Leiðsögutækni LES 102 Stefán Helgi Valsson 6. október 2008

Leiðsögutækni LES 102Stefán Helgi Valsson 6. október 2008 Safnaleiðsögn Gönguferðir Afþreyingarleiðsögn Hlutverk leiðsögumanna og upplifun ferðamanna

Safnaleiðsögn Reykjavík • Þjóðminjasafn Íslands www.natmus.is • Árbæjarsafn www.arbaejarsafn.is • Listasafn Reykjavíkur www.listasafnreykjavikur.is • Ásmundarsafn www.listasafnreykjavikur.is • Kjarvalstaðir www.listasafnreykjavikur.is • Þjóðmenningarhúsið www.thjodmenning.is • Listasafn Íslands www.listasafn.is • Gerðarsafn www.gerdarsafn.is • Ath: sum ef ekki öll bjóða uppá leiðsögn Stefán Helgi Valsson

Safnaleiðsögn landið • Byggðasafnið í Skógum www.skogar.is • Glaumbær í Skagafirði www.natmus.is • Hvalasafnið á Húsavík www.icewhale.is • Víðmýrarkirkja Skagafirði www.natmus.is • Hið Íslenska reðasafn Húsavík www.phallus.is • Minjasafn Austurlands Egilsst. www.minjasafn.is • Njálusetrið Hvolsvelli www.njala.is • Gestastofa Landsvirkjunar í Valþjófsdal www.karahnjukuar.is • Minjasafn Akureyrar www.akmus.is • Galdrasafnið á Ströndum www.galdrasyning.is • Hákarlasaföfn í Hrísey, Bjarnarhöfn og á Reykjum Stefán Helgi Valsson

Safnaleiðsögn • Metið hópinn og hugsanlegan áhuga á safninu. • Augnsamband, líkamsstaða, látbragð, öndurnartækni og raddbeiting. • Leiðsögnin þarf að vera skörugleg til að halda athygli sem flestra sem lengst. • Ef þið missið athygli er ráð að stytta mál sitt og aðeins benda á athygliverðustu hluti. Stefán Helgi Valsson

Safnaleiðsögn / gátlisti fyrir ferð • Opnunartími • Er leyfilegt að taka myndir og að hafa með sér handtösku eða bakpoka? • Hvar má leggja hópferðabifreiðinni? • Þekkið aðalinngang og útgang ef hann er ekki sá sami • Þekkið staðsetningu salerna, verslana, kaffihúss… • Þekkið staðsetningu safngripa Stefán Helgi Valsson

Áskoranir fyrir leiðsögumanninn • Staðsetning leiðsögumanns • Margmenni og hávaði • Reglur, hefðir og venjur innanhúss • Öryggisreglur • Puttalingar Stefán Helgi Valsson

Safnaleiðsögn / um hvað á að tala? • Bygginguna sjálfa • Upphaf safnsins (upphafsmenn) • Sögu sýningarinnar • Yfirstandandi sýningu og rannsóknir • Nokkra vel valda sýningargripi Stefán Helgi Valsson

Þjóðminjasafn Íslands Í bílnum: • Segið hvað gerist inni • Tilgreinið brottfarartíma (munið eftir bílstjóra) Inni á safninu: • Standið á áberandi stað og biðjið fólkið að koma nær • Segið frá þjónustu í boði, s.s. klóset, bókabúð, kaffi • Segið frá upphafi safnsins og byggingarinnar • Segið frá skipulagi sýningarinnar • Endurtakið brottfarartíma • Leiðsegið um safnið Stefán Helgi Valsson

Leiðsögumenn snúi líkama og andliti að gestum. Notið augnsamband Leiðsögumenn varist að halda á þungum hlutum eins og töskunni sem sést á myndinni. Safnaleiðsögn Stefán Helgi Valsson

Nordic Doctoral SchoolSavonlinna, October 2006 Methods In the Ph.D. project The Guided Tour an Intercultural Co-produced Tourism Experience By Jane Widtfeldt Meged Roskilde University Center, Denmark

Safnaleiðsögn Stefán Helgi Valsson

Safnaleiðsögn / í lokin • Svarið spurningum • Gefið frían tíma svo fólk geti skoðað betur það sem það vill, farið á salerni, keypt eitthvað í minjagripaversluninni... • Afhendið greiðsluseðil (voucher) • Kveðjið starfsfólk • Athugið hvort fólk hefur tekið allt með sér, s.s. yfirhafnir úr fatageymslu, töskur, myndavélar og annað (kústur). Stefán Helgi Valsson

Gönguferðir úti með leiðsögn • Haldið hópnum saman • Stjórnið ferðum hópsins • Aðlagið gönguhraða að hæggengasta gestinum • Fáið einhvern til að reka lestina Stefán Helgi Valsson

