FEN VE TEKNOLOJİ EĞİTİMİNDE KAVRAM ÖĞRETİMİ

1. FEN VE TEKNOLOJI EGITIMINDE KAVRAM �GRETIMI Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Ars. G�r. �zge AYDIN

2. I�ERIK Kavram Nedir? Kavramlarin �nemi Kavram �gretimi Kavram Yanilgilari Kavram �gretimi ve Yanilgilarinin Giderilmesinde Farkli Uygulamalar Anlam ��z�mleme Tablolari Kavram Aglari Kavram Haritasi Kavramsal Degisim Metinleri Kavram Karikat�rleri 2

3. Fen Bilimlerinin I�erigi Olgular Kavramlar Ilke ve Genellemeler Kuramlar ve Doga Kanunlari 3

4. Kavram Tanimi degisik sekillerde yapilabilen kavram �soyut� bir kelimedir. Insan zihninde anlamlanan, farkli obje ve olgularin degisebilen ortak �zelliklerini temsil eden bir bilgi formu/yapisidir; bir s�zc�kler ifade edilir (�lgen, 2004). 4

5. Kavram Nedir? Yasanti s�recindeki deneyimlerimiz sonucunda iki veya daha fazla varligi ortak �zelliklerine g�re bir arada gruplayip diger varliklardan ayirt ederek zihnimizde bir d�s�nce birimi olarak depolariz. Bu d�s�nce birimlerine kavram denir (�epni, 2006). 5

6. �rnek: Tas (cansiz, kati �.) Balik (canli, suda yasar, yumurtlayarak �rer �.) Su (cansiz, sivi, renksiz �.) Kus (canli, t�yl�, u�ar, yumurtlayarak �rer �.) Toprak (kati, cansiz �..) Yarasa (canli, u�ar, memeli �.) �rneklerdeki varliklar belli bir �zellik, �rnegin canlilik �zeligi �ne �ikarilarak gruplandirilirsa balik, kus ve yarasa canli varliklar k�mesini olusturur. Burada canli varlik kavramdir. 6

7. Fen-teknoloji derslerinde kullanilan kavramlara �rnekler verir misiniz?

8. Varlik, nesne olay ya da olgularin gruplandirilmasi ile ortaya �ikan kavramlar bilgilerin yapi taslaridir. Bu, bilgiyi bilimsel bilgi konumuna y�kselten bir gruplandirmadir. 8

9. Kavramlarin Yararlari Nelerdir? �evrenin karmasikligini azaltir. Nesnelerin taninmasini kolaylastirir. Nesne/ olaylarla her karsilasmada yeniden �grenme geregini azaltir. Etkinlikleri planlama ve onlara y�n vermeye yardim eder. Nesne/ olay siniflarini iliskilendirme ve siralandirmaya yardimci olur. D�s�nmeyi kolaylastirma ve kesinlestirmeyi saglar. Saglikli iletisim i�in gereklidir. 9

10. KAVRAM �GRETIMI SUNUS YOLUYLA KAVRAM �GRETIMI BULUS YOLUYLA KAVRAM �GRETIMI 10

11. Sunus Yoluyla Kavram �gretilirken asagidaki adimlar izlenir: Kavramin adi verilir. Kavramin tanimi yapilir. Kavrama �rnekler verilir. Kavrama �rnek olmayanlar verilir. Kavramin kritik �zellikleri tanimlanir. �grencilerin kavrama kendi �rneklerini vermesi saglanir . 11

12. Bulus Yoluyla Kavramlar �gretilirkenasagidaki adimlar izlenir: Konu basligi genel olarak verilir. Kavramin kritik �zelliklerini tanimlayan �rnekler verilir. Verilen �rneklerdeki ortak ve ayirt edici �zellikler �grencilere buldurulur. Bu kritik �zelliklere dikkat �ekilir. Bu �zelliklere sahip kavram �grencilerle tanimlanir. 12

13. Sunus ve bulus yoluyla �gretime fen egitiminden �rnekler verir misiniz? Sizce hangisi daha etkilidir? Gerek�eleriyle a�iklar misiniz?

