Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych

1. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych Dr.med. Justyna Matulewicz-Gilewicz

2. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych • Ryzyko zachorowania na depresję w ciągu życia dotyczy obecnie co najmniej 15% dorosłych kobiet i 10% mężczyzn • Depresja jest chorobą poddającą się leczeniu i że największą skuteczność wykazuje w tym przypadku leczenie farmakologiczne • Rozpoznanie depresji wymaga stwierdzenia obecności co najmniej dwóch z grupy tzw.objawów podstawowych, trwających co najmniej 2 tygodnie • Depresja jest stanem zagrożenia życia,15-20% osób z depresją ginie w wyniku zamachu samobójczego

3. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych • Objawy podstawowe : -obniżenie nastroju, niepodlegające wpływowi wydarzeń zewnętrznych i utrzymujące się co najmniej 2 tygodnie, -utrata zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności,które zwykle sprawiają przyjemność -zmniejszona energia lub zwiększona męczliwość

4. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych Wywiad dotyczący stanu obecnego • Ustalenie czy to pierwszy epizod choroby • Czas trwania i charakter poprzednich epizodów • Czas trwania obecnego epizodu • Związek z występowaniem sytuacji stresowej • Związek z chorobą somatyczną • Związek z nadużywaniem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

5. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych • Występowanie choroby psychicznej,zaburzeń nerwicowych • Nadużywanie alkoholu

6. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych Objawy dodatkowe • Spadek zaufania lub szacunku do siebie • Nieracjonalne poczucie wyrzutów sumienia lub nadmiernej a nieuzasadnionej winy • Nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie,bądź też jakiekolwiek zachowania samobójcze • Zmniejszona zdolność myślenia lub skupienia się albo jej przejawy,takie jak niezdecydowanie lub wahanie się • Zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej w postaci pobudzenia lub zahamowania

7. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych Objawy dodatkowe • Zaburzenia snu wszelkiego typu • Zmiany łaknienia (wzrost lub spadek) wraz z odpowiednią zmianą masy ciała.

8. Rozpoznanie i leczenie zaburzeń depresyjnych Współwystępowanie depresji i choroby somatycznej: W cukrzycy 15-20 % W chorobach tarczycy 20-30% W chorobach nowotworowych 20-40% W przewlekłych zespołach bólowych 30-40% Po udarze mózgu 20% W początkowym okresie choroby Alzheimera 30% W chorobie Parkinsona 30-40%

9. Rozpoznanie i leczenie zaburzeń depresyjnych • Zaburzenia osi neuroendokrynnych (niedoczynność tarczycy,choroba Cushinga). • Zaburzenia neuroprzekaźników mózgowych. • Depresja może być skutkiem psychologicznej reakcji na obecność choroby somatycznej i związanej z tym dysregulacji osi stresowej. • Należy najpierw wykryć ewentualną chorobę somatyczną.

10. Rozpoznanie i leczenie zaburzeń depresyjnych • Stany depresyjne-pierwszy epizod depresji,depresja okresowo nawracająca,dystymia,depresja w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowe • Pierwszy epizod depresji-objawy trwają co najmniej 2 tygodnie • Depresja okresowo nawracająca-gdy występuje kolejny epizod depresji • Dystymia-depresja nerwicowa,mniejsze nasilenie objawów ,znaczna przewlekłość ich trwania co najmniej2 lata

11. Rozpoznawanie i leczenie stanów depresyjnych • Choroba afektywna dwubiegunowa –występują stany depresji i wzmożonego nastroju i aktywności ,czyli stany maniakalne lub ich łagodna odmiana stany hipomaniakalne,choroba może rozpocząć się od epizodu maniakalnego lub depresyjnego,ryzyko zachorowania 1-2% populacji

12. Rozpoznanie i leczenie stanów depresyjnych • Czy dane schorzenie somatyczne wyzwala depresję epizod depresyjny u osoby genetycznie predysponowanej,cz też schorzenie stanowi bezpośrednią patofizjologiczną przyczynę depresji? • Depresja może ujawnić się w niedoczynności tarczycy,po udarze mózgu,w przebiegu leczenia interferonem • Mówi się wtedy organicznych zaburzeniach depresyjnych

13. Rozpoznawanie i leczenie stanów depresyjnych • Objawy somatyczne występujące w depresji -redukcja masy ciała, -zmęczenie -zaburzenia snu -dolegliwości bólowe -objawy ze strony układu krążenia -objawy ze strony przewodu pokarmowego

14. Rozpoznawanie i leczenie stanów depresyjnych • Leki przeciwdepresyjne: - I generacja -trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne:imipramina,amitryptylina,klomipramina,dezypramina czy doxepina -Mechanizm działania hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny 5-HT i noradrenaliny NA-powoduje to zwiększenie liczby neuroprzekaźników na synapsach OUN -Objawy niepożądane-hipotonia ortostatyczna, działanie kardiotoksyczne,działanie antycholinergiczne

15. Rozpoznawanie i leczenie stanów depresyjnych • Zasady leczenia: -ostry epizod-psychiatra; -leczenie podtrzymujące i długoterminowe-lekarz niepsychiatra; -hospitalizacja-stan depresji o znacznym nasileniu lub depresji opornej na dotychczasowe leczenie,odmowa przyjmowania posiłków,nadzór z powodu zachowań samobójczych czy stanu somatycznego -w szpitalu stosuje się duże dawki leków,leczenie skojarzone lub zabiegowe (elekrowstrząsy)

16. Rozpoznanie i leczenie stanów depresyjnych II generacja-selektywne inhibitory wychwytu serotoniny SSRI(korzystne działanie w depresji i zespołach lękowych) • fluoksetyna-Prozac -tabletka szczęścia • fluwoksamina,sertralina,paroksetyna,citalo-pram

17. Rozpoznawanie i leczenie stanów depresyjnych • III generacja inhibitory MAO typu A-enzym bierze udział w rozkładzie amin biogennych: serotonina, noradrenalina i dopamina: -moklobemid-Mocloxil, -tianeptyna-Coaxil(wpływa na układ serotoninergiczny jak i oś stresową czyli układ –LPPN limbiczny-podwzgórze-przysadka-nadnercza),nie jest metabolizowana przez cytochrom P -450 w wątrobie co minimalizuje interakcje z innymi lekami • Najnowsze propozycje przemysłu farmaceutycznego-wenlafaksyna Efektin ER,mitrazapina-Remeron