôngtrìnhgiaùmsaùtthöïcthikyõthuaätvoâkhuaån

More Related