15. KAVRAM YANILGILARI Kavram yanilgilari �grencilerin bilimsel olarak kabul edilen kavramlara alternatif olarak gelistirdikleri kavramlardir. �grencilerin deneyimleri sonucu edindikleri bu alternatif kavramlar yeni konularin anlasilmasinda zorluk yaratmakta ve anlamli �grenmeyi �nemli �l��de engellemektedir (Tekkaya, Balci, 2003). 15

16. Anlamli �grenme, yeni �grenilen bilgilerin �nceden �grenilenlerle iliskilendirilmesi ve yeniden yapilandirilmasi ile ger�eklesebilir. Iste; bu anlamli �grenme s�recinin saglikli bir sekilde ger�eklesebilmesi i�in, �grencilerin sahip olduklari alternatif kavramlarin �zellikle de yanlis kavramalarin anlamli �grenmenin ger�eklesmesindeki olumsuz etkisiyle m�cadele edilmesi gerekir (Yildirim vd.,2008). 16

17. KAVRAM YANILGILARI NASIL D�ZELTILIR? �grencilerin kavram yanilgilari tespit edilmelidir. �grenciler arasinda bir tartisma ortami yaratilarak sahip olduklari kavram yanilgilari ile y�zlesmeleri saglanmalidir. Bilimsel yaklasim ve modellerle �grencilere bilgilerin yeniden yapilandirilmasi ve �z�msenmesi i�in yardimci olunmalidir. 17

18. Kavram yanilgilarinin tespit edilmesi ve giderilmesi sizce neden �nemlidir? Gerek�eleriyle a�iklar misiniz?

19. Kavram �gretimi ve yanilgilarinin giderilmesi i�in; Anlam ��z�mleme Tablolari Kavram Aglari Kavram Haritasi Kavramsal Degisim Metinleri Kavram Karikat�rleri kullanilabilir. 19

20. Anlam ��z�mleme Tablolari (A�T) Anlam ��z�mleme tablosu ilk kez ABD�li bilim insanlarinca �semantik �zellikler analizi� terimiyle literat�re girmistir. Varlik veya nesnelerin �zelliklerinin siniflanmasi amaciyla �grencilerin de katildigi bir etkinlik ile iki boyutlu olarak gelistirilen �izelgelerdir. Tablonun bir boyutunda �zellikleri ��z�mlenecek olan varliklar veya kavramlar, diger boyutunda �zellikler siralanir. 20

21. A�T hazirlanirken izlenecek asamalar: �gretmen bir konu se�er. Konu basligi tahtaya yazilir. (�r: madde ve �zellikleri) �grenciler bulabildikleri kadar �ok madde adi bulurlar ve bunlar tahtaya yazilir. (�r: tas, su, demir �) Bu maddelerin �zellikleri sorulur ve bunlar tahtaya siralanir (�r: kati, sivi, gaz, suda y�zer, batar, yumusak, karisim �) Tahtaya iki boyutlu �izelge hazirlanir.(maddeler-�zellikleri) �grencilerden bir �zelligin bir maddede varligini isaretlemeleri istenir. 21

22. Hayvanlar ve �zellikleri ile ilgili �Anlam ��z�mleme Tablosu� �rnegi (Taskin 137, A�T �rnegi) 22

23. Maddelerin asitlik ve bazliklari ile ilgili �Anlam ��z�mleme Tablosu� �rnegi (Taskin 137, A�T �rnegi)

24. Kavram Aglari (KA) Kavram aglari, �grencilerin izlenimlerini, d�s�ncelerini ders kitabi, dergi, ansiklopedi vb. �gretim ara�larindaki kavram ve ilkelere uyumlu bir bi�imde sergileyen bir grafik ara�tir.

