BAŞARIYA GÖTÜREN AİLE

1. BAŞARIYA GÖTÜREN AİLE Özel Asfa Fen Lisesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Birimi Neslihan YÜKSEL

2. Evliliğinin daha üçüncü yılında karısı, arkadaşlarına "hissettiği sevgi açlığından” söz etmeye başlamıştı. Aşk evliliği olarak başlayan ilişki, beşinci yılına varmadan çatırdamaya başladı. Karısına koştuğu şartşuydu: "Seninle evli kalmamı istiyorsan yemeğim üç öğün, düzenli olarak odama gelecek. Benden dostluk veya yakınlık beklemeyeceksin. Bunlardan şikayet de etmeyeceksin!" IQ ve EQ

3. Evlilik 11 yıl sürdü. Boşanmanın ardından çocuklarından ayrılmanın üzüntüsü ve aşırı çalışma, beraberinde şiddetli bir mide ülseri getirdi. Hastalığı sırasında kendisiyle ilgilenen kuzeniyle bir mantık evliliği yaptı. Ama sürekli başka kadınlarla kısa ilişkiler kurdu. Duygusal hayatında gerçekten mutlu olduğu uzun bir dönem yaşamadı. Zaman zaman bu yüzden fiziksel sağlığını da kaybetti. Dünyanın belki de gelmiş geçmiş en zeki adamından bahsediyoruz: ALBERT EİNSTEİN

4. IQ'su “intelligence quota” (zeka seviyesi) sıradan insanlarla karşılaştırılamayacak kadar yüksek bir dahi! Nobel Fizik Ödülü sahibi. Keman çalan, mükemmel satranç oynayan, üstün bir beyin. EQ, yani “emotional intelligence" (duygusal zeka) derseniz, görünüşe bakılırsa pek umut verici değil!Einstein‘in yaşadığı yıllarda daha bu ayırım yapılmamıştı tabii. Şimdilerde ise hangisinin daha önemli olduğu tartışılıyor: "IQ sizi okuldan mezun eder, EQ ise hayattan!" deniyor. EQ duygularınızı ve iletişimi hayatta ne kadar doğru kullandığınızı ölçer. Başkalarının duygularını anlama, yaratıcılık, esneklik, dayanıklılık, stresle mücadele, liderlik vasfı, konsantrasyon, kendinizle ve diğer insanlarla olan ilişkilerinizle ilgilenir.

5. IQ ise, öğrenme ve anlama yeteneğini, mantık yürütme, bilgiyi kullanma, soyut düşünce ve analitik yetenekleri ölçer. Yani televizyonun düğmesini açamayan anneannenin, insanları nasıl bu kadar iyi tanıdığı ve ev içi kavgaları nasıl bu kadar beceriklilikle sakinleştirebildiğini bu şekilde açıklıyoruz. Veya tam tersi, doktora sahibi insanların bazı tartışmalar sırasında nasıl kendilerinden geçip kabalaşabildiklerini, ya da çocuklarını neden iyi yetiştiremediklerini...

6. Duygusal ve sosyal becerileri gelişmiş insanlar hayatta daha mutlu ve üretken oluyorlar. • Duygularını kontrol edemeyen kişiler ise, net düşünebilme ve işlerine konsantre olabilme yeteneklerini engelleyen içsel bir mücadeleye giriyorlar. • Duygusal zeka, kendimizle ve başkalarıyla olan ilişkilerimizi doğrudan etkiler. Yani duygusal zeka bir taraftan kendi gelişimimizi ve olgunlaşmamızı diğer taraftan da yeteneklerimiz ile diğer insanlarla aramızda olan ilişkileri tanımlar.

