Screenagers, sexuality and diversity

1. Screenagers, sexuality and diversity Multimethodisch onderzoek naar mediagebruik en mediareceptie van jongeren in Vlaanderen

2. Onder leiding van… • Prof. Dr. D. Biltereyst • Prof. Dr. S. Van Bauwel • F. Adriaens • E. Van Damme

3. “Tieners zijn multimediaveelvraten” 46%: televisie op kamer 62%: Internet op kamer Mediarijke “bedroom culture”

4. “A sexual media world” • Beïnvloedende factoren op mediagebruik • Effectmodel • (Seksuele) socialisatie-agenten

5. Het onderzoeksrapport • Doel • Plaats en betekenissen van audiovisuele media • Seksualiteit • Etniciteit • Gender • Hoe • Kwantitatief onderzoek: enquêtes • Kwalitatief onderzoek: focusgroepen • Inhoud • Methodologisch kader • Onderzoeksresultaten

6. Survey Methodologie

7. Survey-onderzoek • Ondervraging groot aantal mensen • Steekproef uit grotere populatie • Peilen naar opinies, attitudes, feiten of condities • Verschijnselen onderzoeken en verklaren

8. Survey-onderzoek • Kwaliteitscriteria • Betrouwbaarheid en validiteit? • Toevalsteekproeven • Enkelvoudig • Gestratificeerd

9. Survey • De vijf Vlaamse provincies • 15 scholen beslisten om deel te nemen • 5 scholen gemeenschapsonderwijs • 10 scholen uit het vrij net

10. Survey • Evenwicht tussen de verschillende onderwijstypes: (ASO, TSO, BSO en KSO) • Evenwicht tussen de studiejaren: (3de, 4de, 5de en 6de)

11. Survey • Gestratificeerde steekproef • Duur afname ongeveer 40min. • Paper & pencil • Incentive (cinematickets)

12. Survey • Gebruik driedimensionele weging op basis van geslacht, leeftijd en onderwijstype • Wegingscoëfficiënt op basis van actuele Vlaamse schoolpopulatie

13. Sociodemografische gegevens • Aantal respondenten: 1563 • 13-, 20- en 21-jarigen weggelaten • Effectieve onderzoekspopulatie: 1555

14. Geslacht Jongens Meisjes

15. Leeftijd

16. Onderwijstype 0,00 = ASO 1,00 = TSO 2,00 = BSO 3,00 = KSO 4,00 = DTO

17. Generatie allochtoon 0,00 = Autochtoon 1,00 = 1e Generatie Allochtoon 2,00 = 2e Generatie Allochtoon

18. Survey SPSS-analyse resultaten

19. TV tijd • Geen significant verschil tussen de gemiddelde tijd tussen jongens en meisjes • 15- en 16-jarigen kijken meer televisie dan de andere leeftijdsgroepen. 19-jarigen het minste • BSO leerlingen kijken het meest TV, KSO het minste • Geen significante verschillen tussen autochtonen en allochtonen van de 1ste en 2de generatie voor aantal uur tv kijken

20. Eigen TV-bezit • Jongens hebben meer toegang tot een eigen televisie dan meisjes • 18-jarigen(59,7%) hebben het vaakst TV op hun eigen kamer, daarna 16-jarigen(53,6%), 17-jarigen(46%) en 15-jarigen(43,4%) en 14-jarigen(39,7%) • Onderwijstype: BSO(63,4%) < TSO(51,2%) < ASO(39,3%) < KSO (30,8%) • Geen verschil tussen allochtonen en autochtonen

21. Digitale telvisie/satelliet/kabel • Digitale TV: geen significant verschil voor gender, wel voor onderwijstype, leeftijd, generatie allochtoon • Kabel: Geen verschil voor leeftijd en gender; wel voor onderwijstype en generatie • Satelliet: er zijn significante verschillen m.b.t. leeftijd, generatie allochtoon en gender; niet voor onderwijstype

22. TV tijd week-weekend • Jongeren kijken gemiddeld 2,09u TV in de week en 2,57u in het weekend. • Geen verschil voor gender en generatie allochtoon • Jongere leeftijdsgroepen kijken significant meer TV dan oudere, zowel tijdens de week als in het weekend • BSO-leerlingen kijken meer TV dan de leerlingen uit de andere onderwijstypes

23. Multitasking • Gender: enkel significante verschillen voor lezen, gaming, sociale netwerksites en gsm gebruik • Leeftijd: enkel significante verschillen voor gaming -> 17-jarigen meer dan 14-jarigen • Onderwijstype: ASO en KSO meer multitasking in het algemeen dan TSO en BSO • Generatie: enkel significante verschillen voor lezen

24. ‘Buitenshuis TV kijken’ • Geen significant verschil tussen gender en generatie • Leeftijd: significant verschil -> 17-jarigen meer dan respectievelijk 16, 15, 18, 14, 20, 21 en 13-jarigen • Onderwijstype: significant verschil -> ASO meer dan respectievelijk TSO, BSO en KSO => Er wordt het meest gekeken buitenshuis bij vrienden.