25. KA hazirlanirken izlenecek asamalar: �gretmen derste islenecek bir konuya merkez olusturacak bir kavrami ya da c�mleyi tahtaya yazar (�r. Maddenin halleri) �grencilerin bu kavramla ilgili s�zc�k bulmalari istenir ve bu kavramlar tahtaya yazilir (u�ucu, yogun, sikistirilabilir..) �grenciler bu s�zc�kleri anlam ve iliskilerine g�re gruplar. Her k�menin en az bir s�zc�k i�ermesi gerektigi hatirlatilir. S�zc�k �bekleri belirlenip tahtaya yazildiktan sonra �grencilerden her gruba bir ad bulmalari istenir. K�me adlari tartisildiktan sonra �izelge olusturulur. S�zc�klerin bir kismi olusturulan k�melerden hi� birine tam uymayabilir. Bu s�zc�kler tablonun altina gruplamadan siralanabilir. Gruplama ve k�meye ad bulma etkinligi s�rd�r�lerek daha genis bir tablo yapilabilir.

26. Maddenin halleri ile ilgili �Kavram Agi� �rnegi

27. Dolasim sistemi ile ilgili �Kavram Agi� �rnegi

28. H�cre ile ilgili �Kavram Agi� �rnegi Taskin 139 KA �rnegi 28

29. Kavram Haritasi Kavram haritalari ilk kez ABD�li egitimci Joseph D. Novak ve arkadaslarinca gelistirilmistir. Kavram haritalari bir konuya iliskin kavramlar ve bu kavramlar arasindaki iliskilerin iki boyutlu olarak sematize edildigi grafiksel �izelgelerdir. Kavram haritalari �grencilerin kavramlar arasindaki iliskileri g�rebilmesi ve bilgileri �rg�tl� bi�imde �grenebilmesi amaciyla kullanilir. 29

30. Kavram Haritasi Kullanmanin Yararlari Fen-teknoloji �gretiminde anlamli �grenmeyi saglar. Fikirlerin g�rsel sunumunu saglar. Bireysel farkliliklara hitap eder. Bilgileri organize etme ve kavramlari sentezlerle birlestirme yetenegini gelistirir. 30

31. Pek �ok degisik konu, �gretim asamasi ve not seviyesi i�in uygundur. �grenilmesi,�gretilmesi ve kullanilmasi kolaydir. Kapsam olusturulmasi ve b�t�nlestirilmesinin degerlendirilmesinde kolaylikla kullanilabilir. Kavram haritalari,�grenci merkezli,�grenci aktif y�ntemlerdir ve �grenciyle �gretmen tartisarak bir haritayi olusturduklarinda �gretmen �grenci etkilesimini tesvik eder. Kavramlar arasindaki dogrusal iliskileri tanimlamalarina yararli bir alternatif olusturulur. Bir sistem i�indeki iliskileri g�stermesinde yararli alternatiflerdir. 31

32. KH hazirlanirken izlenecek asamalar: �gretilecek konunun t�m kavramlari tahtaya listelenir. En genel kavram en �stte, esit kavramlar ayni satirda ve digerleri genellik derecelerine g�re azalan sirada siralanir. Kavramlar kutu ya da yuvarlak i�ine alinir. Iki kavram arasindaki iliskiyi g�stermek �zere harita �zerinde iki kutu bir �izgi ile birlestirilir ve aradaki iliski ifadesi �izgi �zerine birka� s�zc�k ile yazilir. Iliskiler kutu i�erisine alinmaz. Iliskinin y�n� �nemli ise belirtilecek iliski y�n� ok ile g�sterilir. 32

33. Madde ile ilgili �Kavram Haritasi� �rnegi �epni 96,97 KH �rnegi 33

34. Degisik kavramlarla ilgili genel bir �Kavram Haritasi� �rnegi

35. G�z ve kisimlari ile ilgili �Kavram Haritasi� �rnegi

36. Kavram Haritalarinin Dersin Degisik Asamalarinda Kullanilmasi Kavram haritalari �gretim modelinin her asamasinda uygulanabilir bir ara�tir. Konular islenirken baslangi�, gelisme, a�iklama ya da degerlendirme asamasinda kullanilabilir. Kavram haritalari ayni zamanda ,�grencilerin konular arasinda baglanti kurmalarina yardimci olan, �niteler ya da b�l�mler arasindaki ge�is g�revini de �stlenir. 36