7. Duygusal Zekanın Öğeleri • Kendini tanımak • Doğru ve sağlıklı ilişki • Güdülenme • Empati • Sorun çözme • Engel aşma

8. Duygusal zekası yüksek insanlar mesleki anlamda başka insanlar ile iyi iletişim kurabildiklerinden ve yönetme becerisine sahip olduklarından genellikle çok başarılı olurlar. • Günlük hayatta duygusal zeka insanların iş arkadaşları ve aile bireyleri ile iyi anlaşabilmelerini sağladığı için, kendileri ve çevresindekiler ile ilgili sorunları çabuk çözümlenir. • Duygusal zekalı insanlar diğer insanları olduğu gibi kabul edip onları dinleyip anladıkları için sevilirler ve arkadaşlık ilişkileri daha güçlü olur. • Genellikle kendileri ile barışık ve kolay memnun olurlar.

9. Kendimi ne kadar iyi tanıyorum? Bazı hallerde nasıl ve neden bu şekilde hareket ettiğimi biliyor muyum? • İradem güçlü mü, yoksa duygularımın esiri mi oluyorum? • Kin, nefret, mutluluk, beğeni vb. gibi duygularla nasıl baş edebilirim? • İletişim kurma becerim nasıl? • Kendimi açık ve net olarak ifade edebiliyor muyum? Başka insanları iyi dinleyebiliyor muyum? • Diğer insanlar ile iyi anlaşabiliyor muyum? • Başkalarını motive edebiliyor muyum? Başkalarıyla çalışmaktan zevk alıyor muyum? • Başkalarına fikir verebilir miyim? • Yönetebilme kabiliyetim var mı? • Başkaları tarafından seviliyor muyum? • Başkaları benimle beraber olmaktan keyif alıyorlar mı? • Aranan birimiyim? • Benden fikir istiyorlar mı?

10. EQ zamanla geliştirilebilir fakat genelde ihmal edilir. Zeka ne işe yarar? Para kazanmaya mı? İnsanlığa hizmet etmeye mi? Ünlü olmaya mı? Mutlu olmaya mı? İnsan kendini bile mutlu edemiyorsa, akıllı olmanın kime ne faydası var ?... Görünüşe bakılırsa, gelecek yıllar EQ yılları olacak. 'Einstein vari' dahilerse, duygusal zekalarını yükseltmek üzere psikolog psikolog dolaşacaklar!

11. Okul başarısı için çocuğunuza yardımcı olmak istiyorsunuz… AMA ÖNCE… Kendimizi yönelmeliyiz…

12. KAYGILISINIZ… • Çocuğunun iyi bir eğitim alıp, başarılı olmasını isteyen milyonlarca ana-baba var.

13. ÖFKELİSİNİZ… • Eğitim sisteminin ‘çocukları sınava hazırlama’ felsefesi olduğuna inanç… • Eğitim için yaptığınız harcamalar… • Bu harcamaların çocuğunuzun başarısının garantisi olmaması…

14. KAYGINIZIN ve ÖFKENİZİN YÖNÜ • Güç hiyerarşisi

15. DEĞİŞTİRİLEMEYECEK GERÇEKLER • Tanrım bana, değiştirebileceklerim için güç, değiştiremeyeceklerim için sabır, ama en önemlisi, ikisinin arasındaki farkı anlamak için akıl nasip et. Çin Tapınak Yazısı

16. Sınavın yapılması olgusunu değiştiremezsiniz…

17. Liselerin ve üniversitelerin kontenjanlarını değiştiremezsiniz.

18. Okul başarısı, sadece çocuğunuzun ne kadar uzun süre çalıştığına bağlı değildir.

19. Baskı, çocuğunuzun verimli çalışmasını sağlamaz.

20. Çocuğunuzun dünyaya bakış tarzı, temel kimliği ve alışkanlıkları doğduğundan beri oluşagelmektedir; siz söylediniz veya siz istediniz diye hemen değişmez.

21. Çocuğunuzun zihinsel yeteneğinin türü ve kapasitesi değişmez.

22. Büyükanne, büyükbaba, hala, teyze gibi ailede önemli yeri olan kişilerin alışkanlıklarını değiştiremezsiniz.

23. Ailenin maddi durumu bir gerçektir.

24. Çocuğunuzun arkadaşları, sosyal çevresi, onun yaşamının bir parçasıdır ve siz istediniz diye birdenbire değişmeyecektir.