25. TV kijken op café of bij je lief? • Gender: • Jongens kijken meer naar TV op café dan meisjes • Meisjes kijken meer naar TV bij hun lief dan jongens • Leeftijd: • 19-jarigen kijken meer naar TV op café • 18-jarigen kijken meer naar TV bij hun lief • Generatie: • Geen significant verschil voor TV kijken op café • Autochtonen kijken meer naar TV bij hun lief dan respectievelijk allochtonen van de tweede en de eerste generatie

26. Bezit/toegang tot pc en internet • Significante verschillen m.b.t gender voor pc • bezit: 64,7% jongens vs 53,2% meisjes • toegang: 90,8% jongens vs 85,2% meisjes • Hoe ouder de jongere, hoe meer er een eigen pc hebben (49,2% 14-jarigen, 50,8% 15-jarigen, 59,8% 16-jarigen, 62,4% 17-jarigen, 73,7% 18-jarigen, 76,1% 19-jarigen)

27. Bezit/toegang tot pc en internet • Significante verschillen m.b.t. onderwijstypes • Toegang: BSO jongeren significante verschillen qua toegang tot pc’s dan ASO of TSO jongeren • Bezit eigen pc : ASO (54,6%) < TSO (63,2%) < BSO (66,7%) < KSO (66,7%) • Toegang tot internet thuis: ASO (85,1%), TSO (89,6%), BSO (91,6%), KSO (88,9%)

28. Bezit/toegang tot pc en internet • Significante verschillen qua hoeveelheid pc’s tussen autochtonen i.v.m. allochtonen van zowel 1ste als 2de generatie. -> digitale kloof

29. Uiterlijk • Gender: Meisjes hechten significant meer belang aan hun uiterlijk dan jongens • meisjes: gemiddeld 7,6/10 • jongens: 6,8/10 • Geen significante verschillen m.b.t. onderwijstype, generatie en leeftijd

30. Focusgroepen Methodologie

31. Motivering keuze • Veel info op korte tijd • Interactie via discussies Sociale wenselijkheid • Gender gap (verschillende groepen tov elkaar) !

32. Praktische info • 9 focusgroepen in 6 steden • 63 respondenten 25 jongens & 38 meisjes 9 allochtone meisjes van de 1ste generatie • Samenstelling focusgroepen:- 4 gemengd, autochtoon- 1 meisjes, autochtoon + 1 jongens, autochtoon- 2 volledig gemengd • Moderatoren: Fien Adriaens & Elke Van Damme

33. Focusgroepen Bevindingen

34. Social Viewing

35. Reactie op clipjes • Ouders: • Meestal niet erg, soms betrapt gevoel, niet op hun gemak • Afhankelijk van blootheid • Soms kijken ouders mee of maken er grappen over • Meer onwennigheid bij allochtone (meisjes) groepen, maar ook uitzonderingen“FG3 V3 AL1: Soms spoelt ze dat door. Allee als ze kussen niet, maar als ze echt al beginnen hun kleren uit te doen “ • Broer of zus • Minder gêne, geen probleem • Allochtone meisjes meer beschaamd bij het binnenkomen van broer als bij zus“FG3 V4 AL1: Ik vanaf mijn broer er is. Vraag: Uw broer? En waarom? FG3 V4 AL1: Die zegt tegen mij ‘jij mag niet zo films kijken” • Indien jonger: vaak ver/afzetten, ook uitzonderingen • Indien ouder: meekijken

36. Welke programma’s worden samen bekeken met ouders? • 2 motieven: - samen kijken omdat TV al aanstaat- samen kijken uit gezamenlijke interesse • Voorbeelden programma’s:The Mentalist, Lost, Mijn Restaurant, De Slimste Mens, … • 2 opmerkingen:- geen voorkeur qua programma of genre- vaak slechts met 1 ouder naar tv kijken vaak meisjes met mama & jongens met papa • Geen relevante info wat betreft kijken met broer/zus of vrienden

37. TV Talk

38. Praten rond TV met vrienden • Algemeen: • Alleen storend indien langer gesprek • Evenwichtige verdeling qua gender en etniciteit • Soms op aanraden van vrienden programma volgen • Eigen smaak en interesse blijven primeren • Vrouwen eerder geneigd vrienden hierin te volgen • Vbn. programma’s: M!LF (mannen), One Tree Hill (vrouwen), Temptation Island, Lost… • Liefdesrelaties: • Vooral over relaties in echte leven dan de fictieve • Meisjes praten over beide, jongens eerder over de realiteit