37. Baslangi� asamasinda �grencilerin hazirbulunuslugunu ortaya �ikarir. Kavram yanilgilarinin belirlenmesini saglar. Arastirma asamasinda �grencilerin kavram degisikliklerine iliskin g�r�slerini sergilemelerine olanak verir. Bu asamada �grencilere bir kismi tamamlanmis harita verilebilir. A�iklama asamasinda �grencilerin bir kavramdan ne anladiklarini g�rsel olarak yansitmalarini saglar. 37

38. Gelistirme asamasinda �grencilerin yeni �grendikleri kavramlarla ilgili d�zeltme ve d�zenleme yapmalarini saglar. Bu asamada a�iklama asamasinda �izdikleri kavram haritasi yeniden kullanilabilir. �grencilerin bir kavrami ne kadar anladiklarini belirlemek amaciyla degerlendirme asamasinda kullanilabilir. 38

39. Kavram haritasi �geleri bakimindan uygun bir puanlama ile not olarak degerlendirilebilir. Kavramlar Iliski c�mleleri Asamalilik (hiyerarsi) �apraz baglar �rnekler 39

40. Fen � Teknoloji Egitiminde Kavram Haritalarinin Arg�mantasyonla Kullanilmasi �grenci fikirlerinin kavram haritasi ile degerlendirilmesi: �grencilere bir fen konusunda sahip olabilecekleri kavramlardan olusturulmus bir kavram haritasi dagitilir. �grencilerden gruplar halinde haritadaki her kavrami ve baglantiyi bilimsel a�idan dogru ve yanlis olup olmadigini nedenler ileri s�rerek tartismalari istenir. 40

41. Kavram Haritasi Olusturma Etkinligi �zel �gretim y�ntemleri dersi denilince akliniza gelen kavramlar nelerdir? Grup arkadaslarimizla birlikte bu kavramlardan olusan bir kavram haritasi olusturalim.

42. Grup arkadaslarinizla birlikte size verilen haritadaki her kavrami ve baglantiyi bilimsel a�idan dogru ve yanlis olup olmadigini nedenler ileri s�rerek tartisiniz. 42

43. Kavramsal Degisim Metinleri (KDM) �grencilerin sinif ortamina geldiklerinde sahip olduklari hazir bulunusluk �grenmelerini etkilemektedir. Bu �grenmelerin i�indeki hatali bilgiler (yanlis anlama, yanlis kavrama, kavram yanilgisi�) �grenmelerini olumsuz y�nde etkiler.

44. Bu bilgilerin degistirilebilmesi i�in �grencilerin; Bilgilerin yanlisligi konusunda ikna edilmeleri gereklidir. Hatali bilgilerin yerine konulacak bilgiler yeteri kadar a�ik ve net olmalidir. Yeni edinilen bilgi �grenci a�isindan mantikli ve tutarli olmalidir. Yeni bilgi �grenci a�isindan kullanisli olmalidir.

45. �grencilerin sahip oldugu hatali bilgilerin dogru olanlarla degistirilmesine �kavramsal degisim� denir. Bu ama�la kavramsal degisim metinleri siklikla kullanilir.

46. Kavramsal degisim metinlerinde, �grencilerin sahip olduklari kavram yanilgilari yazilir ve bu kavramlarin yanlisligi ve yetersizligi a�ik ve anlasilir bir ifade ile vurgulanir. �grenciler bu kavramin hatali oldugu konusunda ikna edilince dogru kavram uygun �rneklerle a�ik ve anlasilir bir sekilde ifade edilir. �grenci metinde yazilanlarla kendi bildiklerini, inandiklarini karsilastirir ve yanlis inanisi dogrultusunda d�zeltmeye �alisir.