25. PEKİ NE YAPALIM?

26. İzin verin, çocuğunuz yaşamını tribünlerde seyirci olarak değil, sahada oyuncu olarak geçirsin.

27. HER ANA-BABA ÇOCUĞUNUN BAŞARILI OLMASINI İSTER. • Ana-baba olarak başarıdan ne anlıyorsunuz?

28. Ders başarısı ve okul başarısı… • Okul başarısının her şey olması • Çocuğun başarısının ana-babanın da başarısı olarak algılanması

29. Meslek başarısı ve iş başarısı • Gerçek hayatta böyle olmadığı bilinse de okul başarısının meslek başarısına götüreceği inancı… • Okul başarısına odaklanmışken atlanan kişilik eğitimi…

30. Evlilik başarısı • Meslek başarısının mutlu bir evliliği garanti etmiyor olması gerçeği

31. Yaşam başarısı • Diğer bütün başarıları kapsar • Yaşam başarısına götürmeyen okul başarısının sonu hüsrandır • Yaşam başarısına götürmeyen meslek başarısının sonu ‘keşke’ lerle doludur • Hayatı anlamlı kılar • Coşkuludur • Güçlüdür

32. Yaşam başarısını yakalayamayan bireyler ‘bu benim yaşamak istediğim hayat değildi’ derler • Ömürleri KEŞKE’lerle doludur • Yaşam başarısını gerçekleştiren bireyler ise ‘Ben bu hayatta vardım ve tribünlerde seyretmedim, sahadaydım’ derler • Ömürleri İYİ Kİ’lerle doludur

33. BAŞARIDAN NE ANLAMALIYIZ? • Gerçekte ne istediğinizin farkına varmalısınız… • Ana-babanın başarı anlayışı çocukla etkileşimine 24 saat boyunca yön verir ve onu biçimlendirir.

34. Sevgileri yarına bıraktınız Çekingen, tutuk, saygılı. Bütün yakınlarınız Sizi yanlış tanıdı. Bitmeyen işler yüzünden (Siz böyle olsun istemezdiniz) Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi Kalbinizi dolduran duygular Kalbinizde kaldı. Siz geniş zamanlar umuyordunuz Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek. Yılların telâşlarda bu kadar çabuk Geçeceği aklınıza gelmezdi. Gecelerde ve yalnız. Vermeye az buldunuz Yahut vaktiniz olmadı.

35. Dengesizlik Odaklanma Keşke • Denge Bütünlük bilinci İyi ki

36. 1. Öneri… • Çocuğunuzun yaşamında ‘keşke’ leri değil ‘iyi ki’ leri çok olsun…

37. Çocuğun karakter yapısı, onun nerede ve nasıl başarılı olacağını etkiler.

38. Kurnazlık ve açıkgözlülük ahlakına göre işleyen karakter yapısı… • Vicdanının sesini dinleyerek doğru olanı yapma ahlakına göre işleyen karakter yapısı…

39. 2. Öneri… • Çocuğunuz, kurnaz ve açıkgöz biri olacağına, başkalarının hakkını yemeden üreten ve kazanan biri olsun

40. 3. Öneri… • Çocuğunuz, kendisine güvenmeyen ve kimsenin güvenmediği, bilgisi ve diploması olan ama pısırık ve şevksiz çalışan biri değil, özgüveni ve özsaygısı olan, “BEN YAPABİLİRİM” duygusu güçlü, girişken ve sorumlu biri olsun.

41. “Çocuğumun, özgüveni ve özsaygısı olan, ‘BEN YAPABİLİRİM’ duygusu güçlü olan biri olmasını istiyorum” düşüncesindeyseniz birçok şeyi, şimdiye kadar yapa geldiğinizden farklı yapmanız gerekebilir.

42. Can cana iletişim... • Sınırlar ve sorumluluk sorumluluk bilinci

43. SAĞLIK bir değer ise önce ana-baba bunun gereğinin yapar ve çocuktan sağlığa önem vermesini bekler. • SEVGİ bir değer ise, karı koca kendi ilişkilerinde sevgiyi yaşar ve çocuklarıyla ilişkilerinde de yaşamaya özen gösterir. • BAŞARI bir değer ise ana-baba sürekli ellerinden gelenin en iyisini yaparak çocuğa örnek olur ve çocuktan da elinden gelenin en iyisini yapmasını bekler.