Gönguferðir með leiðsögn / stopp • Snúið líkama og andliti að hópnum • Lokið ekki inn- og útgönguleiðum • Takið tillit til hávaðatruflana • Vitið af truflunum (fólk rabbar saman) • Stjórnið líkamstjáningu • Látið fólkið ekki standa of lengi því það þreytist • Gætið þess að fólki verði ekki kalt • Gætið þess að koma fólki úr roki og rigningu • Skapið stemningu • Hafið öryggisþætti ávalt í huga Stefán Helgi Valsson

Gönguferðir með leiðsögn / á ferð • Notið augnsamband (sólgleraugu eru óæskileg) • Talið þegar þið stoppið en ekki á göngu • Útskýrið vel og nákvæmlega valið efni • Talið hægt og skýrt • Notið gangbrautir þar sem þær eru • Gerist blindrahundur, s.s. gefið viðvörun um allar hættur fyrir fótgangandi, þrep, misfellur í gangstétt, hálku… • Athugið tímasetningu vel, þetta er lykilatriði Stefán Helgi Valsson

Gönguferð úti = götuleikhús Myndirnar sýna dæmi um: • 15) - Vingjarnlegan leiðsögumann, vel merktan og vel staðsettan. Hann notar styttu fyrir bakgrunn fyrir það sem hann talar um • 16) - Gesti sem ekki eru að hlusta • 17) - Leiðsögumann sem notar byggingu sem skjól fyrir veðri og vindum • 18) - Leiðsögumann sem notar kyndil til að skapa stemningu Stefán Helgi Valsson

Haunted Walks in Reykjavík Stefán Helgi Valsson

Gengið á milli staða úti Rautt = virk þátttaka, G = gerir eitthvað annað, Fjólublátt = er ekki á staðnum Stefán Helgi Valsson

Útileiðsögn / þátttaka ferðamanna 1. Rauður. Tekur þátt 1 2. Gulur. Fylgist með 2 3 3. Blár. Fylgist stundum með 4. Grænn. Gerir eitthvað annað 5. Fjólublár. Er fjarverandi Hópferðabifreið Stefán Helgi Valsson

Afþreyingarleiðsögn • Orðið afþreying = dægradvöl? • Afþreyingarleiðsögn / dægrardvalarleiðsögn? • Afþreyingarleiðsögn / áhættu-leiðsögn? Ýmsir flokkar: • Hestaferð • Hvalaskoðun • Vélsleðaferð • Flúðasigling • Veiðiferð... Stefán Helgi Valsson

Flæðikenning Mihaly Csikszentmihalyi – (Flow theory) Of mikil áskorun = Kvíði, óró, uggur, óánægja A3 A4 + A sence of flow = Allt í góðu Áskorun A1 A2 Engin áskorun = leiði, áhugaleysi Færni + - Stefán Helgi Valsson

Leiðsögumenn og upplifun ferðamanna / væntingar • Vænting ferðamanna – uppfylling væntinga • Ferðamenn eyða mestum tíma í það sem þeim þykir mest spennandi – þegar þeir geta valið. • Ferðamenn eru þátttakendur, ekki bara áhorfendur. • Gott samband ferðaþjónustuaðila (leiðsögumanna) og ferðamanna getur vegið upp og dregið úr neikvæðri upplifun ferðamanna í sambandi við stað eða þjónustu. Stefán Helgi Valsson

Áhrif leiðsögumanns í ferð Stefán Helgi Valsson

Upplifun ferðamanna í dæmigerðri dagsferð. Tilgáta (Stefán 2008) + C 7 C 5 C 1 C 2 C 3 C 8 C 10 A 1 A 0 A 2 Í flæði C 4 C 6 C 9 M Upplifun T 1 (Kl.12:00) T 2 (Kl.13:00) 09:00 17:00 Tími + - Stefán Helgi Valsson

Lok allra ferða • Ágrip af því sem gert hefur verið. • Þakka fyrir sig og (bílstjóra). Þakka fólkinu fyrir komuna. • Minna á að taka allt með sér (úr bílnum). • Vera tilbúin/n að svara spurningum. • Veita upplýsingar um áframhaldandi ferðalag. Stefán Helgi Valsson

Eftir að heim er komið Sjálfsmat: • Er röddin í lagi? • Var frásögnin í lagi? • Var líkamstjáningin í lagi? • Hvernig var samspilið við áheyrendur? • Hvernig gekk samstarfið við bílstjórann? • Hvað gerði ég vel og hvað get ég gert betur? • Hvernig get ég gert betur og hvað þarf ég að gera til að það takist? Stefán Helgi Valsson

Leiðsögutækni LES 102 Stefán Helgi Valsson 6. október 2008