47. �rnek Bir Kavramsal Degisim Metni �Asitler her t�rl� maddeyi yakar ve eritir. Eger bu ifade dogru olsaydi asitlerisaklamak ve tasimak sorun olurdu. En kuvvetli asitler bile cam ya da plastik kaplarda tasinabilmektedir. Midede yemeklerin sindirim i�in par�alanmasi evresinde kuvvetli bir asit olan hidroklorik asidin (HCl) 1 molarlik ��zeltisi ise kosulur. Asitler her seyi yakip eritseydi, su anda midemiz olmazdi. G�nl�k yasam i�inde kullanilan, yenilen limon, sirke, eksi elma, �z�m, eksimis s�t gibi bir�ok maddenin i�inde zayif asitler vardir. Demek ki asitler t�m maddeleri yakma ve eritme �zelligine sahip degildirler .�

48. Fen ve teknoloji �gretiminde siklikla karsilasilan kavram yanilgilari ya da karistirilan bazi kavramlar asagida siralanmistir. k�tle � agirlik yogunluk/�zk�tle � �zg�l agirlik bilesik � karisim madde � cisim isi � sicaklik erime - ��z�nme

49. Kavram Karikat�rleri Brenda Keogh ve Stuart Naylor tarafindan 1990�li yillarda gelistirilen kavramsal karikat�rler; g�nl�k yasamdan bilimsel bir olayi karikat�r bi�imindeki karakterler yardimiyla tartisma bi�iminde ifade eden ve olaya iliskin farkli bakis a�ilari sunar. Bu ara�lar �grencilerin d�s�ncelerini ortaya �ikarmak ve �grencileri tartismaya tesvik etmek i�in bir baslangi� noktasi olarak kullanilabilmektedir. Kinchin (2004)�e g�re kavram karikat�rleri; sinif tartismalarinda konuya odaklanmayi ve katilimi saglayan yararli ara�lardir. Fen ve teknoloji egitiminde yapilandirmaciligi temel alir.

50. Keogh, Naylor ve Wilson (1998)�a G�re Kavram Karikat�rlerinde; Her yastaki �grenene �ekici ve ulasilabilir gelmesi i�in kisa metinler kullanilir. �grenenlerin bilimsel bilgiyle g�nl�k yasam arasinda olusturdugu iliskilerin dogrulugunu sorgulayabilmesi i�in bilimsel d�s�nceler g�nl�k olaylara uygun olarak tasarlanir. �grenenlerin bir�ok farkli d�s�nceyi savunmasi m�mk�n oldugundan, alternatif d�s�nceler gelistirmeye ve yanlis anlamalari gidermeye y�nelik arastirma temelli olmalidir. Karikat�r i�erisinde yer alan karakterler tarafindan ileri s�r�len d�s�nceler, �grencilerin dogru d�s�nceye kolayca ulasamamalari ve �grencilerin zihninde bilissel �atisma yaratilabilmesi i�in esit olasilikta d�zenlenmelidir.

51. Dabell (2004)�e g�re kavram karikat�rleri; �grencilerin fikirlerini sorgular, d�s�ncelerini genisletir. Alternatif g�r�s a�ilarini g�sterir. Tartisma ortaminin olusmasi i�in uyarici g�revi yapar. �grencilerin g�nl�k hayatta karsilastiklari sorunlari ��zmelerinde onlara yol g�sterir. Belirsizlikleri ve yanlis kavramalari ortaya �ikarir. Motivasyonu arttirir ve katilimi saglar. Konulari birlestirme ve konuyu genisletme etkinliklerinde kullanilabilir.