44. BAŞARININ TEMELLERİNiyet ve Beklenti • Ona bir yaşam kurmayın; çocuğunuzun, kendi yaşamının mimarı olmasına yardımcı olun… • Göstermelik niyet • Gerçek niyet

45. Niyet beklentiyi doğurur… • Çocuğunuza direksiyonu bıraktınız ve A noktasından B noktasına gitmesini istediniz. 1- Çocuk arabayı B noktasına götürmüştür ve kendisini başarılı görmektedir; siz asık bir suratla “ Ne biçim araba kullanıyorsun! Bir saatte gidilecek yere üç saatte gittin!” diyorsunuz… 2- Çocuk arabayı B noktasına bir saatte götürür. Siz yine mutsuz, “Herkesin 5 litre benzin yakarak gittiği yere 10 litre benzin yakarak gittin! Müsrifin tekisin!” 3- Çocuk bu kez beş litre benzin yakarak B noktasına ulaşır. Siz yine memnuniyetsiz “ Yüreğimiz ağzımıza geldi, çok tehlikeli araba kullanıyorsun, adam gibi araba kullanmayı ne zaman öğreneceksin?”

46. Kendi gerçek niyetinizi biliyor musunuz? • Çocuğunuz yaşam başarısı yönünde sağlıkla ilerlerken ve hayatını yavaş yavaş sağlam temeller üzerine kurarken, onu ve başarısını farklı gözlüklerle görüyor ve farklı beklentiler içine giriyor olabilir misiniz?

47. Şu ifadeler size ne kadar uyuyor? • Çocuğum okulunda başarılı olsun, iyi bir liseye, iyi bir üniversiteye gitsin, başka bir şey istemem. Akademik başarısı olmayan bir çocuğun annesi/babası olmak istemem. • Akademik başarı yetmez, insanın para kazanabilmesi, kolunda altın bileziği olması şart. Kariyeri olmayan adama kimse saygı duymaz. • Çocuğumun mutlu bir evlilik yapmasını, bizim yakınımızda oturmasını, sık sık görüşerek aile bağlarının gevşemeden devam edip gitmesini isterim. İnşallah ilerde torunlarımız olacak, torun hasreti çekmek istemem. • Çocuğumun kendi yaşamının patronu olmasını isterim. Onun yaşamını anlamlı görmesi, coşkulu olması ve kendini güçlü hissetmesi her şeyden önemli. Benim çocuğum benim beklentilerimi gerçekleştirmek için değil, kendi hayallerini keşfedip onları gerçekleştirmek için yaşamalı. Bütün istediğim, çocuğumun “BENİM YAŞAMIM!” diyebileceği, anlamlı, coşkulu ve güçlü, içi dopdolu bir hayatının olması.

48. Çocuğunuzun yerine siz mi yaşıyorsunuz? Ya da O mu yaşıyor sizin beklentilerinizi? Çocuğunuz aynaya baktığı zaman NE KADARI KENDİSİ?

49. YAŞAM BAŞARISININ TEMELLERİ:Bilgi ve Beceriler • Sorumluluğunun bilincinde olmak, bilgiye götürür.

50. Kendi Yaşamını Yönetme Sorumluluğunun Bilincine Varmak… • Çocuk, yaşamının direksiyonunda kendisinin oturduğunu hissetmeli ki istekle ve şevkle ders çalışabilsin. • Çocuğunuza özgüven ve sorumluluk duygusunu verebilmek için onlara müdahale edebileceğiniz uzaklıkta, ama asla işe karışan durumunda olmamalısınız. • İşte o zaman çocuklarınız büyümeye, sorumluluk duygusunu kazanmaya ve kendilerine güven duymaya başlayacaklardır. Taşıma su ile değirmen dönmez…