39. TV talk met ouders • Algemeen: • Praten meer met vrienden dan met oudersouders  nieuws, gemiste afleveringen • Heeft vaak te maken met interesse • Meisjes praten meer met mama, jongens geen verschil • Allochtone meisjes praten vaker met ouders • Liefdesrelaties: • Komt minder vaak voor dan met vrienden, maar er zijn uitzonderingen • Minder bij jongens • Meisjes praten meer hierover met mama • Meisjes: juiste man vinden, afbeelding relaties,… • Jongens: veilig vrijen • Meer bij allochtone bevraagden

40. Seksuele moraal

41. Relaties en seksualiteit in programma’s • Belang? • Overdreven en onrealistisch, normaal bevonden • Toch leuk dat er aandacht aan besteed wordt • Vooral meisjes vinden dit aangenaam • Jongens: sommige overbodig, anderen leerrijk • Teveel? • Alleen storend indien te vaak en te lang aan bod en beelden te expliciet • Bezorgdheid over kinderen • Jongens klagen indien het té veel aan bod komt • Aantal allochtone meisjes niet op hun gemak

42. Definitie seksueel getinte beelden • Ze verstaan hieronder porno, seksuele acties • Niet: insinuerende beelden (vb: onder een deken) • Meisjes negatiever t.o.v. porno dan jongens, maar beiden vinden het niet nodig op TV  internet • Uitzondering: 1 allochtoon meisje vond blote buik en kussen ook al een seksueel getint beeld • De meerderheid vond het clipje seksueel getint, maar niet storend

43. (Seksuele) liefdesrelaties op TV versus eigen ervaringen • Onrealistisch,overdreven, idealistisch, te perfect (vb. eerste keer) • Geen overeenstemming tussen eigen ervaringen en die op TV • Ze duiken te snel de lakens in • Meisjes spiegelen zich hierin, maar beseffen wel dat het fictie is • Herkenning eigen relatie: • Op TV meestal te rooskleurig, maar bepaalde elementen wel terug te vinden • Meisjes zijn meer geneigd om weg te dromen

44. Verleiden • Initiatief verleiden: • Meerderheid verwachten dat jongens initiatief nemen, maar omgekeerd moet ook kunnen • Allochtone meisjes: jongens moeten eerste stap zetten • Ook op tv zetten vooral mannen eerste stap, uitzonderingen: Samantha (S&tC), Brooke (OTH),… • Imitatie versiertrucs: • Meestal onbewust overgenomen, uitzonderingen bij jongens • Allochtone meisjes: andere verwachtingen • Versiertrucs op TV zijn te simplistisch en het versieren gaat te gemakkelijk  echte leven vrees voor gezichtverlies

45. Huidig gedrag & gewenst gedrag • Ook in de realiteit komt hetzelfde gedrag als op TV voor • Meisjes zijn subtieler, jongens eerder direct • Allochtone meisjes merken op dat huidige gedrag veranderd, maar door cultuur en godsdienst toch niet snel zelf initiatief nemen • Initiatief mag van beide kanten komen, maar eerder van jongens verwacht • Zowel jongens als meisjes zeggen dat ze liever hebben dat andere persoon eerste stap zet  gezichtverlies

46. Stellingen • ‘Een jongen die regelmatig een nieuw lief heeft, is cool. Een meisje die regelmatig van lief wisselt, is een slet.’ • jongen toch niet cool  player • Meisjes  slet • Slet:wel negatievere bijklank dan player • jongens: gedrag verwacht • ‘Mannen willen seks, vrouwen willen liefde’ • Meesten vinden deze stelling cliché • Komt ook omgekeerd voor • Vooral jongens gaan hiertegen in

47. ‘Casual sex’ aanvaardbaar? • Meerderheid slechts vanaf bepaalde leeftijd en indien ervaring • Meesten niet akkoord indien vaste relatie • Jongens aanvaarden dit meer dan meisjes • Allochtonen vinden dat dit eerder niet kan

48. Seks voor het huwelijk • Mannen accepteren dit meer dan vrouwen • Meisjes hechten meestal meer belang aan hun maagdelijkheid, maar vinden dat het ook kan • Op 1 allochtoon meisje na, vinden de allochtonen niet dat dit niet kan  cultureel en religieus bepaald

49. Representatie

50. Representatie jongeren • Algemeen: • Vaak overdreven, te idealistisch, te simplistisch voorgesteld • Werken in uitersten, met stereotiepen (vbn.: de nerd, de bitch) geen gelaagdheid • Uiterlijk belangrijker als karakter • Maar geen problemen mee, want anders oninteressant • Ze vinden dat dit explicieter voorkomt in Amerikaanse dan in Belgische series • Fysiek: • Personages in series aantrekkelijker dan in realiteit (vbn.: mannen gespierd, vrouwen slank) • Gegeven redenen: kijkcijfers & escapisme • Hoe anders? • Bestrijden stereotypering via realistischere beelden • Maar niet té realistisch, want anders oninteressant • Jongere acteurs om personages te vertolken