52. FEN VE TEKNOLOJI DERSINDE KAVRAM KARIKAT�RLERININ KULLANIMINA ILISKIN �RNEKLER

60. DERSIN ADI: FEN VE TEKNOLOJI �NITE ADI: Maddenin Degisimi ve Taninmasi �GRENME ALANI: SINIF: 5. Sinif �NERILEN S�RE: �STRATEJI-Y�NTEM-TEKNIK: KULLANILAN ARA�-GERE�: KAZANIMLAR: 2. Isi ve sicaklik kavramlarinin farkini kavramak i�in �grenciler; 2.1 Sicakligi y�ksek olan maddelerin temas ettigi soguk maddeleri isittigini g�steren deney tasarlar. 2.5. Isi ve sicakligin farkini g�zlemlerine dayanarak a�iklar. KAVRAMLAR: Isi ve sicaklik DERSIN ISLENISI GIRIS: Dikkat �ekme: Kavram Karikat�r� g�sterilerek �grencilere bu konuda neler d�s�nd�kleri sorulur, konusturulur. G�d�leme: G�zden Ge�irme: Ge�is: GELISTIRME: SONU� �zetleme: DEGERLENDIRME:

61. HI� D�S�ND�N�Z M� ? 1. Sabah evden �ikmadan �nce hava durumunu televizyondan ya da radyodan dinliyor musunuz? �rnegin, meteoroloji uzmani�Hava bug�n �ok sicak olacak, �gle saatlerinde yaslilar ve �ocuklar disari �ikmasin� uyarisini yapip a�iklamasina devam etti ��n�m�zdeki haftadan itibaren sicakligin artmasi bekleniyor. Isinan havalarla birlikte sicak �arpmasi durumlarina karsi uyari yapti. Siz, bu meteoroloji uzmaninin a�iklamasini nasil degerlendiriyorsunuz? 2. Okula gelmeden �nce kiyafetlerimizin kirisik olmamasi, d�zg�n g�r�nmesi i�in �t� yapariz degil mi?Anneniz �t� yaparken onu g�zlediginiz oldu mu? Anneniz neden �t� yapiyor olabilir? Evde anneniz �t� yaparken terliyor mu?

62. SIZ NE D�S�N�YORSUNUZ?

63. Isi: Bir maddenin b�t�n molek�llerinin sahip oldugu �ekim potansiyel enerjileri ile kinetik enerjilerinin toplamina denir. Isi bir enerji t�r�d�r. Diger enerjilere d�n�sebilir. Kalorimetre ile �l��l�r. Sicaklik: Bir maddenin molek�llerinin ortalama kinetik enerjilerinin �l��s�d�r. Enerji olarak nitelendirilemez. Termometre ile �l��l�r. Bir madde isi alirsa sicaklik artar, isi verir ise sicaklik azalir. Birbirleri ile temas halinde bulunan, sicakliklari farkli iki madde arasinda isi alis verisi olur. Sicak madde isi vererek sogurken, soguk madde de bu isiyi alarak sicakligi artar. Bu olay sicakliklar esitleninceye kadar devam eder. Karikat�rde anne ve bir �ocugun s�yledigi dogru iki �ocugun s�yledigi yanlistir. Dogru Ifadeler: �t�ledigim g�mlek, sicak �t�n�n etkisiyle isindi (2) Bence isitilan g�mlegin sicakligi artti (3) � Yanlis Ifadeler: Annem g�mlegimi �t�lerken �t�den g�mlegime sicaklik ge�ti (1) Bence �t�den g�mlege isi ge�ince g�mlegin isisi artti (4) �t�den g�mlege sicaklik degil isi ge�er. �t�den g�mlege isi ge�ince isi degil sicaklik artar.

65. DERSIN ADI: FEN VE TEKNOLOJI �NITE ADI: Maddeyi Taniyalim �GRENME ALANI: Madde ve Degisim SINIF: 4. Sinif �NERILEN S�RE: �STRATEJI-Y�NTEM-TEKNIK: KULLANILAN ARA�-GERE�: KAZANIMLAR: 6.6 Erime ile ��z�nme arasindaki farki a�iklar. KAVRAMLAR: Erime ve ��z�nme DERSIN ISLENISI GIRIS: Dikkat �ekme: G�d�leme: G�zden Ge�irme: Ge�is: GELISTIRME: SONU� �zetleme: DEGERLENDIRME: Kavram Karikat�r�

66. BOSLUKLARI DOLDURALIM ? Selma, �zlem, Ozan ve Cenk, odada oturup annelerinin onlar i�in yaptigi pastalarini yiyip, �aylarini i�iyorlar. Bu arada kendi aralarinda sohbet ediyorlar. Cenk �ayina 2 seker atti ama konusurken bir bakti ki sekerler yok ! Ve sekerlere ne oldugunu �ok merak etti. Arkadaslarina bunun nedeni sordu? Herkes fikrini s�yledi. Peki ya sence? Cenk�in bardagindaki �aya attigi sekere ne oldu?

68. �rnek Bir Uygulama:Su Seviyesindeki Y�kselmenin Sebebini Biliyor musun? Ilk�gretim 4.Sinif Maddeyi Taniyalim Kazanim 3.6. 3. Hacim ve k�tle kavramlari ve birimleri ile ilgili olarak �grenciler; 3.6. Katilarin hacmini �l�mek i�in y�ntem �nerir; bu y�ntemle bir katinin hacmini �l�er.

69. A�iklama Bu kavram karikat�r�n� hazirlamamin sebebi, �grencilerin, katilarin bir hacme sahip oldugunu ve bunun �l��lmesinin m�mk�n oldugunu anlamalarini saglamak ve olusabilecek kavram yanilgilarini ortadan kaldirmaktir. �grenciler, suya batan kati cisimlerin hacminin nasil �l��ld�g� konusunda bir kavram yanilgisi yasayabilirler. Yogunlugu suyunkinden fazla olan kati cisimler suya birakildiklarinda bir miktar su y�kselecek veya tasacaktir. �grenciler, y�kselmenin sebebini kati cismin suya birakilis sekline baglayabilirler ya da kaptaki su miktarinin etkili oldugunu d�s�nebilirler. �gretmenler, ilgili deneyleri yaptirmadan �nce bu kavram karikat�r�n� kullanarak �grencilerin genel durumlarini belirlerseler deney asamasinda hangi noktalari vurgulanmasi gerektiginin bilincinde olurlar.

71. Dikkat edilmesi gereken bir husus da her karikat�r kavram karikat�r� degildir. Derslerde, dagilan dikkati toplamak ya da �grencileri d�s�nd�rmek ve eglendirmek i�in �sekerleme� de denilebilecek karikat�rler kullanilabilir (Kaptan ve Izgi).

84. Fen � Teknoloji Egitiminde Kavram Karikat�rlerinin Arg�mantasyonla Kullanilmasi Karikat�rlerle Yarisan Teoriler: �grencilere iki veya daha fazla yarisan teori bir karikat�r seklinde verilir. Onlardan hangi teoriye neden inandiklarini ifade etmeleri istenir.

85. �rnek Etkinlik Sence Hangisinin D�s�ncesi Dogru?

86. Kavram, Ilke ve Genellemeler Kavramlar Elektriklenme Pozitif y�k Negatif y�k Y�k dengesizligi Ilke ve Genellemeler Elektriklenme olaylarinda cisimler negatif y�k alisverisi yapar. Pozitif(+) ve negatif(-) olmak �zere iki cins elektrik y�k� vardir.

87. �n Hazirlik Sorulari Daha �nce yagmurlu bir havada yildirim d�smesi ile ilgili bir yasantiniz var mi? Neler g�zlemlediginizi a�iklar misiniz? Ara� � Gere�ler Yildirim konusu ile ilgili bir kavram karikat�r�

89. Islem Basamaklari �grenciler bireysel olarak �alisacaklardir. Etkinligin baslangicinda her zaman �n �grenmeler hatirlatilmali ve �grencilerin �n yasantilarini sinif ortaminda paylasmalari saglanmalidir. �n hazirlik sorulari cevaplandiktan sonra etkinligin uygulanmasina ge�ilebilir. Hazirlanan kavram karikat�r� tahtaya yansitilarak �Sizce Mustafa, Cem ve Cenk ten hangisi dogru d�s�nmektedir?� sorusu �grencilere sorulur. Bu etkinlikte �grencilerin savunduklari d�s�nceyi gerek�eleriyle a�iklamalari beklenmektedir. NOT: Etkinlik s�recinin her asamasinda �grenciye sorular y�neltilerek d�n�tler alinmasi �grencilerin tamaminin s�rece aktif katilimini saglayabilir.

90. Tartisma Sorulari �Sizce Mustafa, Cem ve Cenk ten hangisi dogru d�s�nmektedir?� Iddiam ������������������������������������.������������������������������������. Kanitim ������������������������������������. ������������������������������������. Gerek�em �������������������������������������������������������������������������.. Bu gerek�emi ���������������������������������������������..desteklerim.

91. Arg�mantasyonun �gelerini dikkate alarak bir kavram karikat�r� hazirlayiniz. 91

93. KAYNAKLAR Balim G�nay A., Inel, D. ve Evrekli, T. (2008). The Effects the Using of Concept Cartoons in Science Education on Students� Academic Achievements and Enquiry Learning Skill Perceptions, Elementary Education Online, 7(1), 188-202, 2008.Ilk�gretim Online, 7(1), 188-202,. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Driver, R. ve Easley, J. (1978). Concepts, Misconceptions and Alternative Conceptions: Changing Perspectives in Science Education, 5, 61-84, 78. Eryilmaz, A. ve S�rmeli, E. (2002). ��-Asamali Sorularla �grencilerin Isi ve Sicaklik Konularindaki Kavram Yanilgilarinin �l��lmesi, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Egitimi Kongresinde bildiri olarak sunulmustur, Ankara, T�rkiye. Gelmez, S. ve Ulas, J. (2007). Fen Ve Teknoloji �gretiminde �grencilerin Kavram Yanilgilarina D�smelerini Engellemek Amaciyla Bilgisayar Animasyonlarinin Kullanimi(S�zel Bildiri olarak sunulmustur) Ulusal Ilk�gretim Kongresi 16- 17 Kasim, Hacettepe �niversitesi, Ankara. Kabapinar, F. (2005). Effectiveness of Teaching Via Concept Cartoons From the Point of View of Constructivist Approach. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri Dergisi. 5(1). 135- 146. Kaptan, F. ve Korkmaz, H.(2001).Ilk�gretimde Etkili �gretme ve �gretmen El Kitabi, Mod�l:7, Ilk�gretimde Fen Bilgisi �gretimi. Keogh, B. ve Naylor, S. (1996). Teaching and Learning in Science: A New Perspective. Lancaster: British Educational Research Association Conference. Keogh, B., Naylor, S. ve Wilson, C. (1998). Concept Cartoons: a New Perspective on Physics Education. Physics Education. 33(4). 219- 224. Keogh, B. ve Naylor, S. (1999). Concept Cartoons, Teaching and Learning in Science: an Evaluation. International Journal of Science Education. 21(4). 431- 446. Keogh, B., Naylor, S. ve Downing, B. (2003). Children�s Interactions in the Classroom: Argumentation in Primary Science. Noordwijkerhout, Netherlands: 4th European Science Education Research Association Conference. Korkmaz, H. (2004). Fen ve Teknoloji Egitiminde Alternatif Degerlendirme Yaklasimlari, Ankara: Yery�z� Yayinevi. MEB(2004) Talim Terbiye Kurulu Baskanligi, Fen ve Teknoloji Dersi �gretim Programi. Senemoglu, N.(2007). Gelisim �grenme ve �gretim Kuramdan Uygulamaya, Ankara. Topsakal,S., (1999). Fen �gretimi. Alfa Yayinlari, Bursa Turgut,F., ve dig. (1997), Ilk�gretim Fen �gretimi, MEB- Y�k D�nya Bankasi Ankara